Yıl: 2017 Cilt: 6 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 167 - 179 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 12-10-2018

Hemşirelerde Yaşam Doyumu ve Ölüme Karşı Tutum Arasındaki İlişki

Öz:
Bu araştırma hemşirelerin yaşam doyumu ve ölüme karşı tutumları arasındaki ilişkiyi belirlemek amacı ile yapılmıştır. Tanımlayıcı ilişki arayıcı özellikte olan araştırma, Tunceli İli Kamu Hastaneleri Birliği Tunceli Devlet Hastanesi'nde çalışan 174 hemşire ile yapılmıştır. Araştırmanın verileri Kasım-Aralık 2014 tarihleri arasında “Tanımlayıcı Soru Formu”, “Yaşam Doyumu Ölçeği” ve “Ölüme Karşı Tutum Ölçeği” ile toplanmıştır. Hemşirelerin yaşam doyumu ölçeği puan ortalaması 16,82±5,88, ölüme karşı tutum ölçeği toplam 96,86±24,26, tarafsızlık kabullenme ve yaklaşım kabullenme 47,85 ±15,55, kaçış kabullenme 15,32±6,76, ölüm korkusu ve ölümden kaçınma alt boyut puan ortalaması ise 33,68±10,66 olarak belirlenmiştir. Yaşam doyumu ölçeği ile ölüme karşı tutum ölçeği toplam ve tarafsızlık kabullenme ve yaklaşım kabullenme alt boyut puan ortalaması arasında çok zayıf düzeyde pozitif yönlü bir ilişki bulunmuştur (p<0,05). Bu çalışmada hemşirelerin yaşam doyumlarının orta düzeye yakın, ölüme karşı olumlu tutumlarının orta düzeyin üzerinde olduğu ve yaşam doyumu düzeyi arttıkça ölüme karşı olumlu tutum gösterdikleri belirlenmiştir. Hemşirelerin iş yaşamı kalitesi artırılarak yaşam doyumunun yükseltilmesi, ölüm konusunda eğitim programları düzenlenerek ölüme ilişkin duygularının farkındalığı ve olumlu tutum geliştirmesi, hemşirelerin ölmekte olan hastaya nitelikli bakım vermesine ve ölüm olayı ile etkili başa çıkmasına katkı sağlar.
Anahtar Kelime:

Konular: Hemşirelik Psikoloji

Relationship between Nurses' Life Satisfaction and Attitudes towards Death

Öz:
This research was conducted to determine the relationship between life satisfaction and attitudes toward death in nurses. This descriptive correlational research was conducted with 174 nurses employed at Tunceli State Hospital of Tunceli Public Hospitals Union. Data were collected using a “Descriptive Questionnaire”, the “Life Satisfaction Scale” and the “Death Attitude Profile-Revised Scale” between November and December 2014. The mean life satisfaction scale score of the nurses was 16.82±5.88, their mean overall death attitude profilerevised scale score was 96.86±24.26 with their mean neutral acceptance and approach acceptance subdomain scores being 47.85±15.55. their mean escape acceptance score was 15.32±6.76 and their mean fear of death and death avoidance scores 33.68±10.66. a very weak positive correlation was found between the overall scores of life satisfaction scale and death attitude profile, and the mean scores of the neutral acceptance and approach acceptance subdomains (p<0.05). Increasing life satisfaction in nurses by improving the quality of their working life, and raising awareness of their death-related feelings and developing positive attitudes in them by organizing educational programs on death will contribute to nurses’ provision of quality care to moribund patients and will enable them to cope with death effectively.
Anahtar Kelime:

Konular: Hemşirelik Psikoloji
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Karakuş G, Öztürk Z ve Tamam L. (2012). "Ölüm ve Ölüm Kaygısı". Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 2(1): 42-79.
  • Yıldırım A, Hacıhasanoğlu Aşılar R, Kara G ve Göğercin S. (2016). "Sağlık Çalışanlarında Yaşam Doyumu, Kişilik Yapısı ve Sağlık Anksiyetesi İlişkisi". Uluslararası Erzincan Sempozyumu, Erzincan 2016; s: 921-928.
  • Mirfarhadi N, Moosavi S ve Tabari R. (2013). "Life Satisfaction And İts Determinants: A Survey On Iranian Nurses Population". Journal of Paramedical Sciences, 4(4):11-15.
