ÖĞRETMENLERİN MESLEKİ ÖZ-YETERLİK İNANÇLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

KÖSTERELİOĞLU, İlker; AYRA, Mücahit

ÖĞRETMENLERİN MESLEKİ ÖZ-YETERLİK İNANÇLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Mücahit AYRA, (Amasya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Öğrencisi,)

İlker KÖSTERELİOĞLU (Yrd.Doç.Dr. Amasya Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü, Öğretim Üyesi,)

Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi

31 5

Yıl: 2016 Cilt: 7 Sayı: 17 Sayfa Aralığı: 81 - 101 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

ÖĞRETMENLERİN MESLEKİ ÖZ-YETERLİK İNANÇLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Öz:

Bu çalışmanın amacı, öğretmenlerin mesleki öz yeterlik inançlarını çeşitli değişkenler açısından incelemektir. Araştırmanın evrenini 2013-2014 eğitim-öğretim yılında Hakkâri ili Yüksekova ilçe merkezinde görev yapan n=362 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırma verileri "Öğretmen Öz Yeterlik Algı Ölçeği" ile toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre öğretmenlerin öz yeterlik inançları oldukça yeterli düzeydedir. Bunun yanı sıra araştırmada öğretmenlerin mesleki öz yeterlik inançları mesleğini sevip sevmeme tutum değişkeni açısından mesleğini seven öğretmenlerin lehine anlamlı fark bulunmuştur. Öğretmenlerin cinsiyet, yaş, deneyim, branş ve kitap okuma sıklığı değişkenleri açısından ise görüşlerinde öz yeterlik inançları açısından anlamlı fark saptanmamıştır

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

THE INVESTIGATION OF TEACHERS’ PROFESSIONAL SELF-EFFICACY RELATED TO THE VARIOUS VARIABLES

Öz:

The purpose of this study is to investigate the teachers’ professional self-efficacy related to the various variables. The universe of the study contains n=362 teachers working in Hakkari city Yüksekova town in 2013-2014 academic years. The data was obtained through “teachers self-efficacy perception scale”. According to the obtained data, the teachers’ selfefficacy beliefs are at adequate level. Besides this, there found a meaningful difference in favor of teachers who love their professions related to the variable of professional self-efficacy beliefs whether they love their jobs. A meaningful difference was not found in the opinions of the teachers related to the gender, age, experience, branch and reading habit frequency

