KUR’ÂN’IN ÜÇ AŞAMALI İNDİRİLİŞİ

Ağbal, Davut

KUR’ÂN’IN ÜÇ AŞAMALI İNDİRİLİŞİ

Davut AĞBAL (Amasya Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Temel İslam Bilimleri Bölümü, Türkiye)

Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi

32 2

Yıl: 2018 Cilt: 6 Sayı: 10 Sayfa Aralığı: 73 - 100 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 18-02-2019

KUR’ÂN’IN ÜÇ AŞAMALI İNDİRİLİŞİ

Öz:

Bu makale, Kur’ân’ın Hz. Peygamber’e indirilişi ile ilgili görüşlerden biri olan‚Kur’ân’ın üç aşamalı indirilişi‛ fikri üzerinde cereyan eden tartışmaları konuedinmektedir. Sahabeden İbn Abbas’a dayandırılan ve sahih senetlere sahipolan bu fikir, Kur’ân’ın Levh-i Mahfuz’dan yakın semâya topluca, tek seferdeindiğini akabinde buradan nüzûl ortamındaki olaylarla irtibatlı bir şekilde AllahRasûlü’ne peyderpey nâzil olduğunu ifade etmektedir. Kur’ân’ın, indirilmedenönce ve bir şekilde kitap olarak bulunduğunu ortaya koyan bu görüş özelliklemodern çalışmalarda vahiy-olgu münasebetini zayıflattığı hatta dikkatealmadığı, tekellüflü yorumlara mahal teşkil ettiği, insan hürriyetini nakzettiği,metodik sorunları bünyesinde barındırdığı ve mezhebî ön kabullerin biryansıması olduğu kabul edilmekte ve dolayısıyla eleştirilmektedir. Makale, önesürülen bu görüşleri dinî ilimlerin verileri ve fikrî bütünlüğü çerçevesinde tahliletmeyi amaçlamaktadır. Elde edilen veriler çerçevesinde, Kur’ân’ın üç aşamalıindirilişi fikriyle ilgili özellikle son dönemde dile getirilen bu eleştirilerin, klasikdüşüncenin bütünlüğü içinde tutarlı cevaplarının bulunduğu ve bazıeleştirilerin de gerçeği yansıtmadığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelime:

Konular: Din Bilimi

Descending of the Qur’an in Three Echelons

Öz:

This article deals with discussions that have arisen on the idea of ‚descending of The Qur’ān in three echelons‛. This idea is one of the views about descending of the Qur’ān to the Prophet. This idea that is based on the authentic chain of narration from Ibn Abbās is the companion, expresses that the Qur’an descended from Lawh Mahfūz to samā ad-dunyā wholly and afterwards from samā ad-dunyā to Messenger of God gradually and in connection with events in the context of the revelation. This idea that suggests the Qur’ān was a book before it was descended, is criticized especially in modern studies for some reasons. For example, it is weakening the relation between revelation and phenomenon, in addition, doesn’t take into consideration it, and it has been a place for constrained interpretations, it also disaffirms to the independence of human, it contains methodical problems, it is a reflection of the sectarian presuppositions. This Article aimed to analyze these ideas in the frame of Islamic sciences data and their integrity. According to the obtained data, it has been detected that for expressed criticisms in recent times about the idea of ‚descending of The Qur’ān in three echelons‛ consistent answers in the integrity of traditional thought and some of these criticisms don’t reflect reality.

Anahtar Kelime:

