Kişisel Verilerin İşlenmesinde Adli ve Önleyici Amaçla Öngörülen İstisnaların Ulusal ve Uluslararası Hukuka Göre Değerlendirilmesi
Yıl: 2019 Cilt: 7 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 225 - 261 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 20-05-2020
Kişisel Verilerin İşlenmesinde Adli ve Önleyici Amaçla Öngörülen İstisnaların Ulusal ve Uluslararası Hukuka Göre Değerlendirilmesi
Öz: Çalışmada kişisel verilerin işlenmesine ilişkin güvence, sınırlama, ilke ve hakların; adli ve önleyici amaçlı faaliyetler bakımından nasıl daraltıldığı (istisna tutulduğu) incelenmektedir. Adli ve önleyici amaçla veri işlemede de sayılan güvence, sınırlama ilke ve hakların bir kısmı geçerlidir. Fakat bunlar özel hukuk ilişkilerinde olduğu kadar geniş boyutta sağlanmamaktadır. Uluslararası ve uluslarüstü mevzuattaki genel eğilim, adli ve önleyici amaçlı faaliyetlerin, kişisel verilerin işlenmesine ilişkin kuralların bir kısmından istisna tutulması; ulusal güvenlik amacıyla gerçekleştirilen istihbari faaliyetlerin ise tamamen istisna tutulması yönündedir. Ancak ikincisine ilişkin tartışmalar sürmektedir. Çalışmada, Türk hukuku ve literatüründeki eksiklik de gözetilerek hem 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu hem de konuya ilişkin önemli bazı uluslararası ve uluslarüstü hukuk metinleri incelenmiştir. Bunların adli ve önleyici amaçla kişisel veri işlemede istisnaların öngörülmesine ilişkin yaklaşımı değerlendirilmiştir. Bu güvence, sınırlama, ilke ve hakların her biri ayrı birer çalışma konusudur; bu çalışmada ana hatlarıyla üzerinde durulmakla yetinilmiş olup, konu çalışmanın kapsamını daha fazla genişletmemek amacıyla karşılaştırmalı hukuk disiplini altında incelenmemiştir.
Anahtar Kelime: Konular:
Evaluation of Exceptions Provided for Judicial and Preventive Purposes on Processing of Personal Data According to National and International Law
Öz: In this study, how the safeguards, restrictions, principles and rights regarding the processing of personal data in judicial and preventive activities are restricted (excluded) is analyzed. Some of these safeguards, restrictions, principles and rights are also valid for data processing in judicial and preventive purposes. However, these are not ensured in a wide scale as in private law relations. General tendency in international and supranational regulations is excluding the judicial and preventive activities from some of the rules in personal data processing; while intelligence activities carried out for the purpose of national security are to be totally exempted. However, the debate on the latter continues. In this study, taking into account the lack in Turkish law and academic studies, both the Law on the Protection of Personal Data No. 6698 and some of the important international and supranational regulations relating to the topic are examined. Their approach in providing exceptions in personal data processing for judicial and preventive purposes was evaluated. Each of these safeguards, restrictions, principles and rights are subject to separate studies; in this study they are only evaluated superficially, also the issue hasn’t been analyzed under comparative law discipline.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
- Kitaplar
- AKDAĞ, Hale: Türk Ceza Kanunu Kapsamında Kişisel Verilerin Korunması, Adalet Yayınevi, Ankara 2013.
- AKGÜL, Aydın: Danıştay ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Işığında Kişisel Verilerin Korunması - Personal Data Protection, Beta Yayıncılık, İstanbul 2014.
- AŞIKOĞLU, Şehriban İpek: Avrupa Birliği ve Türk Hukukunda Kişisel Verilerin Korunması ve Büyük Veri, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2018.
- BAŞALP, Nilgün: Kişisel Verilerin Korunması ve Saklanması, Yetkin Yayınları, Ankara 2004.
- CENTEL, Nur / ZAFER, Hamide: Ceza Muhakemesi Hukuku, 14. Baskı, Beta Yayıncılık, İstanbul 2017.
- DEVELİOĞLU, Hüseyin Murat: 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ile Karşılaştırmalı Olarak Avrupa Birliği Genel Veri Koruma Tüzüğü uyarınca Kişisel Verilerin Korunması Hukuku, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2017.
