HEMŞİRELERDE EMPATİK BECERİ VE ETİK DUYARLILIK İLİŞKİSİ

SEVAL AĞAÇDİKEN ALKAN, (Hemşirelik Esasları Anabilim Dalı, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi.)
Aslı AYDOĞAN (Amasya Üniversitesi Sabuncuoğlu Şerefeddin Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu)
Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi
15 4
Yıl: 2017 Cilt: 6 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 122 - 129 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 16-10-2018

HEMŞİRELERDE EMPATİK BECERİ VE ETİK DUYARLILIK İLİŞKİSİ

Öz:
Hemşirelik bir yardım mesleşidir ve yardım edici ilişki üzerine temellenen hemşirelik bakımının en önemli temel bileşeni empatidir. Hemşirelerin hasta ile iletişim kurabilmeleri aynı zamanda bir iletişim yetisi olan empatik beceri şelişimine başlıdır. Empatik yaklaşım hasta-hemşire arasındaki iletişim sürecini kolaylaştırır, hastanın önemsedişini ve anlaşıldışını hissetmesine yardımcı olur. Hemşirelerin empati kurabilme becerisine sahip olması hasta bireyi doşru anlamaya, şereksinimleri doşru ve tam bir şekilde belirleyip şereksinimler doşrultusunda karar vermeye yardımcı olur. Karar verme süresince hemşirelerin mesleki etik ilkelere uyşun davranması ve kararların etik açıdan kabul edilebilir olması da şerekmektedir. Etik karar verebilmeleri için hemşirelerin etik duyarlılık becerilerinin şelişmiş olması önem arzeden dişer bir unsurdur. Hemşirelerin iyi bir empati becerisine ve etik duyarlılık yetisine sahip olmaları hem kendilerini hem de hasta şereksinimlerini tanıyıp, anlamalarına buna paralel olarak da daha etkin daha kaliteli ve profesyonel bir bakım hizmeti sunulmasına yardımcı olacaktır.
Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi Etik

EMPATHIC SKILLS AND ETHICAL SENSITIVITY RELATIONSHIP IN NURSES

Öz:
Nursing is a helping profession, and the most basic component of nursing care, namely of the therapeutic relationship is empathy. Nurses‟ ability to communicate with patients also depends upon the improvement in empathy skill. Empathy facilitates the communication process between the patient and the nurse, and helps patients feel that they are cared and understood. Nurses‟ ability to show empathy helps understand the patient properly; determine the requirements appropriately and thoroughly, and make decisions in the direction of these requirements. Nurses should act appropriately to professional ethics in decision-making process and decisions should be ethically acceptable. Another component that matters is that nurses should master in ethical sensitivity to make ethical decisions. Nurses‟ having an effective empathy skill and the ability in ethical sensitivity help them both develop self-awareness and recognize client requirements, and accordingly, provide a more efficient and quality professional care service.
Anahtar Kelime:

Konular: Tıbbi Etik
Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • Doyle, K, Hungerford, C, Cruickshank, M. (2014). “Reviewing tribunal cases and nurse behaviour: putting empathy back into nurse education with bloom’s taxonomy”. Nurse Educ Today, 34(7):1069-73.
  • Tazegün, A. (2013). Çocuk hemşirelerinin etik duyarlilik düzeyleri ve etkileyen faktörler. Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Erzurum.
  • Dehghani, A, Mosalanejad, L, Dehghan-Nayeri, N. (2015). “Factors affecting professional ethics in nursing practise in Iran: A quanlitative study”. BMC Med Ethics, 16-61:2-7.
  • Park, M, Kjervik, D, Crandell, J, Oermann, MH. (2012). “The relationship of ethics education to moral sensitivity and moral reasoning skill of nursing students”. Nurs Ethics, 19(4): 568-580.
  • Numminen, O, Leino-Kilpi, H. (2007). “Nursing students’ ethical decision-making: A review of the literatüre”. Nurs Educ Today, 27;796-807.
  • Borhani, F, Abbaszadeh, A, Mohsenpour, M. (2013). “Nursing students’ understanding of factors influencing ethical sensitivity”. Iran J Nurs Midwifery Res, 18(4): 310-315.
  • Tosun, H. (2005). Sağlık uygulamalarında deneyimlenen etik ikilemlere karşı hekim ve hemşirelerin etik duyarlılıklarının belirlenmesi. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul.