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

AKBAŞ, A. & ÇELİKKALELİ, Ö. (2006). Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretimi öz-yeterlik inançlarının cinsiyet, öğrenim türü ve üniversitelerine göre incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(1), 98-110.
AKKUŞ, Z. (2013). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının özyeterlik inanç düzeylerinin belirlenmesi üzerine bir çalışma. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 102-116.
AYDINER, B. B. (2011). Üniversite öğrencilerinin yaşam amaçlarının alt boyutlarının genel özyeterlik yaşam doyumu ve çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
GÜSBEED, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi Cilt: 7, Sayı: 17, Yıl: 2016
GUEJISS, Gümüşhane University Electronic Journal of The Institute of Social Sciences Volume: 7, Number: 17, Year: 2016 98
AYLAR, F. &AKSİN, A. (2011). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının öz-yeterlik inanç düzeyleri ve problem çözme becerileri üzerine bir araştırma: Amasya örneği. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 299-313.
BACANLI, F. (2006). Kariyer araştırma yetkinlik beklentisi ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 6(2), 301-330.
BANDURA, A. (1993). Perceived self-efficacy in cognitive development and functioning. Educational Pschologist, 28 (2), 117–148.
BANDURA, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: Freeman.
BANDURA, A. (2002). Social cognitive theory in cultural context. Applied Psychology: An International Review, 51 (2), 269–290.
BENZER, F. (2011). İlköğretim ve ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin öz yeterlik algılarının analizi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Selçuk Üniversitesi, Konya.
ÇAKIROĞLU, J., ÇAKIROĞLU, E. & BOONE W. J. (2005). Pre-service teacher selfefficacy beliefs regarding science teaching: A comparison of preservice teachers in Turkey and the USA. Science Educator, 14(1), 31-40.
ÇAPA, Y., CAKIROĞLU, J. & SARIKAYA, H. (2005). Development and Validation of Turkish Version of Teachers’ Sense of Efficacy Scale. http://people.ehe.osu.edu/ ahoy/research/ instruments/ adresinden edinilmiştir.
ÇELİKKALELİ, Ö. (2004). Lise öğrencilerinde sosyal yetkinlik beklentisi ve psikolojik ihtiyaçlar. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Mersin Üniversitesi, Mersin.
ÇELİKKALELİ, Ö., GÜNDOĞDU, M. & KIRAN-ESEN, B. (2006). Ergenlerde yetkinlik beklentisi ölçeği: Türkçe uyarlamasının geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim Araştırmaları, 25, 62- 72.
ÇINAR, İ. (2010). Yapılandırmacı eğitime göre sosyal bilgiler öğretmen adaylarının öz yeterlik düzeylerinin belirlenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Erzincan Üniversitesi, Erzincan.
ÇİMEN, S. (2007). İlköğretim öğretmenlerinin tükenmişlik yaşantıları ve yeterlik algıları. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
DEMİRTAŞ, H., CÖMERT, M. & ÖZER, N. (2011). Öğretmen adaylarının özyeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Eğitim ve Bilim, 159 (36), 96-111.
DOĞAN, S. (2013). Sınıf öğretmenlerinin öz yeterlik algısı ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının incelenmesi (Ağrı ili örneği). (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Erzincan Üniversitesi, Erzincan.
ERCAN, S. (2007). Sınıf öğretmenlerinin bilimsel süreç beceri düzeyleri ile fen bilgisi öz yeterlik düzeylerinin karşılaştırılması. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyon.
GÜSBEED, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi Cilt: 7, Sayı: 17, Yıl: 2016 GUEJISS, Gümüşhane University Electronic Journal of The Institute of Social Sciences Volume: 7, Number: 17, Year: 2016 99
ERDOĞAN, O. (2013). İlköğretim öğretmenlerinin öz yeterlik ve başarı algılarında yordayıcı olarak akademik iyimserlik, umut ve mesleki haz. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Gazi Üniversitesi, Ankara.
GENÇTÜRK, A. (2008). İlköğretim okulu öğretmenlerinin öz yeterlik algıları ve iş doyumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Zonguldak.
GÜROL, A., ALTINBAŞ, S. & KARAASLAN, N. (2010). Öğretmen adaylarının öz yeterlik inançları ve epistemolojik inançları üzerine bir çalışma. e-journal of New World Sciences Academy, 5(3), 1395-1404.
KAHYAOĞLU, M. ve YAYGIN, S. (2007). İlköğretim öğretmen adaylarının mesleki öz yeterliklerine ilişkin görüşleri. Kastamonu Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 73-84.
KARAHAN, T. F., SARDOĞAN, M. E., ÖZKAMALI, E. & MENTEŞ, Ö. (2006). Lise öğrencilerinde sosyal yetkinlik beklentisi ve otomatik düşüncelerin, yaşanılan sosyal birim ve cinsiyet açısından incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 26, 35-45.
KARAHAN, Ş. & UYANIK BALAT, G. (2011). Özel eğitim okullarında çalışan eğitimcilerin özyeterlik algılarının ve tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1), 1-14.
KARASAR, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
KASAP, D. (2012). Sınıf öğretmenlerinin öz yeterlik inançları ile mesleklerine yönelik bilgisayar ve internet kullanımları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Pamukkale Üniversitesi, Denizli.
KORKUT, K. (2009). Sınıf öğretmenlerinin öz yeterlik inançları ile sınıf yönetimi beceri algıları arasındaki ilişki. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Burdur.
KÜÇÜKTEPE, S. E. (2007). İlköğretim öğretmenlerinin öz-oluşum türleriyle, mesleki etkililik algıları ve tercih ettikleri öğretme stilleri arasındaki ilişki. (Yayınlanmamış doktora tezi), Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
MORGİL, İ., SEÇKEN, N. & YÜCEL, A. S. (2004). Kimya öğretmen adaylarının öz-yeterlik inançlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. BAÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(1) 62-72.
ORHAN, F. (2005). Bilgisayar öğretmen adaylarının, bilgisayar kullanma öz yeterlik inancı ile bilgisayar öğretmenliği öz-yeterlik inancı üzerine bir çalışma. Eğitim Araştırmaları, 21, 173- 186.
ÖZATA, H. (2007). Öğretmenlerin öz yeterlik algılarının ve örgütsel yenileşmeye ilişkin görüşlerinin araştırılması. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
GÜSBEED, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi Cilt: 7, Sayı: 17, Yıl: 2016
GUEJISS, Gümüşhane University Electronic Journal of The Institute of Social Sciences Volume: 7, Number: 17, Year: 2016 100
ÖZDEMİR, S. M. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretim sürecine ilişkin öz yeterlik inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 54, 277-306.
ÖZENOĞLU KİREMİT, H. (2006). Fen bilgisi öğretmenliği öğrencilerinin biyoloji ile ilgili özyeterlik inançlarının karşılaştırılması. (Yayınlanmamış doktora tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
ÖZENOĞLU KİREMİT, H. & GÖKLER, İ. (2010). Fen bilgisi öğretmenliği öğrencilerinin biyoloji öğretimi ile ilgili öz-yeterlik inançlarının karşılaştırılması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 41-54.
ÖZTÜRK, F. (2011). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin ve öğretmen adaylarının ilköğretim sosyal bilgiler dersi öğretim programında yer alan öğrenme alanlarına ilişkin öz yeterlik düzeylerinin incelenmesi. (Yayınlanmamış doktora tezi), Gazi Üniversitesi, Ankara.
ÖZYÜREK, R. (2002). Lise öğrencileri için matematik yetkinlik beklentisi bilgilendirici kaynaklar ölçeğinin geliştirilmesi: Ön çalışma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32, 502-531.
PAJARES, F. (1996). Self efficacy beliefs in academic settings. Review of Educational Research, 66 (4), 543–578.
SAPANCI, M. (2010). Güzel sanatlar eğitimi öğrencilerinin biliş üstü farkındalık düzeyleri ve öğretmenlik mesleğine yönelik öz yeterlik inançlarının incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
SEFEROĞLU, S. S. & AKBIYIK, C. (2005). İlköğretim öğretmenlerinin bilgisayara yönelik özyeterlik algıları üzerine bir çalışma. Eurasian Journal of Educational Research, 19, 89-101.
ŞAHİN, E. (2010). İlköğretim sınıf öğretmenlerinin öğretim stili tercihlerinin, cinsiyetlerinin, mesleki kıdemlerinin, özyeterlik algılarının ve özyönetimli öğrenmeye hazırbulunuşluk düzeylerinin mesleki yeterlikleri üzerindeki etkisi. (Yayınlanmamış doktora tezi), Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
TSCHANEN-MORAN, M. & WOOLFOLK A. H. (2001). Teacher efficacy: capturing an elusive construct. Teaching and Teacher Education, 17, 783-805.
TÜRK, N. (2009). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin mesleklerine ilişkin öz yeterlik düzeylerinin incelenmesi: Nevşehir ili örneği). (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Niğde Üniversitesi, Niğde.
TÜRK, Ö. (2008). İlköğretim sınıf öğretmenlerinin öz yeterlikleri ve mesleki doyumlarının incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
UYSAL, İ. & KÖSEMEN, S. (2013). Öğretmen adaylarının genel öz-yeterlik inançlarının incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 217-226.
ÜSTÜNER, M., DEMİRTAŞ, H., CÖMERT, M. & ÖZER, N. (2009). Ortaöğretim öğretmenlerinin öz-yeterlik algıları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(9), 1-16.
GÜSBEED, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi Cilt: 7, Sayı: 17, Yıl: 2016 GUEJISS, Gümüşhane University Electronic Journal of The Institute of Social Sciences Volume: 7, Number: 17, Year: 2016 101
YAZICIOĞLU, Y. & ERDOĞAN, S. (2004). SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
YILMAZ, K. & ÇOKLUK BÖKEOĞLU, Ö. (2008). İlköğretim okulu öğretmenlerinin yeterlik inançları. Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41(2), 143-167.
YILMAZ, M., GERÇEK, C., KÖSEOĞLU, P. & SORAN, H. (2006). Hacettepe Üniversitesi biyoloji öğretmen adaylarının bilgisayarla ilgili öz-yeterlik inançlarının incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 278-287.
YİĞİT, F. (2001). Okul psikolojik danışmanlarının yetkinlik beklentilerini ölçmeye yönelik bir ölçek geliştirme çalışması. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
ZARARSIZ, N. (2012). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin öz-yeterlik algılarının incelenmesi: İstanbul-Sultanbeyli ilçesi örneği. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.

APA	AYRA M, KÖSTERELİOĞLU İ (2016). ÖĞRETMENLERİN MESLEKİ ÖZ-YETERLİK İNANÇLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ. , 81 - 101.
Chicago	AYRA Mücahit,KÖSTERELİOĞLU İlker ÖĞRETMENLERİN MESLEKİ ÖZ-YETERLİK İNANÇLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ. (2016): 81 - 101.
MLA	AYRA Mücahit,KÖSTERELİOĞLU İlker ÖĞRETMENLERİN MESLEKİ ÖZ-YETERLİK İNANÇLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ. , 2016, ss.81 - 101.
AMA	AYRA M,KÖSTERELİOĞLU İ ÖĞRETMENLERİN MESLEKİ ÖZ-YETERLİK İNANÇLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ. . 2016; 81 - 101.
Vancouver	AYRA M,KÖSTERELİOĞLU İ ÖĞRETMENLERİN MESLEKİ ÖZ-YETERLİK İNANÇLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ. . 2016; 81 - 101.
IEEE	AYRA M,KÖSTERELİOĞLU İ "ÖĞRETMENLERİN MESLEKİ ÖZ-YETERLİK İNANÇLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ." , ss.81 - 101, 2016.
ISNAD	AYRA, Mücahit - KÖSTERELİOĞLU, İlker. "ÖĞRETMENLERİN MESLEKİ ÖZ-YETERLİK İNANÇLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ". (2016), 81-101.