- ERDEM, Mustafa Ruhan: Ceza Muhakemesinde, Organize Suçlulukla Mücadelede Gizli Soruşturma Tedbirleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2001.
- GÖZLER, Kemal: Hukuka Giriş, 14. Baskı, Ekin Basım Yayın Dağıtım, Bursa 2017.
- Handbook on Data Protection Law, Luxembourg: Publications Office of the European Union, 2018, https://www.echr.coe.int/Documents/Handbook_data_protection_02ENG.pdf.
- KATOĞLU, Tuğrul: Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı Hakkında Hukuki Görüş, Türkiye Barolar Birliği Yayını, Ankara 2014.
- KÜZECİ, Elif: Kişisel Verilerin Korunması, 3. Baskı, Turhan Kitabevi Yayınları, Ankara 2019.
- ÖNGÜN AYÖZGER, Çiğdem: Kişisel Verilerin Korunması Hukuku - Elektronik Haberleşme Sektörüne İlişkin Özel Düzenlemeler Dahil, 2. Baskı, Beta Yayıncılık, İstanbul 2019.
- ÖZBEK, Veli Özer / DOĞAN, Koray / BACAKSIZ, Pınar / TEPE, İlker: Ceza Muhakemesi Hukuku, 10. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2017.
- ÖZBEK, Veli Özer: Organize Suçlulukla Mücadelede Kullanılan Gizli Görevlinin Görevin Gerektirdiği Suçlar Bakımından Cezalandırılabilirliği, Yetkin Yayıncılık, Ankara 2003.
- ÖZDAĞ, Ümit: İstihbarat Teorisi, 4. Baskı, Kripto Kitaplar, Ankara 2010.
- SERT, Şeyma: Kişisel Verilerin Türk Ceza Kanunu Kapsamında Korunması, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2019.
- TAŞTAN, Furkan Güven: Türk Sözleşme Hukukunda Kişisel Verilerin Korunması, 2. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2017.
- TILISBIK, Niyazi / AKBAL, Özdemir: Intelligence: İstihbarat ve Türkiye, İkia Yayıncılık, Konya 2006.
- YENİSEY, Feridun: Kolluk Hukuku, 2. Baskı, Beta Basım, İstanbul 2015.
- Makale ve Tezler
- AKDAĞ, Hale: “Türk Ceza Hukukunda Kişisel Verilerin Korunması İlkeleri”, Prof. Dr. Nevzat Toroslu’ya Armağan, C.1, Ankara, Ankara Üniversitesi Basımevi, 2015, s.27-48.
- AKINTUNDE, Salami Emmanuel: “The Impact of Directive (Eu) 2016/680 on the Processing of Personal Data by Competent Authorities for the Purposes of the Prevention, Investigation, Detection or Prosecution of Criminal Offences or the Execution of Criminal Penalties and on the Free Movement of Such Data on the Existing Privacy Regime”, https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2912449.
- AKSOY, Muammer: “Güvenlik Soruşturması” Denilen Hukuksal Sapıklığın, MİT Raporlarındaki Korkunç Yanlış ve Yalanlar Işığında Değerlendirilmesi”, Bahri Savcı’ya Armağan, Mülkiyeliler Birliği Vakfı Yayınları - 7, Maya Matbaacılık, Ankara 1988, s.69-164.
- BÄCKER, Matthias / HORNUNG, Gerrit: “Data Processing by Police and Criminal Justice Authorities in Europe - The Influence of the Commission’s Draft on the National Police Laws and Laws of Criminal Procedure”, Computer Law & Security Review, C.28, S.6, 2012, s.627-633, https://www.uni-kassel.de/fb07/ fileadmin/datas/fb07/5-Institute/IWR/Hornung/Baecker_Hornung__CLSR_2012__627_fulltext.pdf.
- BAYKAL, Sanem / GÖÇMEN, İlke: “Avrupa Birliği Hukukunun Kaynakları Bakımından Normlar Hiyerarşisi”, Prof. Dr. Erdal Onar’a Armağan, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara 2013, s.317-365.
