Yıl: 2019 Cilt: 8 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 537 - 558 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 23-04-2020

Kuşeyrî’nin Letâifü’l-İşârâtı Bağlamında Kalbin İdraki

Öz:
Nazar ve istidlâlle elde edilmesi mümkün olmayan bir bilgi türünden bahsedensûfîler, söz konusu bilgi türünü marifet olarak isimlendirmişlerdir. Diğer taraftannasların çeşitli anlam derecelerine sahip olduğuna dair genel kabul, her bir anlamderecesine uygun farklı idrak araçlarının bulunduğu iddiasını da beraberindegetirmiştir. Söz konusu idrak araçları sûfîler nazarında marifete ulaştıran bilgi aracıolarak kabul edilen “kalp” terimi çerçevesinde ele alınmıştır. Tasavvufunepistemolojik bir disiplin olarak yer bulması sürecinin en başta gelen figürlerindenbiri kabul edilen Kuşeyrî’nin tasavvufi bilgi/marifet ve bu hususta kalbin konumugibi meselelere bakış açısı son derece önemlidir. Bu çalışmada Kuşeyrî’nin işârî tefsirliteratüründe önemli bir yere sahip olan Letâifü’l-işârât isimli tefsiri bağlamındakalbin bir idrak aracı olarak hakikati idrak sürecinde nasıl bir önem taşıdığı,marifetle ilişkisi, idrak yetisi olarak işlevsel hale gelebilmesi noktasında tasfiyeninönemi ve müellifimizin kalple yakın anlamlar içeren sadr, fuad, lübb gibi kavramlarabakış açısı ele alınacaktır.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih Din Bilimi İşletme Kamu Yönetimi Felsefe İktisat Uluslararası İlişkiler

Perception of Heart in the Context of Letaifü’l-işârât by Qushairi

Öz:
The Sufis who mention a type of knowledge that cannot be reached with opinion and deduction have called that type of knowledge marifa. On the other hand, the general assumption that verses have various degrees of meaning has brought along the claim that there are different means of perception according to each degree of meaning. These means of perception have been embraced within the framework of the term “heart”, which is accepted as a means of knowledge to reach marifa by the Sufis. Accepted as one of the leading figures in the process of including Islamic sufism among epistemological disciplines; Qushairi’s point of view on sufistic knowledge/marifa and matters like the value of heart in this process is highly important. This study will embrace the importance of heart as a means of perception in the process of perceiving the truth within the context of the interpretation named Letâifü’l-işârât by Qushairi, which has an important place in the işârî interpretation literature, as well as its relationship with marifa, the importance of tasfiya in making the heart functional as a competence of perception and the author's views on the concepts such as sadr, fuad, lübb which have close meanings to the heart.
Anahtar Kelime:

Konular: Tarih Din Bilimi İşletme Kamu Yönetimi Felsefe İktisat Uluslararası İlişkiler
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Afifî, Ebu’l-alâ. (1999). Tasavvuf: İslâm’da Manevi Hayat, çev. E. Demirli-A. Kartal. İstanbul: İz Yayıncılık.
  • Ateş, Süleyman. (ts.) Cüneyd-i Bağdadi Hayatı Eserleri ve Mektupları, İstanbul.
  • Başer, Hacı Bayram. (2017). Şeriat ve Hakikat: Tasavvufun Teşekkül Süreci, İstanbul: Klasik Yayınları.
  • Bekiroğlu, Haydar. (2017). Kuşeyri’nin Letaif’inde İşârî Anlam Dünyası, Gümüşhane Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. 6, sy. 12.
  • Cürcânî, Seyyid Şerif. (1985). Ta’rifât, Beyrut: Mektebetü Lübnan.
  • Çalık, Fatma. (2011). Bir Semantik Analiz Denemesi: Kur’ân’da Kalp Kavramı, UÜİFD. C. 20, sy. 2, s. 167-190.
  • Çift, Salih. (2008). Hakim Tirmizî ve Tasavvuf Anlayışı, İstanbul: İnsan Yayınları.
  • Demirli, Ekrem. (2013). Kuşeyrî’den İbnü’l-Arabî’ye İşârî Yorumculuk Hakkında Bir Değerlendirme: İşârî Yorumdan Tahkike Doğru Kur’ân-ı Kerim Yorumculuğunun Gelişimi, Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sy. 40.
  • Ebu’l-Hüseyin en-Nûrî. (2015). Makâmâtu’l-kulûb, çev. Hacı Bayram Başer. İstanbul: Hayykitap.
  • Gördük, Yunus Emre. (2013). Tarihsel ve Metodolojik Açıdan İşârî Tefsir, İstanbul: İnsan Yayınları.
  • Göztepe, Yüksel. (2006). Abdülkerim Kuşeyrî’de Haller ve Makamlar (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Güneş, Abdülbaki. (2003). Kur’ân’da Kalp Kavramının Semantik Analizi, Van: Ahenk Yayınları.
  • Gürer, Betül. (2017). İşârî Yorumlarda Nur Âyeti ve İçerdiği Semboller, Bozok ÜİFD, C. 11, sy. 11.
  • Hucviri, Ali b. Osman Cüllâbî. (1996). Keşfü’l-mahcub: Hakikat Bilgisi, çev. Süleyman Uludağ. İstanbul: Dergah Yayınları.
  • İbn Manzur, (1993). Lisanü’l-arab, I-XV, Beyrut: Dâru Sâdır.
  • Kara, Mustafa. (2014). Tasavvuf ve Tarikatlar Tarihi, İstanbul: Dergah Yayınları.
  • Kartal, Abdullah. (2015). Tasavvufun Oluşumu Şeriat-Hakikat İlişkisi, Bursa: Emin Yayınları.
  • Kartal, Abdullah. (2004). Kuşeyrî’de Bir Bilgi Sistemi Olarak Tasavvuf. Bursa’da
  • Dünden Bugüne Tasavvuf Kültürü -3, Bursa: Bursa Kültür Sanat ve Turizm Vakfı Yayınları.
  • Kelâbâzî, Ebû Bekr Muhammed. (2011). et-Taarruf li mezhebi ehli’t-tasavvuf, Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye.
  • Kuşeyrî, Ebu’l-Kasım Abdülkerim b. Hevazin. (2013). er-Risâletü’l-kuşeyriyye, Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye.
  • Kuşeyrî, Ebu’l-Kasım Abdülkerim b. Hevazin (2015). Letâifü’l-işârât, Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye.
  • Muhâsibî, Haris b. Esed. (2006). el-Akl, çev. Veysel Akdoğan. İstanbul: İşaret Yayınları.
  • Reis, Bedriye. (2017). Gazzâlî’ye Göre Bir Bilgi Kaynağı Olarak Marifet, dergiabant AİBÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi. C.5, sy. 9, s. 1-40.
  • Tehânevî, Muhammed b. Ali. (1996). Keşşâfu ıstılâhâti’l-fünun, Beyrut: Mektebetü Lübnan.
  • Tirmizî, Hakim. (1958). Beyânü’l-fark beyne’s-sadr ve’l-kalb ve’l-fu’âd ve’l lübb, thk. Nicholas Heer. Kahire: Dâru İhyâi’l-kütübi’l-arabiyye.
  • Tirmizî, Hakim. (2017). Kalbin Anlamı: Beyânü’l-fark, çev. Ekrem Demirli. İstanbul: Hayykitap.
  • Uludağ, Süleyman. (1994). İslam Düşüncesinin Yapısı, İstanbul: Dergah Yayınları.
  • Uludağ, Süleyman. (2002). Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Kabalcı Yayınevi. Uludağ, Süleyman. (2003). Marifet. DİA, XXVIII, 54-56.
  • Uyanık, Mevlüt. (2005). İslam Bilgi Felsefesinde Kalbin Anlaması Gazzâlî Örneği, Ankara: Araştırma Yayınları.
  • Zebidî, Muhammed Murteza el-Hüseynî el-Vâsıtî. (ts.) Tâcu’l-arûs min Cevâhiri’lkamus, Kahire: Dâru’l-hidâye.
  • Zemahşerî, Mahmud b. Ömer. (1998). Esâsü’l-belâğa, Beyrut: Dâru’l-kütübi’lilmiyye.
APA REİS B (2019). Kuşeyrî’nin Letâifü’l-İşârâtı Bağlamında Kalbin İdraki. , 537 - 558.
Chicago REİS BEDRİYE Kuşeyrî’nin Letâifü’l-İşârâtı Bağlamında Kalbin İdraki. (2019): 537 - 558.
MLA REİS BEDRİYE Kuşeyrî’nin Letâifü’l-İşârâtı Bağlamında Kalbin İdraki. , 2019, ss.537 - 558.
AMA REİS B Kuşeyrî’nin Letâifü’l-İşârâtı Bağlamında Kalbin İdraki. . 2019; 537 - 558.
Vancouver REİS B Kuşeyrî’nin Letâifü’l-İşârâtı Bağlamında Kalbin İdraki. . 2019; 537 - 558.
IEEE REİS B "Kuşeyrî’nin Letâifü’l-İşârâtı Bağlamında Kalbin İdraki." , ss.537 - 558, 2019.
ISNAD REİS, BEDRİYE. "Kuşeyrî’nin Letâifü’l-İşârâtı Bağlamında Kalbin İdraki". (2019), 537-558.
APA REİS B (2019). Kuşeyrî’nin Letâifü’l-İşârâtı Bağlamında Kalbin İdraki. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8(1), 537 - 558.
Chicago REİS BEDRİYE Kuşeyrî’nin Letâifü’l-İşârâtı Bağlamında Kalbin İdraki. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 8, no.1 (2019): 537 - 558.
MLA REİS BEDRİYE Kuşeyrî’nin Letâifü’l-İşârâtı Bağlamında Kalbin İdraki. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, vol.8, no.1, 2019, ss.537 - 558.
AMA REİS B Kuşeyrî’nin Letâifü’l-İşârâtı Bağlamında Kalbin İdraki. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi. 2019; 8(1): 537 - 558.
Vancouver REİS B Kuşeyrî’nin Letâifü’l-İşârâtı Bağlamında Kalbin İdraki. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi. 2019; 8(1): 537 - 558.
IEEE REİS B "Kuşeyrî’nin Letâifü’l-İşârâtı Bağlamında Kalbin İdraki." İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8, ss.537 - 558, 2019.
ISNAD REİS, BEDRİYE. "Kuşeyrî’nin Letâifü’l-İşârâtı Bağlamında Kalbin İdraki". İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 8/1 (2019), 537-558.