Yıl: 2018 Cilt: 6 Sayı: 10 Sayfa Aralığı: 101 - 144 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 18-02-2019

EŞ‘ARÎ ÂLİMLERİN NAZARINDA HANBELÎLİK VE HANBELÎLER (İHTİLAFLAR VE İTHAMLAR)

Öz:
Mezhepler arası ilişkiler, öncelikle söylemler üzerine bina edilir. Yaftalayıcıisimler ve olumsuz nitelemeler, çoğu defa olumsuz ilişkileri de beraberindegetirir. Her ikisi de Ehl-i Sünnet’in bir kolu olmasına rağmen Eş‘arî âlimlerinHanbelîlere yönelik olumsuz dil ve üsluplarının incelenmesi, bu açıdan önemteşkil etmektedir. Eş‘arî âlimler açısından Hanbelîlik, kurumsal kimliğibakımından Ehl-i Sünnet sınırları içerisinde yer alan ve sahih bir din anlayışınıtemsil eden fırka konumundadır. Ne var ki kelamî meselelere yaklaşımda aklınyeri, Allah’a ait sıfatların tevili ve mushaftaki lafızların mahluk olup olmadığıkonularında Hanbelîlere çok ciddi eleştiriler yöneltilmiş, ayrıca Haşviyye,Mücessime, ayak takımı, câhil gibi aşırı birtakım ithamlarda bulunulmuştur. Buolumsuz nitelemelerin arkasında dinsel hassasiyetlerin yanı sıra temsil ettikleridin anlayışının meşruiyetini sağlamaya yönelik kaygılar yer almaktadır. Diğertaraftan Nizâmülmülk’ün vezir olmasıyla birlikte siyasal bakımdandesteklenmeye başlanmaları, fikirlerini yaymak için avantajlı bir konumayükselmeleri ve bu uğurda gerekli tüm imkanlara kavuşmaları, çoğu defaHanbelîlerin aleyhine bir gelişme kaydetmeleri de bunda etkili olmuştur. ZiraEş‘arîliğin yükselmesine karşı Hanbelilerin zaman zaman sosyal şiddete varantepkisi, onların üslubuna yansımıştır.
Anahtar Kelime:

Konular: Din Bilimi

Hanbalism and Hanbalities in the Viewpoint of Asharite Scholars (Disagreements and Accusations)

Öz:
Relations between sects are built on discourses first. Nicknames and negative qualifications often lead to negative associations. When viewed from this angle the bad accusations that the Ash'arite scholars use about the Hanbalities are really striking. So, both are included in the Ahl al-Sunnah. In terms of Ash'arî scholars, Hanbalism is a branch within the Ahl al-Sunnah and represents a true understanding of religion. However, the Hanbalites were subjected to very serious criticisms about the comment of Allah’s qualities, nature of the Holy Qur'an’s letters. Beside of this, they were accused of some extreme accusations such as Hashviyya, Mucessima, Mushabbiha, idler and ignorant. These negative qualifications concern with ensuring the legitimacy of the religious thought they represent, as well as religious sensitivities. On the other side, being supported politically after Nizam al-Mulk became vizier, to gain an advantageous position to spread their ideas and to get all the necessary opportunities for it influenced their language. Finally, the reaction of the Hanbalities to the rise of the Asharism, this reaction sometimes caused social violence, is reflected in their wordings too.
Anahtar Kelime:

Konular: Din Bilimi
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Abdülhamid, İrfan. ‚Eş‘arî‛. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Ankara: TDV Yayınları, 1995, 11: 441-447.
  • Ahmed b. Hanbel (ö. 241/856). er-Red ale’l-Cehmiyye ve’z-Zenâdıka. thk. Sabri b. Sellâme Şâhîn. Riyad: Dâru’s-sübât, 2003.
  • Ahmed, Hasan Hudayrî. Kıyâmu’d-devleti’z-Zeydiyye fi’l-Yemen. Kahire: Mektebetü’l-medbûlî, 1996.
