Resim Çalışmalarında Yaratıcılığın Değerlendirilmesine Yönelik Bir Analitik Rubrik Çalışması
Yıl: 2018 Cilt: 12 Sayı: 26 Sayfa Aralığı: 53 - 79 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.29329/mjer.2018.172.4 İndeks Tarihi: 14-11-2019
Resim Çalışmalarında Yaratıcılığın Değerlendirilmesine Yönelik Bir Analitik Rubrik Çalışması
Öz: Araştırmada, yükseköğretim düzeyinde okuyan sanat öğrencilerinin sanatsal yaratım süreçleri sonundaortaya çıkardıkları iki boyutlu resim çalışmalarının ve çeşitli düzeylerde düzenlenen resim yarışmaları ya daseçmelerinde eserlerin yaratıcılık boyutunda değerlendirilmesinde kullanılabilecek “Yaratıcı Resim Rubriği” nin(analitik dereceli puanlama anahtarı) geliştirilmesi ve geçerlilik güvenirlilik çalışmalarının yapılmasıamaçlanmıştır. Bu araştırmanın, görsel sanat türü resim çalışmalarının yaratıcılık açısından değerlendirmeyeyönelik uygulamalara katkıda bulunacağı ve alan çalışmalarına yön vereceği umulmaktadır. Araştırma içingörsel sanatlar alanında ürün değerlendirmeye yönelik hazırlanan ölçme araçları doküman inceleme yönteminegöre karşılaştırmalı olarak incelenmiş ve sunulmuştur. Araştırmacı tarafından özel olarak geliştirilen, yaratıcıresim rubriğinin güvenirliliğine yönelik yürütülen uygulamadan elde edilen verilerin SPPS 18 programındaanalizleri yapılmıştır. Rubriğin geçerlilik çalışması için yapılan ilk uygulama sonunda öğrencilerle odak grupgörüşmesi yapılmıştır. Görüşmelerden elde edilen nitel veriler yapılan içerik analizi sonucunda rubrikle ilgiliöğrenci görüşleri şeklinde sunulmuştur. Çalışma grubunu, 2016-2017 eğitim öğretim yılında bir devletüniversitesinin, eğitim fakültesi güzel sanatlar eğitimi bölümünün resim-iş öğretmenliği programının sonsınıfında okuyan 12 ve üçüncü sınıfında okuyan 10 öğrencisi oluşturmaktadır. Sonuç olarak bu araştırmadageliştirilen yaratıcı resim rubriği, yükseköğretimde sanat eğitimi alan öğrencilerinin okul içi resim çalışmalarınınözellikle yaratıcılık anlamında ölçme ve değerlendirilmelerinde kullanılabilinir bir rubriktir.
Anahtar Kelime: Konular:
An Analytical Rubric Study Regarding the Assessment of Creativity in Paintings
Öz: The present research aims to develop “Creative Painting Rubric (analytical graded scoring key)” to assess the creativity dimension of two-dimensional paintings the higher education art students produce in the end of artistic creation process and of the pieces in painting contests and auditions at various levels, and to check its validity and reliability. It is expected from the research to contribute to the practices related to the assessment of creativity for paintings among visual art products, and to lead the field studies. The measuring tools prepared for product assessment in visual arts were examined and presented comparatively according to document analysis method. The data obtained from the reliability check of creative painting rubric developed specially by the researcher was analyzed by SPSS18 Program. The focus group interview was done with the students after the first validity check of rubric. The qualitative data derived from the interviews were presented as the students’ opinion about rubric after the content analysis was done. The study group is comprised of 12 final year and 10 third-year students from the Art Teaching Program in the Department of Fine Arts Education within the Faculty of Education from a state university in the academic year of 2016-2017. In conclusion, the creative painting rubric developed within the present study can be used to assess and evaluate the in-class paintings of higher education art students, especially in terms of creativity.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Andrade, H. G. (1997). Understanding rubrics. Educational Leadership, 54(4), 14-17.
- Aral, N. (1999). Sanat eğitimi-yaratıcılık etkileşimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,15,11- 17.
