HASAN ÂLİ YÜCEL"İN MÛSİKÎ DÜNYASI, TÜRK MÛSİKÎSİNE BAKIŞI VE "MİLLÎ MÛSİKÎ" TARTIŞMALARINDAKİ YERİ

Yıl: 2012 Cilt: 7 Sayı: 4 a Sayfa Aralığı: 297 - 308 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

HASAN ÂLİ YÜCEL"İN MÛSİKÎ DÜNYASI, TÜRK MÛSİKÎSİNE BAKIŞI VE "MİLLÎ MÛSİKÎ" TARTIŞMALARINDAKİ YERİ

Öz:
Hasan Âli Yücel (ö.1961), Mevlevi bir ailede, Mevlevilik terbiyesi ile yetişmiştir. Küçük yaşlarda aldığı bu eğitim, yaşamı boyunca, tüm hayatında etkili olacaktır. O, hem Osmanlı'nın son dönemini, hem Cumhuriyet Dönemi'ni ve sonraki yılları tecrübe etmiştir. Eğitimci, fikir adamı, şair ve devlet adamı olan Hasan Âli Yücel, 1938-1946 yılları arasında Milli Eğitim Bakanlığı yapmış, yeni kurulan Türkiye Cumhuriyeti'nin kültür politikalarına da büyük ölçüde yön vermiştir. Milli Eğitim Bakanlığı döneminde, Maarif ve Ahlak Şurasını toplamak, Tercüme Kongresi yapmak, Felsefe Terimleri Komisyonu kurmak, Köy Enstitüleri, Ankara Devlet Konservatuvarı açmak gibi birçok ilklere imza atmıştır. Yayın faaliyetlerine de büyük önem vermiş, bakanlığı döneminde dünya klasiklerinin birçoğu ve İslam Ansiklopedisi tercüme edilmiş, İnönü ve Sanat Ansiklopedileri, İlköğretim, Güzel Sanatlar, Tercüme, Tarih Belgeleri, Köy Enstitüleri, Kültür Bakanlığı Dergileri çıkarılmıştır. Hasan Âli Yücel, mûsikî sahasında da fikirler ileri sürmüş, bu konuda Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde tartışmalara girmiştir. Türk mûsikîsi penceresinden bakıldığında, "millî mûsikî" tartışmalarında Hasan Âli Yücel nerede durmaktadır? Necip Asım'ın ilk kez dile getirdiği ve Ziya Gökalp'in sistemleştirerek sürdürdüğü "millî mûsikî" tartışmalarında Hasan Âli Yücel'in yeri nedir ve o fikirlere katkısı ne olmuştur? Bu makalede Hasan Âli Yücel'in kısa biyografisinin ardından mûsikî dünyasına girilecek ve yukarıda andığımız soruların yanıtları aranacaktır.
Anahtar Kelime:

HASAN ?Lİ YUCEL'S MUSICAL LIFE, HIS OPINIONS ON TURKISH MUSIC AND HIS ROLE IN THE DISCUSSIONS ON ,,NATIONAL MUSIC"

Öz:
Hasan ?li Yucel (d. 1961) was born in a Mawlaw? family and was grown up in a culture of Mawlawiya. The education he had at his young age has influenced him throughout his whole life. Hasan ?li Yucel, who lived in the late Ottoman period and the early period of Turkish Republic, had a great role in the cultural policies of the new state. He has served as the Ministry of Education between 1938-1946. During his work at the Ministry of Education, Hasan ?li Yucel has introduced many innovations and also began to debate about the actual problems at the field of music. If you view him from the standpoint of traditional Turkish music, following questions emerges: What was the position of Hasan ?li Yucel about the "national music"? What is the contribution of Hasan ?li Yucel to the discussion about the concept of the "national music", the question of which was set by Necip Asım, and systematized by Ziya Gokalp and how close the position of Hasan ?li Yucel was to these concepts? This article focuses on his brief biography and his musical world while searching answers for the questions posed above.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Ahmet Mithat Efendi (1899), "Fisagor Gamı", İkdam, no: 1668 (28 Şubat 1899).
