Yıl: 2018 Cilt: 4 Sayı: 8 Sayfa Aralığı: 15 - 38 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 26-09-2019

TÜRKİYE’DE YEREL OMBUDSMANLIĞIN UYGULANABİLİRLİĞİ: İTALYA YEREL OMBUDSMANLIĞI ÜZERİNDEN BİR ANALİZ

Öz:
Ombudsmanlık kurumu, her ülkenin idari yapılanması,sosyo-kültürel özellikleri ve ihtiyaçlarına bağlıolarak ulusal, bölgesel veya yerel olmak üzere farklışekillerde gelişmiştir. Yerel ombudsmanlık uygulaması,vatandaşla yerel yönetim birimleri arasında sağlıklıbir köprü kurmanın yanında, yerel demokrasiningeliştirilmesi, yerel kamusal hizmetlerin etkin ve vatandaşodaklı sunulması gibi birçok avantaj sağlamaktadır.Ayrıca yerel yönetimlerin denetiminde de etkilibir araç olarak kullanılabilmektedir. Yerel ombudsmanlığınkurulmasında ülkenin güçlü bir yerel yönetimgeleneğine sahip olması hızlandırıcı bir faktördür.Bu bağlamda çalışmanın konusu olan İtalya örneğindeolduğu gibi, yerel ombudsmanlık uygulamalarınınbaşarısı, esasında yerel yönetimlerin görev, yetki ve sorumlulukbakımından güçlü bir geleneğe sahip olmasıylailişkilendirilmektedir. Türkiye açısından, ulusalombudsmanlık uygulamasında yaşanan birtakım eksiklikleryerel ombudsmanlık uygulamalarına geçişinkolay olmayacağı konusunda ipuçları verse de yerelombudsmanlığa geçişin yerel düzeyde önemli kazanımlarsağlayacağı söylenebilir. İtalya’da, Türkiye’ninaksine, ulusal bir ombudsmanlık kurumu bulunmamaktadır.Buna karşın bölgesel ve il ombudsmanlıklarıgibi yerel ombudsmanlık pratikleri konusundaoldukça tecrübeli bir ülke konumundadır. İtalya’da,on üç bölge ve iki özerk il olmak üzere toplam on beşyerel ombudsmanlık mevcuttur. Çalışma kapsamında,bir taraftan İtalya genel yönetim yapısı içinde bölgesel ve yerel ombudsmanlıkların rol, statüsü ve müdahiloldukları alanlar ortaya konulmak suretiyle performansve uygulanabilirliği ele alınmaya çalışılmıştır.Diğer taraftan Türkiye’de yalnızca ulusal düzeydekamu denetçisi olarak varlığını sürdüren ombudsmanlıkkurumunun, mevcut merkezi ve taşra teşkilatyapılanmaları ve dünyadaki bazı yerel ombudsmanlıkuygulamaları da dikkate alınarak, yerel düzeyde uygulanabilirliğikonusundaki muhtemel problemler ileuygulamaya yönelik önerilere yer verilmiştir.
Anahtar Kelime:

Konular: İletişim Siyasi Bilimler Kamu Yönetimi

Applicability of Local Ombudsman System in Turkey: An Analysis of Italian Local Ombudsman

Öz:
Ombudsman system is designed according to the country’s administrative structure, socio-cultural features and the needs of political system at local, regional and national levels. Local ombudsman application is intended not only to establish a close line of cooperation between the state and the society, but also facilitate enhancement of local democracy and efficient provision of local goods and services. In addition, it plays the role of an effective control mechanism over local governments. Strong local government tradition expedites establishment of a powerful and capable local ombudsman system. In this regard, as the Italian example displays, success of local ombudsman applications depends very much on the strong tradition of local government provisions in the terms of responsibility and ability dualism. Regarding Turkey, despite the problematic outcomes during the introduction of the ombudsman system, there are plenty of positive aspects to assume that it would bring success. In Italy, there is no national ombudsman system. Instead they have a very experienced and relatively successful ombudsman at regional and provincial levels. Altogether there are 13 regional and two provincial government level ombudsmen. This paper deals, on the one hand, with the role, status and service areas of regional and provincial ombudsman to speculate on their performance and applicability to Turkey, on the other, the experience of national level ombudsman in Turkey is evaluated to review whether they can set up a successful example for local level too.
