Yıl: 2017 Cilt: 5 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 747 - 764 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

KİŞİ-İŞ UYUMUNUN PERFORMANS DEĞERLEMEYE ETKİSİ: KONYA TEKSTİL İŞLETMELERİ ARAŞTIRMASI

Öz:
İşletmede çalışanlarda işe devamsızlık, kaytarma, çalışan devir hızı artışı, bezginlik, stres gibi belirtiler söz konusu ise bunun muhtemel nedenlerinden biri de kişi - iş uyumunun eksikliği olabilir. İşgörenin bilgi, yetenek ve özellikleri ile yaptığı işin uyumlu olması, onun işinden tatmin olması, etkinlik ve verimliliğini artması ve yüksek performans sergilemesinde belirleyici olmaktadır. İşgörenenin performans düzeyinin değerlendirildiği performans değerleme uygulaması aslında kişi-iş uyum düzeyinin farkına varılmasına da katkı sağlamaktadır. Bu çalışmada, işletmelerde kişi-iş uyumunun performans değerlemeye etkisi ampirik bir araştırma deseninde belirlenmeye çalışılmıştır. Anket tekniği ile Konya İl merkezinde faaliyet gösteren tekstil işletmelerinden 2 23 geçerli geri dönüş elde edilmiştir. Veriler açıklayıcı faktör analizi ve yapısal eşitlik modellemesi teknikleri kullanılarak analiz edilmiştir. Çoklu regresyon analizi neticesinde işletmelerde kişi -iş uyumu yapısının kişi uyumu ve iş uyumu bileşenlerinin her ikisinin de performans değerleme üzerinde pozitif yönde ve anlamlı etkisi olduğu tespit edilmiştir. Sonuçlara göre, kişi - iş uyumu yüksek olan işgörenlerin performans değerlemeye dair algıları olumlu olmaktadır
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İşletme Finans

THE EFFECT OF PERSON-JOB FIT ON THE PERFORMANCE APPRAISAL: A RESEARCH IN KONYA TEXTILE ENTERPRISES

Öz:
Lack of person-job fit may be one of the possible reasons for the symptoms of absence at work , increase in social loafing, employee turnover, burnout, stress etc. among employees in an organization. The compatibility of knowledge level, skills and personal traits with job characteristics determines the level of employee jobsatisfaction, effectiveness, productivity and performance. Performance appraisal practices, which assessemployee performance level, enable organizations get aware of the importance of person-job fit. This quantitativeresearch aimed to determine the effect of person-job fit on performance appraisal in organizations. Exploratoryfactor analysis and structural equation modeling techniques were employed to test the proposed hypotheses basedon 223 valid responses gathered through questionnaire from textile enterprises operating in Konya province.Research findings revealed that both person fit and job fit components of the person -job fit structure have positiveeffect on performance appraisal. Results revealed that when person-job fit was satisfied, employees have positiveattitude against performance appraisal practices.
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İşletme Finans
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Afsar, B., Badir, Y. ve Khan, M. M. (2015). Person–job fit, person–organization fit and innovative work behavior: The mediating role of innovation trust. The Journal of High Technology Management Research, 26(2), 105-116. DOI: http://dx.doi.org/10.1016/j.hitech.2015.09.001.
  • Akbaş, T. T. (2011). Algilanan Kişi-Örgüt Uyumunun Örgütsel Vatandaşlik Davranişlari Üzerindeki Etkis i: Görgül Bir Araştirma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 9(1).
  • Arbak, Y. ve Yeşilada, T. (2003). Örgüt Kişi Oyumu ve Örgütsel Çekicilik: Hangi Kişiler Ne Tür Örgütleri Çekici Bulur? İKÜ Güncesi Sosyal Bilimler ve Sanat Dergisi, 1(4). http://hdl.handle.net/11413/263
  • Atağan, G. (2010). Muhasebe Tabanlı Performans Değerleme: Sektör Ve Grup Şirket Uygulama Sonuçlarının Karşılaştırılması. (Yayımlanmamış Doktora Tezi) Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, İzmir.