  • Akoğlu, Muharrem. ‚Mihne Hadiseleri ve Mu’tezile’nin Tarihi Seyrine Etkisi‛. Doktora tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2001.
  • Allâl, Hâlid Kebîr. Safahâtun min târîhi Ehli’s-Sünne ve’l-Cemâa bi-Bağdâd (ö. 200/815-500/1106). Cezair: Matbaatu hûme, ty.
  • Avcu, Ali. Horasan-Maverâünnehir’de İsmâilîlik. Ankara: Asitan Yayınları, 2014.
  • Avcu, Ali. Karmatîliğin Doğuşu ve Gelişim Süreci. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Yayınları, 2011.
  • Aybakan, Bilal. ‚Şâfiî Mezhebi‛. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Ankara: TDV Yayınları, 2010, 38: 233-247.
  • Bağdâdî, Ebû Mansûr Abdu’l-Kahir b. Tâhir b. Muhammed (ö. 429/1038). el-Fark beyne’l-fırak. Mısır: Dâru’l-maarif, ty.
  • Bağdâdî, Ebû Mansûr Abdu’l-Kahir b. Tâhir b. Muhammed. Kitâbu’l-milel ve’n-nihal. thk. Nasrî Nâdir. Beyrut: Dâru’l-maşrik, 1986.
  • Bağdâdî, Ebû Mansûr Abdu’l-Kahir b. Tâhir b. Muhammed. Usûlü’d-dîn. thk. Muhammed Şemsüddîn. Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 2002.
  • Bakıllânî, Kâdî Ebû Bekr Muhammed b. Tayyib (ö. 403/1013). Kitâbu temhîdi’l-evâil ve telhîsi’d-delâil. thk. İmâduddîn Ahmed Haydar. Beyrut: Müessesetü’l-kütübi’s-sekâfiyye, 1987.
  • Bakıllânî, Kâdî Ebû Bekr Muhammed b. Tayyib. el-İnsâf (fî mâ yecibu i‘tikâduhu ve lâ yecûzü’l-cehlü bihi). thk. Muhammed Zâhid Hasan elKevserî. byy.: el-Mektebetü’l-ezheriyye, 2000.
  • Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. Hüseyn b. Ali b. Musa (ö. 458/1066). elİ‘tikâd ve’l-hidâye ilâ sebîli’r-reşâd. thk. Ebû Abdullah Ahmed b. İbrahim Ebu’l-Ayneyn. Riyad: Dâru’l-fazîle, 1999.
  • Bıyıkoğlu, Yakup. ‚İlk Dönem Eş‘arî Kelamında Müteşâbih Âyetlerin Te’vili Sorunu‛. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 20/1 (2016): 365-408.
  • Cüveynî, Ebu’l-Meâli (ö. 478/1085). eş-Şâmil fî usûli’d-dîn. thk. Ali Sâmî en-Neşşâr, Faysal Bedir Avn ve Süheyr Muhammed Muhtâr. İskenderiye: Menşeetü’l-meârif, 1969.
  • Cüveynî, Ebu’l-Meâli. Kitâbu’l-irşâd ilâ kavâtii’l-edille fî usûli’l-i‘tikâd. thk. Muhammed Yusuf Musa ve Ali Abdülmunim Abdülhamîd. Mısır: Mektebetü’l-hancî, 1950.
  • Cüveynî, Ebu’l-Meâli. el-Akîdetü’n-nizâmiyye fi’l-erkâni’l-İslâmiyye. thk. Muhammed Zâhid el-Kevserî. İskenderiye: el-Mektebetü’lezheriyye li’t-türâs, 1996.
  • Çelebi, İlyas. ‚Sıfat‛. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Ankara: TDV Yayınları, 2009, 37: 100-106.
  • Dayf, Şevkî. Târîhu’l-edebi’l-Arabî. Mısır: Dâru’l-meârif, ty.
  • Dîb, Abdülazîm. ‚Cüveynî‛. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Ankara: TDV Yayınları, 1993, 8: 141-144.
