Borsa İstanbul’da İşlem Gören Çimento Firmalarının Entropi-Eatwios Bütünleşik Yaklaşımı İle Finansal Performanslarının Değerlendirmesi
Yıl: 2019 Cilt: 14 Sayı: 56 Sayfa Aralığı: 407 - 421 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-05-2020
Borsa İstanbul’da İşlem Gören Çimento Firmalarının Entropi-Eatwios Bütünleşik Yaklaşımı İle Finansal Performanslarının Değerlendirmesi
Öz: Gelişmekte olan ülkelerde inşaat, altyapı ve üstyapı projelerinin gerçekleştirilebilmesi büyük oranda çimento sektörü ile ilişkilidir. Bu nedenle ülkelerin çimento sektörlerine ilişkin performans ve etkinliklerinin ölçülmesi gelecekte büyüme ve gelişme perspektifine ilişkin bir takım göstergeler ortaya koyabilmektedir. Türkiye’nin bu perspektifte ilgili sektörlerinin analizi gelecek projeksiyonu için hayati düzeyde öneme sahiptir. Bu kapsamda, Borsa İstanbul (BİST) Taş, Toprak Endeksinde yer alan çimento işletmelerin finansal performanslarının incelemesi bu çalışmanın temel amacıdır. Bu çalışmada BİST’te işlem gören çimento firmalarının performanslarını analiz etmek üzere çok kriterli karar verme teknikleri olarak kullanılan Entropi ve EATWIOS (Efficiency Analysis Technique with Input Output Satisficing) yöntemlerinden oluşan hibrid bir modelin kullanılması önerilmektedir. Araştırma örneklemi, Borsa İstanbul’da işlem gören 15 çimento üretimi yapan işletmeden oluşmaktadır. Analiz sonucunda en iyi finansal performansa sahip olan çimento işletmesinin Adana Çimento olduğu belirlenmiştir.
Anahtar Kelime: Konular:
Financial Performance Evaluation Of Cement Firms Traded In Istanbul Stock Exchange By Integrated Entropy And Eatwios Approach
Öz: Realizing the projects of construction, infrastructure, and superstructure is correlated with the cement sector in the developing countries. Therefore, measuring the performance and effectivity of a country, which related to the cement sector, may reveal a number of indicators about this country's developing and growth perspective. In this perspective, analysis of Turkey's related sectors has vital importance for the future perspective of the country. In this aspect, examining the financial performance of cement firms, which placed in the stone and soil index of Istanbul Stock Market (BIST) is the main target of this study. In this study, a hybrid model, which consists of the Entropy and EATWIOS (Efficiency Analysis Technique with Input Output Satisficing) methods, which uses as multi-criteria decision-making techniques, has been proposed to analyze the performance of the cement firms that publicly-traded in the Istanbul Stock Market. The sample of this research has been formed from fifteen cement firms that publicly-traded in the Istanbul Stock Market. It has been determined that Adana Cement Co. Is the company that has the highest performance among other companies as a result of this analysis.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akbulut, R. ve Rençber, F. 2015. “Veri Zarflama ve Lojistik Regresyon Analizi ile Çimento İşletmelerinde Finansal Performansa Dayalı Etkinliklerin Değerlendirilmesi”, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 7(3): 123-135.
- Akçakanat, Ö., Eren, H. Aksoy, E. ve Ömürbek, V. 2017. “Bankacılık Sektöründe Entropi ve WASPAS Yöntemleri İle Performans Değerlendirmesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(2): 285-300.
- Akyene, T., 2012. “Cell phone evaluation base on Entropy and TOPSIS”, Interdisciplinary Journal of Research in Business, 1(12): 9-15.
- Alimohammadlou, M. ve Mohammadi, S. 2016. “Evaluating the Productivity using Malmquist Index Based on Double Frontiers Data”, Social and Behavioral Sciences, 230: 58-66.