  • Azak, A, Taşçı, S. (2009).“ Klinik karar verme ve hemşirelik“. T Klin J Med Ethics, 17(3): 176-83.
  • Burkhardt, MA, Nathaniel, AK. (2013). Çağdaş hemşirelikte etik. Alpar, ŞE, Bahçecik, N, Karabacak, Ü. (Çev. Ed.). İstanbul: İstanbul Tıp Kitabevi.
  • Schluter, J, Winch, S, Holzhauser, K, Henderson, A. (2008). “Nurses’ moral sensitivity and hospital ethical climate: A literature rewiew”. Nurs Ethics, 15(3): 304-321.
  • Altun, İ. (2014). Etik ve değerler. Aştı, TA, Karadağ, A. (Ed.). İçinde: Hemşirelik esasları hemşirelik bilimi ve sanatı 1. İstanbul: Akademi.
  • Elçigil, A, Bahar, Z, Beşer, A, Mızrak, B, Bahçeoğlu, D, Demirtaş, D ve ark. (2011). “Hemşirelerin karşılaştıkları etik ikilemlerin incelenmesi”. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 14(2): 52-60.
  • Aydın, E. (2001). Tıp etiğine giriş. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
  • Raines, ML. (2000). “Ethical decision making in nurses: relationships among moral reasoning, coping style, and ethics stress”. JONAS Healthc Law Ethics Regul, 2(1): 29-41.
  • Sherman, J, Cramer, A. (2005). “A Measurement of changes in empathy during dental school”. J Dent Educ, 69: 338- 345.
  • Hojat, M, Vegare, MJ, Maxwell, K, Brainard, G, Herrine, SK, Isenberg, GA et al.(2009). “The devil is in the third year: A longitudinal study of erosion of empathy in medical school”. Acad Med, 84:1182-91.
  • Chen, J, LaLopa, J, Dang, D. (2008). “Impact of patient empathy modeling on pharmacy students caring for the underserved”. Am J Pharm Educ, 72:40.
  • Taşdemir, G. (1999). Ege Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesi’nde çalışan hemşirelerin empatik eğilim ve iş doyumu düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
  • Yiğitbaş, Ç, Deveci, SE, Açık, Y, Ozan, AT, Oğuzöncül, AF. (2013). “Sağlık eğitimi alan bir grup öğrencinin empatik eğilim ve becerisi”. S.D.Ü Sağlık Bilimleri Dergisi, 4 (1):7-13.
  • Yurttaş, A, Yetkin, A. (2009). “Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin empatik ve problem çözme becerilerinin incelenmesi”. Atatürk Üniv. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12:46-53.
  • Kadıoğlu, S, Ogenler, O, Kadıoğlu, F, Okuyaz, S. (2011). “Klinik eğitimin tıp fakültesi öğrencilerinin empati düzeyine etkisi”. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 18:33-37.
  • Çam, O. (1995). “Hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinde psikodramanın empatik eğilim ve empatik beceri üzerine etkisi”. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 11: 55-63.
  • Pek, H, Kuğuluoğlu, S, Yıldırım, Z, Çınar, N. (2001). “Çocuklara bakım veren hemşirelerin empati beceri¬leri”. Hemşirelik Forumu Dergisi, 4(4-5) :37-41.
  • Çınar, N, Cevahir, R. (2007). “Evaluation of the empathic skills of nursing students with respect to the classes they are attending”. Rev. Eletr. Enf, 9:588–95.
  • Şahin, ZA, Özdemir, FK. (2015). “Hemşirelerin iletişim ve empati beceri düzeylerinin belirlenmesi”. G.O.P Taksim E.A.H JAREN, 1(1): 1-7.
  • Çiçek, A. (2006). Sağlık çalışanlarının empatik eğilim ve becerilerinin değerlendirilmesi. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
  • Manav, Aİ. (2008). Hemşirelerin empati eğilim ve becerilerinin değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Mersin.
  • Alligood, M, May, B. (2000). “A nursing theory of personal system empathy: Interpreting a conceptualization of empathy in king’s interacting systems”. Nurs Sci Q, 13: 243–7.
  • Kahriman, I, Nural, N, Arslan, U, Topbas, M, Can, G, Kasim, S. (2016). “The effect of empathy training on the empathic skills of nurses”. Iran Red Crescent Med J, 18(6): 1-10.