  • Eren TA. (2008). "Onkoloji Hemşirelerinin İş Doyumu ve Yaşam Doyumunun İncelenmesi". Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
  • Doğan A, Deniz ME, Odabaşı H, Özyeşil Z ve Özgirgin N. (2012). "Job and Life Satisfaction of The Medical Staff in Rehabilitation Centers". Turkish Journal of Physical Medicine and Rehabilitation, 58:16-21.
  • Granek L, Bartels U, Scheinemann K , Labrecque M ve Barrera M. (2015). "Grief Reactions and impact of Patient Death on Pediatric Oncologists". Pediatr Blood Canser, 62(1): 134-142.
  • Tranter S, Josland E ve Turner K. (2016). "Nurses’ Bereavement Needs and Attitudes Towards Patient Death: A Qualitative Descriptive Study of Nurses in A Dialysis Unit".Journal of Renal Care, 42(2):10–106.
  • Yılmaz E ve Vermişli S. (2015). "Yoğun Bakımda Çalışan Hemşirelerin Ölüme ve Ölmekte Olan Bireye Bakım Vermeye İlişkin Tutumları". Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2(2): 41-46.
  • Zaybak A ve Erzincanlı S. (2016). "Hemşirelerin Ölüme Karşı Tutumları". Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi, 6: 16- 29.
  • Mallory JL ve Allen CL. (2006). "Care of the Dying: A Positive Nursing Student Experience". Medsurg Nurs, 5(4): 217-222.
  • Özdemir K. (2014). "Yoğun Bakım Hemşirelerinde Görülen Ölüm Kaygısı". Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Erzurum.
  • Taka F. (2010). "Hemşirelerde Ölüm Kaygısının Belirlenmesi". İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
  • Bilge A, Embel N ve Kaya FG. (2013). "Sağlık Profesyoneli Olacak Öğrencilerin Ölüme Karşı Tutumları, Ölüm Kaygıları Arasındaki İlişki ve Bunları Etkileyen Değişkenler". Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 4(3):119-124.
  • Harrawood LK, White LJ ve Benshoff JJ. (2009). "Death Anxiety in a National Sample of United States Funeral Directors and its Relationship with Death Exposure, Age, and Sex". Omega (Westport), 58(2):129-146.
  • Dönmez ÇF. (2012). "Nefroloji Hemşirelerinin Ve Diyaliz Hastalarının Ölüm Kavramına İlişkin Görüşleri". Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Mersin.
  • Zyga S, Malliarov M, Lavdaniti M, Athanasopoulov M ve Sarafis P. (2011). "Greek Renal Nurses’ Attitudes Towards Death". Journal of Renal Care, 37(2):100-107.
  • Ay MA. (2013). "Hemşirelerin Ölüm, Ölümcül Hasta ve Ötenaziye İlişkin Tutumları". Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
  • Yıldırımalp S, Öner M ve Yenihan B. (2014). "Hemşirelerin İş-Aile Çatışması ve Yaşam Tatmini Düzeyleri: Demografik Özellikler Açısından Bir Değerlendirme". Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(3):165-180.
  • Tanhan F. (2013). "Ölüm Eğitiminin Üniversite Öğrencilerinde Ölüm Kaygısı ve Psikolojik İyi Olmaya Etkisi". Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1):184-200.
  • Ioannu P, Katsikavali V, Galanis P, Velonakis E, Papadatou D ve Sourtzi P. (2015). "Impact of Job Satisfaction On Greek Nurses’health-Related Quality of Life".Saf Health Work, 6(4): 324-328.
  • Nowrouzi B, Giddens E, Gohar B, Schoenenbergers S, Bautista MC ve Casole J. (2016). "The Quality of Work Life Of Registered Nurses İn Canada And The United States: A Comprehensive Literature Review". International Journal of Occupational Environmental Health, 13:1-18.
  • Derin N. (2007). "Devlet Hastanelerinde Çalışan Sağlık Personelinin İş Doyum Düzeyleri ve Etkileyen Faktörler". Osmangazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir.
  • Milio N. (2005). "Minority Populations And Health: An İndroduction To Health Disparities in The United States". JAMA, 294:1280.
  • Naz S, Gul S ve Haq AU. (2011). "Relationship of WorkFamily Conflict With Job Satisfaction And Life Satisfaction İn High Tech Industrial Employees". International Journal of Academic Research, 3(6): 476-480.
