SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLERİNİN SAVAŞ ve BARIŞ KAVRAMLARININ ÖĞRETİMİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ

Çelik, Hülya; Özdemir, Fatih

SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLERİNİN SAVAŞ ve BARIŞ KAVRAMLARININ ÖĞRETİMİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ

Fatih ÖZDEMİR, (Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sosyal Bilgiler Eğitimi Bilim Dalı,)

Hülya ÇELİK (Yrd. Doç. Dr. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Sosyal Bilgiler Eğitimi ABD,)

Turkish History Education Journal

4 0

Yıl: 2017 Cilt: 6 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 100 - 128 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLERİNİN SAVAŞ ve BARIŞ KAVRAMLARININ ÖĞRETİMİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ

Öz:

Bu araştırmanın temel amacı, sosyal bilgiler öğretmenlerinin derslerinde savaş ve barış kavramlarının öğretimine ilişkin görüşlerini ortaya koymaktır. Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden fenomonolojik desene uygun olarak yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu 2014 - 2015 eğitim-öğretim yılında Sakarya ili içerisinde kolay ulaşılabilirlik esasıyla seçilen 15 sosyal bilgiler öğretmeni oluşturmuştur. Veri toplamak için araştırmacı tarafından geliştirilmiş olan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Görüşmeden elde edilen veriler betimsel analize tabi tutularak değerlendirilmiştir. Araştırmadaki sosyal bilgiler öğretmenleri savaş kavramının öğretiminde sadece siyasal anlamı içeren olayların vurgulandığını, barış kavramında ise herhangi bir olayın vurgulanmadığını, her iki kavramın öğretiminde milli duygularının etkisiyle sübjektif davrandıklarını belirtmişlerdir. Savaş ve barış konularının öğretiminde genel olarak buluş yoluna ilişkin teknikleri kullandıklarını ancak ülkeler arası yanlı politikalardan, toplumsal ortamdan ve dünya genelinde yaşanan olaylardan kaynaklı sorunlar nedeniyle zorlandıklarını ifade etmişlerdir. Araştırma neticesinde savaş ve barış kavramlarının bütün boyutları ile ele alınması ve bu boyutların farklı teknikler ile öğrenciye öğretilmesinin gerekli olduğu sonucuna ulaşılmıştır

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

VIEWS of SOCIAL STUDIES TEACHERS RELATED to TEACHING of the CONCEPTS of WAR and PEACE

Öz:

The main purpose of this research is to reveal social studies teachers’ views related to the usage of war and peace concepts in their courses. The research was conducted in accordance with phenomenological pattern, a qualitative research method. The study group consisted of 15 teachers that worked in middle schools from Sakarya in 2014-2015 academic year. The semi-structured interview form, developed by the researchers, was used to collect data. The data obtained through the interview were evaluated via descriptive analysis. They stated that while teaching war, mostly political events are emphasized and while teaching peace no events are emphasized. While teaching both subjects, influenced by their nationalist emotions, they act subjective. They also stated that while teaching war and peace concepts, they mostly use discovery-learning strategies but while doing so they have some difficulties because of international politics, the social environment and the problems arising from the events around the world. At the end of the research, it was concluded that it is necessary to approach these terms from all dimensions and those should be taught to students through different methods

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Aktaş, Ö. (2015). 5-10. Sınıf öğrencilerinin savaş ve barış kavramına yükledikleri anlamların resimler yoluyla incelenmesi. Türk Tarih Eğitimi Dergisi, 4 (2), s.64- 86.
Aktaş, Ö. (2014a). ABD tarih ders kitaplarında savaşların anlatım tarzı üzerine değerlendirme. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11 (27), s.187-201.
Aktaş, Ö. (2014b). Ortaöğretim öğrencilerinin barış ve savaş kavramına yönelik görüşleri. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 4 (1), s.65-124.
Aktaş, Ö. (2013a). Ortaöğretim tarih ders kitaplarında yer alan barış ve antlaşmalar üzerine bir değerlendirme. Türk Tarih Eğitimi Dergisi, 2 (2), s.78-107.
Aktaş, Ö. (2013b). Tarih ders kitaplarında savaş konularının anlatımı üzerine bir değerlendirme. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (14), s.69-106.
Aktaş, Ö. ve Özmen, A. (2013). Savaş kavramı üzerine üniversite öğrencilerinin görüşleri (Kafkas Üniversitesi Örneği). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17 (1), s.37-55.
Aktaş, Ö. ve Safran, M. (2013a). Ortaöğretim öğrencilerinin savaş ve barış kavramı ile ilgili düşüncelerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Turkish Studies: International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8 (8), 1587-1619.
Aktaş, Ö. ve Safran, M. (2013b). Evrensel bir değer olarak barış ve barış eğitiminin tarihçesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 17(2), s.131- 150.
Aktaş, Ö. (2012). Tarih eğitiminde savaş ve barış: ortaöğretim öğrencilerinin savaş ve barış konularıyla ilgili bilgilerinin ve tutumlarının çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Alpargu, M., Şahin, E. ve Yazıcı, S. (2009). Tarih öğretimi ve barışa katkıları. International Journal of Social Inquiry, 2 (2), s.199-214.
Apaydın, Ç. ve Aksu, M. (2012). Öğretmenlerin barış eğitimine ilişkin görüşleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13 (3), s.107-130.
Bektaş-Öztaşkın, Ö. (2014). Barışa yönelik tutumlar ve günümüz dünya sorunlarına yönelik tutumlar arasındaki ilişkinin incelenmesi. Turkish Journal of Education, 3(3), s. 25-39.
Çelikkaya, T. ve Kuş, Z. (2009). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin kullandıkları yöntem ve teknikler. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (2), s. 741-758
Coşkun, Y. (2012). İlköğretim programlarında barış eğitimi ve barış eğitimine ilişkin öğretmen görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
Demir, S. (2011). Türkiye’de barış eğitimine bakış: tanımlar, zorluklar, öneriler: nitel inceleme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 2011(4), s. 1727-1745.
Deveci, H., Yilmaz, F., ve Karadağ, R. (2008). Pre-Service teachers’ perceptions of peace education. Eurasian Journal of Educational Research, 30, s. 63-80.
Geray, H. (2006). Toplumsal araştırmalarda nicel ve nitel yöntemlere giriş. (İkinci Baskı). Ankara: Siyasal Kitap Evi.
İmamoğlu, H.F. ve Bayraktar, G. (2014). Türk ve macar üniversite öğrencilerinin barış kavramına ilişkin algılarının karşılaştırılması. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4, (1), s. 20-44.
Keçe, M., Doğan, C. ve Taş, M. (2016). Sosyal bilgiler derslerinde barış eğitimi: öğretmen görüşlerine dayalı nitel bir çalışma. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16 (II), s. 1432-1468.
Kıncal, R.Y. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri (İkinci Baskı). Ankara: Nobel.
Kurtoğlu, A. (2009). Sosyal bilgiler ders kitaplarının sosyal kavramlar açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Levy, G. (2014). Is there a place for peace education? Political education and citizenship activism in Israeli schools. Journal of Peace Education, 11(1), s.101- 119.
Milli Eğitim Bakanlığı (2004). Sosyal bilgiler öğretim programı. http://programlar.meb.gov.tr adresinden 15 Eylül 2006 tarihinde edinilmiştir.
Oruç, Ş. (2006). Ders kitaplarında savaş olgusu. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10 (3), s. 9-29.
Osmanoğlu, A.E. (2012). Türkiye cumhuriyeti ve mısır arap cumhuriyeti sosyal bilgiler öğretim programları ve ders kitaplarının karşılaştırılması. Yayımlanmamış Doktora tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Öztürk, C. (2007). Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi. (Üçüncü Baskı). Ankara: Pegem A.
Safran, M. ve Ata, B. (1996). Barışçı tarih öğretimi üzerine çalışmalar; türkiye’de tarih ders kitaplarında yunanlılara ilişkin kullanılan dil ve yunanlılara ilişkin öğrenci görüşleri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, s. 11-26.
Şentürk, M. (2014). Sosyal bilgiler ders kitaplarında bulunan karikatürlerin hedef kavramların öğretilmesine ve öğrenci tutumuna etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
Ulusoy, A. (2009). Eğitim olgusunun kültürlere göre biçim alışları ve olgunun özelliğinin felsefi dayanakları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
Yağbasan, R. ve Gülçiçek, Ç. (2003). Fen öğretiminde kavram yanılgılarının karakteristiklerinin tanımlanması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (13), s.102-120.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (Dokuzuncu Baskı). Ankara: Seçkin