  • Özdağ, Ş. (1999). Psikodrama gruplarının hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinin benlik saygısı, atılgan davranış, empatik eğilim ve empatik beceri düzeylerine etkisi. Hacettepe Üniversitesi, Doktora Tezi, Ankara.
  • Karaca, A, Açıkgöz, F, Akkuş, D. (2013). “Eğitim ile empatik beceri ve empatik eğilim geliştirilebilir mi ? : Bir sağlık yüksekokulu örneği”. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 4: 118-122.
  • Dökmen, Ü. (1988). “Empatinin yeni bir modele dayanılarak ölçülmesi ve psikodrama ile ölçülmesi”. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 21:155-190.
  • Wikström, BM. (2001). “Work of art dialogues an educational technique by which students discover personal knowledge of empathy”. Int J Nurs Pract, 7(1):24-29.
  • Öz, F. (1998). “Son sınıf hemşirelik öğrencilerinin empatik eğilimleri, empatik becerileri ve akademik başarıları ara¬sındaki ilişki”. C. Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2(2): 10-16.
  • Ioannidou, F, Konstantikaki, V. (2008). “Empathy and emotional intelligence: what is it really about?”. International Journal of Caring- Sciences, 1(3): 118–123.
  • Mete, S, Gerçek, E. (2005). “PDÖ yöntemiyle eğitim gören hemşirelik öğrencilerinin empatik eğilim ve becerilerinin incelenmesi”. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 9(2), 11- 17.
  • Fotheringham, D. (2010). “Triangulation for the assessment of clinical nursing skills: A review of theory, use and methodology”. Int J Nurs Stud, 47(3):386-91.
  • Nazik, E, Arslan, S. (2011). “Hemşirelik öğrencilerinin empatik becerileri ile öz duyarlıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi”. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 14(4): 69-75.
  • Arifoğlu, B, Razı, GS. (2011). “Birinci sınıf hemşirelik öğrencilerinin empati ve iletişim becerileriyle iletişim yönetimi dersi akademik başarı puanı arasındaki ilişki”. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 4(1): 7-11.
  • Akıncı, AÇ, Akgün, G. (2011). “Kırklareli Üniversitesi sağlık yüksekokulu hemşirelik öğrencilerinin empatik eğilim ve becerileri”. F.Ü. Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(17): 53-65.
  • Riggio, ER, Taylor, JS.(2000). “Personality and com-munication skills as predictors of hospice nurse performan¬ce”. Journal of Business and Psychology, 15: 351-359.
  • Williams, J, Stickley, T. (2010). “Empathy and nurse education. Nurse Educ Today, 30(8): 752- 755.
  • Maatta, SM. (2006). “Rethinking empathy in nursing education: Shifting to a developmental view”. Nursing Philosophy, 7 (1) : 3–10.
  • Raudonis, BM. (1993). “The meaning and ımpact of empathy relationships in hospice nursing”. Cancer Nurs, 16:304-309.
  • Üstün, B. (2005). “Çünkü iletişim çok şeyi değiştirir”. Atatürk Üniv. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 8(2): 88-94.
  • Ward, J, Cody, J, Schaal, M, Hojat, M. (2012). “The empathy enigma: An empiricalstudy of decline in empathy among under graduate nursing students”. J Prof Nurs, 28 (1): 34–40.
  • Kutlu, M, Çolakoğlu, N, Özgüvenç, ZP. (2010). “ Hasta hekim ilişkisinde empatinin önemi hakkında bir araş-tırma”. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 1: 127-43.
  • Nunes, P, Williams, S, Sa, B, Stevenson, K. (2011). “A study of empathy decline in students from five health disciplines during their first year of training”. Int J Med Edu, 2: 12-17.
  • Freshwater, D, Stickley, T. (2003). “The heart of the art: emotional intelligence in nurse education”. Nurs Inq, 11(2): 91-98.
  • Morse, JA, Anderson, G, Bottorff, JL, Yonge, O, O’ Brien, B, Solverg, SM, et al. (1992). “Exploring empathy: A conceptual fit for nursing practice?”. Image J Nurs Sch, 24(4): 273- 280.
  • Özcan, A. (2006). Hemşire-hasta ilişkisi ve iletişim. Ankara: Sistem Ofset.