  • Demirci, Kadir. ‚Eş’ari’de Hadis ve Sünnet -el-İbâne Örneği-‛. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 10/2 (2010): 45-66.
  • Ebû Hanife (150/767). ‚el-Fıkhu’l-Ekber‛. İmâm-ı Â’zam’ın Beş Eseri. çev. Mustafa Öz. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, 2002, 55-63.
  • Ebû Hanife. ‚el-Âlim ve’l-müteallim‛. İmâm-ı Â’zam’ın Beş Eseri. çev. Mustafa Öz. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, 2002, 11-42, 9-32.
  • Erdiç, Şaban. ‚Bir İnşa Süreci Olarak Fenomenolojik Perspektifte Kutsal ve Kutsallaşma -Ziyaret Fenomeni Örneği-‛. Millî Folklor, 114 (2017): 39-51.
  • Eş‘arî, Ebu’l-Hasan Ali b. İsmâil (ö. 324/936). Makâlâtu’l-İslâmiyyîn ve ihtilâfi’l-musallîn, thk. Helmut Ritter. Wiesbaden: Dâru’n-neşr, 1980.
  • Eş‘arî, Ebu’l-Hasan Ali b. İsmâil. el-İbâne an usûli’d-diyâne. Beyrut: Dâru İbn Zeydûn, ty.
  • Eş‘arî, Ebu’l-Hasan Ali b. İsmâil. Risâletü ilâ ehli’s-suğr bi-bâbil’l-ebvâb. thk. Abdullah Şâkir Muhammed el-Cüneydî. Medîne: İmâdü’l-bahsi’lilmî, 1992.
  • Eş‘arî, Ebu’l-Hasan Ali b. İsmâil. Fî istihsâni’l-havz. nşr. Richard J. McCarthy. Beyrut: İmprimerie Catholique, 1953.
  • Givony, Joseph. ‚Fırak Edebiyatında İmam Ebû Hanîfe’nin Tasviri İle İlgili Meseleler‛, çev. Muzaffer Tan ve N. Kemal Karabiber. İmam Mâturîdî ve Maturidilik. haz. Sönmez Kutlu. Ankara: Kitâbiyât Yayınları, 2003, 59-78.
  • Gömbeyaz, Kadir. ‚Makâlât Geleneğinde İmam Eş‘arî‛. Yüksek Lisans tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2005.
  • Habeşî, Abdullah Muhammed. Mesâdiru’l-fikri’l-İslâmî fi’l-Yemen. Beyrut: el-Mektebetü’l-asriyye, 1988.
  • Harman, Vezir. ‚Ebû Mansur Abdülkahir el-Bağdâdî’nin Bilgi Teorisi‛. Yüksek Lisans tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2006.
  • İbn Asâkir, Ebu’l-Kâsım Ali b. Hasan (ö. 571/1176). Tebyînü kizbi’l-müfterî fî mâ nüsibe ile’l-İmâm Ebi’l-Hasan el-Eş‘arî. Beyrut: Dâru’l-kitâbi’lArabî, 1984.
  • İbn Hallikân, Ebu’l-Abbâs Şemsü’d-Din Ahmed b. Muhammed (ö. 681/1282). Vefeyâtu’l-e‘yân ve enbâi ebnâi’z-zamân, thk. İhsan Abbâs. Beyrut: Dâru sadr, 1994.
  • İbn Ebî Ya‘lâ, Ebu’l-Hüseyin Muhammed b. Muhammed (ö. 526/1132). Tabakâtu'l-Hanâbile. thk. Muhammed Hamid el-Fakî. Beyrut: Daru’l-ma‘rife, ty.
  • İbn Fûrek, Ebû Bekr Muhammed b. el-Hasan (ö. 406/1015). Mücerredü makâlâti’ş-Şeyh Ebi’l-Hasan el-Eş‘arî. thk. Daniel Gımaret. Beyrut: Dâru’l-maşrık, 1986.
  • İbn Fûrek, Ebû Bekr Muhammed b. el-Hasan (ö. 406/1015). Kitâbu Müşkili’l-Hadîs ev Te’vîlü’l-Ahbâri’l-Müteşâbihe. thk Daniel Gimaret. Dımeşk: el-Ma‘hadü’l-Fıransî li’d-dirâsâti’l-Arabiyye, 2003.
  • İbn Hazm, Ebû Muhammed Ali b. Ahmed (456/967). Kitâbu’l-fasl fi’l-milel ve’l-ehvâi ve’n-nihal. Lübnan: Dâru’l-ma‘rife, 1986.
  • İbn Teymiyye, Ebu’l-Abbâs Takiyyüddîn Ahmed b. Abülhalim (ö. 728/1328). Minhâcu’s-sünne fî nakzi kelâmi’ş-Sîati’l-Kaderiyye. thk. Muhammed Reşâd Sâlim. byy.: yy., 1986.
  • İbn Teymiyye, Ebu’l-Abbâs Takiyyüddîn Ahmed b. Abülhalim. Derü tearizi'l-akl ve'n-nakl. thk. Muhammed Râşid Sâlim. Suudi Arabistan: Câmiatu'l-İmâm Muhammed b. Suûd el-İslâmiyye, 1991.
  • İbn Teymiyye, Ebu’l-Abbâs Takiyyüddîn Ahmed b. Abülhalim. Mecmûatu’r-resâil ve’l-mesâil. byy.: Lecnetü’t-türâsi’l-Arabî, ty.
  • İbn Teymiyye, Ebu’l-Abbâs Takiyyüddîn Ahmed b. Abülhalim, Mecmû‘atu’l-Fetâvâ. thk. Âmir el-Cezzâr-Enver eş-Bâz. byy.: yy., ty.
  • İbnü’l-Cevzî, Cemâlüddîn Ebu’l-Ferec Abdurrahmân (ö. 597/1201). elMuntazam fî târîhi’l-ümem ve’l-mülûk. thk. Muhammed Abdülkâdir Atâ-Mustafa Abdülkâdir Atâ. Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 1992.
  • İbnü’l-Esîr, İmâdu’d-Dîn Ebu’l-Hasan (ö. 630/1233). el-Kâmil fi’t-târîh. thk. Ömer Abdusselâm Tedmirî, Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-Arabî, 1997.
  • İğde, Muhyettin. Siyasi-İtikadi Bir Mezhep Olarak Hanbelîliğin Teşekkül Süreci. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, 2016.
  • İmrânî, Yahyâ b. Ebu’l-Hayr el-Yemânî (ö. 558/1163). el-İntisâr fi’r-red ale’l-Mu‘tezileti’l-Kaderiyyeti’l-eşrâr. thk. Suûd b. Abdulaziz el-Halef. Medine: Edvâu’s-selef, 1998.
  • İsferâyinî, Ebu’l-Muzaffer (ö. 471/1079). et-Tabsîr fi’d-dîn ve temyîzü’lfırkati’n-nâciyeti an fıraki’l-hâlikîn. Kahire: Matbaatu’l-envâr, 1940.
  • İzmirli, İsmail Hakkı. ‚İmâmü’l-Haremeyn Ebu’l-Meâlî el-Cüveynî‛. Dâru’l-Fünûn İlahiyat Fakültesi Mecmuası. 2/9 (1928): 1-33.
  • Kalaycı, Mehmet. ‚Eşariliğin Arka Planı: Küllâbîlik‛. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 51/2 (2010): 339-431.
  • Kalaycı, Mehmet. Tarihsel Süreçte Eşarilik-Maturidilik İlişkisi. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2013.
  • Karadaş, Cağfer. ‚İbn Hazm ve Eş‘arîlik Eleştirisi‛. Uludağ Üniversitesi. İlahiyat Fakültesi Dergisi. 18/1 (2009): 89-102.