Konular: Din Bilimi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Askalânî, İbn Hacer. Nuhbetu’l-fiker. thk. Abdulhalim b. Sâlih. 1. bs. Beyrut: Dâru İbn Hazm, 2006.
Ateş, Abdurrahman. ‚Tefsir Geleneğinde Levh-i Mahfuz Düşüncesi‛. İslâmî Araştırmalar Dergisi. 16/3 (2003): 391-404.
Ateş, Süleyman. Yüce Kur’ân’ın Çağdaş Tefsiri. 12 cilt. İstanbul: Yeni Ufuklar Neşriyat, 1991.
Aydınlı, Osman. ‚Mu‘tezile Geleneğinin Kur’an-ı Kerim Tasavvuru‛. İslâmî İlimler Dergisi. 1/1 (2006): 39-57.
Baltacı, Burhan. ‚Tefsir Usûlünün Yeniden İnşasına Fıkıh Usûlünün Katkısı -Şâtıbî Örneği-‛. Tarihten Günümüze Kur’ân İlimleri ve Tefsir Usûlü. ed. Bilal Gökkır, Necdet Yılmaz, Ömer Kara, Muhammed Abay ve Necmettin Gökkır. 1. bs. Ankara: İlim Yayma Vakfı Kur’an ve Tefsir Akademisi, 2009, 289-312.
Beyhâkî, Ebu Bekir Ahmed b. Hüseyn. el-Esmâ ve's-sıfât. thk. Abdullah b. Muhammed el-Hâşidî. 2 cilt. Cidde: Mektebetü's-sevâdî, 1991.
Cerrahoğlu, İsmail. Tefsir Tarihi. 2 cilt. Ankara: Fecr Yayınevi, 1996.
Cevherî, Ebu’l-Hasan Ali b. el-Ca‘d. el-Müsned, thk. Abdülmehdi b. Abdülkadir. 1. bs. Kuveyt: Mektebetü'l-felâh, 1985.
Cündioğlu, Dücane. Kur'an'ı Anlamanın Anlamı. İstanbul: Tibyan Yayınları, 1995.
Cündioğlu, Dücane. Söz'ün Özü -Kelâm-ı İlâhî'nin Tabiatına Dair-. 5. bs. İstanbul: Kapı Yayınları, 2014.
Demirci, Muhsin. Tefsir Tarihi. 22. bs. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Vakfı Yayınları, 2012.
Derveze, Muhammed İzzet. et-Tefsîru’l-hadîs. 2. bs. 10 cilt. Kahire: Dâru’lgarbi’l-İslâmî, 2000.
Draz, Abdullah. Kur’an’a Giriş. çev. Salih Akdemir. 4. bs. Ankara: Otto Yayınları, 2010.
Duman, Zeki. ‚Kelamullah’ın Levh-i Mahfuz’dan Cibril’e İntikali ve Hz. Peygamber’e İnzali‛. İslâmî İlimler Dergisi. 5/1 (2010): 41-90.
Ebu Hayyân Endülüsî. el-Bahru’l-muhît. thk. Adil Ahmed Abdülmevcûd ve Ali Muhammed Muavviz. 1. bs. 8 cilt. Beyrut: Dâru’l-kütübi’lilmiyye, 1993.
Ebu Zeyd, Nasr Hâmid. İlahi Hitabın Tabiatı. çev. Mehmet Emin Maşalı. 3. bs. Ankara: Otto Yayınları, 2013.
Elik, Hasan. Kur’an’ın Korunmuşluğu. 4. bs. İstanbul: Fikir Yayıncılık, 2014.
Gazâlî, Ebu Hamîd Muhammed b. Muhammed. el-İktisâd fî’l-i‘tikâd. Beyrut: Dâru’l-minhâc, 2012.
Gözeler, Esra. Kur'an Ayetlerinin Tarihlendirilmesi. 1. bs. İstanbul: Kuramer, 2016.
Hâkim, Muhammed b. Abdullah en-Nisâbûrî. el-Müstedrek 'ale'sSahihayn. thk. Mustafa Abdülkadir Ata. 2. bs. 5 cilt. Beyrut: Dâru'lkütübi'l-ilmiyye, 2002.
Halîmî, Ebu Abdullah. el-Minhâc fî şu‘abi’l-îmân. thk. Hilmi Muhammed Fûde. 1. bs. 3 cilt. byy: Dâru’l-fikr, 1979.
Hevvârî, Hûd b. Muhakkem. Tefsiru kitâbillâhi’l-azîz. thk. Belhâc b. Sa‘îd Şerîfî. 1. bs. 4 cilt. Beyrut: Dâru’l-garbi’l-İslâmî, 1990.
İbn Ebî Dâvud. Kitâbu’l-mesâhif. thk. Muhibbuddin Abdussubhân. 2. bs. 2 cilt. Beyrut: Dâru’l-beşâri’l-İslâmiyye, 2002.
İbn Ebî Şeybe. el-Musannef. thk. Muhammed Avvame. 1. bs. 26 cilt. Cidde: Dâru'l-kıble li's-sekâfeti'l-İslâmiyye, 2006.
İbn Kesir, İmâdudin Ebi’l-Fedâ İsmail. Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm. thk.
Mustafa Seyyid Muhammed, Muhammed Seyyid Reşâd, Muhammed Fâdıl el-Acmâvî, Ali Ahmed Abdulbaki ve Hasan Abbas Kutub, 1. bs. 15 cilt. Kahire: Müessesetü Kurtuba, 2000.
Kâdî Abdülcebbar. Tenzîhu'l-Kur'ân 'ani'l-metâin. thk. Ahmed Abdurrahman es-Sâyih. 1. bs. Kahire: Mektebetü'n-nâfize, 2006.
Kâdî Beyzâvî. Envâru’t-tenzîl. thk. Muhammed Subhi ve Muhammed Ahmed. 1. bs. 3 cilt. Beyrut: Dâru’r-Reşîd, 2000.
