CEZAÎ KONULARDA ULUSLARARASI ADLÎ İŞ BİRLİĞİ KANUNU ÇERÇEVESİNDE SORUŞTURMA VEYA KOVUŞTURMANIN YABANCI DEVLETE DEVREDİLMESİ

Yıl: 2020 Cilt: 46 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 1087 - 1182 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 04-05-2021

CEZAÎ KONULARDA ULUSLARARASI ADLÎ İŞ BİRLİĞİ KANUNU ÇERÇEVESİNDE SORUŞTURMA VEYA KOVUŞTURMANIN YABANCI DEVLETE DEVREDİLMESİ

Öz:
Soruşturma veya kovuşturmanın devri, bir devlette yürütülmekteolan bir soruşturma ya da kovuşturmanın, o devletin isteğiyle, cezaadaletini daha iyi gerçekleştirebilecek olan başka bir devlete devredilmesini ve bu devletin şüpheli veya sanığı kendi kanunlarına göresoruşturmasını veya kovuşturmasını ifade eden bir uluslararası adliişbirliği yöntemidir.Soruşturma veya kovuşturmanın devri Türkiye’nin taraf olduğu çeşitli Avrupa Konseyi ve Birleşmiş Milletler sözleşmeleri ile yabancı devletlerle akdetmiş olduğu ikili andlaşmalarda düzenlenmiştir. Bunlar arasında konuyu geniş bir şekilde tanzim eden başlıca uluslararası sözleşmeCeza Kovuşturmalarının Aktarılmasına Dair Avrupa Sözleşmesi’dir.2016 yılında yürürlüğe giren 6706 sayılı Cezaî Konularda Uluslararası Adlî İş Birliği Kanunu’nda, diğer adli işbirliği yöntemlerininyanı sıra soruşturma veya kovuşturmanın devrine dair hükümlere deyer verilmiştir. Kanunda soruşturma veya kovuşturmanın devrinin temel şartları ve Türkiye’den yabancı devlete devretme ile Türkiyetarafından devralmanın usul ve esasları belirlenmiştir.Bu çalışmada, 6706 sayılı Kanunun soruşturma veya kovuşturmanın yabancı bir devlete devredilmesine ilişkin hükümleri, özellikleAvrupa Sözleşmesindeki düzenlemelerle karşılaştırılmak suretiyleayrıntılı olarak incelenmiştir. Ayrıca, soruşturma veya kovuşturmanındevredilmesi bakımından uygulamada dikkat edilmesi gereken hususlar açıklanmış, Kanunda tespit edilen bazı eksikliklerin giderilmesi vebu işbirliği yönteminin daha etkin bir şekilde uygulanması hususundagörüş ve önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Kelime:

TRANSFER OF PROCEEDINGS TO A FOREIGN STATE WITHIN THE FRAMEWORK OF THE LAW ON INTERNATIONAL JUDICIAL COOPERATION IN CRIMINAL MATTERS

Öz:
Transfer of proceedings is a modality of international judicial cooperation, which means that a criminal proceeding being carried out in a state is transferred to another state that is able to administer justice in a better way. This procedure is applied at the request of the transferring state, and if accepted, the transferred state prosecutes the accused person in accordance with its own law. Transfer of proceedings is regulated in the several Council of Europe and United Nations conventions which Turkey is a party, as well as in the bilateral treaties signed with other states. Among these, the leading international convention that regulates the subject matter broadly is the European Convention on the Transfer of Proceedings in Criminal Matters. Besides the other judicial cooperation modalities, transfer of proceedings is also included in the Law no. 6706 on International Judicial Cooperation in Criminal Matters, which entered into force in 2016. In the Law, the main conditions for the transfer of proceedings, the procedure of transfer to a foreign state and the taking over the proceedings are specified. In this study, provisions of the Law no. 6706 on the transfer of proceedings to a foreign state are examined in detail, especially by comparing with the regulations of the European Convention. Furthermore, the points to be considered in practice with regard to the transfer of proceedings are explained. Also, opinions and proposals are expressed on the elimination of certain shortcomings identified in the Law, and on the implementation of this modality of cooperation more effectively.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Ailes, Victoria: “Mutual Legal Assistance and Other European Council Framework Decisions”, (Extradition and Mutual Legal Assistance Handbook, Edited by John Jones/Rosemary Davidson, Second Edition, New York 2010, p. 147-160).