  • Bakan, İ., Doğan, İ. F., Erşahan, B. ve Eyitmiş, A. M. (2012). Bankalarda Performans Değerleme ve Ücretleme İlişkisine Dair Çalişanlarin Algilamalari: Yerli ve Yabanci Menşeli Banka Uygulamalarinin Karşilaştirilmasina Yönelik Bir Alan Araştirmasi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(1), s.1-26.
  • Bayramlık, H., Bayık, M. E. ve Güney, G. (2015). Kişi-Örgüt Uyumunun iş Tatmini Üzerine Etkisi: Ankara İlinde iş Makineleri Sektörü işgörenleri Üzerinde Bir Uygulama. Kara Harp Okulu Bilim Dergisi, 25(2), 1-28.
  • Behram, N. K. ve Dinç, E. (2014). Algılanan Kişi-Örgüt Uyumunun Kişilerarası Çatışma ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisi. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(1), 115-124.
  • Bingöl, D. (2014). İnsan Kaynakları Yönetimi. 9.Baskı, Beta yayınları.
  • Boon, C. ve Biron, M. (2016). Temporal Issues In Person–Organization Fit, Person–Job Fit And Turnover: The Role Of Leader–Member Exchange. Human Relations, 69(12), 2177–2200.
  • Brkich, M., Jeffs, D. ve Carless, S. A. (2002). A global self-report measure of person-job fit. European Journal of Psychological Assessment, 18(1), 43-51. DOI: 10.1027//1015-5759.18.1.43.
  • Cable, D. M. ve Parsons, C. K. (2001). Socialization tactics and person‐ organization fit. Personnel Psychology, 54(1), 1-23.
  • Chhabra, B. (2015). Person - Job Fit: Mediating Role of Job Satisfaction & Organizational Commitment. The Indian Journal of Industrial Relations, 50(4).
  • Çetinkaya, A. S. ve Afe, C. E. I. (2015). İnsan Kaynaği Temini ve Seçimi Yöntemlerinin Doğru İşe Doğru Çalışan Belirlenmesine Etkisi Beşinci Ulusal Verimlilik Kongresi, 6-7 Ekim 2015 Bilkent Otel Konferans Merkezi, Ankara. (ss. 82-96).
  • Doğan, N. ve Başokçu, T. O. (2010). İstatistik tutum ölçeği için uygulanan faktör analizi ve aşamalı kümeleme analizi sonuçlarının karşılaştırılması. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 1(2), 65- 71.Edwards, J. R. (1991). Person-Job Fit: A Conceptual Integration, Literature Review, And Methodological Critique. International Review Of Industrial And Organizational Psychology, 6, 283-357.
  • Erdoğan, İ. (1991). İşletmelerde Personel Seçimi ve Başarıyı Değerleme Teknikleri, İstanbul Üniversitesi. İşletme Fakültesi Yayınları, İstanbul.
  • Ertürk, M. (2011). İşletmelerde Yönetim ve Organizasyon. 4.Baskı, Beta yaınları.
  • Farooqui, M. S. ve Nagendra, A. (2014). The Impact of Person Organization Fit on Job Satisfaction and Performance of the Employees. Procedia Economics and Finance, 11, 122-129. DOI: http://dx.doi.org/10.1016/S2212-5671(14)00182-8.
  • Gavcar, E., Bulut, Z. A. ve Engin, K. (2006). Konaklama isletmelerinde Uygulanan Performans Degerleme Sistemleri ve Uygulama Alanları. Yönetim ve Ekonomi, 13(2).
  • Göksel, A. (2013). İşletmelerde Performans Değerleme Sistemi Tasarımı: Teori-Uygulama-Model. Nobel Yayıncılık. 2 Baskı. Ankara.
