Yıl: 2018 Cilt: 13 Sayı: 11 Sayfa Aralığı: 669 - 691 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 01-07-2019

ÇOCUK KİTAPLARINDA OTORİTE: “BACAKSIZ SERİSİ” ÖRNEĞİ

Öz:
Toplumsal yaşamda, hemen her alanda otoriter tutumlara maruzkalanlar içerisinde çocuklar da bulunmaktadır. Çocuğa yönelik otorite,“ailede anne-baba, okulda öğretmen, yakın çevrede akran (arkadaşlar) veedebiyat ortamında yazar otoritesi” gibi farklı kaynaklardan gelebilir.Dolayısıyla çocuklar genel olarak günlük yaşamda; ailede, okulda,arkadaş çevresinde ve de edebiyat ortamında otoriter kişiler vetutumlarla karşılaşmakta ve bu durum çocuk edebiyatı ürünlerindeönemli bir yer tutmaktadır. Çocuk edebiyatı, öznesi çocuk olan; çocuğagörelik ilkesini, çocuk bakışını ve duyarlılığını dikkate alan bir edebiyattürüdür. Dolayısıyla söz konusu çocuk ve edebiyat olduğunda, asılbelirleyici unsurun pedagojiden ziyade estetik ve sanat olmasıgerekmektedir. Çeşitli çevrelerde çocuğa yönelik otoriter tutumun elealındığı bu çalışmada; Rıfat Ilgaz’a ait beş kitaptan oluşan seride “otoritesorunu” incelenmiştir. Nitel araştırma yöntemlerinden dokümanincelemesinin kullanıldığı bu çalışmada, çocuklara yönelik otoritenin,otoriteyi doğuran tutumların ve bu tutumları sergileyen kişilerin (anne,baba, öğretmen, yazar vb.) dikkate alınarak tespit edilmesi ve bunlarınçocukedebiyatıeserlerinenasılyansıdığınınbelirlenmesiamaçlanmaktadır. Çalışma sonucunda Bacaksız serisinde çocuğayönelik otoritenin alanyazında da belirtildiği gibi, ailede “anne-baba”,okulda “öğretmen”, yakın çevrede “akran (arkadaşlar)” tarafındanuygulandığı saptanmıştır. Yazar otoritesi ise beş eserin ikisinde görülmektedir. Bununla birlikte çalışmada, otoritenin çocuklar üzerinde;bastırılma, dışlanma, sürekli olarak cezalandırılma, alay edilme, sosyalçevreden soyutlanma ve fiziksel şiddete uğrama korkusu gibi etkilerininolduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelime:

AUTHORITY IN CHILDREN'S BOOKS: "BACAKSIZ" AS AN EXAMPLE

Öz:
There are also children amongst people who are exposed to an authoritarian demeanor in almost every aspect of social life. Authority aimed at children can come from different sources such as: "parents in family, teachers at school, peers (friends) on the inner circle, and author authority in literary environment". Hence, children generally encounter with authorial figures and demeanors during their daily lives; in their family, at school, in their social circle and in literary environments and this situation holds an important place in children's literature merchandise. Children's literature is a kind of literature that revolves around children which takes the principle of child appropriateness, children's perspective and sensitivity into consideration. Therefore, when it comes to children and literature, the main determining factor should be art rather than pedagogy. On this study which addresses the authoritarian attitude towards children in different environments, the issue of "authority problem" was examined through Rıfat Ilgaz's series which include five books. This study aims to identify authority that is aimed at children, demeanors that leads to authority by taking account of people's "family, school environment, social circle, and literary environment" who exhibits these demeanors. In conclusion of the study, it was determined that in the series of "Bacaksız" the authority aimed at children is implemented by "mother-father" in family, "teacher" at school, inner circle "peers (friends)". Author authority on the other hand, is seen in two of the books out of five. In addition to these, in this study, it was concluded that the authority has several effects on children such as; repression, social exclusion, being punished constantly and the fear of being subjected to physical violence.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
APA HALAT S, ÇELİK H, FIRAT H (2018). ÇOCUK KİTAPLARINDA OTORİTE: “BACAKSIZ SERİSİ” ÖRNEĞİ. , 669 - 691.
Chicago HALAT SERCAN,ÇELİK Handan,FIRAT HATIÇE ÇOCUK KİTAPLARINDA OTORİTE: “BACAKSIZ SERİSİ” ÖRNEĞİ. (2018): 669 - 691.
MLA HALAT SERCAN,ÇELİK Handan,FIRAT HATIÇE ÇOCUK KİTAPLARINDA OTORİTE: “BACAKSIZ SERİSİ” ÖRNEĞİ. , 2018, ss.669 - 691.
AMA HALAT S,ÇELİK H,FIRAT H ÇOCUK KİTAPLARINDA OTORİTE: “BACAKSIZ SERİSİ” ÖRNEĞİ. . 2018; 669 - 691.
Vancouver HALAT S,ÇELİK H,FIRAT H ÇOCUK KİTAPLARINDA OTORİTE: “BACAKSIZ SERİSİ” ÖRNEĞİ. . 2018; 669 - 691.
IEEE HALAT S,ÇELİK H,FIRAT H "ÇOCUK KİTAPLARINDA OTORİTE: “BACAKSIZ SERİSİ” ÖRNEĞİ." , ss.669 - 691, 2018.
ISNAD HALAT, SERCAN vd. "ÇOCUK KİTAPLARINDA OTORİTE: “BACAKSIZ SERİSİ” ÖRNEĞİ". (2018), 669-691.
APA HALAT S, ÇELİK H, FIRAT H (2018). ÇOCUK KİTAPLARINDA OTORİTE: “BACAKSIZ SERİSİ” ÖRNEĞİ. Turkish Studies (Elektronik), 13(11), 669 - 691.
Chicago HALAT SERCAN,ÇELİK Handan,FIRAT HATIÇE ÇOCUK KİTAPLARINDA OTORİTE: “BACAKSIZ SERİSİ” ÖRNEĞİ. Turkish Studies (Elektronik) 13, no.11 (2018): 669 - 691.
MLA HALAT SERCAN,ÇELİK Handan,FIRAT HATIÇE ÇOCUK KİTAPLARINDA OTORİTE: “BACAKSIZ SERİSİ” ÖRNEĞİ. Turkish Studies (Elektronik), vol.13, no.11, 2018, ss.669 - 691.
AMA HALAT S,ÇELİK H,FIRAT H ÇOCUK KİTAPLARINDA OTORİTE: “BACAKSIZ SERİSİ” ÖRNEĞİ. Turkish Studies (Elektronik). 2018; 13(11): 669 - 691.
Vancouver HALAT S,ÇELİK H,FIRAT H ÇOCUK KİTAPLARINDA OTORİTE: “BACAKSIZ SERİSİ” ÖRNEĞİ. Turkish Studies (Elektronik). 2018; 13(11): 669 - 691.
IEEE HALAT S,ÇELİK H,FIRAT H "ÇOCUK KİTAPLARINDA OTORİTE: “BACAKSIZ SERİSİ” ÖRNEĞİ." Turkish Studies (Elektronik), 13, ss.669 - 691, 2018.
ISNAD HALAT, SERCAN vd. "ÇOCUK KİTAPLARINDA OTORİTE: “BACAKSIZ SERİSİ” ÖRNEĞİ". Turkish Studies (Elektronik) 13/11 (2018), 669-691.