- Alp, İ., Öztel, A. ve Köse, M.S. 2015. “Entropi Tabanlı MAUT Yöntemi ile Kurumsal Sürdürülebilirlik Performansı Ölçümü: Bir Vaka Çalışması”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(2): 65-81.
- Aqıl., M. Ahmed, R. R. Vveınhardt, J. Ve Streımıkıene D. 2019 “Factors Influencing the Profitability of Heavy Vehicle Industry: A Case of Pakistan”, Montenegrin Journal of Economics, 15(1): 61-72
- Atukalp M. E. 2019. “Borsa İstanbul’da İşlem Gören Çimento Firmalarının Finansal Performansının Analizi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 81: 213- 230.
- Ayçin, E. 2018. “BIST Menkul Kıymet Yatırım Ortaklıkları Endeksinde Yer Alan İşletmelerin Finansal Performanslarının Entropi ve Gri İlişkisel Analiz Bütünleşik Yaklaşımı İle Değerlendirilmesi”, Dokuz Eylül Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33(2): 595-622.
- Ayçin, E. ve Aşan, H. 2018. “BIST’te İşlem Gören Bilişim Sektöründeki Firmaların Finansal Performanslarının Entropi ve Topsis Yöntemleri İle Değerlendirilmesi”, İzmir Uluslararası İktisadi İdari Bilimler Kongresi IZCEAS-18: 1-20.
- Bansal, A., Singh, R.K. Issar, S. ve Varkey, J. 2014. “Evaluation of Vendors Ranking by EATWOS Approach”, Journal of Advances in Management Research, 11 (3): 290-311.
- Bulğurcu, B. 2017. “Girdi ve Çıktı Tatmin Düzeyi İle Etkinlik Analizi Üzerine Bir Değerlendirme”, Uluslararası Yönetim, Ekonomi ve Politika Kongresi Özet Bildiriler Kitabı, Kasım 17-18, 2017, İstanbul-Turkey: 276.
- Cenger, H. 2011. “İMKB’de İşlem Gören Çimento Şirketlerinin Performanslarının Ölçülmesinde Veri Zarflama Analizi Yaklaşımı”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(3-4): 31- 44.
- Dumanoğlu, S. 2010. “İMKB’de İşlem Gören Çimento Şirketlerinin Mali Performansının TOPSIS Yöntemi İle Değerlendirilmesi”, Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 29(2): 323-339.
- Ege, İ. ve Yaman, S. 2018. “TOPSIS ve MOORA Yöntemleri İle Ölçülen Finansal Performansın Pay Getirilerine Etkisi: BİST Çimento-Beton İşletmeleri Üzerine Bir Panel Veri Uygulaması”, Al-Farabi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1): 75-96.
- Erdil, O. ve Kalkan, A. 2005. “Kobilere Sağlanan Desteklerin Kobilerin Performanslarına Etkisi”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(7): 103-122.
- Genç, A. ve Kılıç, G. 2018. “Aksiyomatik Tasarım Yöntemi İle BİST Çimento Sektörü Firmalarının Finansal Performanslarının Değerlendirilmesi”, 19. Uluslararası EYİ Sempozyumu Tam Metin Bildiri Kitabı, 17-20 Ekim: 513-524.
- Gerek, H.İ., Erdiş, E. ve Yakut, E. 2012. “Finansal Performansa Dayalı Etkinlik Ölçümü: Çimento Sektörü Uygulaması”, e-Journal of New World Sciences Academy -Engıneerıng Scıences, 7(1): 311-321.
- Görçün, Ö. F. 2019. “Kentsel Lojistikte Kullanılan Hafif Raylı Sistem Hatlarının Entegre Entropi ve EATWOS Yöntemleri Kullanılarak Analizi”, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 10(1): 254-267.
- Gülcü, A. ve Coşkun, A. 2004. “Cumhuriyet Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi’nin Veri Zarflama Analizi Yöntemiyle Göreceli Etkinlik Analizi”, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 5(2): 87- 104.