  • Thomas, M, Dyrbye, L, Huntington, J, Shanafelt, T. (2007). “How do distress and well-being relate to medical student empathy?”. J Gen Intern Med, 22(2): 177-183.
  • Çelik, AT. (2014). Empati kuramdan uygulamaya. İstanbul: Golden Medya.
  • Kim, YS, Park, JW, You, MA, Sea, YS, Han, SS. (2005). “Sensitivity to ethical ıssues confronted by korean hospital staff nurses. Nurs Ethics, 12: 595-605.
  • Ertuğ, N, Aktaş, D, Faydalı, S, Yalçın, O. (2014). “Ethical sensitivity and related factors of nurses working in the hospital setting”. Acta Bioethica, 20(2): 265-270.
  • Başak, T, Uzun, Ş, Arslan, F. (2010). “Yoğun bakım hemşirelerinin etik duyarlılıklarının incelenmesi”. Gülhane Tıp Dergisi, 52: 76-81.
  • Aksu, T, Akyol, A. (2011). “İzmir’deki hemşirelerin etik duyarlılıklarının incelenmesi”. T Klin Med Ethics, 19(1): 16-24.
  • Filizöz, B, Mesci, G, Aşçı, A, Bağcıvan, E. (2015). “Hemşirelerde etik duyarlılık: sivas ili merkez kamu hastanesinde bir araştırma”. Türkiye İktisadi Girişim ve İş Ahlakı Dergisi, 8(1): 47-66.
  • Jonsen, AR, Siegler, M, Winslade, WJ. (1992). Clinical ethics. New York: McGraw- Hill.
  • Gastmans, C.(1999). “Care as a moral attitude in nursing”. Nurs Ethics, 6(3):214-23.
  • Özdemir, E. (2009). “Pazarlama araştırmasında etik karar alma”. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi Dergisi, 64: 119-144.
  • Aydın, E, Ersoy, N. (1995). “Klinikte etik karar verme süreci”. T Klin J Med Ethics, 1: 12-16.
  • Arda, B. (2004). Bilim etiği ve bilim tarihi. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
  • Kadıoğlu, F, Kadıoğlu, S. (2001). Klinik uygulamalarda etik karar verme süreci. Demirhan, AE, Oğuz, Y, Elçioğlu, Ö, Doğan, H.(Ed.). İçinde: Klinik etik. İstanbul: Nobel Tıp.
  • Potter, PA, Perry, AG. (2009). Fundamentals of nursing. Canada: Mosby Elsevier.
  • Duman, D, Acaroğlu, R. (2014). “Hemşirelik yüksekokulu birinci sınıf öğrencilerinin duygusal zeka ile empatik becerileri arasındaki ilişki”. F.N. Hem. Derg, 1 : 25-32.
  • Tunç, P, Gitmez, A, Boothby, MR. (2014). “Yoğun bakım ve yataklı servis hemşirelerinde duygusal emek stratejilerinin empatik eğilim açısından incelenmesi”. Anadolu Psikiyatri Derg, 15:45-54.
  • Sevimligül, A. (2002). Hemşirelerin empatik eğilim ve empatik beceri düzeylerinin incelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Sivas.
  • Reynolds, W, Scott, B. (2000). “Do nurses and other professional helpers normally display much empathy?”. J Adv Nurs, 31(1): 226-234.
  • Karakaş, AS, Küçükoğlu, S. (2011). “Bir eğitim hastanesinde çalışan hemşirelerin duygusal zekâ düzeyleri”. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 14(3): 8-13.
  • Uygun, E. (2006). Psikiyatri servisinde çalışan hemşirelerin empati beceri düzeylerinin belirlenmesi. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
  • Terakye, G.(1994). Hemşirelikte iletişim ve hasta hemşire ilişkileri. Ankara: Aydoğdu.
  • Tutuk, A, Al, D, Doğan, S. (2002). “Hemşirelik öğrencilerinin iletişim becerisi ve empati düzeylerinin belirlenmesi”. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 6(2): 36-41.
  • Özcan, H. (2012). “Hemşirelerin empatik eğilim ve empatik becerileri: Gümüşhane örneği”. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(2): 60-68.
  • Encouraging Empathy in Our Children - Advancing Insights advancinginsights.org/.../encouraging-empathy-in-our-child. Encouraging Empathy in Our Children Advancing Insights. Erişim tarihi: 12.10.2016.