- Artut, K. (2009). Sanat eğitimi kuramları ve yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Aslan, E. B. (2011). İlköğretim 1. Kademe görsel sanatlar uygulamalarında motivasyonun yeri ve önemi. Yayımlanmamış Yüksek lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
- Bahar, M., Nartgün, Z., Durmuş, S. ve Bıçak, B., (2006). Geleneksel ve alternatif ölçme ve değerlendirme. Ankara: Pegem A Yayınları
- Black, P. ve William, D. (1998). Inside the black box: Raising standarts through classroom assessment. Phi Delta Kapan,80 (2), 139-148
- Brookhart, S. M. (2013). How to create and use rubrics for formative assessment and grading. USA: ASCD.
- Bulut Kılıç, İ. (2015). Çağdaş sanatta metaforik düşünceye dayalı uygulamaların görsel sanatlar öğretmeni adaylarının sanat eğitimi başarısına etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Buyurgan, U. ve Buyurgan, S. (2007). Sanat eğitimi ve öğretimi, eğitimin her kademesine yönelik yöntem ve tekniklerle. (2. Baskı), A Pegem Akademi, Ankara.
- Bülbül, H.( 2013). Güzel sanatlar ve spor lisesi iki boyutlu sanat atölye dersinde 4MAT öğretim modelinin uygulanabilirliği. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Çapar, M. (2006). Temel eğitimde 9-12 yaşarası çocuklarda üç boyutlu çalışmaların yaratıcılıkn eğitimine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
- Çepni,S. (2011). PerformanslarınDeğerlendirilmesi. Emin Karip (Ed.). Performansların Değerlendirilmesi (ss.233-285) Ankara: Pegem Akademi.
- Dikici, A. ve Gürol, M. (2003). Liselerde görev yapan resim öğretmenlerinin, öğrencilerinin yaratıcılıklarını geliştirmeye yönelik nitelikleri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 13, (1), 193-214.
- Dilmaç, O. (2010). Alan derslerinin görsel sanatlar öğretmeni adaylarının yaratıcı düşünme becerileri üzerindeki etkilerinin incelenmesi. Balikesir University Journal of Social Sciences Institute, 13(23).
- Düz, N. (2017). Sanatta özne-nesne ilişkisi ve yaratıcılık. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 28-36.
- Gartenhaus, A. R. (2000). Yaratıcı düşünme ve müzeler. (O. Bekir ve R. Mergenci Çev.). Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
- Goodrich, H. (1997). Understanding rubrics. Educational Leadership, 54(4), 14-17.
- Gök, G. (2009). Boyama kitaplarının anaokullarında eğitim gören çocukların yaratıcılıklarına olan etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Gözlükaya Işık, S. (2014). Resim-iş öğretmenliği sanat atölye derslerinde aktif öğrenme tekniklerinin sanatsal öğrenmeye katkısı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Denizli.
- Haykır, M. (2010). Eğitim fakülteleri resim bölümü öğrencilerinin anasanat atölye derslerine karşı tutumlarının, sanat etkinliklerini izleme edimleri ile beğeni düzeyleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
- Howell, C. D. (1990). The relationship between arts education and creativity among high school students. University of Northern Colorado, Doctoral Dissertation Thesis. https://search.proquest.com/docview/303856841/fulltextPDF/16D6AE375BA34A3 adresinden 29.08.2018 tarihinde alınmıştır.
- Kan, A. (2014). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Hakan Atılgan (Ed.), Ödev ve projeler içinde (s. 270- 292). Ankara: Anı.
- Kırışoğlu O. T. (2005). Sanatta eğitim, görmek öğrenmek yaratmak. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
- Kırışoğlu, O. T. (2009). Sanat kültür yaratıcılık görsel sanatlar ve kültür eğitimi-öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.
- Kodaman L. ve Yılmaz M. (2014). Sanat yapıtlarından alıntılamanın resim anasanat atölye öğrencilerinin çalışmalarına etkisi. Sanat Eğitimi Dergisi. 2014(12), 83-101.
