19. YÜZYIL YUNAN HARFLİ TÜRKÇE (KARAMANLICA) GAZETE VE SÜRELİ YAYINLARDA DİL TARTIŞMALARI

Şehnaz ŞİŞMANOĞLU (Kadir Has Üniversitesi, Yabancı Diller Yüksekokulu, Modern Diller Bölümü,)
Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi
7 1
Yıl: 2019 Cilt: 0 Sayı: 31 Sayfa Aralığı: 29 - 56 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 11-06-2020

19. YÜZYIL YUNAN HARFLİ TÜRKÇE (KARAMANLICA) GAZETE VE SÜRELİ YAYINLARDA DİL TARTIŞMALARI

Öz:
19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren din dışı yayıncılığın yaygınlaşmayabaşladığı Yunan harfli Türkçede (Karamanlıca), özellikle gazete ve süreliyayınlarda; editöryel açıklamalar, okur mektupları, tefrika mukaddimeleri gibiyazılarda dil meselesinin gündemde olduğu görülmektedir. Bu meseleninçoğunlukla dilde sadeleşme meselesi, Türkçenin Anadolulu Ortodokslara örgünolarak öğretilmesi, lisan-ı Osmanî’nin devlet kademelerinde yer bulmak üzeregerekliliği, kimi zaman lisan-ı millî ya da lisan-ı maderî olarak tanımlananYunancanın Anadolululara kazandırılması gibi başlıklar etrafında tartışıldığısöylenebilir. Bu makalede bütün bu meselelerin söz konusu yayınlarda nasıl elealındığı üzerinde durulacak ve bu meselelerin Anadolulu Ortodoksların kendikimlik tanımlarıyla nasıl ilişkili olduğu tartışılacaktır.
Anahtar Kelime:

Nineteenth Century Linguistic Discussions in Newspapers and Periodicals in Turkish written in Greek Script (Karamanlidika)

Öz:
Non-religious publications in Turkish written in Greek script (Karamanlidika) began to flourish from the second half of the 19th century. In these publications, the language issue was on the agenda of editorial notes, reader letters, forewords of the feuilletons especially in newspapers and periodicals. In the aforementioned publications, the language issue was mainly discussed in terms of simplification of the language; the formal teaching of the Turkish language to the Anatolian Orthodox community; the necessity of the knowledge of Ottoman Turkish as an official language to be included in the state apparatus and the acquisition of Greek by the Anatolians described sometimes as national or as mother language. This article will analyse these issues and how they are related to the identity formation of the Anatolian Orthodox community.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Alpan, A. S. (2013). Μουκαδδερατημηζά χακίμ ολαλήμ: Reading ‘Refugee Politics’ Through the Pages of Μουχατζήρ Σεδασί. III. International Workshop of Karamanlidika Studies, Nevşehir’de sunulan bildiri.
  • Anagnostopoulou, S. (2010). Greek Diplomatic Authorities in Anatolia. E. Balta ve M. Kappler, (Ed.). Cries and Whispers in Karamanlidika Books - Proceedings of the First International Conference on Karamanlidika Studies (Nicosia 11th -13th September 2008) içinde (ss. 63-78). Wiesbaden: Harrassowitz.
  • Balta, E. (1987a). Karamanlidika Additions (1584-1900). Athens: Centre d’Etudes d’Asie Mineure.
  • Balta, E. (1987b). Karamanlidika XXe siécle. Athens: Centre d’Etudes d’Asie Mineure.
  • Balta, E. (1997). Karamanlidika Nouvelles Additions et Compléements. Athens: Centre d’Etudes d’Asie Mineure.
  • Balta, E. (2014a). Karamanlıca Kitapların Konu ve Döneme Göre Tasnifi. E. Yalçın, (Ed.). Gerçi Rum İsek de Rumca Bilmez Türkçe Söyleriz Karamanlılar ve Karamanlıca Edebiyat Üzerine Araştırmalar içinde (ss. 163-192). İstanbul: İş Bankası Yayınları.
  • Balta, E. (2014b). “Gerçi Rum İsek de Rumca Bilmez Türkçe Söyleriz...” Vatan, Din ve Dille Bölünmüş Bir Kimliğin Serüvenleri. E. Yalçın, (Ed.). Gerçi Rum İsek de Rumca Bilmez Türkçe Söyleriz Karamanlılar ve Karamanlıca Edebiyat Üzerine Araştırmalar içinde (ss. 117-140). İstanbul: İş Bankası Yayınları.