APA	AYRA M, KÖSTERELİOĞLU İ (2016). ÖĞRETMENLERİN MESLEKİ ÖZ-YETERLİK İNANÇLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(17), 81 - 101.
Chicago	AYRA Mücahit,KÖSTERELİOĞLU İlker ÖĞRETMENLERİN MESLEKİ ÖZ-YETERLİK İNANÇLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 7, no.17 (2016): 81 - 101.
MLA	AYRA Mücahit,KÖSTERELİOĞLU İlker ÖĞRETMENLERİN MESLEKİ ÖZ-YETERLİK İNANÇLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.7, no.17, 2016, ss.81 - 101.
AMA	AYRA M,KÖSTERELİOĞLU İ ÖĞRETMENLERİN MESLEKİ ÖZ-YETERLİK İNANÇLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2016; 7(17): 81 - 101.
Vancouver	AYRA M,KÖSTERELİOĞLU İ ÖĞRETMENLERİN MESLEKİ ÖZ-YETERLİK İNANÇLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2016; 7(17): 81 - 101.
IEEE	AYRA M,KÖSTERELİOĞLU İ "ÖĞRETMENLERİN MESLEKİ ÖZ-YETERLİK İNANÇLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ." Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7, ss.81 - 101, 2016.
ISNAD	AYRA, Mücahit - KÖSTERELİOĞLU, İlker. "ÖĞRETMENLERİN MESLEKİ ÖZ-YETERLİK İNANÇLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ". Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 7/17 (2016), 81-101.