  • Keskin, Mehmet. İmam Eş‘arî ve Eş’arilik. İstanbul: Düşün Yayınları, 2013.
  • Koçyiğit, Talat. ‚Ebu’l-Hasan el-Eş‘arî ve Bir Risâlesi‛. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 8/1 (1960): 165-174.
  • Koçyiğit, Talat. Hadiscilerle Kelamcılar Arasındaki Münakaşalar. Ankara: TDV Yayınları, 1989.
  • Kummî/Nevbahtî. Şiî Fırkalar. çev. Hasan Onat, Sabri Hizmetli, Sönmez Kutlu ve Ramazan Şimşek. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2004.
  • Kutlu, Sönmez. İslam Düşüncesinde İlk Gelenekçiler. Ankara: Kitâbiyât, 2002.
  • Kutlu, Sönmez. ‚Kerrâmiyye‛. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Ankara: TDV Yayınları, 2002. 25: 294-296.
  • Lewinstein, Keith. ‚Studies in İslamic Heresiography: The Khawaric in Two Fıraq Traditions‛. Degree of Doctor of Philosophy, Faculty Of Princeton University in Candidacy, 1989.
  • Madelung, Wilfred F.. ‚Maturidiliğin Yayılışı ve Türkler‛, İmam Mâturîdî ve Maturidilik. çev. Sönmez Kutlu. haz. Sönmez Kutlu. Ankara: Kitâbiyât, 2003, 79-87.
  • McCarthy, Richard J. ‚A Note on the İbana‛, The Theology of Al-Ashari. thk. Richard J. McCarthy, Beyrut: İmprimerie Catholique, 1953, 231-232.
  • Memiş, Murat, ‚Eş‘arîliğe Yaptığı Katkılar Bakımından Ebu’l Meâlî el- Cüveynî,‛ Kelam Araştırmaları. 7/1 (Ocak 2009), 97-120.
  • Nâşî el-Ekber, Ebu’l-Abbâs Abdullah b. Şirşîr el-Enbârî (ö. 293/906). Mesâilu’l-imâme. thk. Joseph Vann Ess. Beyrut: Dâru’n-neşr, 1971.
  • Nesefî, Ebu’l-Muîn Meymûn b. Muhammed (ö. 508/1115). Tabsıratu’ledille fî usûli’d-dîn. thk. Hüseyin Atay. Ankara: DİB Yayınları, 2004.
  • Nesefî, Ebû Muti’ Mekhûl b. Fadl (ö. 318/930). Kitâbu’r-red alâ ehli’l-bid‘a ve’l-ehvâi. thk. Seyit Bahçivan. İstanbul: Hikmetevi Yayınları, 2013.
  • Özel, Ahmet. ‚Bâcî‛. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Ankara: TDV Yayınları, 1991, 4: 414-415.
  • Râzî, Fahreddin (ö. 606/1210). İ‘tikâdâtu fıraki'l-Müslimîn ve'l-Müşrikîn. Kahire: Mektebetü’n-nahda el-İslâmiyye, 1938.
  • Râzî, Fahreddin. er-Riyâzu’l-mûnika fî-ârâi ehli’l-‘ilm. thk. Esad Cuma. Tunus: Külliyyetü’l-âdâb ve’l-ulûmi’l-insâniyye, 2004.
  • Râzî, Fahreddin. Allah’ın Aşkınlığı. çev. İbrahim Coşkun. İstanbul: İz Yayınları, 2011.
  • Sancar, M. Mustafa. ‚İmâmü’l-Haremeyn Cüveyni’nin Değişim Geçirdiği Kelâmî Görüşleri‛. Yüksek Lisans tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2014.
  • Sancar, M. Mustafa. ‚İmâmü’l-Haremeyn Cüveyni’nin Değişim Geçirdiği Kelâmî Görüşleri‛. Siirt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2/1 (ty.): 87-117.