Anahtar Kelime:

Konular: İletişim Siyasi Bilimler Kamu Yönetimi
Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • ABDİOĞLU, Hasan (2007). “Yönetişim İlkelerinin Uygulanmasında Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık) Kurumu ve Avrupa Birliği Sürecinde Türkiye Açısından Önemi”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 11, ss. 79-102.
  • ALEMDAROĞLU, Tuncay (2003). “Yerel Yönetimlerde Halk Denetçiliği; Gereksinim ve İşlerlik”, Kamu Yönetimi, Türkiye Barolar Birliği Yayınları, Ankara, ss. 84-92.
  • APOSTOLACHE, Mihaela Adina (2014). “The Current Relevance of the O mbudsman Institution at the States Level”, Journal of Law and Administrative Sciences, No: 2, pp. 86-95. ATAY, Ethem Ender (2014). “Hukuk Devleti İlkesi Işığında İdarenin Denetimi ve Kamu Denetçiliği Kurumu”, Ombudsman Akademik Dergisi, Sayı: 1, ss. 1-30.
  • AVŞAR, B. Zakir (2012). Ombudsman: İyi Yönetilen Türkiye İçin Kamu Hakemi, Hayat Yayınları, İstanbul.
  • AYHAN, Sinan, Özge İmamoğlu ve Meltem Bilgehan (2010). Tüketicinin Korunması ve Zararların Tazmin Edilmesi Hususunda Avrupa Birliği ve Üye Ülkelerdeki Sistem, T.C. Başbakanlık Avrupa Birliği Genel Sekreterliği, Ankara.
  • BABÜROĞLU, Oğuz ve Nevra Hatiboğlu (1997). Ombudsman (Kamu Hakemi) Kurumu İncelemesi: Devlette Bir Toplam Kalite Mekanizması Örneği, TÜSİAD Yayınları, İstanbul.
  • BAYKAL, Sanem (2013). Avrupa Birliğinde Ombudsman Kurumu: Siyasi Bütünleşme ve Genişleme Çerçevesinde Bir İnceleme, Siyasal Kitabevi, Ankara.
  • BÜYÜKAVCI, Mustafa (2008). “Ombudsmanlık Kurumu”, Ankara Barosu Dergisi, Sayı: 4, ss. 10-13.
  • ÇOBANGİL, Orçun (2016). “Yerel Hizmetlerin Etkinliğinin Sağlanmasında Uzlaşmacı Politikalar: Yerel Yönetimler Ombudsmanı ve Etkinlik Sağlayıcı Teknolojik Boyutlar, Web Düzenlemeleri”, Büyükşehir Yönetimi ve İl Yönetiminin Yeni Yüzü, Editör: Zerrin Toprak Karaman vd., 10. Kamu Yönetimi Sempozyumu (Kaysem-10) Bildiriler Kitabı, 5-7 Mayıs 2016, İzmir, ss. 703-730.
  • DEMİROL, Duygu ve Yüksel Koçak (2013). “Büyükşehir Belediyelerinin Denetim Birimlerinin İşlevsel Açıdan Karşılaştırmalı Analizi”, Kuramdan Uygulamaya Yerel Yönetimler ve Kentsel Politikalar, Editör: Yakup Bulut vd., Pegem Akademi Yayınları, Ankara, ss. 931-942.
  • DOĞAN, M. Emin (1996). “Belediyelerin Denetimi”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 5, ss. 27-36.
  • EFE, Haydar ve Murat Demirci (2013). “Ombudsmanlık Kavramı ve Türkiye’de Kamu Denetçiliği Kurumundan Beklentiler”, Sayıştay Dergisi, Sayı: 90, ss. 49-72.
  • ERDİNÇ, Tahsin (2015). Ombudsman ve Türkiye’de Kamu Denetçiliği, Legal Yayıncılık, İstanbul.
  • ERHÜRMAN, Tufan (1998). “Ombudsman”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 31, Sayı: 3, ss. 87-102.
  • ERYILMAZ, Bilal (1993). “Kamu Bürokrasisinin Denetlenmesinde Yeni Gelişmeler”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 26, Sayı: 4, ss. 81-106.
  • ESGÜN, İbrahim Uğur (1996). “Ombudsman Kurumunun Türkiye İçin Gerekliliği Üzerine Bir Değerlendirme”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 45, Sayı: 1, ss. 251-278.
  • FENDOĞLU, Hasan (2010). Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık), SDE Analiz, Ankara.
  • GASPARRINI, Vittorio (2010). “Italy Approves New Law to Abolish Local Ombudsman Institutions”, http://www.theioi.org/ioi-news/current-news/italy-approves-new-law-to-abolishlocal- ombudsman-institutions, (Erişim Tarihi: 26.01.2018).
  • GELLHORN, Walter (1966). “The Ombudsman in Denmark”, McGill Law Journal, Volume: 12, No: 1, Montreal, pp. 1-40.
  • GOTTEHRER, Dean M. (1998). Ombudsman Legislative Resource Document, International Ombudsman Institute, Aberta.
  • GÖKÇE, Ali Fuat (2016). “Uygulama Sonuçlarına Göre Yerel Ombudsmanlığın Gerekliliği”, Büyükşehir Yönetimi ve İl Yönetiminin Yeni Yüzü, Editör: Zerrin Toprak Karaman vd., 10. Kamu Yönetimi Sempozyumu (Kaysem-10) Bildiriler Kitabı, 5-7 Mayıs 2016, İzmir, ss. 745-760.
  • HURWITZ, Stephan (1960). “Scandinavian Ombudsman”, Political Science, No: 12, pp. 121-142.
  • KARCI, Şükrü Mert (2016). “Türkiye’de Yerel Yönetim Ombudsmanının Faaliyet Alanı”, Büyükşehir Yönetimi ve İl Yönetiminin Yeni Yüzü, Editör: Zerrin Toprak Karaman vd., 10. Kamu Yönetimi Sempozyumu (Kaysem-10) Bildiriler Kitabı, 5-7 Mayıs 2016, İzmir, ss. 780-816.
  • KAVİLİ-ARAP, Sultan (2015). “40. Yılında İngiltere’de Yerel Yönetim Ombudsmanı”, Ege Akademik Bakış, Cilt: 15, Sayı: 1, ss. 65-80.
  • KDK (Kamu Denetçiliği Kurumu) (2015). 2014 Yılı Faaliyet Raporu, Ankara.
  • KESTANE, Doğan (2006). “Çağdaş Bir Denetim Organizasyonu Olarak Ombudsmanlık (Kamu Denetçiliği)”, Maliye Dergisi, Sayı:151, ss. 128-142.
  • KIRKHAM, Richard (2005). “A Complainant’s View of the Local Government Ombudsman”, Journal of Social Welfare and Family Law, Volume: 2, No: 3-4, December, pp. 383-394.
  • KOCAOĞLU, Mustafa ve Çiğdem Akman (2015). “Türkiye’de Yerel Yönetimler Ombudsmanlığı Gerekli Midir? Teorik Bir Tartışma”, https://prezi.com/hr4plev_bg0y/turkiyede-yerel-yonetimlerombudsmanligi- gerekli-midir/, (Erişim Tarihi: 30.01.2018).
  • KOÇAK, Hüseyin (2013). “İtalya’da Yerel Yönetimler”, Dünyada Yerel Yönetimler, Editör: Murat Okçu ve Hüseyin Özgür, Seçkin Yayıncılık, Ankara, ss. 391-414.
  • KUCSKO-STALDMAYER, Gabriele (2009). “The Spread of the Ombudsman Idea in Europe”, Back to Roots: Tracing the Swedish Origin of Ombudsman Institutions, 12 June 2009 Stockholm Conference, pp. 2-14.
  • NALBANT, Atilla (1996). “Bölgesel Devlet Yeni Bir Devlet Biçimi Mi? (II) Uygulama: İtalya ve İspanya Örnekleri”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 29, Sayı: 3, ss. 17-55.
  • OECD (2013). Better Regulation in Europe: Italy 2012, Revised Edition, June 2013, OECD Publishing.
  • ÖNEN, S. Mustafa (2016). “Kamu Yönetiminin Denetlenmesinde Dilekçe ve Bilgi Edinme Hakkının Kullanılması: Kamu Denetçiliği Kurumu ile İsveç Parlamento Ombudsmanlığı’na Yapılan Şikayetlerin Değerlendirilmesi”, Social Sciences, Cilt: 11, Sayı: 2, ss. 62-84.
  • ÖZGÜZEL, Seyfi (2016). “Hollanda’da Ulusal Ombudsmanlık Kurumu”, Karşılaştırmalı Ombudsman İncelemeleri, Editör: Bekir Parlak ve Kadir Caner Doğan, Seçkin Yayıncılık, Ankara, ss. 53-74.
  • PARLAK, Bekir (2016). “Amerika Birleşik Devletlerinde Ombudsmanlık Kurumu: Yapısal ve İşlevsel Analiz”, Karşılaştırmalı Ombudsman İncelemeleri, Editör: Bekir Parlak ve Kadir Caner Doğan, Seçkin Yayıncılık, Ankara, ss. 161-195.
  • PARLAK, Bekir ve Kadir Caner Doğan (2016). “Ombudsman: Kavram ve Tarihsel Gelişim”, Karşılaştırmalı Ombudsman İncelemeleri, Editör: Bekir Parlak ve Kadir Caner Doğan, Seçkin Yayıncılık, Ankara, ss. 19-24.
  • PAUTI, Monique (2000). “The Ombudsman in France”, Righting Wrongs, The Ombudsman in Six Continents, Editör: Richard Gregory and Douglas P. Giddings, IOS Press, Amsterdam, pp. 175-188.
  • PICKL, Victor J. (1986). “Ombudsman ve Yönetimde Reform”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 19, Sayı: 4, ss. 37-46.
  • REIF, Linda C. (2011). “Transplantation and Adaptation: The Evolution of the Human Rights Ombudsman”, Boston College Third World Law Journal, Volume: 31, No: 2, pp. 269-310.
  • REMAC, Milan (2013). “Standarts of Ombudsman Assesment: A New Normative Concept?”, Utrecht Law Review, Volume: 9, No: 3, pp. 62-78.
  • SERRANO, Fernando (2007). “The Taxpayer’s Rights and the Role of the Tax Ombudsman: An Analysis from a Spanish and Comparative Law Perpective”, Intertax, Volume: 35, No: 5, pp. 331-340.
  • SEVİNÇ, İsmail (2015). “Kamu Yönetiminin Denetlenmesinde Yeni Bir Yöntem Olarak Ombudsmanlık Kurumunun Uygulanabilirliği”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 20, Sayı: 4, ss. 99-121.
  • SEZEN, Seriye (2001). “Ombudsman: Türkiye İçin Nasıl Bir Çözüm?”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 34, Sayı: 4, ss. 71-96.
  • SODERMAN, Jacob (2004). “How to be a Good Ombudsman”, Conference of European Ombudsmen in Higher Education, 12-13 January, Madrid, ss. 1-9.
  • SÜLER, Gamze Yudum (2010). “Ombudsmanlık Kurumu ve Türkiye’de Uygulanabilirliği”, Bütçe Dünyası Dergisi, Cilt. 2, Sayı. 34, ss. 157-167.
  • ŞAHİN, Engin ve Mehmet Şabaplı (2016). “Dünyada ve 2010 Anayasa Değişikliği Sonrası Türkiye’de Genel Özellikleriyle Ombudsmanlık”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 42, ss. 768-778.
  • TAYŞİ, İsmet (1997). “Ombudsman Kurumu ve Ülkemizde Uygulanabilirliği”, Sayıştay Dergisi, Sayı: 25, ss. 106-123.
  • TOKSÖZ, Fikret vd. (2009). Yerel Yönetim Sistemleri: Türkiye ve Fransa, İspanya, İtalya, Polonya, Çek Cumhuriyeti, TESEV Yayınları, İstanbul.
  • TORTOP, Nuri (1998). “Ombudsman Sistemi ve Çeşitli Ülkelerde Uygulanması”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 31, Sayı: 1, ss. 2-11.
  • TUNÇ, Ahmet (2016). “Hindistan Ombudsmanı”, Karşılaştırmalı Ombudsman İncelemeleri, Editör: Bekir Parlak ve Kadir Caner Doğan, Seçkin Yayıncılık, Ankara, ss. 137-147.
  • TÜRKER, Muammer (1999). Dünyada Mahalli İdareler, İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara.
  • ULUĞ, Feyzi (2004). “Kamu Yönetimi Temel Kanunu Tasarısı Işığında Kamu Denetim Sisteminde Yeniden Yapılanma”, Amme İdaresi Dergisi, Cilt: 37, Sayı: 2, ss. 97-122.
  • UN (United Nations) (2006). Republic of Italy Administration Country Profile, UN-DESA-DPADM, pp. 1-17.
  • USTAKARA, Fuat (2016). “Ombudsman, Kamu Yönetimi ve Birey: Halkla İlişkiler Odaklı Bir Yaklaşım”, Karşılaştırmalı Ombudsman İncelemeleri, Editör: Bekir Parlak ve Kadir Caner Doğan, Seçkin Yayıncılık, Ankara, ss. 25-31.
  • ÜNAL, Feyzullah (2013). Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Denetimi ve Yerel Yönetim Ombudsmanı, Savaş Yayınevi, Ankara.
  • VANDELLI, Luciano (2012). “Local Government in Italy”, Local Government in the Member States of the European Union: A Comparative Legal Perspective, Editör: Angel-Manuel Moreno, National Institute of Public Administration, Madrid, pp. 339-364.
  • YAMAN, Abdulsamet, Cihan Arslan ve Gökbörü Önalp (2016). “Denetim Olgusu Bakımından Yerel Ombudsmanlık”, Büyükşehir Yönetimi ve İl Yönetiminin Yeni Yüzü, Ed.: Zerrin Toprak Karaman vd., 10. Kamu Yönetimi Sempozyumu (Kaysem-10) Bildiriler Kitabı, 5-7 Mayıs 2016, İzmir, ss. 761-779.
  • YILDIRIM, Arzu (2014). “Yerel Yönetim Ombudsmanının Türkiye’de Uygulanabilirliği Üzerine Genel Bir Değerlendirme”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 2, ss. 197-217.
  • http://nor melombardia.consiglio.regione.lombardia.it/nor melombardia/Accessibile/main. aspx?view=showdoc&iddoc=lr002010120600018, (Erişim Tarihi: 23.12.2017).
  • http://www.consiglio.regione.toscana.it/difensore/, (Erişim Tarihi: 30.01.2018).
  • http://www.difensoreregionale.lombardia.it/, (Erişim Tarihi: 23.12.2017).
  • http://www.inp.org.pk/ombudsman-mohtasib, (Erişim Tarihi: 29.01.2018).
  • http://www.intoscana.it/site/it/articolo/Il-difensore-civico-della-Toscana/, (Erişim Tarihi: 19.01.2018).
  • http://www.locate-a-ombudsman.com/ItalyOmbudsman.html, (Erişim Tarihi: 30.01.2018).
  • http://www.provincia.fi.it/statuto-e-regolamenti/regolamenti/regolamento-del-difensore-civico/index.html, (Erişim Tarihi: 20.01.2018).
  • http://www.regione.toscana.it/-/popolazione-toscana-nel-2015-ancora-piu-vecchia-e-residenti-in-calo, (Erişim Tarihi: 20.01.2018).
APA Kutlu Ö, ÖRSELLİ E, Kahraman S (2018). TÜRKİYE’DE YEREL OMBUDSMANLIĞIN UYGULANABİLİRLİĞİ: İTALYA YEREL OMBUDSMANLIĞI ÜZERİNDEN BİR ANALİZ. , 15 - 38.
Chicago Kutlu Önder,ÖRSELLİ ERHAN,Kahraman Selçuk TÜRKİYE’DE YEREL OMBUDSMANLIĞIN UYGULANABİLİRLİĞİ: İTALYA YEREL OMBUDSMANLIĞI ÜZERİNDEN BİR ANALİZ. (2018): 15 - 38.
MLA Kutlu Önder,ÖRSELLİ ERHAN,Kahraman Selçuk TÜRKİYE’DE YEREL OMBUDSMANLIĞIN UYGULANABİLİRLİĞİ: İTALYA YEREL OMBUDSMANLIĞI ÜZERİNDEN BİR ANALİZ. , 2018, ss.15 - 38.
AMA Kutlu Ö,ÖRSELLİ E,Kahraman S TÜRKİYE’DE YEREL OMBUDSMANLIĞIN UYGULANABİLİRLİĞİ: İTALYA YEREL OMBUDSMANLIĞI ÜZERİNDEN BİR ANALİZ. . 2018; 15 - 38.
Vancouver Kutlu Ö,ÖRSELLİ E,Kahraman S TÜRKİYE’DE YEREL OMBUDSMANLIĞIN UYGULANABİLİRLİĞİ: İTALYA YEREL OMBUDSMANLIĞI ÜZERİNDEN BİR ANALİZ. . 2018; 15 - 38.
IEEE Kutlu Ö,ÖRSELLİ E,Kahraman S "TÜRKİYE’DE YEREL OMBUDSMANLIĞIN UYGULANABİLİRLİĞİ: İTALYA YEREL OMBUDSMANLIĞI ÜZERİNDEN BİR ANALİZ." , ss.15 - 38, 2018.
ISNAD Kutlu, Önder vd. "TÜRKİYE’DE YEREL OMBUDSMANLIĞIN UYGULANABİLİRLİĞİ: İTALYA YEREL OMBUDSMANLIĞI ÜZERİNDEN BİR ANALİZ". (2018), 15-38.
APA Kutlu Ö, ÖRSELLİ E, Kahraman S (2018). TÜRKİYE’DE YEREL OMBUDSMANLIĞIN UYGULANABİLİRLİĞİ: İTALYA YEREL OMBUDSMANLIĞI ÜZERİNDEN BİR ANALİZ. Ombudsman Akademik, 4(8), 15 - 38.
Chicago Kutlu Önder,ÖRSELLİ ERHAN,Kahraman Selçuk TÜRKİYE’DE YEREL OMBUDSMANLIĞIN UYGULANABİLİRLİĞİ: İTALYA YEREL OMBUDSMANLIĞI ÜZERİNDEN BİR ANALİZ. Ombudsman Akademik 4, no.8 (2018): 15 - 38.
MLA Kutlu Önder,ÖRSELLİ ERHAN,Kahraman Selçuk TÜRKİYE’DE YEREL OMBUDSMANLIĞIN UYGULANABİLİRLİĞİ: İTALYA YEREL OMBUDSMANLIĞI ÜZERİNDEN BİR ANALİZ. Ombudsman Akademik, vol.4, no.8, 2018, ss.15 - 38.
AMA Kutlu Ö,ÖRSELLİ E,Kahraman S TÜRKİYE’DE YEREL OMBUDSMANLIĞIN UYGULANABİLİRLİĞİ: İTALYA YEREL OMBUDSMANLIĞI ÜZERİNDEN BİR ANALİZ. Ombudsman Akademik. 2018; 4(8): 15 - 38.
Vancouver Kutlu Ö,ÖRSELLİ E,Kahraman S TÜRKİYE’DE YEREL OMBUDSMANLIĞIN UYGULANABİLİRLİĞİ: İTALYA YEREL OMBUDSMANLIĞI ÜZERİNDEN BİR ANALİZ. Ombudsman Akademik. 2018; 4(8): 15 - 38.
IEEE Kutlu Ö,ÖRSELLİ E,Kahraman S "TÜRKİYE’DE YEREL OMBUDSMANLIĞIN UYGULANABİLİRLİĞİ: İTALYA YEREL OMBUDSMANLIĞI ÜZERİNDEN BİR ANALİZ." Ombudsman Akademik, 4, ss.15 - 38, 2018.
ISNAD Kutlu, Önder vd. "TÜRKİYE’DE YEREL OMBUDSMANLIĞIN UYGULANABİLİRLİĞİ: İTALYA YEREL OMBUDSMANLIĞI ÜZERİNDEN BİR ANALİZ". Ombudsman Akademik 4/8 (2018), 15-38.