BAHRÜ’L-MAÂRİF’İN BİRİNCİ BÖLÜMÜNDE YER ALAN VEZİNLER
Yıl: 2017 Cilt: 17 Sayı: 45 Sayfa Aralığı: 1 - 22 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 03-12-2018
BAHRÜ’L-MAÂRİF’İN BİRİNCİ BÖLÜMÜNDE YER ALAN VEZİNLER
Öz: XVI. yüzyılın büyük âlimlerinden, Kanûnî Sultan Süleyman‟ın oğlu Şehzâde Mustafa‟nın hocası Muslihuddin Mustafa bin Şa‟bân (öl. 969/1561)dinî ilimler, mantık, tıp nücûm, edebiyat vs. sahalarında telif, tercüme, şerh ve haşiye olarak birçok eser vermiş; devrinin âlimleri içerisinde velûd bir şahsiyet olarak temâyüz etmiş; Sürûrî mahlasıyla şiirler de yazmıştır. Edebî bilgiler ve şiirdeki teşbih ve mecaz unsurları üzerine Türkçe olarak kaleme aldığı Bahrü’l-maârif adındaki eseri, uzun zaman sahasında beğenilen bir kitap olarak rağbet görmüştür. Ancak eserde bazı eksik ve kusurlu yönler de bulunmaktadır. Bir mukaddime, üç makâle ve bir hâtimeden oluşan Bahrü‟l-maârif‟in mukaddimesinde ve birinci makâlesinde aruz bahsi yer almaktadır. Burada müellif, Türk edebiyatında yaygın olan veya kullanılan vezinlerin listesini vermektedir. Makalemizde söz konusu listenin, bu alanda yapılan araştırmalarla ne ölçüde uyuştuğu ve onda yer alan vezinlerin durumu ele alınacaktır.
Anahtar Kelime: Konular:
Meters in the First Part of Bahr al Maarif
Öz: Muslih al-Din Mustafa bin Sha'ban (died.969/1561),one of the great scholars of the 16th century and lecturer of Price Mustafa, the son of Suleyman the magnificient, wrote several works on religion, logic, medicine and was known as a prolific person among his contemporary scholars. He wrote with the penname Sururi. His work, named as Bahr al-maarif and written in Turkish and focusing on the literary information and similes in the poetry was a very popular one in its area. However, there are some faulty and incomplete aspects in this work.His work, consisting of three essays and one epilogue (result), deals with prosody in its first essay and epilogue. Here the author gives a list of meters commonly used in Turkish literature. In our paper, we will examine the extent to which this list complies with the research done in this area.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Yazar, Sadık, “XVI. Yüzyılda Yazılmış Türkçe Bir Aruz Risalesi: Aşkî‟nin Arûsu’l-Arûz‟u”, Dil ve Edebiyat Araştırmaları, İstanbul, Yaz-2014, S. 10, s. 83-130.
- Togan, Z. Velidi-H. Ritter, “Câmî”, İslâm Ansiklopedisi, İstanbul, 1977, C. III, s. 15-20.
- Tarama Sözlüğü (TDK), Ankara, 1963, C. I, s. X-XCI.
- Şerefüddîn-i Ramî, Enîsü’l-uşşâk, nşr. Abbâs İkbâl, Tahran, 1341 hş.; trc. Turgut Karabey ve diğerleri, Ankara, 1994.
- Şemsüddîn Muhammed b. Kays er-Râzî, Kitâb-ı el-Mu’cem fî meâyîri eş’âri’l-Acem, Muhammed Kazvînî neşrini yeniden gözden geçirerek yayınlayan: Müderris Rezevî, Tahran, 1338 h.ş.
- Şemîsâ, Sîrûs, Seyr-i gazel der şi’r-i Fârsî, 3 bs., Tahran, 1370 h.ş.
- Şemîsâ, Sîrûs, Aşinâyî bâ arûz ve kâfiye, Tahran, 1371 h.ş.