  • Seksekî, Ebu’l-Fazl Abbas b. Mansûr (ö. 683/1284). el-Burhân fî ma‘rifeti ‘akâidi ehli’l-edyân. Ürdün: Mektebetü’l-menâr, 1988.
  • Seyyid, Eymen Fuad. Târîhu’l-mezâhibi’d-dîniyye fî-bilâdi’l-Yemen hattâ nihâyeti’l-karni’s-sâdisi’l-hicrî. Kâhire: ed-Dâru’l-Mısriyyeti’lLübnânî, 1988.
  • Sübkî, Tacuddîn Ebî Nasr Abdilvehhâb b. Ali b. Abdi’l-Kâfî (ö. 771/1311). Tabakâtu’ş-Şâfiiyyeti’l-kübrâ. thk. Mahmûd Muhammed et-Tenâhi ve Abdul-Fettâh Muhammed el-Hulv. byy.: Dâru ihyâi’l- kütübi’lArabiyye, 1964.
  • Şehristânî, Ebu’l-Feth Muhammed b. Abdulkerim (ö. 548/1153). Kitâbu’lmilel ve’n-nihal. thk. Muhammed Seyyid Keysânî. Beyrut: Dâru’lma‘rife, 1975.
  • Şehristânî, Ebu’l-Feth Muhammed b. Abdulkerim. Nihayetü’l-ekdâm. thk. Alfred Guillaume. London: Oxford University Press, 1934.
  • Şerâfüddin, Ahmed Hüseyin. Târîhu’l-fikri’l-İslâmî fi’l-Yemen (ez-Zeydiyye, eş-Şâfiiyye, el-İsmâiliyye). byy.: yy., 1980.
  • Taberî, Ebû Cafer Muhammed b. Cerîr b. Yezîd (ö. 310/923). Târîhu’t- Taberî (Târîhu’r-rusul ve’l-mülûk). Beyrut: Dâru’t-turâs, 1967.
  • Toru, Ümüt. ‚Eş‘arî Makâlât Geleneğinde İmâmiyye Algısı‛. Doktora tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2017.
  • Toru, Ümüt. ‚Ebû Muhammed el-Yemenî’nin Akâidü’s-Selâse ve’s-Sebîn Fırka Adlı Eseri ve İslam Mezhepleri Tarihi Açısından Önemi‛. Yüksek Lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2006.
  • Türer, Osman. ‚Ebû Nuaym el-İsfehânî‛. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Ankara: TDV Yayınları, 1994, 10: 201-204
  • Watt, W. Montgomery. İslam Düşüncesinin Teşekkül Devri. çev. E. Ruhi Fığlalı. İstanbul: Şa-To İlahiyat, 2001.
  • Yar, Erkan. ‚Eş‘arî ve Metodolojisi‛. Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 10/2 (2005): 19-47.
  • Yavuz, Yusuf Şevki. ‚Halku’l-Kur’ân‛. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Ankara: TDV Yayınları, 1997, 35: 371-375.
  • Yemenî, Yahya b. Hüseyin el-Müeyyed. Enbâü’z-zemân fî ahbâri’l-Yemen. thk. Muhammed Abdullah. byy.: yy., 1936.
  • Yurdagür, Metin. ‚Haşviyye‛. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Ankara: TDV Yayınları, 1997, 16: 426-427.
  • Yüce, Mustafa. ‚Hâris el-Muhâsibî’ye Göre Haberî Sıfatlar‛. Kelam Araştırmaları. 12/2 (2014): 274-294.
  • Yücesoy, Hayrettin. ‚Mihne‛. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Ankara: TDV Yayınları, 2005, 30: 26-28.
  • Zebîdî, Muhammed Murtazâ b. Muhammed el-Hüseynî. İthâfu’s-sâde’lmüttekîn bi-şerhi ihyâi ulûmi’d-dîn. Beyrut: Müessesetü’t-târîhi’lArabî, 1994.
  • Zehebî, Şemsuddîn Ebû Abdullah Muhammed b. Ahmed (ö. 748/1347). Siyerü a‘lâmi’n-nübelâ. thk. Şuayb el-Arnaût ve Salih es-Semr. Beyrut: Müessesetü’r-risâle, 1985.