  • Göktas, D. (2014). İnsan Kaynaklari Yönetiminin Bir Fonksiyonu Olarak Performans Değerleme ve Bankalarda Bir Uygulama. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Gediz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dali.
  • Hair, J., Anderson, R., Black, B. ve Babin, B. (2016). Multivariate Data Analysis. Pearson Education.
  • İslamoğlu, A. H. ve Alnıaçik, Ü. (2014). Sosyal Bilimlerde Araştirma Yöntemleri (Vol. 4. baskı), İstanbul.
  • John Finnigan. (1997). Doğru İşe Doğru Eleman, (Çeviri Editörü: Doğan Şahiner), Bireysel Yatırım Dizisi, Rota Yayın Yapım.
  • Kara, D. (2010). Performans Değerlendirme Yöntemi Olarak 360 Derece Geribildirim Sürecinin Orta Kademe Yöneticilerin İş Başarısına Olan Etkisi: 5 Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Uygulama. Doğuş Üniversitesi Dergisi,, 11(1), 87-97.
  • Karagöz, Y. ve Kösterelioğlu, İ. (2008). İletişim Becerileri Değerlendirme Ölçeğinin Faktör Analizi Metodu ile Geliştirilmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 81-98.
  • Karcioğlu, F. ve Öztürk, Ü. (2009). İşletmelerde Performans Değerleme ile İnsan Kaynakları Bilgi Sistemleri (İKBS) Arasındaki İlişkisi-İstanbul İlinde Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,, 13(1), 343-366. .
  • Keskin, Ö. (2015). Yıldırmanın (Mobbing) Örgütsel Bağlilik ve Kişi - İş Uyumu Üzerindeki Etkisi.
  • (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Türk Hava Kurumu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Ankara.
  • Kılıç, K. C. ve Yener, D. (2015). Birey-Örgüt ve Birey-İş Uyumunun Çalışanların İş Tutumlarına Etkisi: Adana İlinde Bankacılık Sektöründe Çalışanlar Üzerine Bir Araştırma. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(1), 161-174.
  • Kristof, A. L. (1996). Person‐ organization fit: An integrative review of its conceptualizations, measurement, and implications. Personnel Psychology, 49(1), 1-49.
  • Mirze, S. K. (2010). İşletme. Literatür yayıncılık.
  • Okakın, N. (2009). Çalışma Yaşamında İnsan Kaynakları Yönetimi, 2. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul.
  • Öcel, H. (2013). Örgüt Kimliğinin Gücü, Algılanan Örgütsel Prestij ve Kişi-Örgüt Uyumu ile Bağlamsal Performans Arasındaki İlişkiler: Örgütsel Bağlılığın Aracı Rolü. Türk Psikoloji Dergisi,, 28(71).
  • Özçelik, G. ve Fındıklı, M. A. (2014). The Relationship between Internal Branding and Organizational Citizenship Behaviour: The Mediating Role of Person-Organization Fit. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 150, 1120-1128.
  • Özdemir, İ. (2007). Performans Değerleme Yöntemleri , Performans Değerleme Yöntem Tercihlerine Yönelik Derinlemesine Bir Araştırma Model Önerisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi) Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Işletme Anabilim Dalı Yönetim Organizasyon Bilim Dalı.
  • Özkan, S., Kocaman, G. ve Öztürk, C. (2014). Kritik Olay Tekniğinin Hemşirelik Araştirmalarinda Kullanimi. Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi.
  • Özkeser, B. ve Uzun, A. (2015). A Dynamic Performance Management Model. Alphanumeric Journal, 3(2).
  • Polatcı, S. ve Cindiloğlu, M. (2013). Kişi-Örgüt Uyumunun Örgütsel Vatandaşlikdavranişina Etkisi: Duygusal Bağliliğin Aracilik Rolü. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(3), 299-318.
  • Rahman, N. R. (2017). Kurumsal Bilgi Sistemlerinin Performans Değerlemeye Etkisi: Sanayi İşletmeleri Araştırması. (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Konya.
  • Robbins, P. S. ve Judge, A. T. (2013). Örgütsel Davranış, Nobel Akademik Yayıncılık, 14. basımdan çeviri. Çeviri Editörü.
  • Sekiguchi, T. (2004). Person-organization fit and person-job fit in employee selection: A review of the literature. Osaka keidai ronshu, 54(6), 179-196.
  • Shane, S. (2010). Born Entrepreneurs, Born Leaders: How Your Genes Affect Your Work Life. North Carolina: Oxford University Press.
  • Soysal, A. ve Kilinç, E. (2016). İşletmelerde Stratejik İnsan Kaynaklari Yönetimi Sürecinde Performans Değerlendirme Ve Kariyer Yönetimi Uygulamalari. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi(31), 325-347.
  • Şimşek ve Öge, S. (2014). İnsan Kaynaklari Yönetimi. 6.Baskı, Eğitim yayınevi.
  • Şimşek, M. ve Çelik, A. (2014). İşletme Bilimine Giriş. 21. Baskı, Eğitim yayınları.
  • Şimşek, M., Çelik, A. ve Akatay, A. (2016). İnsan Kaynakları Yönetimi ve Kariyer Uygulamaları, 3. Baskı, Eğitim yayınları.
  • Taşkın, S. (2013). Performans Değerleme Aracı Olarak Gizli Müşteri Uygulamaları ve Yönetimi; 4 ve 5 yıldızlı Otel işletmeleri Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lİsans Tezİ, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi Turizm Işletmeciliği Anabilim Dalı.
  • Therasa ve Vijayabanu. (2016). Person - job fi t and the work commitment of IT Personnel. J Hum Growth Dev, 26(2), 218-227.
  • Tunçer, P. (2013). Örgütlerde performans değerlendirme ve motivasyon. Sayıştay Dergisi, 88, s. 87-108.
  • Turunç, Ö. ve Çelik, M. (2012). İş Tatmini-Kişi-Örgüt Uyumu ve Amire Güven-KişiÖrgüt Uyumu İlişkisinde Dağıtım Adaletinin Düzenleyici Rolü. İşGüç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 14(2), 57- 78.
  • Uçanok, B. (2008). The Effects of Work Values, Work Centrality And Person-Job Fit On Organizational Citizenship Behavior. (Yayımlanmamış Doktora Tezi) İstanbul, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimle r Enstitüsü.
  • Ulutaş, M. (2010). Birey-Örgüt Uyumunun Is Stresi ve Verimlilik Üzerine Etkisi: Dalaman Havalimani Çalisa nlari Üzerine Bir Alan Arastirmasi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi) Selçuk üniversitesi Sosyal Bilimle r Üniversitesi İşletme Anabilim Dalı Yönetim Organizasyon Bilim Dalı.
  • Yalçın, N. (2001). Performance Appraisals and Motivation Relationship. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Yıldırımbulut, E. (2006). The Effects Of Person-Job Fit, Person-Organization Fit And Social Support On Job Stress: A Study in Call Centers. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Yumuşak, S. (2009). İnsan Kaynakları Yönetiminde Performans Değerlemesinin Etkinliğinin Ölçülmesi ve Bir Uygulama, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü,
APA Cetinkaya A, KURNAZ G (2017). KİŞİ-İŞ UYUMUNUN PERFORMANS DEĞERLEMEYE ETKİSİ: KONYA TEKSTİL İŞLETMELERİ ARAŞTIRMASI. , 747 - 764.
Chicago Cetinkaya Ali Sukru,KURNAZ GAZİ KİŞİ-İŞ UYUMUNUN PERFORMANS DEĞERLEMEYE ETKİSİ: KONYA TEKSTİL İŞLETMELERİ ARAŞTIRMASI. (2017): 747 - 764.