APA	Özdemir F, Çelik H (2017). SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLERİNİN SAVAŞ ve BARIŞ KAVRAMLARININ ÖĞRETİMİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ. , 100 - 128.
Chicago	Özdemir Fatih,Çelik Hülya SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLERİNİN SAVAŞ ve BARIŞ KAVRAMLARININ ÖĞRETİMİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ. (2017): 100 - 128.
MLA	Özdemir Fatih,Çelik Hülya SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLERİNİN SAVAŞ ve BARIŞ KAVRAMLARININ ÖĞRETİMİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ. , 2017, ss.100 - 128.
AMA	Özdemir F,Çelik H SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLERİNİN SAVAŞ ve BARIŞ KAVRAMLARININ ÖĞRETİMİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ. . 2017; 100 - 128.
Vancouver	Özdemir F,Çelik H SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLERİNİN SAVAŞ ve BARIŞ KAVRAMLARININ ÖĞRETİMİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ. . 2017; 100 - 128.
IEEE	Özdemir F,Çelik H "SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLERİNİN SAVAŞ ve BARIŞ KAVRAMLARININ ÖĞRETİMİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ." , ss.100 - 128, 2017.
ISNAD	Özdemir, Fatih - Çelik, Hülya. "SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLERİNİN SAVAŞ ve BARIŞ KAVRAMLARININ ÖĞRETİMİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ". (2017), 100-128.

APA	Özdemir F, Çelik H (2017). SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLERİNİN SAVAŞ ve BARIŞ KAVRAMLARININ ÖĞRETİMİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ. Turkish History Education Journal, 6(1), 100 - 128.
Chicago	Özdemir Fatih,Çelik Hülya SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLERİNİN SAVAŞ ve BARIŞ KAVRAMLARININ ÖĞRETİMİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ. Turkish History Education Journal 6, no.1 (2017): 100 - 128.
MLA	Özdemir Fatih,Çelik Hülya SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLERİNİN SAVAŞ ve BARIŞ KAVRAMLARININ ÖĞRETİMİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ. Turkish History Education Journal, vol.6, no.1, 2017, ss.100 - 128.
AMA	Özdemir F,Çelik H SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLERİNİN SAVAŞ ve BARIŞ KAVRAMLARININ ÖĞRETİMİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ. Turkish History Education Journal. 2017; 6(1): 100 - 128.
Vancouver	Özdemir F,Çelik H SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLERİNİN SAVAŞ ve BARIŞ KAVRAMLARININ ÖĞRETİMİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ. Turkish History Education Journal. 2017; 6(1): 100 - 128.
IEEE	Özdemir F,Çelik H "SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLERİNİN SAVAŞ ve BARIŞ KAVRAMLARININ ÖĞRETİMİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ." Turkish History Education Journal, 6, ss.100 - 128, 2017.
ISNAD	Özdemir, Fatih - Çelik, Hülya. "SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLERİNİN SAVAŞ ve BARIŞ KAVRAMLARININ ÖĞRETİMİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ". Turkish History Education Journal 6/1 (2017), 100-128.