  • Grün C, Hauser Wve Rhein T. (2010). "Is Any Job Beter Than No Job? Life Satisfaction and Re-Employement". Journal of Labor Research, 31: 285-306.
  • Deveci S. (2014). "Sağlık Çalışanlarında İş Doyumu ve Yaşam Doyumu İlişkisi (Antalya Atatürk Devlet Hastanesi Hemşireler Örneği)". Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
  • Ünal S, Karlıdağ S ve Yoloğlu S. (2001). "Hekimlerde Tükenmişlik ve İş Doyumu Düzeylerinin Yaşam Doyumu Düzeyleri ile İlişkisi". Klinik Psikiyatri Dergisi, 4:113-118.
  • Özen A, Yüksel E, Özen R, Atıl E, Yaşar A ve Yerlikaya H. (2007). "A Study on Life Satisfaction Of Turkish Veterinary Practitioners". Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 21(1): 5-10.
  • Eren TA. (2008). "Onkoloji Hemşirelerinin İş Doyumu ve Yaşam Doyumunun İncelenmesi". Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi İstanbul.
  • Turgut EM. (2010). "İş Doyumu ve Yaşam Doyumu İlişkisi ve İstanbul’daki Devlet Üniversite Hastanelerinde Çalışan Ameliyathane Hemşirelerine Yönelik Bir Araştırma". İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
  • Uslan UY. (2016). "Public Employees Job Satisfaction, Life Satisfaction And Burnout Levels’Assessment By Some SociaDemographic Factors". Journal of Human Sciences, 13(2):3354-3372.
  • Tekir Ö, Çevik C, Arık S ve Ceylan G. (2016). Sağlık Çalışanlarının Tükenmişlik, İş Doyumu Düzeyleri Ve Yaşam Doyumunun İncelenmesi. Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 18(2):51-63.
  • Keser A. (2005). "Çalışma Yaşamı ile Yaşam Doyumu İlişkisine Teorik Bakış". İktisat Fakültesi Mecmuası, 55(1):897- 913.
  • Erdoğan S, Nahcivan N ve Esin N. (2014). "Hemşirelikte Araştırma, Süreç, Uygulama ve Kritik". Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul.
  • Özdamar K. (2013). "SPSS ile Biyoistatistik". Yenilenmiş 9. Baskı. Nisan Kitabevi, Eskişehir.
  • Işık E, Fadıloğlu Ç ve Demir Y. (2009). "Ölüme Karşı Tutum Ölçeğinin Türkçe Çevirisinin Hemşire Popülasyonunda Geçerlik ve Güvenilirlik Çalışması". Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 2:29-30.
  • Wong P, Reker G ve Gesser G. (1994). "Death attitude profile– revised: a multidimensional measure of attitudes death". Neimeyer RA, editör. Death anxiety handbook.Washington, DC: Taylor &Francis, p.120–144.
  • Yetim Ü. (1993). "Life Satisfaction: A Study Based on The Organization of Personal Projects". Social Indicators Research, 29(3): 277-289.
  • Köker S. (1991). "Normal ve Sorunlu Ergenlerin Yaşam Doyumu Düzeyinin Karşılaştırılması". Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
  • Diener E ,Emmons RA, Laresen RJ , Griffin S. (2011). "The Satisfaction with Life Scale". Journal of Personality Assessment, 49: 71-75.
  • Yıldırım A ve Hacıhasanoğlu R. (2011). "Sağlık Çalışanlarında Yaşam Kalitesi ve Etkileyen Değişkenler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, (2)2:61-68.
  • Kaplan H. (2014). "İş Doyumu-Yaşam Doyumu İlişkisi (Denizli Servergazi Devlet Hastanesi Hemşire-Ebe Hemşireler Örneği)". Beykent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
  • Önsöz SB. (2013). "Yoğun Bakım Hemşirelerinin Ölüme Karşı Tutumları ile Ruhsal Durumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi". Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
  • Türkiye Cumhuriyeti Tunceli Valiliği. http://www.tunceli.gov.tr/tarihçe. Erişim: 14.06.2016.
  • Kim HJ, Kim So-Jeung, Kim Jeong Soon, Lee SY, Young HY. (2013). "Attitude to Death and Life Satisfaction Between Groups of Elderly People With And Without Cancer". Asian Oncology Nursing, 13(4): 240-247.