- Güleç, Ö.F., ve Özkan, A. 2018. “Gri İlişkisel Analiz Yöntemi İle Finansal Performansın Değerlendirilmesi: BİST Çimento Şirketleri Üzerine Bir Araştırma”, Muhasebe ve Denetime Bakış, 18(54):77-95.
- İslamoğlu, M., Apan, M. ve Öztel, A. 2015. “An Evaluation of the Financial Performance of REITs in Borsa Istanbul: A Case Study Using the Entropy-Based TOPSIS Method”, International Journal of Financial Research, 6(2): 124- 138.
- Kaplanoğlu, E. 2018. “ARAS ve COPRAS Yöntemleriyle Nakit Akışına Dayalı Performans Ölçümü: BİST Kimya, Petrol, Kauçuk ve Plastik Ürünler Sektöründe Bir Uygulama”, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 11(2): 153-184.
- Karğın, M. 2010. “Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci ve İdeal Çözüme Yakınlığa Göre Sıralama Yapma Yöntemleri ile Tekstil Sektöründe Finansal Performans Ölçümü”, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(1): 195-216.
- Kayalıdere, K. ve Kargın, S. 2004. “Çimento ve Tekstil Sektöründe Etkinlik Çalışması ve Veri Zarflama Analizi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(1): 196-219.
- Kimball, R. C. 2000. “Failures In Risk Management”, New England Economic Review. January/February: 3–12.
- Köleli, Y. 2015. “TR63 Bölgesi Çimento Sektör Raporu”, T.C. Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı, Hatay, http://www.dogaka.gov.tr/Icerik/Dosya/www.dogaka.gov.tr_626_KN2F58CG_cimento-Sektor-Raporu2015.pdf (16.06.2019).
- Kula, V. ve Özdemir, L. 2007. “Çimento Sektöründe Göreceli Etkinsizlik Alanlarının Veri Zarflama Analizi Yöntemi İle Tespiti”, Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(1):55-70.
- Kula, V., Kandemir, T. ve Özdemir, L. 2009. “VZA Malmquist Toplam Faktör Verimlilik Ölçüsü İMKB ye Koteli Çimento Şirketleri Üzerine Bir Araştırma”, Selçuk Üniversitesi İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 9: 187-202.
- Kumar, N., Singh, A. Verma, A. ve Sonal, T. 2016. “Measuring Efficiency of IPL Players Using EATWOS”, International Journal of Advanced Production and Industrial Engineering, 1(2): 13-16.
- Ömürbek, N., Karaatlı, M. ve Balcı, H. F. 2016. “Entropi Temelli MAUT ve SAW Yöntemleri ile Otomotiv Firmalarının Performans Değerlemesi”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31(1): 227- 255.
- Özbek, A. 2015a. “Efficiency Analysis of the Turkish Red Crescent between 2012 and 2014”, International Journal of Economics and Finance, 7(9): 322-334.
- Özbek, A. 2015b. “Analysis of Private Pension Companies in Turkey by EATWOS”, European Journal of Business and Management. 7 (26): 31-44.
- Özbek, A. 2016. “Efficiency Analysis of Gold Mining Companies through Financial Statements”, International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 6(10): 273-290.
- Özbek, A. 2017. “Çok Ölçütlü Karar Verme Yöntemleriyle Hayırsever Kuruluşlarında Verimlilik Analizi Efficiency Analysis in Charity Organizations by Multiple Criteria Decision”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(2): 99-114.
- Özdağoğlu, A., Yakut, E. ve Bahar, S. 2017. “Machine Selection in a Dairy Product Company with Entropy and SAW Method Integration”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32(1): 341-359.
- Özdağoğlu, A. 2018. “BİST Sınai İşletmelerinin GRİ ENTROPİ-EATWIOS Bütünleşik Yaklaşımı İle Performans Değerlendirmesi”, Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 19 (2): 271-299.
- Özden, Ü. H., Deniz Başar, Ö. ve Bağdatlı Kalkan, S. 2012. “IMKB’de İşlem Gören Çimento Sektöründeki Şirketlerin Finansal Performanslarının VIKOR Yöntemi ile Sıralanması”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, 17: 23-44.