  • Dökmen, Ü. (2009). İletişim çatışmaları ve empati. Ankara: Sistem.
  • Doğan, O. (2007). Sağlık hizmetlerinde iletişim. Ankara: Songür Yayıncılık.
  • Tabak, RS. (2006). Sağlık iletişimi. İstanbul: Literatür Yayıncılık.
  • Mercer, SW, Reynolds, WJ. (2002). “Empahty and quality of care”. Br J Gen Pract, 52: 9-13.
  • Hemşirelikte kişiler arası ilişkiler-Anadolu Üniversitesi. w2.anadolu.edu.tr/aos/kitap/EHSM/1208/unite01.pdf. Erişim tarihi: 12.10.2016.
  • Birol, L, Akdemir, N. (2011). İç hastalıkları ve hemşirelik bakımı. Ankara: Sistem.
  • Öz, F. (2010) Sağlık alanında temel kavramlar. Ankara: Mattek.
APA AĞAÇDİKEN ALKAN S, AYDOĞAN A (2017). HEMŞİRELERDE EMPATİK BECERİ VE ETİK DUYARLILIK İLİŞKİSİ. , 122 - 129.
Chicago AĞAÇDİKEN ALKAN SEVAL,AYDOĞAN Aslı HEMŞİRELERDE EMPATİK BECERİ VE ETİK DUYARLILIK İLİŞKİSİ. (2017): 122 - 129.
MLA AĞAÇDİKEN ALKAN SEVAL,AYDOĞAN Aslı HEMŞİRELERDE EMPATİK BECERİ VE ETİK DUYARLILIK İLİŞKİSİ. , 2017, ss.122 - 129.
AMA AĞAÇDİKEN ALKAN S,AYDOĞAN A HEMŞİRELERDE EMPATİK BECERİ VE ETİK DUYARLILIK İLİŞKİSİ. . 2017; 122 - 129.
Vancouver AĞAÇDİKEN ALKAN S,AYDOĞAN A HEMŞİRELERDE EMPATİK BECERİ VE ETİK DUYARLILIK İLİŞKİSİ. . 2017; 122 - 129.
IEEE AĞAÇDİKEN ALKAN S,AYDOĞAN A "HEMŞİRELERDE EMPATİK BECERİ VE ETİK DUYARLILIK İLİŞKİSİ." , ss.122 - 129, 2017.
ISNAD AĞAÇDİKEN ALKAN, SEVAL - AYDOĞAN, Aslı. "HEMŞİRELERDE EMPATİK BECERİ VE ETİK DUYARLILIK İLİŞKİSİ". (2017), 122-129.
APA AĞAÇDİKEN ALKAN S, AYDOĞAN A (2017). HEMŞİRELERDE EMPATİK BECERİ VE ETİK DUYARLILIK İLİŞKİSİ. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(2), 122 - 129.
Chicago AĞAÇDİKEN ALKAN SEVAL,AYDOĞAN Aslı HEMŞİRELERDE EMPATİK BECERİ VE ETİK DUYARLILIK İLİŞKİSİ. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 6, no.2 (2017): 122 - 129.
MLA AĞAÇDİKEN ALKAN SEVAL,AYDOĞAN Aslı HEMŞİRELERDE EMPATİK BECERİ VE ETİK DUYARLILIK İLİŞKİSİ. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, vol.6, no.2, 2017, ss.122 - 129.
AMA AĞAÇDİKEN ALKAN S,AYDOĞAN A HEMŞİRELERDE EMPATİK BECERİ VE ETİK DUYARLILIK İLİŞKİSİ. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017; 6(2): 122 - 129.
Vancouver AĞAÇDİKEN ALKAN S,AYDOĞAN A HEMŞİRELERDE EMPATİK BECERİ VE ETİK DUYARLILIK İLİŞKİSİ. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017; 6(2): 122 - 129.
IEEE AĞAÇDİKEN ALKAN S,AYDOĞAN A "HEMŞİRELERDE EMPATİK BECERİ VE ETİK DUYARLILIK İLİŞKİSİ." Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6, ss.122 - 129, 2017.
ISNAD AĞAÇDİKEN ALKAN, SEVAL - AYDOĞAN, Aslı. "HEMŞİRELERDE EMPATİK BECERİ VE ETİK DUYARLILIK İLİŞKİSİ". Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 6/2 (2017), 122-129.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
24-04-2024 12:48

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları