İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN “UZAY” KAVRAMINA İLİŞKİN METAFORLARI

Karamustafaoğlu, Sevilay; AKTÜRK, Mesut

İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN “UZAY” KAVRAMINA İLİŞKİN METAFORLARI

Sevilay KARAMUSTAFAOĞLU, (Doç. Dr. Amasya üniversitesi Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Anabilim Dalı,)

Mesut AKTÜRK (Doç. Dr. Amasya üniversitesi Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Anabilim Dalı,)

Turkish Studies (Elektronik)

74 10

Yıl: 2016 Cilt: 11 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 1387 - 1406 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN “UZAY” KAVRAMINA İLİŞKİN METAFORLARI

Öz:

Metaforlar, bir konu ya da kavram hakkında insanların düşünme şekillerini ortaya koyan önemli araçlardır. Öğrenmenin anlamlı olarak gerçekleştirilmesinde önemli bir yere sahiptir.Araştırmada ilkokul 3 ve 4. sınıfta eğitim gören öğrencilerin ''uzay'' kavramına ilişkin düşünce ve algılarının metaforlar vasıtasıyla tespit edilmesi amaçlanmıştır. Araştırma grubunu Diyarbakır ilinde Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı farklı ilkokulların 3 ve 4. sınıflarından 233 öğrenci oluşturmaktadır. Bu öğrencilerin 108'i 3. sınıfta, 125'i 4. sınıfta öğrenim görmektedirler. Nitel araştırma desenlerinden olgu bilim çalışmasının kullanıldığı bu çalışmada 2015-2016 öğretim yılının güz döneminde "uzay" kavramına illişkin düşünce ve algılarının tespit edilmesi amacıyla ''Uzay............. gibidir. Çünkü ...................'' cümlelerinin yazılı olduğu kağıtlar öğrencilere dağıtılmış, boşlukları tek bir noktaya odaklanarak doldurmaları istenmiştir. Dağıtılan kağıtlar toplandıktan sonra ürettikleri metaforların analizi yapılmıştır. Analizler; literatürde metafor analizlerinde kullanılan adlandırma, tasnif etme (eleme ve arıtma) kategori geliştirme, geçerlik ve güvenirliği sağlama ve verileri bilgisayar ortamına aktarma aşaması şeklinde yapılmıştır. Belirlenen kategorilere göre öğrencilerin uzayı bilimsel, soyut ve somut kavramlara benzettikleri, günlük hayatla ilişkilendirdikleri, orayı gidip göremedikleri için korktukları ve karanlık olarak nitelendirdikleri belirlenmiştir.Uzaylıların olduğunu düşündükleri ve Dünya'yı istila edeklerini söylemeleri önemli bulgular arasındadır. Ayrıca öğrenciler uzayı yuvarlak giderilmesi, merak duygularının artması, uzaya yönelik ilgi ve motivasyonlarının artması için öğretmenlerin ders sürecinde akılda kalıcı etkinliklerin ve dikkat çekici materyallerin kullanmaları önerilmektedir

Anahtar Kelime:

PRIMARY SCHOOL STUDENTS' METAPHORS ABOUT SPACE CONCEPT

Öz:

Methafors are the tools to indicate the ideas of the people about a subject or concept. They have a key role to realize the meaningful learning. In this research, it is aimed to determine 3rd and 4th grade primary school students' thoughts and perceptions about ''space'' concept though metaphors. The research group consisted of 233 students who were attending 3rd and 4th grade in different public schools of National Education Ministry in Diyarbakır. 108 of them were in 3th grade and 125 of them were in 4th grade. In this research, we used phenomenological pattern of qualitative research. The students, who were attending to the fall term in 2015-2016 academic year, were asked to fill the blanks on the given papers about the questions such as ''Space is like................................ . Because......................... .'' When the papers collected, their metaphors were analyzed. The analyses used in metaphor analysis in literature were done according to denomination, classification, developing category, reliability and validity and typing the data on the computer. Related to the determined categories, the students described the space as scientific, abstract and concrete concepts, illustrate it with their daily life and they found it dark as they haven’t seen it there. That there are creatures in the space and that they can invade the earth is amoung the important findings. Furthermore, students describe the space as circular in shape. To overcome their fears, it is suggested to the teachers to give specific examples and activities during the teaching sessions to increase their curiosity and motivation towards space