- Şafak, Yakup, Sürûrî’nin Bahrü’l-maârif’i ve Enîsü’l-uşşâk ile Mukayesesi, Atatürk Ü. SBE, basılmamış doktora tezi, Erzurum, 1991.
- Şafak, Yakup, Aruz Terimleri, Konya, 2003.
- Şafak, Yakup, “Sürûrî‟nin Bahrü‟l-mârif‟i ve Bu Eserdeki Teşbih ve Mecaz Unsurları”, (Selçuk Ü.) Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Konya, 1997, S. 4, s. 217-236.
- Şafak, Yakup, “Câmî‟nin Aruz Risalesi Üzerine Bir İnceleme”, Akademik Araştırmalar Dergisi, İstanbul, 1999, S. 3, s. 107-119.
- Şafak, Yakup, “Bahrü‟l-Maârif Müellifi Sürûrî‟nin Şiir ve Şairlikle İlgili Görüşleri”, Yedi İklim, İstanbul, Temmuz-1994, S. 52, s. 17-21.
- Safâ, Zebîhullâh, Târih-i edebiyyât der İrân, I-V, Tahran, 1369 h.ş.
- Pervîz Nâtil Hânlerî, Tahkîk-i intikâdî der arûz-i Fârsî, Tahran, 1327 h.ş.
- Öz, Yusuf, Tarih Boyunca Farsça-Türkçe Sözlükler, Ankara, 2010.
- Okumuş, Ömer, “Câmî”, TDV İslâm Ansiklopedisi, İstanbul, 1993, C. VII, s. 94-99.
- Okatan, Halil İbrahim, Sürûrî’nin Bahru’l-Ma’ârif’i İnceleme ve Mukaddime Metni, Ege Ü. SBE, basılmamış yüksek lisans tezi, İzmir 1986.
- Münzevî, Ahmed, Fihrist-i nüshahâ-yi hattî-i Fârsi, III, Tahran, 1350 h.ş.
- Muşâr, Hânbâbâ, Fihrist-i kitâbhâ-yi çâpî-i Fârsî, I-V, Tahran, 1350-53 h.ş.
- Muhammed Riyâzî, Riyâzu’ş-şuarâ, Nuruosmaniye Ktp., no 3724, vr.82a-82b.
- Mâhyâr, Abbâs, Arûz-i Fârsî, Tahran, 1374 h.ş.
- Kutbî, Muhammed, Heves-nâme, Milli Kütüphane (Adnan Ötüken), Yazma no: 439.
- Köprülü, M. Fuad, “Aruz”, İslâm Ansiklopedisi, İstanbul, 1940, C. I, s. 625653.
- Kâmyâri Takî Vahîdiyân, Ber resî-i menşe-i vezn-i şi’r-i Fârsî, Meşhed, 1373 h.ş..
- İpekten, Halûk, Eski Türk Edebiyatı Edebi Bilgiler Aruz Ölçüsü, Erzurum, 1989.
- Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-şuarâ, nşr. İbrahim Kutluk, I-II, Ankara, 1989.
- Güleç, İsmail, Bahrü’l-ma‘ârif’te Geçen Edebiyat Terimleri, İstanbul Ü. SBE, basılmamış yüksek lisans tezi, İstanbul, 1997.
- Güleç, İsmail, “Sürûrî Muslihuddin Mustafa”, TDV İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 2010, C. 38, s. 170-172.
- Güleç, İsmail, “Gelibolulu Muslihuddin Sürûri, Hayatı, Kişiliği, Eserleri ve Bahrü‟l-Maârif İsimli Eseri”, Osmanlı Araştırmaları, İstanbul, 2001, C. XXI, s. 211-236.
- Gölpınarlı, Abdülbaki, Mevlânâ Müzesi Yazmaları Katalogu, III, İstanbul, 1972.
- Elwell-Sutton, L. P., The Persian Metres, Cambridge, 1975.
- Çetin, Nihad M., “Aruz”, TDV İslâm Ansiklopedisi, İstanbul, 1991, C. III, s. 424-437.