Kâdî Beyzâvî. Tavâli‘u’l-envâr. çev. İlyas Çelebi ve Mahmut Çınar. 1. bs. İstanbul Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları, 2014.
Karaman, Hayrettin, Mustafa Çağrıcı, İ. Kâfi Dönmez ve Sadrettin Gümüş. Kur’an Yolu. 3. bs. 5 cilt. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2007.
Kurtubî, Ebu Abdullah Muhammed b. Ahmed. el-Câmi‘ liahkâmi’l-Kur’ân. thk. Abdullah b. Abdulmuhsin et-Türkî. 1. bs. 24 cilt. Beyrut: Müessesetü’r-risale, 2006.
Makdîsî, Ebu Şâme. el-Mürşidü’l-vecîz. thk. Tayyar Altıkulaç. Beyrut: Dâru’s-sâdır, 1985.
Mâturidî, Ebu Mansur. Te’vilâtu’l-Kur’ân. thk. Ahmet Vanlıoğlu. 18 cilt. İstanbul: Mizan Yayınevi, 2010.
Mâverdî, Ebu’l-Hasan Ali b. Muhammed. en-Nüket ve’l-‘uyûn. 6 cilt. Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, ty.
Mukâtil b. Süleyman. Tefsiru Mukâtil b. Süleyman. thk. Abdullah Mahmud Şehhâte. 1. bs. 5 cilt. Beyrut: Müessesetü târîhi’l-Arabî, 2002.
Nesâî, Ebu Abdirrahman Ahmed b. Şuayb. es-Sünenü'l-kübrâ. thk. Hasan Abdülmünim Şelebî. 1. bs. 12 cilt. Beyrut: Müessesetü'r-risâle, 2001.
Neşşâr, Ali Sami. İslam’da Felsefî Düşüncenin Doğuşu. çev. Osman Tunç. 2 cilt. İstanbul: İnsan Yayınları, 1999.
Özgel, İshak. ‚Kur'an'ın Üç Aşamalı Nüzûlü Anlayışının Lugavî Temelleri Üzerine Bir Değerlendirme‛. Arayışlar -İnsan Bilimleri Araştırmaları-. 3/5-6 (2001): 89-114.
Özsoy, Ömer. Kur’an ve Tarihsellik Yazıları. 2. bs. Ankara: Otto Yayınları, 2015.
Öztürk, Hayrettin. ‚Hazreti Peygamber (a.s.) Döneminde Kur’an Ayetlerinin ve Surelerinin Tespit ve Tertibi Hakkında Bir Değerlendirme‛. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi. 20-21 (2005): 211-233.
Öztürk, Mustafa. ‚Vahiyle Empati Kurmanın İmkânı -Muvâfakâtı Ömer Örneği-‛. Kur’an, Tefsir ve Usûl Üzerine. 1. bs. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2011. 230-266.
Reşid Rıza. Tefsîru’l-menâr. 2. bs. 12 cilt. Mısır: Matbaatu’l-Menâr, 1350.
Sâbûnî, Nureddin. Mâturidiyye Akaidi. çev. Bekir Topaloğlu. 6. bs. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 1998.
Subhi Salih. Mebâhis fî ‘ulûmi’l-Kur’ân. 10. bs. Beyrut: Dâru’l-ilm li’lmelâyîn, 1988.
Suyutî, Celaleddin Abdurrahman. el-İtkân fî ulumi'l-Kur'ân. thk. Ahmed b. Ali. 2 cilt. Kahire: Dâru'l-hadîs, 2006.
Taberânî, Süleyman b. Ahmed. el-Mu'cemu'l-kebîr. thk. Hamdi Abdülmecid es-Selefî. 25 cilt. Kahire: Mektebetu İbn Teymiyye, ty.
Taberî, İbn Cerîr. Câmiu’l-beyân ‘an te’vîli âyi’l-Kur’ân. thk. Abdullah b. Abdulmuhsin et-Türkî. 1. bs. 26 cilt. Kahire: Dâru hicr, 2001.
Tabersî, Fadl b. Hasan. Mecme‘u’l-beyân fî tefsiri’l-Kur’ân. 1. bs. 10 cilt. Beyrut: Dâru’l-Murtazâ, 2006.
Tâhir b. Âşur. et-Tahrîr ve’t-tenvîr. 30 cilt. Tunus: ed-Dâru’t-Tunusiyye li’n-neşr, 1984.
Tirmizî, Ebu İsâ Muhammed b. İsâ. el-Câmi‘u’l-kebîr. thk. Şuayb Arnavut ve Cemal Abdüllatif. 1. bs. 6 cilt. Beyrut: Dâru’r-risâleti’l-âlemiyye, 2009.
Yazır, Hamdi. Hak Dini Kur’ân Dili. 10 cilt. İstanbul: Eser Kitabevi, ty.
Zemahşerî, Mahmud b. Ömer. el-Keşşâf. thk. Adil Ahmed Abdülmevcud ve Ali Muhammed Muavviz. 1. bs. 6 cilt. Riyad: Mektebetü'lubeykân, 1998.
Zerkânî, Muhammed Abdülazim. Menâhilu’l-‘irfân fî ‘ulûmi’l-Kur’ân. 1. bs. 2 cilt. Beyrut: Dâru’l-kitâbi’l-Arabî, 1995.
Zerkeşî, Bedruddin Muhammed b. Abdillah. el-Burhân fî ulumi’l-Kur’ân. thk. Ebu’l-Fadl ed-Dimyâtî. Kahire: Dâru’l-hadîs, 2006.