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Alger, C. L. (2009). Secondary teachers' conceptual metaphors of teaching and learning: Changes over the career span. Teaching and Teacher Education,25(5), 743-751.
Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yıldırım, E. (2010). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: SPSS uygulamalı. Sakarya yayıncılık.
Arslan, M. M., & Bayrakçı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim- öğretim açısından incelenmesi. Millî Eğitim, 35(171), 100-108.
Aydın, F. (2011). Üniversite öğrencilerinin ''çevre'' kavramına ilişkin metaforik algıları. Doğu Coğrafya Dergisi, 26, 25-44.
Aydın, F., & Ünaldi, U. E. (2010). The analysis of geography teacher candidates’ perceptions towards “geography” concept with the help of metaphors. International Online Journal of Educational Sciences, 2(2), 600-622.
Aydoğdu, E. (2008). İlköğretim okullarındaki öğrenci ve öğretmenlerin sahip oldukları okul algıları ile ideal okul algılarının metaforlar yardımıyla analizi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
Botha, E. (2009). Why metaphor matters in education. South African of Education, 29, 431-444.
Cerit, Y. (2008). Öğretmen kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 693-712.
Çökelez, A. (2015). Fen Eğitiminde Model ve Modelleme Öğretmenler, Öğretmen Adayları ve Öğrenciler: Alanyazın Taraması. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10, 5, 53-98.
Derman, A. (2014). Lise Öğrencilerinin Kimya Kavramına Yönelik Metaforik Algıları, Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 9, 5, 749-776.
Didiş, N., Özcan, Ö., & Abak, M. (2008). Öğrencilerin bakış açısıyla kuantum fiziği: Nitel çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,34(34).
Donnel, B. (2009). Shall the twain meet? Metaphor, dissociation and cooccurence. Psychoanalytic Inquiry: A Topical Journal for Mental Health Professionals 29,1,79-90.
Döş, İ. (2010). Aday öğretmenlerin müfettişlik kavramına ilişkin metafor algıları. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 9(3), 607-629.
Emrahoğlu, N., & Öztürk, A. (2009). Fen bilgisi öğretmen adaylarının astronomi kavramlarını anlama seviyelerinin ve kavram yanılgılarının incelenmesi üzerine boylamsal bir araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(1).
Eraslan, L. (2011). Sosyolojik metaforlar. Akademik Barış Dergisi, 27, 1-22.
Ercan, F., Taşdere, A., & Ercan, N. (2010). Kelime ilişkilendirme testi aracılığıyla bilişsel yapının ve kavramsal değişimin gözlenmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 7(2), 136-154.
Goldstein, L.S. (2005). Becoming a teacher as a hero's journey: using metaphor in preservice teacher education. Teacher Education Quarterly, 32(1), 7-24.
Guerrero, M. C. & Villamil, O. S. (2002). Metaphorical conceptualizations of ELS teaching and learning. Language Teaching Research, 6(2), 95-120.
Gülen, S., & Demirkuş, N. (2014). “Güneş Sistemi Ve Ötesi: Uzay Bilmecesi” Ünitesinde, Görsel Materyalin Öğrenci Başarısına Etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1).
Gültekin, M. (2013). İlköğretim öğretmen adaylarının eğitim programı kavramına yükledikleri metaforlar. Eğitim ve Bilim, 38, 169, 126-141.
Hacıfazlıoğlu, Ö., Karadeniz, Ş. & Dalgıç, G. (2011). okul yöneticilerinin teknoloji liderliğine ilişkin algıları: metafor analiz örneği. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi(EBAD), 1(1), 97-121.
Inbar, D. (1996). The free educational prison: Metaphors and images. Educational Research, 38(1), 77-92.
Kaya, M.F. (2014). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Çevre Sorunlarına İlişkin Algıları: Metafor Analizi Örneği, Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9, 2, 917-931.
Korkmaz, F., ve Bağçeci, B. (2013). Lise öğrencilerinin ''üniversite'' kavramına ilişkin metaforik algıların incelenmesi, Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 187-204
Lakoff, G., & Johnson, M. (2003). Metaphors we live by. Chicago: University of Chicago Pres.
Niebert, K., Marsch, S., & Treagust, D. F. (2012). Understanding needs embodiment: A theory‐guided reanalysis of the role of metaphors and analogies in understanding science. Science Education, 96(5), 849-877.
Öztürk, Ç. (2007). Sosyal Bilgiler, sınıf ve fen bilgisi öğretmen adaylarının ‘’coğrafya’’ kavramına yönelik metafor durumları. Ahi Evran Üniversitesi, Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 55-69
Perry, S. (2011). Metaphor Theory: Language's Window To The Mind. Master Thesis. San Diego: San Diego State University.
Pishghadam, R., & Navari, S. (2010). Examining Iranian language learners’ perceptions of language education in formal and informal contexts: A quantitative study. The Modern Journal of Applies Linguistic, 1, 171-185.
Pishghadam, R., Torghabeh, R. A.& Navari, S.(2009).Metaphor analysis of teachers’ beliefs and conceptions of language teaching and learning in Iranian high schools and language institutes: A quantitative study. Iranian Efl Journal, September, 6-40.
Saban, A. & Koçbeker, B.N. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6(2), 461- 522.
Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının ''öğretmen' kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2): 131-155.
Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 14(3), 459-496.
Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
Sánchez, Á., Barreiro, J. M., & Maojo, V. (2000). Design of virtual reality systems for education: a cognitive approach. Education and information technologies, 5(4), 345-362.
Satan, A. S. (2013). Öğretmen adayı öğrencilerin psikolojik danışman ilişkin metaforik algılarının incelenmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. Sayı, 26, 64-92.
Seiler, G. (2013). New metaphors about culture: Implications for research in science teacher preparation. Journal of Research in Science Teaching, 50(1), 104-121.
Shaw, M., Barry, A., & Mahlios, M. (2008). Pre-service teachers’ beliefs and practices: innovations and metaphors. In annual meeting of the American Association of Colleges for Teacher Education, New Orleans.
Spence, L. (1995). Metaphors, dead or alive: a reply to ‘‘transcending the limited educational vision implied by the consumer metaphor’’. Journal of General Education, 4 (4), 227–233.
Stuckey, M., Hofstein, A., Mamlok-Naaman, R., & Eilks, I. (2013). The meaning of ‘relevance’in science education and its implications for the science curriculum. Studies in Science Education, 49(1), 1-34.
Şahin, A., Çermik, H. & Doğan, B. (2010). ‘’Su üzerine yazı yazmak’’ mı ‘’başına talih kuşu konmak’’ mı? Öğretmen adaylarının arama motoru deneyimleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10, 1-32.
Şerifoğlu, Y. (2012). Dil-zihin ilişkisi çerçevesinde metaforlar. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(2), 123-131.
TDK (2013). Büyük Türkçe Sözlük. http://www.tdkterim.gov.tr/bts/. adresinden 03.12.2015 tarihinde temin edilmiştir.
Töremen, F. & Döş, İ. (2009). İlköğretim öğretmenlerinin müfettişlik kavramına ilişkin metaforik algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 9(4), 1973-2012.
Uğurlu, N. B. (2005). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin dünya ve evren konusu ile ilgili kavram yanılgıları. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi,25(1).
Uzunkol, E. (2012).Sınıf öğretmeni adaylarının genetiği değiştirilmiş organizmalara (GDO) ilişkin algılarının metaforlar aracılığıyla analizi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi Journal of Research in Education and Teaching 1,4,94-100.
Wallace, S. (2001). Guardian angels and teachers from hell: Using metaphor as a measure of schools' Qualifications. International Journal of Qualitative Studies in Education, 14(6), 727-739. and expectations of General National Vocational
Yaşar, S. & Girmen, P. (2012). İlköğretim öğrencilerinin Türkçe dersi konuşma ve yazma sürecinde metaforlardan yararlanma durumları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(3), 13-23.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.