- Kozbelt, A. (2004). Originality and technical skill as components of artistic quality. Empirical studies of the arts, 22, 157-170
- Kutlu, Ö., Doğan, C. D., ve Karakaya, İ. (2008). Öğrenci başarısının belirlenmesi: performansa ve portfolyoya dayalı durum belirleme. Ankara: Pegem Akademi.
- Mamur, N. (2010). Görsel sanatlar eğitiminde ölçme ve değerlendirme. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(2),175-188.
- MEB (2007). Görsel sanatlar dersi (1-8. Sınıflar) öğretim programı ve kılavuz kitabı. MEB Devlet Kitapları Müdürlüğü, Ankara.
- Özler, H. (2009). Anaokulu öğretmenleri tarafından çocuklara yaptırılan görsel sanat etkinliklerinin yaratıcılık açısından değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
- Özsoy, V. (2007). Görsel sanatlar eğitimi. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
- Pavlou, V. (2013) Investigating interrelations in visual arts education: Aesthetic enquiry, possibility thinking and creativity. International Journal of Education through Art. 9, 71 – 88
- San, İ. (2004). Sanat ve eğitim: Yaratıcılık, temel sanat kuramları, sanat eleştirisi yaklaşımları. Ankara: Ütopya Yayınevi.
- Şahiner, R. (2002). Yeni bir binyılın eşiğinde sanat ve yaratıcılık eğitimi üzerine. Erişim adresi:https://earsiv.anadolu.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/11421/ 1000/172722.pdf?sequence=1&is
- Sezer, H. (2001). İlköğretimde Resim-İş Eğitimi. Ankara: M.E.B. Yayınları.
- Sezer, S. (2004). Öğrencinin akademik başarısının belirlenmesinde tamamlayıcı değerlendirme aracı olarak rubrik kullanımı üzerinde bir araştırma. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı:18, 5-15.
- Şengül, E. (2006). Teknolojinin görsel sanatlarda kullanımı ve sanat eğitimine katkısı. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Şölenay, E. (1997). Sanatta biçim içerik sorunu. Erişim adresi: https://earsiv. anadolu.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/11421/1259/126369.pdf?sequence=1&isAllowed=y
- Tanyel, Ç. (2015). Kavramsal sanat uygulamalarıyla öğrencilerin sanatsal ifade biçimlerinin geliştirilmesene ilişkin eylem araştırması.Yayımlanmamış Doktora Tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
- Taşören A. T. ,(2010). Afiş sanatının 12- 15 yaş grubunun sanatsal gelişimine katkıları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Tekin, M. (2011). İlköğretim 2. Kademe (6. Sınıf) görsel sanatlar dersinde kopya yönteminin öğrencilerin sanatsal çalışmalarına etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
- Tuna, S. (2011). Sanat eserlerini değerlendirme. Ali Osman Alakuş & Levent Mercin. (Ed.) Sanat eğitimi ve görsel sanatlar öğretimi içinde. (s.253-262.).Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara.
- Ülger, K. (2016). Öğrencilerin resim yapma becerilerinde gözlemlenen yaratıcılık ile yaratıcı düşünme becerileri arasındaki ilişki. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16 (4), 2023- 2039.
- Yaşar, M. (2008). Eğitimde ölçme ve değerlendirmenin önemi. Satılmış Tekindal (Ed.) Eğitimde ölçme ve değerlendirme. (s.1-7). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
- Yazkaç, P. (2009). Görsel sanatlar dersinde kullanılan pedagojik eleştiri uygulamalarının öğrencilerin akademik başarı ve eser eleştiri düzeyine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
- Yılmaz M. ve İnceağaç M. (2017). Görsel sanatlar eğitimi uygulamalarında edebiyat ürünlerinin etkisini belirlemeye yönelik dereceli puanlama anahtarının (rubrik) geliştirilmesi . Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(13), 1-16.
- Yolcu, E. (2001). Solyanlı çocuklarda sanatsal yaratıcılık (12-15 yaş grubu çocuklar üzerinde bir inceleme). Yayımlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
- Yolcu, E. (2009). Sanat eğitimi kuramları ve yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
| APA | BAŞ Ş, KAPTAN A (2018). Resim Çalışmalarında Yaratıcılığın Değerlendirilmesine Yönelik Bir Analitik Rubrik Çalışması. , 53 - 79. 10.29329/mjer.2018.172.4 |
| Chicago | BAŞ Şenay,KAPTAN Ata Yakup Resim Çalışmalarında Yaratıcılığın Değerlendirilmesine Yönelik Bir Analitik Rubrik Çalışması. (2018): 53 - 79. 10.29329/mjer.2018.172.4 |
| MLA | BAŞ Şenay,KAPTAN Ata Yakup Resim Çalışmalarında Yaratıcılığın Değerlendirilmesine Yönelik Bir Analitik Rubrik Çalışması. , 2018, ss.53 - 79. 10.29329/mjer.2018.172.4 |
| AMA | BAŞ Ş,KAPTAN A Resim Çalışmalarında Yaratıcılığın Değerlendirilmesine Yönelik Bir Analitik Rubrik Çalışması. . 2018; 53 - 79. 10.29329/mjer.2018.172.4 |
| Vancouver | BAŞ Ş,KAPTAN A Resim Çalışmalarında Yaratıcılığın Değerlendirilmesine Yönelik Bir Analitik Rubrik Çalışması. . 2018; 53 - 79. 10.29329/mjer.2018.172.4 |
| IEEE | BAŞ Ş,KAPTAN A "Resim Çalışmalarında Yaratıcılığın Değerlendirilmesine Yönelik Bir Analitik Rubrik Çalışması." , ss.53 - 79, 2018. 10.29329/mjer.2018.172.4 |
| ISNAD | BAŞ, Şenay - KAPTAN, Ata Yakup. "Resim Çalışmalarında Yaratıcılığın Değerlendirilmesine Yönelik Bir Analitik Rubrik Çalışması". (2018), 53-79. https://doi.org/10.29329/mjer.2018.172.4 |
| APA | BAŞ Ş, KAPTAN A (2018). Resim Çalışmalarında Yaratıcılığın Değerlendirilmesine Yönelik Bir Analitik Rubrik Çalışması. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12(26), 53 - 79. 10.29329/mjer.2018.172.4 |
| Chicago | BAŞ Şenay,KAPTAN Ata Yakup Resim Çalışmalarında Yaratıcılığın Değerlendirilmesine Yönelik Bir Analitik Rubrik Çalışması. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 12, no.26 (2018): 53 - 79. 10.29329/mjer.2018.172.4 |
| MLA | BAŞ Şenay,KAPTAN Ata Yakup Resim Çalışmalarında Yaratıcılığın Değerlendirilmesine Yönelik Bir Analitik Rubrik Çalışması. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, vol.12, no.26, 2018, ss.53 - 79. 10.29329/mjer.2018.172.4 |
| AMA | BAŞ Ş,KAPTAN A Resim Çalışmalarında Yaratıcılığın Değerlendirilmesine Yönelik Bir Analitik Rubrik Çalışması. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi. 2018; 12(26): 53 - 79. 10.29329/mjer.2018.172.4 |
| Vancouver | BAŞ Ş,KAPTAN A Resim Çalışmalarında Yaratıcılığın Değerlendirilmesine Yönelik Bir Analitik Rubrik Çalışması. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi. 2018; 12(26): 53 - 79. 10.29329/mjer.2018.172.4 |
| IEEE | BAŞ Ş,KAPTAN A "Resim Çalışmalarında Yaratıcılığın Değerlendirilmesine Yönelik Bir Analitik Rubrik Çalışması." Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 12, ss.53 - 79, 2018. 10.29329/mjer.2018.172.4 |
| ISNAD | BAŞ, Şenay - KAPTAN, Ata Yakup. "Resim Çalışmalarında Yaratıcılığın Değerlendirilmesine Yönelik Bir Analitik Rubrik Çalışması". Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi 12/26 (2018), 53-79. https://doi.org/10.29329/mjer.2018.172.4 |