MLA Cetinkaya Ali Sukru,KURNAZ GAZİ KİŞİ-İŞ UYUMUNUN PERFORMANS DEĞERLEMEYE ETKİSİ: KONYA TEKSTİL İŞLETMELERİ ARAŞTIRMASI. , 2017, ss.747 - 764.
AMA Cetinkaya A,KURNAZ G KİŞİ-İŞ UYUMUNUN PERFORMANS DEĞERLEMEYE ETKİSİ: KONYA TEKSTİL İŞLETMELERİ ARAŞTIRMASI. . 2017; 747 - 764.
Vancouver Cetinkaya A,KURNAZ G KİŞİ-İŞ UYUMUNUN PERFORMANS DEĞERLEMEYE ETKİSİ: KONYA TEKSTİL İŞLETMELERİ ARAŞTIRMASI. . 2017; 747 - 764.
IEEE Cetinkaya A,KURNAZ G "KİŞİ-İŞ UYUMUNUN PERFORMANS DEĞERLEMEYE ETKİSİ: KONYA TEKSTİL İŞLETMELERİ ARAŞTIRMASI." , ss.747 - 764, 2017.
ISNAD Cetinkaya, Ali Sukru - KURNAZ, GAZİ. "KİŞİ-İŞ UYUMUNUN PERFORMANS DEĞERLEMEYE ETKİSİ: KONYA TEKSTİL İŞLETMELERİ ARAŞTIRMASI". (2017), 747-764.
APA Cetinkaya A, KURNAZ G (2017). KİŞİ-İŞ UYUMUNUN PERFORMANS DEĞERLEMEYE ETKİSİ: KONYA TEKSTİL İŞLETMELERİ ARAŞTIRMASI. Business and Management Studies: An International Journal, 5(3), 747 - 764.
Chicago Cetinkaya Ali Sukru,KURNAZ GAZİ KİŞİ-İŞ UYUMUNUN PERFORMANS DEĞERLEMEYE ETKİSİ: KONYA TEKSTİL İŞLETMELERİ ARAŞTIRMASI. Business and Management Studies: An International Journal 5, no.3 (2017): 747 - 764.
MLA Cetinkaya Ali Sukru,KURNAZ GAZİ KİŞİ-İŞ UYUMUNUN PERFORMANS DEĞERLEMEYE ETKİSİ: KONYA TEKSTİL İŞLETMELERİ ARAŞTIRMASI. Business and Management Studies: An International Journal, vol.5, no.3, 2017, ss.747 - 764.
AMA Cetinkaya A,KURNAZ G KİŞİ-İŞ UYUMUNUN PERFORMANS DEĞERLEMEYE ETKİSİ: KONYA TEKSTİL İŞLETMELERİ ARAŞTIRMASI. Business and Management Studies: An International Journal. 2017; 5(3): 747 - 764.
Vancouver Cetinkaya A,KURNAZ G KİŞİ-İŞ UYUMUNUN PERFORMANS DEĞERLEMEYE ETKİSİ: KONYA TEKSTİL İŞLETMELERİ ARAŞTIRMASI. Business and Management Studies: An International Journal. 2017; 5(3): 747 - 764.
IEEE Cetinkaya A,KURNAZ G "KİŞİ-İŞ UYUMUNUN PERFORMANS DEĞERLEMEYE ETKİSİ: KONYA TEKSTİL İŞLETMELERİ ARAŞTIRMASI." Business and Management Studies: An International Journal, 5, ss.747 - 764, 2017.
ISNAD Cetinkaya, Ali Sukru - KURNAZ, GAZİ. "KİŞİ-İŞ UYUMUNUN PERFORMANS DEĞERLEMEYE ETKİSİ: KONYA TEKSTİL İŞLETMELERİ ARAŞTIRMASI". Business and Management Studies: An International Journal 5/3 (2017), 747-764.