  • Zehebî, Şemsuddîn Ebû Abdullah Muhammed b. Ahmed. Tezkiretü’lhuffâz. Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, 1998.
  • Zehebî, Şemsuddîn Ebû Abdullah Muhammed b. Ahmed. Târîhu’l-İslâm ve vefeyâti’l-meşâhîr ve’l-e‘lâm. thk. Ömer Abdüsselâm et-Tedmirî. Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-Arabî, 1993.
APA TORU Ü (2018). EŞ‘ARÎ ÂLİMLERİN NAZARINDA HANBELÎLİK VE HANBELÎLER (İHTİLAFLAR VE İTHAMLAR). , 101 - 144.
Chicago TORU Ümüt EŞ‘ARÎ ÂLİMLERİN NAZARINDA HANBELÎLİK VE HANBELÎLER (İHTİLAFLAR VE İTHAMLAR). (2018): 101 - 144.
MLA TORU Ümüt EŞ‘ARÎ ÂLİMLERİN NAZARINDA HANBELÎLİK VE HANBELÎLER (İHTİLAFLAR VE İTHAMLAR). , 2018, ss.101 - 144.
AMA TORU Ü EŞ‘ARÎ ÂLİMLERİN NAZARINDA HANBELÎLİK VE HANBELÎLER (İHTİLAFLAR VE İTHAMLAR). . 2018; 101 - 144.
Vancouver TORU Ü EŞ‘ARÎ ÂLİMLERİN NAZARINDA HANBELÎLİK VE HANBELÎLER (İHTİLAFLAR VE İTHAMLAR). . 2018; 101 - 144.
IEEE TORU Ü "EŞ‘ARÎ ÂLİMLERİN NAZARINDA HANBELÎLİK VE HANBELÎLER (İHTİLAFLAR VE İTHAMLAR)." , ss.101 - 144, 2018.
ISNAD TORU, Ümüt. "EŞ‘ARÎ ÂLİMLERİN NAZARINDA HANBELÎLİK VE HANBELÎLER (İHTİLAFLAR VE İTHAMLAR)". (2018), 101-144.
APA TORU Ü (2018). EŞ‘ARÎ ÂLİMLERİN NAZARINDA HANBELÎLİK VE HANBELÎLER (İHTİLAFLAR VE İTHAMLAR). Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6(10), 101 - 144.
Chicago TORU Ümüt EŞ‘ARÎ ÂLİMLERİN NAZARINDA HANBELÎLİK VE HANBELÎLER (İHTİLAFLAR VE İTHAMLAR). Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 6, no.10 (2018): 101 - 144.
MLA TORU Ümüt EŞ‘ARÎ ÂLİMLERİN NAZARINDA HANBELÎLİK VE HANBELÎLER (İHTİLAFLAR VE İTHAMLAR). Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, vol.6, no.10, 2018, ss.101 - 144.
AMA TORU Ü EŞ‘ARÎ ÂLİMLERİN NAZARINDA HANBELÎLİK VE HANBELÎLER (İHTİLAFLAR VE İTHAMLAR). Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2018; 6(10): 101 - 144.
Vancouver TORU Ü EŞ‘ARÎ ÂLİMLERİN NAZARINDA HANBELÎLİK VE HANBELÎLER (İHTİLAFLAR VE İTHAMLAR). Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2018; 6(10): 101 - 144.
IEEE TORU Ü "EŞ‘ARÎ ÂLİMLERİN NAZARINDA HANBELÎLİK VE HANBELÎLER (İHTİLAFLAR VE İTHAMLAR)." Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6, ss.101 - 144, 2018.
ISNAD TORU, Ümüt. "EŞ‘ARÎ ÂLİMLERİN NAZARINDA HANBELÎLİK VE HANBELÎLER (İHTİLAFLAR VE İTHAMLAR)". Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 6/10 (2018), 101-144.