  • Aksar, Yusuf: Teoride ve Uygulamada Uluslararası Hukuk I, Ankara 2012.
  • Arslan, Hatice Seval: “Uluslararası Adlî Yardımlaşma ve Soruşturma veya Kovuşturmanın Devri”, (Cezaî Konularda Uluslararası Adlî İş Birliği Sempozyumu, Adalet Bakanlığı Yayını, Ankara 2020, s. 153-164).
  • Bassiouni, M. Cherif: “Introduction to Transfer of Criminal Proceedings”, (International Criminal Law, Volume II–Multilateral and Bilateral Enforcement Mechanisms, Edited by M. Cherif Bassiouni, Third Edition, USA 2008, p. 515-519).
  • Bassiouni, M. Cherif: “The Modalities of International Cooperation in Penal Matters” (International Criminal Law, Volume II–Multilateral and Bilateral Enforcement Mechanisms, Edited by M. Cherif Bassiouni, Third Edition, USA 2008, p. 3-34).
  • Bassiouni, M. Cherif: “The Duty to Prosecute and/or Extradite: Aut Dedere Aut Judicare” (International Criminal Law, Volume II– Multilateral and Bilateral Enforcement Mechanisms, Edited by M. Cherif Bassiouni, Third Edition, USA 2008, p. 35-45).
  • Başaran, Ahmet: “Cezaî Konularda Uluslararası Adlî İşbirliği Kanunu’nun Getirdiği Yenilikler”, Uluslararası Hukuk Bülteni, S. 8, 2016.
  • Cebeci, Şeyma: Türk Ceza Hukuku Bağlamında Ne Bis İn İdem İlkesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2018.
  • Centel, Nur/Zafer, Hamide: Ceza Muhakemesi Hukuku, 17. Bası, İstanbul 2020.
  • Cezaî Konularda Adlî İşbirliği Rehberi, Adalet Bakanlığı Yayını, Ankara 2014.
  • Cezaî Konularda Uluslararası Adlî İş Birliği Mevzuatı, Adalet Bakanlığı Yayını, Ankara 2020.
  • Clark, Roger S.: “Crime: The UN Agenda on International Cooperation in the Criminal Process”, (Nova Law Review, Volume 15, Issue 2, 1991, p. 475-500), https://nsuworks.nova.edu/nlr/vol15/iss2/6/
  • Commentary on the United Nations Convention Against Illicit Traffic in Narcotic Drugs and Psychotropic Substances 1988, New York 1998, file:///C:/Users/Administrator/Downloads/E_CN.7_590-EN.pdf
  • Compendium of Answers to the Questionnaire on Jurisdiction and Transfer of Proceedings, Prepared by the European Committee on Crime Problems, PC-OC (2011) 14 Rev, Strasbourg 13.10.2011, https://rm.coe.int/1680074bc7
  • Co-operation Against Crime: The Conventions of the Council of Europe, Strasbourg 2006.
  • Dost, Süleyman: “Milletlerarası Hukukta Mütekabiliyet İlkesi”, (SDÜHFD, C. 5, S. 2, 2015, s. 1-37).
  • Dönmezer, Sulhi/Erman, Sahir: Nazarî ve Tatbikî Ceza Hukuku – Genel Kısım, C. 3, 11. Bası, İstanbul 1994.
  • Dussaix, Roger: “Some Problems Arising From the Practical Application, From the Judicial Point of View, of the European Convention on Mutual Assistance in Criminal Matters”, (Problems Arising From The Practical Application of the European Convention on Mutual Assistance in Criminal Matters, Council of Europe, Strasbourg 1971, p. 37-56).
  • Ertuğrul, Hüseyin: Uluslararası Ceza Hukukunda Hükümlülerin Nakli, Ankara 2016.