  • AKSOY, Bülent (2008). Geçmişin Musıki Mirasına Bakışlar, İstanbul: Pan Yayıncılık.
  • ALNAR, Hasan Ferit (2003). "Türk Musikisinin Hangi Dereceye Kadar Tekâmül Etmesi Mümkündür ve Bu İmkân Nasıl "Eser" Haline Getirilebilir?" Musikişinas, sayı, 6 (Bahar), ss. 150-163.
  • ARSLAN, Fazlı (2009a). "Erken Cumhuriyet Dönemi Türk Mûsikîsi Siyasetinde Necip Asım", Doğu Araştırmaları, 2009/1: 35-58.
  • ARSLAN, Fazlı (2009b). Başmuharrir'in Mûsikîşinaslığı Ahmet Mithat ve Müzik, Ankara: Yayın Evi Yayınları.
  • ARSLAN, Fazlı (2010). "İsmail Hakkı Baltacıoğlu"nun Türk Mûsikîsinin Terakkisi Üstüne Fikirleri", Dârülfünûn İlahiyat Sempozyumu Tebliğleri, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yay., ss. 253-260.
  • ATAMAN, Sadi Yaver (1991). Atatürk ve Türk Musikisi, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • BALKILIÇ, Özgür (2009). Cumhuriyet Halk ve Müzik, Ankara: Tan Kitabevi Yayınları.
  • BALTACIOĞLU, İsmail Hakkı (1934). Sanat, İstanbul: Sühulet Kütüphanesi.
  • BAŞARAN, Mehmet (2009). Öğretmenim Hasan Âli Yücel, İstanbul: İş Bankası Yay.
  • Bediî Faik (1961: 8). "Yücel", Unesco Haberleri, sayı, 34 (Mart), s. 8-9.
  • BOYBEYİ, Songül (1998). "Hasan Âli Yücel"in Biyografisi", 100. Doğum Yıldönümünde Hasan-Âli Yücel, Ankara: Ankara Kültür Merkezi Başkanlığı.
  • ÇAĞLAR, Behcet Kemal (1937). Hasan Âli Yücel Hayatı ve Eserleri, İstanbul: Cumhuriyet Kitaphanesi.
  • ÇIKAR, Mustafa (1997). Hasan-Âli Yücel ve Türk Kültür Reformu, Ankara: İş Bankası Kültür Yay.
  • DEMİRTAŞ, Feyza (2010). Hasan Âli Yücel"in Eğitim Anlayışında Din, İstanbul: YLT.
  • DURSUNOĞLU, Cevat (1961). "Hasan Âli Yücel", Unesco Haberleri, sayı, 34 (Mart), s. 9.
  • ERONAT, Canan (1993). "Babam Hasan Âli Yücel", Hasan Âli Yücel Anma Toplantısı, Ankara: TED Yayınları, ss.12-20.
  • ERONAT, Canan (1999). Hasan Âli Yücel'in TBMM Konuşmaları ve İlgili Görüşmeler, Ankara: TBMM Yayınları.
  • GÖKALP, Ziya (1990). Türkçülüğün Esasları, Ankara: Kültür Bakanlığı yay.
  • GÖKYAY, Orhan Şaik (1941). Devlet Konservatuvarı Tarihçesi, Ankara: Maarif Matbaası.
  • İLAYDIN, Hikmet (1961). "Hasan Âli Yücel"e Dair" Unesco Haberleri, sayı, 34 (Mart), ss. 23-24.
  • İĞDEMİR, Uluğ (1961). "Yücel"in Arkasından" Unesco Haberleri, sayı, 34 (Mart), s. 12.
  • İNAL, İbnülemin Mahmut Kemal (1958). Hoş Sada Son Asır Türk Musikişinasları, İstanbul: Maarif Basımevi.
  • KARAKOYUNLU, Yılmaz (1999). Parlamenter Bestekârlar, Ankara: TBMM Yayınları.
  • ÖZALP, Nazmi (1993). "Hasan Âli Yücel ve Musiki", Mavi Nota, Sayı: 6 (Haziran 1993).
  • ÖZTUNA, Yılmaz (1987). Türk Musikisi Teknik ve Tarih, İstanbul: Türkpetrol Vakfı Neşriyatı.
  • ÖZTUNA, Yılmaz (1990a). Türk Musikisi Ansiklopedisi, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay., c. I.
  • ÖZTUNA, Yılmaz (1990b). Türk Musikisi Ansiklopedisi, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay., c. II.
  • SAYAR, Ahmet Güner (2002). Hasan Âli Yücel'in Tasavvufî Dünyası ve Mevleviliği, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
  • SAYGUN, A. Adnan (1987). Atatürk ve Musıki, Ankara: Sevda-Cenab And Müzik Vakfı Yayınları.
  • TANPINAR, Ahmet Hamdi (1961). "Düşünceler Dostum Hasan Âli Yüce, Şebnem l" Unesco Haberleri, sayı, 34 (Mart), ss. 16-18.
  • TANRIKORUR, Cinuçen (1997). "Meş"um Karar 71 Yaşında" Aksiyon, sayı: 136, (12-18/07/1997) http://www.aksiyon.com.tr/aksiyon/haber-2770-12-mesum-karar-71-yasinda---i.html (15.01.2012)
  • TURA, Yalçın (1988). Türk Musikisinin Mes'eleleri, İstanbul: Pan Yayıncılık.
  • ULUKÖSE, Güven (2008). Hasan Âli Yücel, İstanbul: Kastaş Yayınevi.
  • ÜLKEN, Hilmi Ziya (1961). "Hasan Âli Yücel", Unesco Haberleri, sayı, 34 (Mart), ss. 20-22.
  • YAVUZ, Hilmi (2010).Alafrangalığın Tarihi, İstanbul: Timaş Yayınları.
  • YEKTA, Rauf (1899). "Fisagor Gamı", İkdam, no: 1668 (28 Şubat 1899). ss. 3-4.
  • YEKTA, Rauf (1925). "Ziya Gökalp Bey ve Millî Mûsikîmiz Hakkındaki Fikirleri", Servet-i Fünûn, no: 1480 (1925), ss. 122-124.
  • YILDIZELİ, İrem Ela (2009). Bir Kültür Savaşçısı Dr. Osman Şevki Uludağ, İstanbul: Pan Yayıncılık.
  • YÜCEL, Hasan Âli (1993). Milli Eğitimle İlgili Söylev ve Demeçler, Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.
  • YÜCEL, Hasan Âli (1998). Geçtiğim Günlerden. İstanbul: İletişim Yayınları
APA ARSLAN F (2012). HASAN ÂLİ YÜCEL"İN MÛSİKÎ DÜNYASI, TÜRK MÛSİKÎSİNE BAKIŞI VE "MİLLÎ MÛSİKÎ" TARTIŞMALARINDAKİ YERİ. , 297 - 308.
Chicago ARSLAN Fazlı HASAN ÂLİ YÜCEL"İN MÛSİKÎ DÜNYASI, TÜRK MÛSİKÎSİNE BAKIŞI VE "MİLLÎ MÛSİKÎ" TARTIŞMALARINDAKİ YERİ. (2012): 297 - 308.
MLA ARSLAN Fazlı HASAN ÂLİ YÜCEL"İN MÛSİKÎ DÜNYASI, TÜRK MÛSİKÎSİNE BAKIŞI VE "MİLLÎ MÛSİKÎ" TARTIŞMALARINDAKİ YERİ. , 2012, ss.297 - 308.