  • Kim EH ve Lee E. Asha, K.(2009). "Effects of a Death Education Program On Life Satisfaction And Attitude Toward Death in College Students". Journal of Korean Academy of Nursing,39(1): 1-9.
  • Latha KS, Sahana M, Mariella D, Subbannayya K ve Asha, K. (2013). “Factors Related to Life Satisfaction, Meaning of Life, Religiosity and Death Anxiety in Health Care Staff and Students: A Cross Sectional Study From India”. Online J Health Allied Scs, 12(2): 7.
  • Parker DW. (2013). “The Relationship Between Ego İntegrity and Death Attitudes in Older Adults”. American Journal of Applied Psychology, 2(1):7-15.
  • Aksu T ve Okçay H. (2010). “Yaşam Dönemlerine Göre Ölüm Algısı ve Hemşirelik Yaklaşımı”. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 5(14): 113- 126.
  • Yılmaz M. (2010). “Kayıp Yaşantısı: Bir Olgu Sunumu”. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 2(3):150-154.
  • Işık E, Fadıloğlu Ç ve Demir Y. (2009). “Ölüme Karşı Tutum Ölçeğinin Türkçe Çevirisinin Hemşire Popülasyonunda Geçerlik ve Güvenilirlik Çalışması”. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 2: 29-30.
  • Öz F. (2010). “Sağlık Alanında Temel Kavramlar” (s:225- 255). Mattek Matbaacılık Bas.Yay. Tic. Ltd. Şti. İkinci Basım. Ankara.
  • Khader KA, Jarrah SS ve Alasad J. (2010). “Influence of Nurses' Characteristics and Education on Their Aattitudes Towards Death And Yying: A Review of Literature”. International Journal of Nursing and Midwifery, 2(1): 1-9.
  • Abu Hasheesh MO, Al-Sayed AboZeid S, Goda El-Zaid S ve Alhujaili AD. (2013). “Nurses' Characteristics and Their Attitudes Toward Death And Caring For Dying Patients in A Public Hospital in Jordan”. Health Science Journal, 7(4): 384- 394.
  • Bahar A. (2008). “Ölüm Sürecinde Olan Hasta: Terminal Bakım ve Hospis”. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 2(6):148-156.
  • Ay FA. (2008). “Temel Hemşirelik, Kavramlar, İlkeler, Uygulamalar” (s:118-125). Medikal Yayıncılık Ltd. Şti. 2. Baskı. İstanbul.
  • Maria M, Pavlos S, Kiriaki, S, Tatiana S, Kostantinia K, Eleni M ve ark. (2011). “Greek Nurses Attitudes Towards Death”. Global Journal of Health Science, 3(1):224-230.
  • Sabuncu N ve Ay FA. (2010). “Klinik Beceriler, Sağlığın Değerlendirilmesi, Hasta Bakımı ve Takibi” (s:3-8, 760-766). Nobel Tıp Kitapevleri Ltd. Şti. İstanbul.
  • Kahraman G, Engin E, Dülgerler Ş ve Öztürk E. (2011). “Yoğun Bakım Hemşirelerinin İş Doyumları Ve Etkileyen Faktörler”. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 4(1): 12-18.
  • Toker B. (2012). “Life Satisfaction Among Academicians: An Empirical Study on the Universities of Turkey”. ProcediaSocial and Behavioral Sciences, 47: 190-195.
  • Roberts JA ve Clement A. (2007). “Materialism And Satisfaction with Over-All Quality of Life and Eight Life Domains”. Social Indicators Research, 82: 79-92.
  • Nemcek MA ve James GD. (2007). “Relations Among The Nurse Work Environment, Self Nurturance and Life Satisfaction”. Journal of Advanced Nursing, 59(3): 240-247.
  • Haybron D. (2007). “Life Satisfaction, Ethical Reflection, and The Science of Happiness”. Journal of Happiness Studies, 8(1): 99–138.
  • Piccolo FR, Judge TA, Takahashi K, Watanabe N ve Locke EA. (2005). “Core Self- Evaluations İn Japan: Relative Effects On Job Satisfaction, Life Satisfaction and Happiness”. Journal of Organizational Behavior, 26: 965-984.
  • Lacey R, Stafford M, Sacker A ve McMunn A. (2016). “WorkFamily Life Courses and Subjective Wellbeing İn The Mrc National Survey of Health And Development (The 1946 British Birth Cohort Study)”. Journal of Population Ageing, 9(1):69- 89.
  • French SE ve Eyles J. (2000). “An Empirical Evaluation of an Expanded Nursing Stress Scale”. Journal of Nursing Measurement, 8(2):161-178.
  • Yavuzer Y ve Çivilidağ A. (2014). “Sağlık Çalışanlarında İş Yerinde Mobbing İle Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkide Depresyonun Aracı Rolü”. Düşünen Adam: Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 27: 115-125.
  • Tilev S ve Beydağ KD. (2014). “Hemşirelerin İş Doyum Düzeyi”. Sağlık ve Hemşireli Yönetimi Dergisi, 3: 140-147.
  • Sarsılmaz H, Yıldırım Y ve Fadıloğlu Ç. (2015). “Evde Bakım Hemşirelerinde Tükenmişlik”. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6: 13-20.
  • Milutinovic D, Golubovic B, Brkic N ve Prokes B. (2012). “Professional Stress and Health Among Critical Care Nurses in Serbia”. Arh Hig Rada Toksikol., 63: 171-180.
APA SÖNMEZ BENLİ S, YILDIRIM A (2017). Hemşirelerde Yaşam Doyumu ve Ölüme Karşı Tutum Arasındaki İlişki. , 167 - 179.
Chicago SÖNMEZ BENLİ Selda,YILDIRIM ARZU Hemşirelerde Yaşam Doyumu ve Ölüme Karşı Tutum Arasındaki İlişki. (2017): 167 - 179.
MLA SÖNMEZ BENLİ Selda,YILDIRIM ARZU Hemşirelerde Yaşam Doyumu ve Ölüme Karşı Tutum Arasındaki İlişki. , 2017, ss.167 - 179.
AMA SÖNMEZ BENLİ S,YILDIRIM A Hemşirelerde Yaşam Doyumu ve Ölüme Karşı Tutum Arasındaki İlişki. . 2017; 167 - 179.
Vancouver SÖNMEZ BENLİ S,YILDIRIM A Hemşirelerde Yaşam Doyumu ve Ölüme Karşı Tutum Arasındaki İlişki. . 2017; 167 - 179.
IEEE SÖNMEZ BENLİ S,YILDIRIM A "Hemşirelerde Yaşam Doyumu ve Ölüme Karşı Tutum Arasındaki İlişki." , ss.167 - 179, 2017.
ISNAD SÖNMEZ BENLİ, Selda - YILDIRIM, ARZU. "Hemşirelerde Yaşam Doyumu ve Ölüme Karşı Tutum Arasındaki İlişki". (2017), 167-179.
APA SÖNMEZ BENLİ S, YILDIRIM A (2017). Hemşirelerde Yaşam Doyumu ve Ölüme Karşı Tutum Arasındaki İlişki. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(4), 167 - 179.
Chicago SÖNMEZ BENLİ Selda,YILDIRIM ARZU Hemşirelerde Yaşam Doyumu ve Ölüme Karşı Tutum Arasındaki İlişki. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 6, no.4 (2017): 167 - 179.
MLA SÖNMEZ BENLİ Selda,YILDIRIM ARZU Hemşirelerde Yaşam Doyumu ve Ölüme Karşı Tutum Arasındaki İlişki. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, vol.6, no.4, 2017, ss.167 - 179.
AMA SÖNMEZ BENLİ S,YILDIRIM A Hemşirelerde Yaşam Doyumu ve Ölüme Karşı Tutum Arasındaki İlişki. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017; 6(4): 167 - 179.
Vancouver SÖNMEZ BENLİ S,YILDIRIM A Hemşirelerde Yaşam Doyumu ve Ölüme Karşı Tutum Arasındaki İlişki. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017; 6(4): 167 - 179.
IEEE SÖNMEZ BENLİ S,YILDIRIM A "Hemşirelerde Yaşam Doyumu ve Ölüme Karşı Tutum Arasındaki İlişki." Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6, ss.167 - 179, 2017.
ISNAD SÖNMEZ BENLİ, Selda - YILDIRIM, ARZU. "Hemşirelerde Yaşam Doyumu ve Ölüme Karşı Tutum Arasındaki İlişki". Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 6/4 (2017), 167-179.