  • Explanatory Report to the European Convention on the Transfer of Proceedings in Criminal Matters, Strasbourg, 15.5.1972, https://rm.coe.int/CoERMPublicCommonSearchServices/DisplayDCTM Content?documentId=09000016800c9312
  • Gökcen, Ahmet/Balcı, Murat/Alşahin, M.Emin/Çakır, Kerim: Ceza Muhakemesi Hukuku, 4. Baskı, Ankara 2020.
  • Guidelines on Practical Measures to Improve Co-operation in respect of Transfer of Proceedings, Including a Model Request Form, Strasbourg, 10 December 2012, PC-OC INF 78, https://rm.coe.int/168048bce8
  • Gürol, Candaş: “Suç ve Suçluluğun Milletlerarası Etkinliğinin Artmasına Karşı ‘Ceza İşlerinde Adli Yardımlaşma’”, (Suç ve Ceza, 2009, S. 3, s. 63-105).
  • Hakeri, Hakan: Ceza Hukuku Genel Hükümler, 23. Baskı, Ankara 2020.
  • Koca, Mahmut/Üzülmez, İlhan: Ceza Hukuku Genel Hükümler, 12. Baskı, Ankara 2019.
  • Kunter, Nurullah: “Ana Çizgileriyle Ceza Koğuşturmalarının Aktarılması Konusunda Avrupa Sözleşmesi”, (Mukayeseli Hukuk Araştırmaları Dergisi, Kubalı’ya Armağan, İstanbul 1974, s. 217-236).
  • Külçür, Erdem İzzet: Ceza Hukukunda Yer Bakımından Uygulama, İstanbul 2017.
  • Legislative Guide for the Implementation of the United Nations Convention Against Corruption, United Nations Publication, New York 2006, https://www.unodc.org/pdf/corruption/CoC_Legislative Guide.pdf
  • Legislative Guide for the Implementation of the United Nations Convention Against Transnational Organized Crime, Published by UNODC, https://www.unodc.org/documents/treaties/Legislative_Guide _2017/Legislative_Guide_E.pdf
  • Manual on Mutual Legal Assistance and Extradition, Published by UNOCD, New York 2012, https://www.unodc.org/documents/ organized-crime/Publications/Mutual_Legal_Assistance_Ebook_E.pdf
  • McClean, David: International Co-operation In Civil and Criminal Matters, New York 2005.
  • Mert, Harun: “Cezaî Konularda Uluslararası Adlî İşbirliği Kanunu Çerçevesinde Merkezî Makamın Görev ve Yetkileri”, Uluslararası Hukuk Bülteni, S. 8, 2016, s. 3-5.
  • Model Treaty on the Transfer of Proceedings in Criminal Matters, file:///C:/Users/Administrator/Downloads/A_RES_45_118-EN.pdf
  • Murat, Abdullah: “Adlî İşbirliği Türü ve Yönteminin Belirlenmesinde Merkezî Makamın Yetkisi”, Uluslararası Hukuk Bülteni, S. 14, 2018.
  • Nomer, Ergin: Devletler Hususî Hukuku, 20. Bası, İstanbul 2013.
  • Öztürk, Bahri/Tezcan, Durmuş/Erdem, Mustafa Ruhan/Sırma Gezer, Özge/F.Saygılar Kırıt, Yasemin/Alan Akcan, Esra/Özaydın, Özdem/Erden Tütüncü, Efser/Altınok Villemin, Derya/Tok, Mehmet Can: Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, 12. Baskı, Ankara 2018.
  • Podgor, Ellen S./Clark, Roger S., Understanding International Criminal Law, Second Edition, USA 2008.
  • Scharf, Michael P.: “The Lockerbie Model of Transfer of Proceedings”, (International Criminal Law, Volume II–Multilateral and Bilateral Enforcement Mechanisms, Edited by M. Cherif Bassiouni, Third Edition, USA 2008, p. 521-527).
  • Selçuk, Sami: “Doğru terim ‘MUHAKEME’ değil, ‘YARGILAMA’dır”, (Prof. Dr. Nur Centel’e Armağan, MÜHF Hukuk Araştırmaları Dergisi, C. 19, S. 2, 2013, s. 295-317).