- BOSTANCI BOZBAYINDIR, Gülşah: “Avrupa Birliği Ceza Hukuku’nda Polis ve Ceza Adaleti Otoritelerine Yönelik 2018/680 Sayılı Direktif: Kişisel Verilerin Ceza Adalet Mekanizmalarında Korunmasına Getirilen Standartlar ve Direktife Yönelik Eleştiriler”, GSÜHFD, C.2, 2018, s.51-104.
- BÖREKÇİ, Eşref Barış: “Kişisel Verileri Verme, Yayma veya Ele Geçirme Suçu”, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2019.
- CARUANA, Mireille M.: “The reform of the EU data Protection Framework in the Context of the Police and Criminal Justice Sector: Harmonisation, Scope, Oversight and Enforcement”, International Review of Law, Computers & Technology, 2017, s.4, http://dx.doi.org/10.1080/13600869.2017.1370224.
- DAĞ, Güray: “Kişisel Verilerin Ceza Muhakemesi Hukukunda Delil Olarak Kullanılması”, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, 2011.
- DE HERT, Paul / PAPAKONSTANTINOU, Vagelis: “The New Police and Criminal Justice Data Protection Directive”, New Journal of European Criminal Law, 2016, s.7-19, https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/203228441600700102.
- DI FRANCESCO MAESA, Costanza: “Balance Between Security and Fundamental Rights Protection: An Analysis of the Directive 2016/680 for Data Protection in the Police and Justice Sectors and the Directive 2016/681 on the Use of Passenger Name Record (PNR)”, http://rivista.eurojus.it/balance-between-security-and-fundamentalrights-protection-an-analysis-of-the-directive2016680-for-data-protection-in-the-police-andjustice-sectors-and-the-directive-2016681-onthe-use-of-passen/.
- ERMAN, Barış: “Ceza Hukukunun Dönüşümü”, YÜHFD (Prof. Dr. Duygun Yarsuvat’a Armağan), C.IX, S.2, 2012, s.447-480.
- EROĞLU, Fulya: “Örgütlü Suçlarda Yargılama Sistemi”, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, 2016.
- KIZILIRMAK, Baran: “Önleyici Amaçla Elde Edilen Verilerin Ceza Muhakemesinde Kullanılabilirliği”, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2018.
- ÖZKAN, Halid: “MOBESE İzleme ve Kayıtlarının Ceza Muhakemesi Hukuku Açısından Değerlendirilmesi”, CHD, S.30, 2016, s.63-103.
- PAJUNOJA, Lauri J.: “The Data Protection Directive on Police Matters 2016/680 Protects Privacy - The Evolution of EU’S Data Protection Law and Its Compatibility With the Right to Privacy”, Univeristy of Helsinki - Faculty of Law, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2017, https://helda.helsinki.fi/bitstream/handle/10138/181500/HU%20Masters%20thesis%20Pajunoja.pdf?sequence=2&isAllowed=y.
- ŞEN, Ersan: “Mobese ve Kamera Sistemi ile İzleme”, Yorumluyorum 12, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2016, s.119-122.
- VERVAELE, John: “Terrorism and Information Sharing Between the Intelligence and law Enforcement Communities in the US and the Netherlands”, Utrecht Law Review, C.1, S.1, 2005, s.1-27, http://doi.org/10.18352/ulr.1.
- YENİSEY, Feridun: “Tehlikeyi Önleyici Polis ve Adli Polis”, Bavyera Polis Kanunu, (Çev.: Feridun Yenisey), Asayiş Daire Başkanlığı, 2007.
- Çevrim içi Kaynaklar
- 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nun Gerekçesi, https://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem26/yil01/ss117.pdf.
- Article 29 Data Protection Working Party, Opinion 03/2015 on the Draft Directive on the Protection of Individuals With Regard to the Processing of Personal Data by Competent Authorities for the Purposes of Prevention, Investigation, Detection or Prosecution of Criminal Offences or the Execution of Criminal Penalties, and the Free Movement of Such Data, 3211/15/EN, WP 233, 01.12.2015, s.11-12, https://ec.europa.eu/newsroom/article29/item-detail.cfm?item_id=640460.
- Avrupa Komisyonu’nun Türkiye 2016 İlerleme Raporu (Ing.) https://ec.europa.eu/neighbourhoodenlargement/sites/near/files/pdf/key_documents/2016/20161109_report_turkey.pdf.