- Öztürk, E. 2016. “Maliyet Performansının Ölçümü İçin Göreli Etkinlik Analizi: BIST Çimento Sektöründe Veri Zarflama Analizi Uygulaması”, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1): 1-16.
- Peters, M. L. ve Zelewski, S. 2006. “Efficiency Analysis under Consideration of Satisficing Levels for Output Quantities”, 17th Annual Conference of the Production and Operations Management Society, Operations Management in the New World Uncertainties, Boston (Mass.), USA, April 28-May 1: 1-18.
- Peters, M. L. ve Zelewski, S. 2016. “Benefits and Risks of Satisficing Levels for Input And Output Quantities in Efficiency Analyses From A Corporate Social Responsibility Perspective”, International Journal of Management and Sustainability, 5(12): 94-101.
- Sakarya, Ş. ve Akkuş, H. T. 2015. “Finansal Performansın Ölçülmesinde Geleneksel Oranlar İle Nakit Akım Oranlarının Karşılaştırmalı Analizi: BİST Çimento Şirketleri Üzerine TOPSIS Yöntemi İle Bir Uygulama”, AKÜ İİBF Dergisi, XVII(1): 109-123.
- Saygılı, E.E ve Şahin, Y. 2018. “Finansal Performans İle Hisse Senedi Yatırımcı Kararları Arasındaki İlişki: BIST Çimento Sektöründe TOPSIS Uygulaması”,Izmir Democracy University Social Sciences Journal, 1(1):16-45.
- Soba, M., Akcanlı, F. ve Erem, I. 2012. “İMKB’ye Kayıtlı Seçilmiş İşletmelere Yönelik Etkinlik Ölçümü ve Performans Değerlendirmesi: Veri Zarflama Analizi ve Topsis Uygulaması”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 27:229-243.
- Tayyar, N. ve Şimşek, F. 2011.“ İşletmelerde Etkinlik ve Performans Değerlendirmede AHP ve TOPSIS Analizlerinin Kullanımı: Çimento Sektöründe Bir Uygulama”, 12th Internatıonal Symposıum On Econometrics Statistics And Operations Research, Pamukkale Unıversity Department Of Econometrics, May 26-29:311,324.
- Türkiye İhracatçılar Meclisi. 2018. “Çimento Sektörü Makro Pazar Analizi Ve Hedef Pazarlar Raporu”, Çimento, Cam, Seramik ve Toprak Ürünleri İhracatçılar Birliği, Ankara.
- Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği. 2014. “Türkiye Çimento ve Çimento Ürünleri Meclis Sektör Raporu 2012”, TOBB Yayın No: 2014/239, Ankara.
- Uygurtürk, H. ve Korkmaz, T., (2012), “Finansal Performansın TOPSIS ÇKKV Yöntemi İle Belirlenmesi: Ana Metal Sanayi İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 7 (2): 95-115.
- Yıldırım, M., Altan, İ. M. ve Gemici, R. 2018. “Kurumsal Yönetim İle Finansal Performans Arasındaki İlişkinin Entropi Ağırlıklandırmalı TOPSIS Yöntemi İle Değerlendirilmesi: BIST’te İşlem Gören Gıda ve İçecek Şirketlerinde Bir Araştırma”, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 11(2):130-152.
- Wang T.C. ve Lee H.D. 2009. “Developing a Fuzzy TOPSIS Approach Based on Subjective Weights and Objective Weights”, Expert Systems with Applications, 36(5): 8980-8985.
- Wu, J., Sun, J. Lıang, L. ve Zha Y. 2011. “Determination of Weights For Ultimate Cross Efficiency Using Shannon Entropy”, Expert Systems With Applications, 38(5): 5162-5165.
- Zhang, H., Gu, C.L., Gu, L.W. ve Zhang, Y. 2011. “The evaluation of tourism destination competitiveness by TOPSIS & ınformation ENTROPY - A case in the Yangtze River Delta of China”, Tourism Management, 32: 443-451.