- Çetin, Nihad M., “Ahmedî‟nin Mirkâtü‟l-edeb‟i hakkında”, Türkiyat Mecmuası, İstanbul, 1965, S. 14, s. 221-223
- Câmî, Câm-ı muzaffer (Şerh-i arûz-i Mollâ Câmî) trc.ve şerh: Ahmed Sâfî, İst., 1267. Çavuşoğlu, Mehmet, “Divan Şiiri”, Türk Dili (Türk Şiiri Özel Sayısı-II), Ankara, 1986, S. 415-417, s. 1-16.
- Ateş, Ahmed-Abdülvehhab Tarzî, Farsça Grameri, İstanbul, 1962.
- Akün, Ömer Faruk, “Sürûrî”, TDV İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1994, C. XI, s. 250.
- Ahmed Safî, Câm-ı muzaffer: Şerh-i Arûz-i Mollâ Câmî, İstanbul, 1267.
| APA | şafak y (2017). BAHRÜ’L-MAÂRİF’İN BİRİNCİ BÖLÜMÜNDE YER ALAN VEZİNLER. , 1 - 22. |
| Chicago | şafak yakup BAHRÜ’L-MAÂRİF’İN BİRİNCİ BÖLÜMÜNDE YER ALAN VEZİNLER. (2017): 1 - 22. |
| MLA | şafak yakup BAHRÜ’L-MAÂRİF’İN BİRİNCİ BÖLÜMÜNDE YER ALAN VEZİNLER. , 2017, ss.1 - 22. |
| AMA | şafak y BAHRÜ’L-MAÂRİF’İN BİRİNCİ BÖLÜMÜNDE YER ALAN VEZİNLER. . 2017; 1 - 22. |
| Vancouver | şafak y BAHRÜ’L-MAÂRİF’İN BİRİNCİ BÖLÜMÜNDE YER ALAN VEZİNLER. . 2017; 1 - 22. |
| IEEE | şafak y "BAHRÜ’L-MAÂRİF’İN BİRİNCİ BÖLÜMÜNDE YER ALAN VEZİNLER." , ss.1 - 22, 2017. |
| ISNAD | şafak, yakup. "BAHRÜ’L-MAÂRİF’İN BİRİNCİ BÖLÜMÜNDE YER ALAN VEZİNLER". (2017), 1-22. |
| APA | şafak y (2017). BAHRÜ’L-MAÂRİF’İN BİRİNCİ BÖLÜMÜNDE YER ALAN VEZİNLER. Nüsha, 17(45), 1 - 22. |
| Chicago | şafak yakup BAHRÜ’L-MAÂRİF’İN BİRİNCİ BÖLÜMÜNDE YER ALAN VEZİNLER. Nüsha 17, no.45 (2017): 1 - 22. |
| MLA | şafak yakup BAHRÜ’L-MAÂRİF’İN BİRİNCİ BÖLÜMÜNDE YER ALAN VEZİNLER. Nüsha, vol.17, no.45, 2017, ss.1 - 22. |
| AMA | şafak y BAHRÜ’L-MAÂRİF’İN BİRİNCİ BÖLÜMÜNDE YER ALAN VEZİNLER. Nüsha. 2017; 17(45): 1 - 22. |
| Vancouver | şafak y BAHRÜ’L-MAÂRİF’İN BİRİNCİ BÖLÜMÜNDE YER ALAN VEZİNLER. Nüsha. 2017; 17(45): 1 - 22. |
| IEEE | şafak y "BAHRÜ’L-MAÂRİF’İN BİRİNCİ BÖLÜMÜNDE YER ALAN VEZİNLER." Nüsha, 17, ss.1 - 22, 2017. |
| ISNAD | şafak, yakup. "BAHRÜ’L-MAÂRİF’İN BİRİNCİ BÖLÜMÜNDE YER ALAN VEZİNLER". Nüsha 17/45 (2017), 1-22. |