- Avrupa Komisyonu’nun Türkiye 2018 İlerleme Raporu (Ing.), https://ec.europa.eu/neighbourhood-enlargement/sites/near/files/20180417-turkey-report.pdf.
- Convention for the Protection of Individuals with Regard to Automatic Processing of Personal Data [108 numaralı Sözleşme], https://www.coe.int/en/web/conventions/full-list/-/conventions/treaty/108. Council of Europe Committee of Ministers, Recommendation Rec 87 15 to memberstates regulating the use of personal data in the police sector, 17.07.1987, https://rm.coe.int/168062dfd4.
- Council of Europe Directorate General of Human Rights and Rule of Law, Consultative Committee of the Convention for the Protection of Individuals With Regard to Automatic Processing of Personal Data - Practical Guide on the Use of Personal Data in the Police Sector, T-PD(2018)01, Strasbourg, 15.02.2018, https://rm.coe.int/t-pd-201-01-practical-guide-on-the-use-of-personal-datain-the-police-/16807927d5.
- Directive (EU) 2016/680 of the European Parliament and of the Council of 27 April 2016 on the Protection of Natural Persons with Regard to the Processing of Personal Data by Competent Authorities for the Purposes of the Prevention, Investigation, Detection or prosecution of Criminal Offences or the Execution of Criminal Penalties, and on the Free Movement of Such Data, and Repealing Council Framework Decision 2008/977/JHA [ks. 2016/680 sayılı Direktif], https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=uriserv%3AOJ.L_.2016.119.01.0089.01.ENG.
- https://www.consilium.europa.eu/en/policies/data-protection-reform/data-protection-law-enforcement.
- İstanbul Bilgi Üniversitesi Bilişim ve Teknoloji Hukuku Enstitüsü, Suçların Önlenmesi, soruşturulması, Ortaya Çıkarılması veya Kovuşturulması ya da Cezaların İnfazı Amacıyla Yetkili Makamlarca Kişisel Verilerin İşlenmesine İlişkin Olarak Gerçek Kişilerin Korunması ve Bu Verilerin Serbest Dolaşımı ile İlgili, 2008/977/Aİİ sayılı Konsey Çerçeve Kararı Yerine Geçen 27 Nisan 2016 tarihli (AB) 2016/680 SAYILI AVRUPA PARLAMENTOSU ve KONSEY DİREKTİFİ (Türkçe Çevirisi), https://itlaw.bilgi.edu.tr/media/2019/7/29/law-enforcement-directive-turkce.pdf.
- İstanbul Bilgi Üniversitesi Bilişim ve Teknoloji Hukuku Enstitüsü, Avrupa Parlamentosu ve Konseyi’nin 2016/680 Sayılı ve 27 Nisan 2016 Tarihli Kişisel Verilerin Yetkili Otoritelerce Suçların Önlenmesi, Soruşturulması, Ortaya Çıkarılması veya Kovuşturulması veya Cezaların İnfazı Amacıyla İşlenmesiyle İlgili Gerçek Kişilerin Korunmasına ve Bu Verilerin Serbest Dolaşımına İlişkin ve 2008/977/JHA Sayılı Konsey Çerçeve Kararı’nı Yürürlükten Kaldıran Direktif Hakkında Bilgi Notu, https://itlaw.bilgi.edu.tr/media/2019/7/27/law-enforcement-directive-bilgi-notu.pdf.
- Kişisel Verilerin Korunması Kanun Tasarısı (2008), https://www2.tbmm.gov.tr/d23/1/1-0576.pdf.
- Kişisel Verilerin Korunması Kanun Tasarısı (2014) http://www2.tbmm.gov.tr/d24/1/1-1009.pdf.
- Kişisel Verilerin Otomatik Olarak İşlenmesi Sırasında Gerçek Kişilerin Korunmasına İlişkin Sözleşme’yi Uygun Bulma Kanunu, https://www2.tbmm.gov.tr/d26/1/1-0320.pdf.
- Protocol Amending the Convention for the Protection of Individuals With Regard to Automatic Processing of Personal Data, https://www.coe.int/en/web/conventions/full-list/-/conventions/rms/09000016808ac918.
