Yıl: 2019 Cilt: 6 Sayı: 11 Sayfa Aralığı: 213 - 232 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 06-03-2020

OMBUDSMANLIĞIN ULUSLARARASI HUKUK SİSTEMLERİNDEKİ YERİ

Öz:
Ombudsmanlık, geçmişten bugüne çeşitli uluslara-rası hukuk sistemlerinde mevcut olan ve devletler nezdinde birçok farklı yetki ile donatılmış bir hukuki denetim müessesesidir. İlk uygulamaları milattan önceki devirlere kadar uzanan bu kurum, günü-müzde AB hukuk sisteminde, İskandinav hukuk sisteminde, Anglo-Sakson hukuk sisteminde ve Kıta Avrupası hukuk sisteminde farklı şekillerde uygula-ma alanı bulmaktadır. Çoğunlukla, Ombudsman’ın yargı makamları üzerinde denetim yetkisinin ol-madığı görülmekle beraber, istisnai olarak yargı makamlarını da yetki kapsamına alarak eleştirilen bazı hukuki düzenlemelerin de mevcut olduğu anlaşılmaktadır. Bu çerçevede, en geniş denetim yetkisinin İskandinav hukuk sistemlerinde olduğu görülmektedir. Bu hususlara ilaveten, zikredilen hu-kuk sistemlerinin bazılarında tek bir Ombudsman, uhdesinde olan tüm konularda denetim yetkisini haiz iken, bazılarında ise her alanda birden çok Om-budsman’ın görevlendirildiği anlaşılmaktadır.
Anahtar Kelime:

Konular: Hukuk

The Status of Ombudsman in International Law Systems

Öz:
The Ombudsman is a legal body of control, which is present in various international legal systems from the past to the present day and is equipped with many different powers. The first applications of this institution, dating back to the Christ era, are nowadays being used in different ways in the EU legal system, the Scandinavian legal system, the Anglo-Saxon legal system and the Continental European legal system. Mostly, it can be seen that the Ombudsman does not have jurisdiction over the judicial authorities, but there are also some legal acts that have been criticized by taking into account the jurisdiction of the judiciary. In this framework, it is seen that the largest audit authority is in Scandinavian legal systems. In addition to these issues, in some of the aforementioned legal systems, a single Ombudsman has the authority to audit all matters which are under its responsibility, while in others it is understood that more than one Ombudsman has been appointed in each area.
Anahtar Kelime:

Konular: Hukuk
Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • AB (2019), “Avrupa Ombudsmanı”, https://www.ab.gov.tr/_45639.html (Erişim Ta-rihi: 18.02.2019).
  • AKINCI, Müslüm (1999), Bağımsız İdari Otoriteler ve Ombudsman, Beta Yayın-ları, İstanbul.
  • ARSLAN, Süleyman (1986), “İngiltere’de Ombudsman Müessesesi”, Amme İdaresi Dergisi, C.19, S.l, ss. 157-172.
  • ATAMAN, Taykan (1993), “İngiltere’de Ombudsman Kurumu”, Türk İdare Dergisi, S.400, ss. 217-249.
  • AVŞAR, B. Zakir (2007), Ombudsman İyi Yönetilen Türkiye İçin Kamu Hakemi, Asil Yayınları, Ankara.
  • BABÜROĞLU, Oğuz ve Nevra Hatipoğlu (1997), Ombudsman (Kamu Hakemi) Kurumu İncelemesi: Devlette Bir Toplam Kalite Mekanizması Örneği, TÜ-SİAD Yayını, İstanbul.
  • DEMİRAL, Gamze Yudum (2009), “Uluslararası Uygulamalar Işığında Kamu Denet-çiliği (Ombudsmanlık) Kurumu ve Türkiye’de Uygulanabilirliği”, Devlet Bütçe Uzmanlığı Araştırma Raporu, Ankara.
  • DEMİRKOL, Selami (2014), “Kamu Denetçisi (Ombudsman) Kurumunun Etkinli-ğinin Sağlanması ve Yargıyla İlişkisi Hakkında Kıyaslamalı Bir Çalışma Taslağı”, İdare Hukuku ve İlimleri Dergisi, S.15, ss. 73-99.
  • EKLUNDH, Claes (2000), “Ombudsman – İsveç’te Parlamento Ombudsmanları”, Hu-kuk Kurultayı 2000.
  • ERDENGİ, T. B. (2009), Ombudsman: Dünya Uygulamaları ve Türkiye, Yayımlan-mamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi SBE, Ankara.
  • ERHÜRMAN, Tufan (1998), “Ombudsman”, Amme İdaresi Dergisi, C.31, S.3, ss. 87-102.
  • ESGÜN, İbrahim Uğur (1996), “Ombudsman Kurumunun Türkiye İçin Gerekliliği Üzerine Bir Değerlendirme”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C.45, S.1, ss. 251-278.
  • EUROPARL (2019), “Emily O’REILLY Re-elected as European Ombudsman ”, http://www.europarl.europa.eu/ireland/en/news-press/emily-o-reilly-re-e-lected-as-european-ombudsman (Erişim Tarihi: 18.02.2019).
  • EUROPEAN OMBUDSMAN (2017), “Annual Report 2017”, https://www.ombu-dsman.europa.eu/en/annual/en/94827 (Erişim Tarihi: 17.02.2019).
  • FENDOĞLU, Hasan Tahsin (2010), “Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık)”, SDE Analiz, Ankara, ss. 1-20.
  • GİŞİ, Selçuk (2017). “Ombudsmanlık Kurumu, İsveç ve Fransa Ülke Uygulamaları ile
  • Avrupa Ombudsmanı Üzerine Bir İnceleme”, Yıldırım Beyazıt Hukuk Dergisi, S.2, ss. 1-42.
  • GÖKÇE, Ali Fuat (2012), “Çağdaş Kamu Yönetiminde Kamu Denetçiliği (Ombu-dsmanlık) ve Türkiye İçin Askeri Ombudsmanlık Önerisi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C.17, S. 2, ss. 203-227.
  • GREEK OMBUDSMAN (2016), “Greek Ombudsman”, https://www.synigoros.gr/ resources/toolip/doc/2016/06/17/en_r.pdf (Erişim Tarihi: 18.02.2019).
  • KAYA, Emre (2018), “Ombudsmanlık Kavramı ve Dünyada Ombudsmanlık Uygu-lamaları”, International Journal of Disciplines Economics & Administrative Sciences Studies, C.4, S.8, ss. 153-173.
  • KURUÜZÜM, İrfan (2008), Ombudsman Kurumu, Türkiye’de Uygulanabilirliği ve Kültür ve Turizm Sektörü İçin Bir Uygulama Model Önerisi, Yayımlanma-mış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • ÖZDEN, Kemal (2010), Ombudsman ve Türkiye’deki Tartışmalar, Seçkin Yayıncı-lık, Ankara.
  • ÖZEKİCİOĞLU, Seda (2018), “Ombudsmanlık Mekanizmasının Gelişimi: Avrupa Birliği ve Türkiye Bağlamında Değerlendirilmesi”, Yönetim ve Ekonomi Araştır-maları Dergisi, C.16, S.1, ss. 158-175.
  • PARLIAMENTARY OMBUDSMAN OF FINLAND (2019), “Ombudsman Re-ceived over 5,500 Complaints in 2018”, https://www.oikeusasiamies.fi/en_ GB/-/oikeusasiamiehelle-yli-5500-kantelua-vuonna-2018 (Erişim Tarihi: 17.02.2019).
  • THE DANISH PARLIAMENTARY OMBUDSMAN (2018), “Annual Re-port 2017”, http://beretning2017.ombudsmanden.dk/english/annual_re-port_2017/ (Erişim Tarihi: 23.02.2019).
  • USTA, Hasibe (2014), “Türkiye’de Ombudsman (Kamu Denetçiliği) Kurumu”, Dene-tişim Dergisi, S. 14, ss. 59-64.
  • USTA, Sefa ve Abdulvahap Akıncı (2016), “Kamu Yönetiminde Hesap Verebilirlik Mekanizması Olarak Ombudsmanlık Kurumu: Almanya Örneği”, Journal of Human Sciences, C.13, S.2, ss. 2735-2749.
APA KAYA İ, KARABAY H (2019). OMBUDSMANLIĞIN ULUSLARARASI HUKUK SİSTEMLERİNDEKİ YERİ. , 213 - 232.
Chicago KAYA İSLAM SAFA,KARABAY Huzeyfe OMBUDSMANLIĞIN ULUSLARARASI HUKUK SİSTEMLERİNDEKİ YERİ. (2019): 213 - 232.
MLA KAYA İSLAM SAFA,KARABAY Huzeyfe OMBUDSMANLIĞIN ULUSLARARASI HUKUK SİSTEMLERİNDEKİ YERİ. , 2019, ss.213 - 232.
AMA KAYA İ,KARABAY H OMBUDSMANLIĞIN ULUSLARARASI HUKUK SİSTEMLERİNDEKİ YERİ. . 2019; 213 - 232.
Vancouver KAYA İ,KARABAY H OMBUDSMANLIĞIN ULUSLARARASI HUKUK SİSTEMLERİNDEKİ YERİ. . 2019; 213 - 232.
IEEE KAYA İ,KARABAY H "OMBUDSMANLIĞIN ULUSLARARASI HUKUK SİSTEMLERİNDEKİ YERİ." , ss.213 - 232, 2019.
ISNAD KAYA, İSLAM SAFA - KARABAY, Huzeyfe. "OMBUDSMANLIĞIN ULUSLARARASI HUKUK SİSTEMLERİNDEKİ YERİ". (2019), 213-232.
APA KAYA İ, KARABAY H (2019). OMBUDSMANLIĞIN ULUSLARARASI HUKUK SİSTEMLERİNDEKİ YERİ. Ombudsman Akademik, 6(11), 213 - 232.
Chicago KAYA İSLAM SAFA,KARABAY Huzeyfe OMBUDSMANLIĞIN ULUSLARARASI HUKUK SİSTEMLERİNDEKİ YERİ. Ombudsman Akademik 6, no.11 (2019): 213 - 232.
MLA KAYA İSLAM SAFA,KARABAY Huzeyfe OMBUDSMANLIĞIN ULUSLARARASI HUKUK SİSTEMLERİNDEKİ YERİ. Ombudsman Akademik, vol.6, no.11, 2019, ss.213 - 232.
AMA KAYA İ,KARABAY H OMBUDSMANLIĞIN ULUSLARARASI HUKUK SİSTEMLERİNDEKİ YERİ. Ombudsman Akademik. 2019; 6(11): 213 - 232.
Vancouver KAYA İ,KARABAY H OMBUDSMANLIĞIN ULUSLARARASI HUKUK SİSTEMLERİNDEKİ YERİ. Ombudsman Akademik. 2019; 6(11): 213 - 232.
IEEE KAYA İ,KARABAY H "OMBUDSMANLIĞIN ULUSLARARASI HUKUK SİSTEMLERİNDEKİ YERİ." Ombudsman Akademik, 6, ss.213 - 232, 2019.
ISNAD KAYA, İSLAM SAFA - KARABAY, Huzeyfe. "OMBUDSMANLIĞIN ULUSLARARASI HUKUK SİSTEMLERİNDEKİ YERİ". Ombudsman Akademik 6/11 (2019), 213-232.