ÇATIŞMA ÇÖZME VE ARABULUCULUK EĞİTİMİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ: ERGENLERE VE TOPLUMA KATKILARI
Yıl: 2018 Cilt: 13 Sayı: 19 Sayfa Aralığı: 923 - 937 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.7827/TurkishStudies.13898 İndeks Tarihi: 08-07-2019
ÇATIŞMA ÇÖZME VE ARABULUCULUK EĞİTİMİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ: ERGENLERE VE TOPLUMA KATKILARI
Öz: Çatışma, bir ya da birden çok sayıda kişinin bir konu üzerindeyaşadığı anlaşmazlık ya da gerginlik durumu olup insan yaşamınınkaçınılmaz, doğal bir parçasıdır. Çatışmaların yapıcı bir yolla çözülmesiergenlerin kişilik gelişimine ve sosyal gelişimine katkıda bulunarakonların bütün hayatını olumlu yönde etkileyecek beceriler kazanmasınısağlamaktadır. Son yıllarda, okullarda şiddete ve çatışmaya ilişkin korkugiderek artış gösteren bir olgudur. Ergenlik döneminde öfke, kızgınlık gibiçatışma sonrası ortaya çıkması muhtemel duygular daha çok el, kolhareketleri ve bağırma gibi davranışlarla ortaya koyulmaktadır ve budurum çatışma yaşandığında sözel ve fiziksel şiddete başvurma sıklığınıarttırmaktadır. Çatışma durumlarında kullanılan yapıcı olmayançatışma ve problem çözme yolları okul iklimini de ciddi şekildeetkilemektedir. Bu araştırmada, İzmir’de kültürel açıdan çeşitliliği olangöç almış düşük sosyoekonomik düzeydeki ve akran arabuluculukmodelinin 2006-2017 yılları arasında uygulandığı bir lisede, yapılan tümarabuluculuk sözleşmelerinin doküman analizi ile incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda yapılan tüm müzakere ve akranarabuluculuk sözleşmeleri yıllar bazında; yetişen arabulucu sayısı,yapılan arabuluculuk sayısı, anlaşmazlık yaşayan tarafların sayıları,anlaşmazlık türleri, ulaşılan anlaşma türleri, çatışmaların yapıcı çözümeulaşma sayısı açısından incelenmiştir. Sonuç olarak, 11 yıllık süreçiçerisinde birikimli olarak 838 akran arabulucu öğrenci yetiştirildiği,2278 anlaşmazlık yaşandığı, arabuluculuk görüşmelerinin başarıoranının %91.6 olduğu, yapıcı çatışma çözme uygulamalarının seçildiğitespit edilmiştir.
Anahtar Kelime: SUSTAINABILITY OF CONFLICT RESOLUTION AND MEDIATION EDUCATION: CONTRIBUTIONS TO ADOLESCENTS AND SOCIETY
Öz: Conflict is a state of disagreement or tension in which one or more people live on a subject and is an inevitable part of human life. Resolving the conflicts in a constructive way contributes to the personality development and social development of the adolescents, thereby enabling them to acquire skills that will affect their whole lives positively. In recent years, the fear about violence and conflict in schools has increased steadily. During puberty possible feelings of emergence in post-conflict situations such as anger and fury are mostly manifested by hand and arm movements or shouting. This increases the frequency of verbal and physical violence when conflict occurs. Non-constructive conflict resolution styles and problem-solving methods used in conflict situations, seriously affect the school climate. In this research, it is aimed to investigate all the mediation contracts that have been carried out in a high school with a low socioeconomic level, which is culturally diversified in İzmir. A peer mediation model was conducted in the high school between 2006-2017. All the documents analyzed by document analyses. As a result, it has been determined that 838 peer mediator students were cumulatively trained during 11 years, 2278 disputes were experienced, 91.6% of the mediation meetings were resulted and constructive conflict resolution styles had been selected by the students.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akacan, B. (2017). Üniversite Öğrencilerinin Öfke Yaşantıları Ve Tepkilerine İlişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi. Electronic Turkish Studies, 12(25), 1-16.
- Akgun, S., & Araz, A. (2014). The effects of conflict resolution education on conflict resolution skills, social competence, and aggression in Turkish elementary school students. Journal of Peace Education, 11(1), 30-45.
- Aslan, A., & Önay Doğan, B. (2017). Çevrimiçi Şiddet: Bir Siber Zorbalık Alanı Olarak “Potinss” Örneği. Marmara İletişim Dergisi, 27, 95-119. Doi: 10.17829/midr.20172729524
- Atıcı, M. (2007). Altı yedi ve sekizinci sınıf öğrencilerinin çatışmalarını çözmede arkadaşlarının yardımına ilişkin görüşleri. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2), 29-42.
- Ayas, T., & Pişkin, M. (2011). Lise öğrencileri arasındaki zorbalık olaylarının cinsiyet, sınıf düzeyi ve okul türü bakımından incelenmesi. İlköğretim Online, 10(2), 550-568.
- Bakırcıoğlu, R. (2013). Çocuk ve ergende ruh sağlığı. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Balcı, F. (2017). Okulda arabuluculuk. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
- Black, K. A. (2000). Gender differences in adolescents' behavior during conflict resolution tasks with best friends. Adolescence, 35(139), 499.
- Cardoza, D.J. (2013). Peer mediation and its effects on elementary student perceptions of self-esteem and social competence. Yayımlanmamış doktora tezi, California State Üniversitesi, Frenso.
- Çetin, C., Türnüklü, A., & Turan, N. (2014). Anlaşmazlıkların çözümünde akran arabuluculuk Modelinin dönüştürücü etkileri: arabulucu öğrenciler gözünden bir değerlendirme. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(3), 383-411.
- Erdemir, N. & Kış, A. (2017). Okul Yöneticilerinin Okul Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri İle İlgili Görüşleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(8), 34-47.
- Göğebakan Yıldız, D. (2016). Ortaokul düzeyinde uygulanan anlaşmazlık çözümü ve akran arabuluculuk eğitim programının etkililiği (boylamsal bir çalışma), E-International Journal of Educational Research, 7, 36-55. DOI: 10.19160/e-ijer.41016
- Göğebakan Yıldız, D., Çetin, H., Türnüklü, A., Tercan, M., Çetin, C., & Kaçmaz, T. (2016). “Polatlı müzakereci-arabulucu-lider öğrenci yetişiyor” projesinin değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 15(2), 650-670.
- Güner, İ. (2007). Çatışma çözme becerilerini geliştirmeye yönelik grup rehberliğinin lise öğrencilerinin saldırganlık ve problem çözme becerileri üzerine etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İnönü Üniversitesi, Malatya.
- Hardaway, C. R., & McLoyd, V. C. (2009). Escaping poverty and securing middle class status: How race and socioeconomic status shape mobility prospects for African Americans during the transition to adulthood. Journal of youth and adolescence, 38(2), 242256.
- Ibarrola-García, S., Iriarte, C., & Aznárez-Sanado, M. (2017). Self-awareness emotional learning during mediation procedures in the school context. Electronic Journal of Research in Educational Psychology, 15(1), 75-105.
- İkiz, F. E., & Sağlam, A. (2017). Ortaokul Öğrencilerinin Şiddet Eğilimleri İle Okula Bağlılık Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Sinan OLKUN.
- Johnson, D. W., & Johnson, R. T. (1996). Conflict resolution and peer mediation programs in elementary and secondary schools: A review of the research. Review of Educational research, 66(4), 459-506.
- Johnson, D. W., & Johnson, R. T. (2004). Implementing the" Teaching Students To Be Peacemakers Program". Theory into practice, 43(1), 68-79.
- Johnson, D. W., Johnson, R. T., Mithcell, J., Cotten, B., Harris,D., Louison, S. (1996). Effectiveness of Conflict Managers in an İnner-City Elementary School. Journal of Educational Research. 89 (5), 280-286.
- Kaçmaz, T., Türnüklü, A., & Türk, F. (2011). Akran arabulucuların gözünden ilköğretim öğrencilerinin arabuluculuk sürecinde yaşadıkları güçlüklerin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 4(4), 555-579.
- Kerr, M. A., & Schneider, B. H. (2008). Anger expression in children and adolescents: A review of the empirical literature. Clinical Psychology Review, 28(4), 559-577.
- Kreidler, W. J. (1994). Conflict Resolution in the Middle School: A Curriculum and Teaching Guide. Field Test Version. Educators for Social Responsibility, 23 Garden Street, Cambridge, MA 02138.
- Kreidler, W. J., & Educators for Social Responsibility, C. M. (1997). Conflict Resolution in the Middle School: A Curriculum and Teacher's Guide.
- Kulaksızoğlu, A. (1998). Ergenlik Psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Lala, Ö. (2016). Lise öğrencilerinde gözlenen şiddetin nedenlerine ilişkin yönetici ve öğretmen görüşleri. Electronic Journal of Education Sciences, 5(10).
- Laursen, B (1995) Conflict and Social Interaction in Adolescent Relationships. Journal of Research on Adolescence, 5(1), 55-70, doi: 10.1207/s15327795jra0501_3
- Meek, M. (1992). The peacekeepers: Students use mediation skills to resolve conflicts. Teaching Tolerance, 1(2), 46-52.
- Menesini, E., & Salmivalli, C. (2017). Bullying in schools: the state of knowledge and effective interventions. Psychology, health & medicine, 22(sup1), 240-253.
- Merriam, S. B. (2013). Nitel Araştırma: Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber (S. Turan Çev.). Nobel yayınları: Ankara.
- Öğülmüş, S. (2007). Okullarda şiddet ve önlenmesi. S. Gelbal. (Ed.). içinde, Okullarda Şiddetin önlenmesi: Mevcut uygulamalar ve sonuçları. (ss. 25-48). Ankara: Türk Eğitim Derneği Yayınları
- Özdemir, S. (2017). Ergenlik Döneminde Riskli Davranışları Önleme ve Müdahale. İçinde F. Savi Çakar (Ed.), Yaşam dönemleri ve uyum problemleri (ss: 274-294). (Birinci baskı). Ankara: Pegem Akademi.
- Özgür, G., Yörükoğlu, G., & Baysan-Arabacı, L. (2011). Lise öğrencilerinin şiddet algıları, şiddet eğilim düzeyleri ve etkileyen faktörler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 2(2), 53-60.
- Pişkin, M. (2002). Okul zorbalığı: Tanımı, türleri, ilişkili olduğu faktörler ve alınabilecek önlemler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 2(2), 531-562.
- Santrock, J. W., (2012). Yaşam boyu gelişim: Gelişim psikolojisi. (D. M. Siyez Çev.), Nobel Akademik Yayıncılık: Ankara.
- Schellenberg, R., Parks-Savage, A., & Rehfuss, M. (2007). Reducing levels of elementary school violence with peer mediation. Professional School Counseling, 10(5), 475-481.
- Serin, N. B., & Topses, G. (2017). Lise öğrencilerinde görülen psikolojik belirtilerin cinsiyet ve akademik başarı açısından incelenmesi. Electronic Turkish Studies, 12(18), 157-172.
- Sezen, B. (2015). Müzakere (Problem çözme) ve arabuluculuk eğitiminin ergenlerin kişiler arası problem çözme ve öfke düzeylerine etkisinin incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mevlana Üniversitesi, Konya.
- Sezen, B., & Bedel, A. (2015). The Investigation of the Effect of Negotiation and Mediation Training on Interpersonal Problem Solving Approaches and Anger of Adolescents. Egitim ve Bilim, 40(182), 63-75.
- Siyez, D. M. (2013). Ergenlerde problem davranışlar. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
- Steinberg, L. (2013). Ergenlik. (F. Çok, H. Ercan, M. Artar, E. Uçar, S. A. Sevim, M. Bağlı, A. Aypay, T.Şener, R.Parmaksız, C. Satman, T. Yiğit Ve E. G. Kapçı, Çev.), Ankara: İmge Kitabevi. (Eserin Orijinal Basım Tarihi, 1985).
- Tamm, A., Tulviste, T., & Urm, A. (2018). Resolving conflicts with friends: Adolescents' strategies and reasons behind these strategies. Journal of adolescence, 64, 72-80.
- Tatlılıoğlu, K . (2016). Okullarda şiddet ve zorbalık: risk faktörleri, koruma, önleme ve müdahale hizmetleri: konya örneği. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (12), 209- 232. DOI: 10.29029/busbed.328657
- Taylan, H , Aydın, F , Topal, M . (2018). Ortaokul öğrencilerinin sanal zorba olma durumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi: Sakarya ili örneği. Online Journal Of Technology Addiction & Cyberbullying, 4 (1), 41-59. Retrieved from http://dergipark.gov.tr/ojtac/issue/30133/306922
- Turnuklu, A., Kacmaz, T., Sunbul, D. & Ergul, H. (2009). Does peer-mediation really work? effects of conflict resolution and peer-mediation training on high school students’ conflicts. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 1(1), 630-638.
- Türk, F. (2013). Akran arabuluculuk eğitiminin lise öğrencilerinin arabuluculuk becerilerine etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İzmir, Dokuz Eylül Üniversitesi.
- Türk, F., & Türnüklü, A. (2016). Çatışan Öğrencilerin Bakış Açısından Akran Arabuluculuk Sürecinin Değerlendirilmesi. Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
- Türnüklü, A., Kaçmaz, T., İkiz, E., & Balcı, F. (2009). Liselerde öğrenci şiddetinin önlenmesi: Anlaşmazlık çözümü, müzakere ve akran-arabuluculuk eğitim programı. Ankara: Maya Akademi.
- Wolowiec, J. (1994). Everybody wins: Mediation in the schools. Chicago, IL: American Bar Association.
- Yavuzer, Y., Rezzan, G., & Karataş, Z. (2013). Ergenlerin çatışma çözme davranışlarının incelenmesi: Nicel ve nitel bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 428-440.
- Hakvoort, I. (2010). The conflict pyramid: a holistic approach to structuring conflict resolution in schools. Journal of Peace Education, 7(2), 157-169.
APA | İKİZ F, BALKAN K, ŞENSOY G, ÇATAL U, BALCI F (2018). ÇATIŞMA ÇÖZME VE ARABULUCULUK EĞİTİMİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ: ERGENLERE VE TOPLUMA KATKILARI. , 923 - 937. 10.7827/TurkishStudies.13898 |
Chicago | İKİZ Fatma Ebru,BALKAN Kemal,ŞENSOY Gözde,ÇATAL Umut,BALCI Feridun ÇATIŞMA ÇÖZME VE ARABULUCULUK EĞİTİMİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ: ERGENLERE VE TOPLUMA KATKILARI. (2018): 923 - 937. 10.7827/TurkishStudies.13898 |
MLA | İKİZ Fatma Ebru,BALKAN Kemal,ŞENSOY Gözde,ÇATAL Umut,BALCI Feridun ÇATIŞMA ÇÖZME VE ARABULUCULUK EĞİTİMİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ: ERGENLERE VE TOPLUMA KATKILARI. , 2018, ss.923 - 937. 10.7827/TurkishStudies.13898 |
AMA | İKİZ F,BALKAN K,ŞENSOY G,ÇATAL U,BALCI F ÇATIŞMA ÇÖZME VE ARABULUCULUK EĞİTİMİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ: ERGENLERE VE TOPLUMA KATKILARI. . 2018; 923 - 937. 10.7827/TurkishStudies.13898 |
Vancouver | İKİZ F,BALKAN K,ŞENSOY G,ÇATAL U,BALCI F ÇATIŞMA ÇÖZME VE ARABULUCULUK EĞİTİMİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ: ERGENLERE VE TOPLUMA KATKILARI. . 2018; 923 - 937. 10.7827/TurkishStudies.13898 |
IEEE | İKİZ F,BALKAN K,ŞENSOY G,ÇATAL U,BALCI F "ÇATIŞMA ÇÖZME VE ARABULUCULUK EĞİTİMİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ: ERGENLERE VE TOPLUMA KATKILARI." , ss.923 - 937, 2018. 10.7827/TurkishStudies.13898 |
ISNAD | İKİZ, Fatma Ebru vd. "ÇATIŞMA ÇÖZME VE ARABULUCULUK EĞİTİMİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ: ERGENLERE VE TOPLUMA KATKILARI". (2018), 923-937. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.13898 |
APA | İKİZ F, BALKAN K, ŞENSOY G, ÇATAL U, BALCI F (2018). ÇATIŞMA ÇÖZME VE ARABULUCULUK EĞİTİMİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ: ERGENLERE VE TOPLUMA KATKILARI. Turkish Studies (Elektronik), 13(19), 923 - 937. 10.7827/TurkishStudies.13898 |
Chicago | İKİZ Fatma Ebru,BALKAN Kemal,ŞENSOY Gözde,ÇATAL Umut,BALCI Feridun ÇATIŞMA ÇÖZME VE ARABULUCULUK EĞİTİMİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ: ERGENLERE VE TOPLUMA KATKILARI. Turkish Studies (Elektronik) 13, no.19 (2018): 923 - 937. 10.7827/TurkishStudies.13898 |
MLA | İKİZ Fatma Ebru,BALKAN Kemal,ŞENSOY Gözde,ÇATAL Umut,BALCI Feridun ÇATIŞMA ÇÖZME VE ARABULUCULUK EĞİTİMİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ: ERGENLERE VE TOPLUMA KATKILARI. Turkish Studies (Elektronik), vol.13, no.19, 2018, ss.923 - 937. 10.7827/TurkishStudies.13898 |
AMA | İKİZ F,BALKAN K,ŞENSOY G,ÇATAL U,BALCI F ÇATIŞMA ÇÖZME VE ARABULUCULUK EĞİTİMİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ: ERGENLERE VE TOPLUMA KATKILARI. Turkish Studies (Elektronik). 2018; 13(19): 923 - 937. 10.7827/TurkishStudies.13898 |
Vancouver | İKİZ F,BALKAN K,ŞENSOY G,ÇATAL U,BALCI F ÇATIŞMA ÇÖZME VE ARABULUCULUK EĞİTİMİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ: ERGENLERE VE TOPLUMA KATKILARI. Turkish Studies (Elektronik). 2018; 13(19): 923 - 937. 10.7827/TurkishStudies.13898 |
IEEE | İKİZ F,BALKAN K,ŞENSOY G,ÇATAL U,BALCI F "ÇATIŞMA ÇÖZME VE ARABULUCULUK EĞİTİMİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ: ERGENLERE VE TOPLUMA KATKILARI." Turkish Studies (Elektronik), 13, ss.923 - 937, 2018. 10.7827/TurkishStudies.13898 |
ISNAD | İKİZ, Fatma Ebru vd. "ÇATIŞMA ÇÖZME VE ARABULUCULUK EĞİTİMİNİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ: ERGENLERE VE TOPLUMA KATKILARI". Turkish Studies (Elektronik) 13/19 (2018), 923-937. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.13898 |