- Regulation (EU) 2016/679 of the European Parliament and of the Council of 27 April 2016 on the Protection of Natural Persons with Regard to the Processing of Personal data and on the free Movement of Such Data, and Repealing Directive 95/46/ EC (General Data Protection Regulation - GDPR), (Tr. GVKT), https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=OJ:L:2016:119:FULL.
- www.hudoc.echr.coe.int.
- www.kazanci.com.
- www.tdk.gov.tr.
| APA | Kızılırmak B (2019). Kişisel Verilerin İşlenmesinde Adli ve Önleyici Amaçla Öngörülen İstisnaların Ulusal ve Uluslararası Hukuka Göre Değerlendirilmesi. , 225 - 261. |
| Chicago | Kızılırmak Baran Kişisel Verilerin İşlenmesinde Adli ve Önleyici Amaçla Öngörülen İstisnaların Ulusal ve Uluslararası Hukuka Göre Değerlendirilmesi. (2019): 225 - 261. |
| MLA | Kızılırmak Baran Kişisel Verilerin İşlenmesinde Adli ve Önleyici Amaçla Öngörülen İstisnaların Ulusal ve Uluslararası Hukuka Göre Değerlendirilmesi. , 2019, ss.225 - 261. |
| AMA | Kızılırmak B Kişisel Verilerin İşlenmesinde Adli ve Önleyici Amaçla Öngörülen İstisnaların Ulusal ve Uluslararası Hukuka Göre Değerlendirilmesi. . 2019; 225 - 261. |
| Vancouver | Kızılırmak B Kişisel Verilerin İşlenmesinde Adli ve Önleyici Amaçla Öngörülen İstisnaların Ulusal ve Uluslararası Hukuka Göre Değerlendirilmesi. . 2019; 225 - 261. |
| IEEE | Kızılırmak B "Kişisel Verilerin İşlenmesinde Adli ve Önleyici Amaçla Öngörülen İstisnaların Ulusal ve Uluslararası Hukuka Göre Değerlendirilmesi." , ss.225 - 261, 2019. |
| ISNAD | Kızılırmak, Baran. "Kişisel Verilerin İşlenmesinde Adli ve Önleyici Amaçla Öngörülen İstisnaların Ulusal ve Uluslararası Hukuka Göre Değerlendirilmesi". (2019), 225-261. |
| APA | Kızılırmak B (2019). Kişisel Verilerin İşlenmesinde Adli ve Önleyici Amaçla Öngörülen İstisnaların Ulusal ve Uluslararası Hukuka Göre Değerlendirilmesi. Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 7(2), 225 - 261. |
| Chicago | Kızılırmak Baran Kişisel Verilerin İşlenmesinde Adli ve Önleyici Amaçla Öngörülen İstisnaların Ulusal ve Uluslararası Hukuka Göre Değerlendirilmesi. Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 7, no.2 (2019): 225 - 261. |
| MLA | Kızılırmak Baran Kişisel Verilerin İşlenmesinde Adli ve Önleyici Amaçla Öngörülen İstisnaların Ulusal ve Uluslararası Hukuka Göre Değerlendirilmesi. Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, vol.7, no.2, 2019, ss.225 - 261. |
| AMA | Kızılırmak B Kişisel Verilerin İşlenmesinde Adli ve Önleyici Amaçla Öngörülen İstisnaların Ulusal ve Uluslararası Hukuka Göre Değerlendirilmesi. Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2019; 7(2): 225 - 261. |
| Vancouver | Kızılırmak B Kişisel Verilerin İşlenmesinde Adli ve Önleyici Amaçla Öngörülen İstisnaların Ulusal ve Uluslararası Hukuka Göre Değerlendirilmesi. Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2019; 7(2): 225 - 261. |
| IEEE | Kızılırmak B "Kişisel Verilerin İşlenmesinde Adli ve Önleyici Amaçla Öngörülen İstisnaların Ulusal ve Uluslararası Hukuka Göre Değerlendirilmesi." Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 7, ss.225 - 261, 2019. |
| ISNAD | Kızılırmak, Baran. "Kişisel Verilerin İşlenmesinde Adli ve Önleyici Amaçla Öngörülen İstisnaların Ulusal ve Uluslararası Hukuka Göre Değerlendirilmesi". Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 7/2 (2019), 225-261. |