  • Balta, E. (2014c). Karamanlı Basını Kataloğu. E. Yalçın, (Ed.). Gerçi Rum İsek de Rumca Bilmez Türkçe Söyleriz Karamanlılar ve Karamanlıca Edebiyat Üzerine Araştırmalar içinde (ss. 259-276). İstanbul: İş Bankası Yayınları.
  • Balta, E. (2014d). İ Areti [Fazilet]: 1912’de Yayımlanan On Beş Günlük Resimli Dergi. E. Yalçın, (Ed.). Gerçi Rum İsek de Rumca Bilmez Türkçe Söyleriz Karamanlılar ve Karamanlıca Edebiyat Üzerine Araştırmalar içinde (ss. 325-363). İstanbul: İş Bankası Yayınları.
  • Balta, E. (2014e). Giriş: Karamanlıca Kitapların Çığlıklarıyla Fısıltıları. E. Yalçın, (Ed.). Gerçi Rum İsek de Rumca Bilmez Türkçe Söyleriz Karamanlılar ve Karamanlıca Edebiyat Üzerine Araştırmalar içinde (ss. 325-363). İstanbul: İş Bankası Yayınları.
  • Bellingeri, G. (2010). Some Venetian Sources on Cultural Landscapes of ‘Caramania’. E. Balta ve M. Kappler, (Ed.). Cries and Whispers in Karamanlidika Books - Proceedings of the First International Conference on Karamanlidika Studies (Nicosia 11th -13th September 2008) içinde (ss. 79-91). Wiesbaden: Harrassowitz.
  • Benlisoy, S. (2006). Karamanlıca Haftalık Anatol Ahteri Dergisi “Anatolda İlmin Terakkisi Kabil mi Değil mi?”, Toplumsal Tarih, 154, ss. 56-60.
  • Benlisoy, S. (2010). Education in the Turcophone Orthodox Communities of Anatolia During the Nineteenth Century. (Basılmamış Doktora Tezi). Boğaziçi Üniversitesi, İstanbul.
  • Benlisoy, F. ve Benlisoy, S. (2010a). Reading the Identity of Karamanli through the pages of Anatoli. (E. Balta ve M. Kappler, Ed.). Cries and Whispers in Karamanlidika Books – Proceedings of the First International Conference on Karamanlidika Studies (Nicosia 11th-13th September 2008) içinde (ss. 93-108). Wiesbaden: Harrassowitz.
  • Benlisoy, F. ve Benlisoy, S. (2010b). Türkdilli Anadolu Ortodoksların Kimlik Algısı. Tarih ve Toplum Yeni Yaklaşımlar, 11(251), ss. 7-22.
  • Benlisoy, F. ve Benlisoy, S. (2016). Hıristiyan Türkler ve Papa Eftim. İstanbul: İstos Yayın.
  • Berkol, B. (1986). 133 Yıl Önce Yunan Harfleri ile Türkçe (Karamanlıca) bir Robinson Crusoe Çevirisi. Sosyoloji Konferansları 25 içinde (ss. 135-158). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları.
  • Clogg, R. (1996). Anadolu Hıristiyan Karındaşlarımız: The Turkish-Speaking Greeks of Asia Minor. Anatolica Studies in the Greek East in the 18th and 19th Centuries içinde (ss. 65-91). Britain: Variorum.
  • Clogg, R. (1999). A Millet Within a Millet: The Karamanlides. D. Gondicas ve C. Issawi, (Ed.). Ottoman Greeks in the Age of Nationalism içinde (ss. 115-142). Princeton, New Jersey: Darwin Press.
  • Eckmann, J. (1950a). Anadolu Karamanlı Ağızlarına Ait Araştırmalar. I. Phonetica. Ankara Üniversitesi Dil Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi, 8, ss. 165-200.
  • Eckmann, J. (1950b). Yunan Harfli Karamanlı İmlâsı Hakkında. H. Eren ve T. Halasi Kun, (Ed.). Türk Dili ve Tarihi Hakkında Araştırmalar I içinde (ss. 27-31). Ankara.
  • Eckmann, J. (1958). Einige gerundiale Konstruktionen im Karamanischen. J. Eckmann (Ed.). Jean Deny Armağanı içinde (ss. 77-83). Ankara.
  • Eksertzoglou, H. (1999a). Shifting Boundaries: Language, Community and the ‘nonGreek-speaking Greeks. Historein, 1, ss. 75-92.
  • Eksertzoglou, H. (1999b). Osmanlı’da Cemiyetler ve Rum Cemaati Dersaadet Rum Cemiyet-i Edebiyesi (F. Benlisoy ve S. Benlisoy Çev.). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
  • Gavriel, E. (2010). Transcription Problems of Karamanlidika Texts. E. Balta ve M. Kappler, (Ed.). Cries and Whispers in Karamanlidika Books - Proceedings of the First International Conference on Karamanlidika Studies (Nicosia 11th -13th September 2008) içinde (ss. 255-266). Wiesbaden: Harrassowitz.