APA | canakcioglu m (2019). Borsa İstanbul’da İşlem Gören Çimento Firmalarının Entropi-Eatwios Bütünleşik Yaklaşımı İle Finansal Performanslarının Değerlendirmesi. , 407 - 421. |
Chicago | canakcioglu mustafa Borsa İstanbul’da İşlem Gören Çimento Firmalarının Entropi-Eatwios Bütünleşik Yaklaşımı İle Finansal Performanslarının Değerlendirmesi. (2019): 407 - 421. |
MLA | canakcioglu mustafa Borsa İstanbul’da İşlem Gören Çimento Firmalarının Entropi-Eatwios Bütünleşik Yaklaşımı İle Finansal Performanslarının Değerlendirmesi. , 2019, ss.407 - 421. |
AMA | canakcioglu m Borsa İstanbul’da İşlem Gören Çimento Firmalarının Entropi-Eatwios Bütünleşik Yaklaşımı İle Finansal Performanslarının Değerlendirmesi. . 2019; 407 - 421. |
Vancouver | canakcioglu m Borsa İstanbul’da İşlem Gören Çimento Firmalarının Entropi-Eatwios Bütünleşik Yaklaşımı İle Finansal Performanslarının Değerlendirmesi. . 2019; 407 - 421. |
IEEE | canakcioglu m "Borsa İstanbul’da İşlem Gören Çimento Firmalarının Entropi-Eatwios Bütünleşik Yaklaşımı İle Finansal Performanslarının Değerlendirmesi." , ss.407 - 421, 2019. |
ISNAD | canakcioglu, mustafa. "Borsa İstanbul’da İşlem Gören Çimento Firmalarının Entropi-Eatwios Bütünleşik Yaklaşımı İle Finansal Performanslarının Değerlendirmesi". (2019), 407-421. |
APA | canakcioglu m (2019). Borsa İstanbul’da İşlem Gören Çimento Firmalarının Entropi-Eatwios Bütünleşik Yaklaşımı İle Finansal Performanslarının Değerlendirmesi. Journal of Yasar University, 14(56), 407 - 421. |
Chicago | canakcioglu mustafa Borsa İstanbul’da İşlem Gören Çimento Firmalarının Entropi-Eatwios Bütünleşik Yaklaşımı İle Finansal Performanslarının Değerlendirmesi. Journal of Yasar University 14, no.56 (2019): 407 - 421. |
MLA | canakcioglu mustafa Borsa İstanbul’da İşlem Gören Çimento Firmalarının Entropi-Eatwios Bütünleşik Yaklaşımı İle Finansal Performanslarının Değerlendirmesi. Journal of Yasar University, vol.14, no.56, 2019, ss.407 - 421. |
AMA | canakcioglu m Borsa İstanbul’da İşlem Gören Çimento Firmalarının Entropi-Eatwios Bütünleşik Yaklaşımı İle Finansal Performanslarının Değerlendirmesi. Journal of Yasar University. 2019; 14(56): 407 - 421. |
Vancouver | canakcioglu m Borsa İstanbul’da İşlem Gören Çimento Firmalarının Entropi-Eatwios Bütünleşik Yaklaşımı İle Finansal Performanslarının Değerlendirmesi. Journal of Yasar University. 2019; 14(56): 407 - 421. |
IEEE | canakcioglu m "Borsa İstanbul’da İşlem Gören Çimento Firmalarının Entropi-Eatwios Bütünleşik Yaklaşımı İle Finansal Performanslarının Değerlendirmesi." Journal of Yasar University, 14, ss.407 - 421, 2019. |
ISNAD | canakcioglu, mustafa. "Borsa İstanbul’da İşlem Gören Çimento Firmalarının Entropi-Eatwios Bütünleşik Yaklaşımı İle Finansal Performanslarının Değerlendirmesi". Journal of Yasar University 14/56 (2019), 407-421. |