AMA ARSLAN F HASAN ÂLİ YÜCEL"İN MÛSİKÎ DÜNYASI, TÜRK MÛSİKÎSİNE BAKIŞI VE "MİLLÎ MÛSİKÎ" TARTIŞMALARINDAKİ YERİ. . 2012; 297 - 308.
Vancouver ARSLAN F HASAN ÂLİ YÜCEL"İN MÛSİKÎ DÜNYASI, TÜRK MÛSİKÎSİNE BAKIŞI VE "MİLLÎ MÛSİKÎ" TARTIŞMALARINDAKİ YERİ. . 2012; 297 - 308.
IEEE ARSLAN F "HASAN ÂLİ YÜCEL"İN MÛSİKÎ DÜNYASI, TÜRK MÛSİKÎSİNE BAKIŞI VE "MİLLÎ MÛSİKÎ" TARTIŞMALARINDAKİ YERİ." , ss.297 - 308, 2012.
ISNAD ARSLAN, Fazlı. "HASAN ÂLİ YÜCEL"İN MÛSİKÎ DÜNYASI, TÜRK MÛSİKÎSİNE BAKIŞI VE "MİLLÎ MÛSİKÎ" TARTIŞMALARINDAKİ YERİ". (2012), 297-308.
APA ARSLAN F (2012). HASAN ÂLİ YÜCEL"İN MÛSİKÎ DÜNYASI, TÜRK MÛSİKÎSİNE BAKIŞI VE "MİLLÎ MÛSİKÎ" TARTIŞMALARINDAKİ YERİ. Turkish Studies (Elektronik), 7(4 a), 297 - 308.
Chicago ARSLAN Fazlı HASAN ÂLİ YÜCEL"İN MÛSİKÎ DÜNYASI, TÜRK MÛSİKÎSİNE BAKIŞI VE "MİLLÎ MÛSİKÎ" TARTIŞMALARINDAKİ YERİ. Turkish Studies (Elektronik) 7, no.4 a (2012): 297 - 308.
MLA ARSLAN Fazlı HASAN ÂLİ YÜCEL"İN MÛSİKÎ DÜNYASI, TÜRK MÛSİKÎSİNE BAKIŞI VE "MİLLÎ MÛSİKÎ" TARTIŞMALARINDAKİ YERİ. Turkish Studies (Elektronik), vol.7, no.4 a, 2012, ss.297 - 308.
AMA ARSLAN F HASAN ÂLİ YÜCEL"İN MÛSİKÎ DÜNYASI, TÜRK MÛSİKÎSİNE BAKIŞI VE "MİLLÎ MÛSİKÎ" TARTIŞMALARINDAKİ YERİ. Turkish Studies (Elektronik). 2012; 7(4 a): 297 - 308.
Vancouver ARSLAN F HASAN ÂLİ YÜCEL"İN MÛSİKÎ DÜNYASI, TÜRK MÛSİKÎSİNE BAKIŞI VE "MİLLÎ MÛSİKÎ" TARTIŞMALARINDAKİ YERİ. Turkish Studies (Elektronik). 2012; 7(4 a): 297 - 308.
IEEE ARSLAN F "HASAN ÂLİ YÜCEL"İN MÛSİKÎ DÜNYASI, TÜRK MÛSİKÎSİNE BAKIŞI VE "MİLLÎ MÛSİKÎ" TARTIŞMALARINDAKİ YERİ." Turkish Studies (Elektronik), 7, ss.297 - 308, 2012.
ISNAD ARSLAN, Fazlı. "HASAN ÂLİ YÜCEL"İN MÛSİKÎ DÜNYASI, TÜRK MÛSİKÎSİNE BAKIŞI VE "MİLLÎ MÛSİKÎ" TARTIŞMALARINDAKİ YERİ". Turkish Studies (Elektronik) 7/4 a (2012), 297-308.