APA	Ağbal D (2018). KUR’ÂN’IN ÜÇ AŞAMALI İNDİRİLİŞİ. , 73 - 100.
Chicago	Ağbal Davut KUR’ÂN’IN ÜÇ AŞAMALI İNDİRİLİŞİ. (2018): 73 - 100.
MLA	Ağbal Davut KUR’ÂN’IN ÜÇ AŞAMALI İNDİRİLİŞİ. , 2018, ss.73 - 100.
AMA	Ağbal D KUR’ÂN’IN ÜÇ AŞAMALI İNDİRİLİŞİ. . 2018; 73 - 100.
Vancouver	Ağbal D KUR’ÂN’IN ÜÇ AŞAMALI İNDİRİLİŞİ. . 2018; 73 - 100.
IEEE	Ağbal D "KUR’ÂN’IN ÜÇ AŞAMALI İNDİRİLİŞİ." , ss.73 - 100, 2018.
ISNAD	Ağbal, Davut. "KUR’ÂN’IN ÜÇ AŞAMALI İNDİRİLİŞİ". (2018), 73-100.

APA	Ağbal D (2018). KUR’ÂN’IN ÜÇ AŞAMALI İNDİRİLİŞİ. Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6(10), 73 - 100.
Chicago	Ağbal Davut KUR’ÂN’IN ÜÇ AŞAMALI İNDİRİLİŞİ. Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 6, no.10 (2018): 73 - 100.
MLA	Ağbal Davut KUR’ÂN’IN ÜÇ AŞAMALI İNDİRİLİŞİ. Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, vol.6, no.10, 2018, ss.73 - 100.
AMA	Ağbal D KUR’ÂN’IN ÜÇ AŞAMALI İNDİRİLİŞİ. Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2018; 6(10): 73 - 100.
Vancouver	Ağbal D KUR’ÂN’IN ÜÇ AŞAMALI İNDİRİLİŞİ. Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2018; 6(10): 73 - 100.
IEEE	Ağbal D "KUR’ÂN’IN ÜÇ AŞAMALI İNDİRİLİŞİ." Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6, ss.73 - 100, 2018.
ISNAD	Ağbal, Davut. "KUR’ÂN’IN ÜÇ AŞAMALI İNDİRİLİŞİ". Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 6/10 (2018), 73-100.