  • Tezcan, Durmuş: “Yurt Dışında İşlenen Suçlarda Türk Hukuku Bakımından Yabancı Ceza Kanununun Değeri Sorunu”, (Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, C. 39, S. 1, 1984, s. 111-156).
  • Tezcan, Durmuş/Erdem, Mustafa Ruhan/Önok, R. Murat, Uluslararası Ceza Hukuku, 4. Baskı, Ankara 2017.
  • Turhan, Faruk: “6706 Sayılı Cezai Konularda Uluslararası İş Birliği Kanunu’nun Kapsamı ve Genel Hükümleri Hakkında Bir Değerlendirme”, (DEÜHFD, Prof. Dr. Durmuş Tezcan’a Armağan, C. 21, 2019, s. 3067-3109).
  • Turhan, Faruk: “Cezai Konularda Uluslararası Adli İş Birliği Kanununa Göre İadenin Kabul Edilebilirlik Koşulları: Doktrin ve Uluslararası Gelişmeler Işığında Bir Değerlendirme”, (SDÜHFD, C. 8, S. 2, Y. 2018, s. 1-87).
  • Türk Uluslararası Adli İşbirliği Kanun Tasarısı, Adalet Bakanlığı Yayını, Ankara 2014.
  • Ulutaş, Ahmet: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Işığında Suçluların Geri Verilmesi, Ankara 2012.
  • Ulutaş, Ahmet/Atabey, Ömer Serdar: Ceza Alanında Uluslararası Adlî İşbirliği Hukuku, Ankara 2011.
  • Ulutaş, Ahmet/Atabey, Ömer Serdar: Ceza Kovuşturmalarının Aktarılması Konusunda Avrupa Sözleşmesi, Ankara 2012.
  • Ulutaş, Ahmet/Atabey, Ömer: “Avrupa Ceza Hukukunda Kovuşturmaların Aktarılması”, (TBB Dergisi, 2013(104), s. 117-136).
  • Verbert, Eric: “Draft Questionnaire on Jurisdiction and Transfer of Proceedings”, Prepared for the Committee of Experts on the Operation of European Conventions on Co-Operation in Criminal Matters, PC-OC (2011) 02rev, Strasbourg, 5 May 2011, https://rm.coe.int/ 168007491c
  • Voiynova, R.: “Transfer of Criminal Proceedings in European Legislation”, (Journal of Karaganda State University, Series “Law”, No. 4(76)/2014, s. 68-75), https://law-vestnik.ksu.kz/apart/srch/2014_ law_4_76_2014.pdf
  • Voynova, Ralitsa: “Comparison of the Transfer of Criminal Proceeding With Other Forms of International Legal Cooperation in Criminal Matters”, (International Conference, Knowledge-Based Organization, Vol. XXI, No. 2, 2015, p. 532-540), https://content.sciendo. com/view/journals/kbo/21/2/article-p532.xml?language=en
  • Yabancı Uluslararası Adli İşbirliği Kanunları, Adalet Bakanlığı Yayını, Ankara 2014.
  • Yenisey, Feridun: Milletlerarası Ceza Hukuku: Ceza Yargılarının Milletlerarası Değeri ve Mevzuatı, İstanbul 1988.
  • Yenisey, Feridun/Nuhoğlu, Ayşe: Ceza Muhakemesi Hukuku, 6. Baskı, Ankara 2018.
APA Mert H (2020). CEZAÎ KONULARDA ULUSLARARASI ADLÎ İŞ BİRLİĞİ KANUNU ÇERÇEVESİNDE SORUŞTURMA VEYA KOVUŞTURMANIN YABANCI DEVLETE DEVREDİLMESİ. , 1087 - 1182.
Chicago Mert Harun CEZAÎ KONULARDA ULUSLARARASI ADLÎ İŞ BİRLİĞİ KANUNU ÇERÇEVESİNDE SORUŞTURMA VEYA KOVUŞTURMANIN YABANCI DEVLETE DEVREDİLMESİ. (2020): 1087 - 1182.