  • Günergun, F. (2011). İstanbul'da Fransızca - Türkçe Yayınlanan Bir Tıp Dergisi Gazette des Hopitaux (Ceride-i Emakin üs-Sıhha, 1887). Osmanlı Bilimi Araştırmaları, 3, ss. 13-54.
  • Irakleous, S. (2013). On the Development of Karamanlidika Writing Systems Based on Sources of the Period 1764-1895. M. Kappler, W. Arnold ve Till Stellino, Ed.). Mediterranean Language Review, 20, ss. 57-95.
  • Irakleous, S. (2017). Karamanlidika Is Ottoman; Viewing the Pages of Anatoli. B. Sagaster, T. Stavrides ve B. Hoffmann, (Ed.). Press and Mass Communication in the Middle East içinde (ss. 65-88). Bamberg: University of Bamberg Press.
  • Kahya, H. (2015). Angeliaforos Çocukları İçün (1872) Giriş–İnceleme–Metin–Dizin. Istanbul: Ofis.
  • Kappler, M. (2006). Toward a Linguistic Approach to ‘Karamanli’ Texts. S. Yağcıoglu ve A. C. Değer, (Ed.). Advances in Turkish Linguistics Proceedings of the 12th International Conference on Turkish Linguistics (11-13 August, 2004) içinde (ss. 655-667). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları.
  • Kappler, M. (2016). Transcribtion text, regraphization, variety?-Reflections on Karamanlidika. E. A. Csato, A. Menz ve F. Turan, (Ed.). Spoken Ottoman in Mediator Texts içinde (ss. 119-127). Wiesbaden: Harrassowitz.
  • Kechriotis, V. K. (2005). The Greeks of Izmir at the end of the Empire. (Basılmamış Doktora Tezi). Leiden Üniversitesi, Leiden.
  • Kechriotis, V. K. (2011). On the Margins of National Historiography: The Greek İttihatçı Emmanouil Emmanouilidis- Opportunist or Ottoman Patriot. A. Singer, C. K. Neumann ve S. A. Somel, (Ed.). Untold Histories of the Middle East içinde (ss. 124-142). London and New York: Routledge.
  • Kitromilides, P. M. (1989). ‘Imagined Communities’ and the Origins of the National Question in the Balkans. European History Quarterly, 19, ss. 149-192.
  • Kourtidis, A. (2009). Küçük Asyalıların Dili ve Öğrenme Tutkusu (A. Çokona, Çev.). Toplumsal Tarih, 188, ss. 31-33.
  • Levend, A. S. (1972). Türk Dilinde Gelişme ve Sadeleşme Evreleri. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • Limnidis, I. I. (2009). Küçük Asyalıların Lehçesine İlişkin (A. Çokona, Çev.). Toplumsal Tarih, 188, s. 31.
  • Mackridge, P. (2009). Language and National Identity in Greece 1766-1976. New York: Oxford University Press.
  • Misailidis, E. (1988). Seyreyle Dünyayı (Temaşa-i Dünya ve Cefakâr u Cefakeş). R. Anhegger ve V. Günyol (Yay. Haz.). İstanbul: Cem Yayınları.
  • Sévérien, S. ve Dalleggio, E. (1958). Karamanlidika Bibliographie Analytique des Ouvrages en Langue Turque Imprimés en Caractére Grecs I. Athenes: Institut Français d’Athènes.
  • Sévérien, S. ve Dalleggio, E. (1966). Karamanlidika Bibliographie Analytique des Ouvrages en Langue Turque Imprimés en Caractére Grecs II. Athenes: Institut Français d’Athènes.
  • Sévérien, S. ve Dalleggio, E. (1974). Karamanlidika Bibliographie Analytique des Ouvrages en Langue Turque Imprimés en Caractére Grecs III. Athenes: Institut Français d’Athènes.
  • Spataris, H. (2004). Biz İstanbullular Böyleyiz! (1906-1922). İstanbul: Kitap Yayınevi.
  • Strauss, J. (2010). Is Karamanli Literature part of a ‘Christian-Turkish (Turco-Christian) Literature’?. E. Balta ve M. Kappler, (Ed.). Cries and Whispers in Karamanlidika Books - Proceedings of the First International Conference on Karamanlidika Studies (Nicosia 11th -13th September 2008) içinde (ss. 153-200). Wiesbaden: Harrassowitz.