APA	Karamustafaoğlu S, AKTÜRK M (2016). İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN “UZAY” KAVRAMINA İLİŞKİN METAFORLARI. , 1387 - 1406.
Chicago	Karamustafaoğlu Sevilay,AKTÜRK Mesut İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN “UZAY” KAVRAMINA İLİŞKİN METAFORLARI. (2016): 1387 - 1406.
MLA	Karamustafaoğlu Sevilay,AKTÜRK Mesut İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN “UZAY” KAVRAMINA İLİŞKİN METAFORLARI. , 2016, ss.1387 - 1406.
AMA	Karamustafaoğlu S,AKTÜRK M İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN “UZAY” KAVRAMINA İLİŞKİN METAFORLARI. . 2016; 1387 - 1406.
Vancouver	Karamustafaoğlu S,AKTÜRK M İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN “UZAY” KAVRAMINA İLİŞKİN METAFORLARI. . 2016; 1387 - 1406.
IEEE	Karamustafaoğlu S,AKTÜRK M "İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN “UZAY” KAVRAMINA İLİŞKİN METAFORLARI." , ss.1387 - 1406, 2016.
ISNAD	Karamustafaoğlu, Sevilay - AKTÜRK, Mesut. "İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN “UZAY” KAVRAMINA İLİŞKİN METAFORLARI". (2016), 1387-1406.

APA	Karamustafaoğlu S, AKTÜRK M (2016). İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN “UZAY” KAVRAMINA İLİŞKİN METAFORLARI. Turkish Studies (Elektronik), 11(3), 1387 - 1406.
Chicago	Karamustafaoğlu Sevilay,AKTÜRK Mesut İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN “UZAY” KAVRAMINA İLİŞKİN METAFORLARI. Turkish Studies (Elektronik) 11, no.3 (2016): 1387 - 1406.
MLA	Karamustafaoğlu Sevilay,AKTÜRK Mesut İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN “UZAY” KAVRAMINA İLİŞKİN METAFORLARI. Turkish Studies (Elektronik), vol.11, no.3, 2016, ss.1387 - 1406.
AMA	Karamustafaoğlu S,AKTÜRK M İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN “UZAY” KAVRAMINA İLİŞKİN METAFORLARI. Turkish Studies (Elektronik). 2016; 11(3): 1387 - 1406.
Vancouver	Karamustafaoğlu S,AKTÜRK M İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN “UZAY” KAVRAMINA İLİŞKİN METAFORLARI. Turkish Studies (Elektronik). 2016; 11(3): 1387 - 1406.
IEEE	Karamustafaoğlu S,AKTÜRK M "İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN “UZAY” KAVRAMINA İLİŞKİN METAFORLARI." Turkish Studies (Elektronik), 11, ss.1387 - 1406, 2016.
ISNAD	Karamustafaoğlu, Sevilay - AKTÜRK, Mesut. "İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN “UZAY” KAVRAMINA İLİŞKİN METAFORLARI". Turkish Studies (Elektronik) 11/3 (2016), 1387-1406.