MLA Mert Harun CEZAÎ KONULARDA ULUSLARARASI ADLÎ İŞ BİRLİĞİ KANUNU ÇERÇEVESİNDE SORUŞTURMA VEYA KOVUŞTURMANIN YABANCI DEVLETE DEVREDİLMESİ. , 2020, ss.1087 - 1182.
AMA Mert H CEZAÎ KONULARDA ULUSLARARASI ADLÎ İŞ BİRLİĞİ KANUNU ÇERÇEVESİNDE SORUŞTURMA VEYA KOVUŞTURMANIN YABANCI DEVLETE DEVREDİLMESİ. . 2020; 1087 - 1182.
Vancouver Mert H CEZAÎ KONULARDA ULUSLARARASI ADLÎ İŞ BİRLİĞİ KANUNU ÇERÇEVESİNDE SORUŞTURMA VEYA KOVUŞTURMANIN YABANCI DEVLETE DEVREDİLMESİ. . 2020; 1087 - 1182.
IEEE Mert H "CEZAÎ KONULARDA ULUSLARARASI ADLÎ İŞ BİRLİĞİ KANUNU ÇERÇEVESİNDE SORUŞTURMA VEYA KOVUŞTURMANIN YABANCI DEVLETE DEVREDİLMESİ." , ss.1087 - 1182, 2020.
ISNAD Mert, Harun. "CEZAÎ KONULARDA ULUSLARARASI ADLÎ İŞ BİRLİĞİ KANUNU ÇERÇEVESİNDE SORUŞTURMA VEYA KOVUŞTURMANIN YABANCI DEVLETE DEVREDİLMESİ". (2020), 1087-1182.
APA Mert H (2020). CEZAÎ KONULARDA ULUSLARARASI ADLÎ İŞ BİRLİĞİ KANUNU ÇERÇEVESİNDE SORUŞTURMA VEYA KOVUŞTURMANIN YABANCI DEVLETE DEVREDİLMESİ. Yargıtay Dergisi, 46(4), 1087 - 1182.
Chicago Mert Harun CEZAÎ KONULARDA ULUSLARARASI ADLÎ İŞ BİRLİĞİ KANUNU ÇERÇEVESİNDE SORUŞTURMA VEYA KOVUŞTURMANIN YABANCI DEVLETE DEVREDİLMESİ. Yargıtay Dergisi 46, no.4 (2020): 1087 - 1182.
MLA Mert Harun CEZAÎ KONULARDA ULUSLARARASI ADLÎ İŞ BİRLİĞİ KANUNU ÇERÇEVESİNDE SORUŞTURMA VEYA KOVUŞTURMANIN YABANCI DEVLETE DEVREDİLMESİ. Yargıtay Dergisi, vol.46, no.4, 2020, ss.1087 - 1182.
AMA Mert H CEZAÎ KONULARDA ULUSLARARASI ADLÎ İŞ BİRLİĞİ KANUNU ÇERÇEVESİNDE SORUŞTURMA VEYA KOVUŞTURMANIN YABANCI DEVLETE DEVREDİLMESİ. Yargıtay Dergisi. 2020; 46(4): 1087 - 1182.
Vancouver Mert H CEZAÎ KONULARDA ULUSLARARASI ADLÎ İŞ BİRLİĞİ KANUNU ÇERÇEVESİNDE SORUŞTURMA VEYA KOVUŞTURMANIN YABANCI DEVLETE DEVREDİLMESİ. Yargıtay Dergisi. 2020; 46(4): 1087 - 1182.
IEEE Mert H "CEZAÎ KONULARDA ULUSLARARASI ADLÎ İŞ BİRLİĞİ KANUNU ÇERÇEVESİNDE SORUŞTURMA VEYA KOVUŞTURMANIN YABANCI DEVLETE DEVREDİLMESİ." Yargıtay Dergisi, 46, ss.1087 - 1182, 2020.
ISNAD Mert, Harun. "CEZAÎ KONULARDA ULUSLARARASI ADLÎ İŞ BİRLİĞİ KANUNU ÇERÇEVESİNDE SORUŞTURMA VEYA KOVUŞTURMANIN YABANCI DEVLETE DEVREDİLMESİ". Yargıtay Dergisi 46/4 (2020), 1087-1182.