  • Şimşek, M. (2018). Osmanlı Devleti’nde Türkçe’nin Gayrimüslim Okullarında Mecburi Hale Getirilmesi ve Uygulanması. OTAM, 43, ss. 199-227.
  • Şişmanoğlu Şimşek, Ş. (2011). The Yeniçeriler of Ioannis Gavriilidis: A Palimpsest in Karamanlidika. E. Balta ve M. Ölmez, (Ed.). Turkish Speaking Christians, Jews and Greek Speaking Muslims and Catholics in the Ottoman Empire içinde (ss. 245-275). İstanbul: Eren Yayınları.
  • Şişmanoğlu Şimşek, Ş. (2017). Osmanlı Tefrika Çalışmalarında Göz Ardı Edilen Bir Kaynak: Karamanlıca Anatoli Gazetesi. Kebikeç, 44, ss. 145-187.
APA Sismanoglu Simsek S (2019). 19. YÜZYIL YUNAN HARFLİ TÜRKÇE (KARAMANLICA) GAZETE VE SÜRELİ YAYINLARDA DİL TARTIŞMALARI. , 29 - 56.
Chicago Sismanoglu Simsek Sehnaz 19. YÜZYIL YUNAN HARFLİ TÜRKÇE (KARAMANLICA) GAZETE VE SÜRELİ YAYINLARDA DİL TARTIŞMALARI. (2019): 29 - 56.
MLA Sismanoglu Simsek Sehnaz 19. YÜZYIL YUNAN HARFLİ TÜRKÇE (KARAMANLICA) GAZETE VE SÜRELİ YAYINLARDA DİL TARTIŞMALARI. , 2019, ss.29 - 56.
AMA Sismanoglu Simsek S 19. YÜZYIL YUNAN HARFLİ TÜRKÇE (KARAMANLICA) GAZETE VE SÜRELİ YAYINLARDA DİL TARTIŞMALARI. . 2019; 29 - 56.
Vancouver Sismanoglu Simsek S 19. YÜZYIL YUNAN HARFLİ TÜRKÇE (KARAMANLICA) GAZETE VE SÜRELİ YAYINLARDA DİL TARTIŞMALARI. . 2019; 29 - 56.
IEEE Sismanoglu Simsek S "19. YÜZYIL YUNAN HARFLİ TÜRKÇE (KARAMANLICA) GAZETE VE SÜRELİ YAYINLARDA DİL TARTIŞMALARI." , ss.29 - 56, 2019.
ISNAD Sismanoglu Simsek, Sehnaz. "19. YÜZYIL YUNAN HARFLİ TÜRKÇE (KARAMANLICA) GAZETE VE SÜRELİ YAYINLARDA DİL TARTIŞMALARI". (2019), 29-56.
APA Sismanoglu Simsek S (2019). 19. YÜZYIL YUNAN HARFLİ TÜRKÇE (KARAMANLICA) GAZETE VE SÜRELİ YAYINLARDA DİL TARTIŞMALARI. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 0(31), 29 - 56.
Chicago Sismanoglu Simsek Sehnaz 19. YÜZYIL YUNAN HARFLİ TÜRKÇE (KARAMANLICA) GAZETE VE SÜRELİ YAYINLARDA DİL TARTIŞMALARI. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi 0, no.31 (2019): 29 - 56.
MLA Sismanoglu Simsek Sehnaz 19. YÜZYIL YUNAN HARFLİ TÜRKÇE (KARAMANLICA) GAZETE VE SÜRELİ YAYINLARDA DİL TARTIŞMALARI. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, vol.0, no.31, 2019, ss.29 - 56.
AMA Sismanoglu Simsek S 19. YÜZYIL YUNAN HARFLİ TÜRKÇE (KARAMANLICA) GAZETE VE SÜRELİ YAYINLARDA DİL TARTIŞMALARI. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi. 2019; 0(31): 29 - 56.
Vancouver Sismanoglu Simsek S 19. YÜZYIL YUNAN HARFLİ TÜRKÇE (KARAMANLICA) GAZETE VE SÜRELİ YAYINLARDA DİL TARTIŞMALARI. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi. 2019; 0(31): 29 - 56.
IEEE Sismanoglu Simsek S "19. YÜZYIL YUNAN HARFLİ TÜRKÇE (KARAMANLICA) GAZETE VE SÜRELİ YAYINLARDA DİL TARTIŞMALARI." Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 0, ss.29 - 56, 2019.
ISNAD Sismanoglu Simsek, Sehnaz. "19. YÜZYIL YUNAN HARFLİ TÜRKÇE (KARAMANLICA) GAZETE VE SÜRELİ YAYINLARDA DİL TARTIŞMALARI". Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi 31 (2019), 29-56.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 12:6

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları