Samsun koşullarında ekim zamanının barbunya fasulye (Phase vulgaris L.) yetiştiriciliğinde erkencilik, verim ve bazı kalite özellikleri üzerine etkilerinin belirlenmesi

BALKAYA, Ahmet; ODABAŞ, M. Serhat

Samsun koşullarında ekim zamanının barbunya fasulye (Phase vulgaris L.) yetiştiriciliğinde erkencilik, verim ve bazı kalite özellikleri üzerine etkilerinin belirlenmesi

Ahmet BALKAYA, (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölümü, Samsun, Türkiye)

M. Serhat ODABAŞ (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü, Samsun, Türkiye)

Bahçe

3 0

Yıl: 2004 Cilt: 33 Sayı: 1-2 Sayfa Aralığı: 7 - 15 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Samsun koşullarında ekim zamanının barbunya fasulye (Phase vulgaris L.) yetiştiriciliğinde erkencilik, verim ve bazı kalite özellikleri üzerine etkilerinin belirlenmesi

Öz:

Bu araştırma, Samsun ekolojik koşullarında ekim zamanlarının barbunya çeşitlerinin taze meyve ve iç bakla olarak yetiştirilmesi durumunda erkencilik ve verimlilik durumları ile kalite özellikleri üzerine olan etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır,. 2001-2002 yıllarında yürütülen araştırmada, ilkbahar döneminde 15'er gün aralıklarla üç farklı tohum ekim zamanı (16 Nisan, 1 Mayıs, 16 Mayıs) ve dört çeşit (Toya, Bursa oturak, Sırık 97 ve Gitan) denenmiştir. 2. ekim zamanında (1 Mayıs) yetiştirilen çeşitlerde bakla büyüklüklerinin diğer ekim zamanlarına göre daha iri baklalar oldukları belirlenmiştir. En yüksek taze bakla verimi her iki yılda da 2.ekim zamanında bodur formlu çeşitlerde; B.oturak (1293 kg/da, 1929 kg/da), sırık formlu çeşitlerde ise Gitan çeşidinden (1402 kg/da ve 2873 kg/da) elde edilmiştir. İç bakla verim değerleri yönünden de ikinci ekim zamanında yetiştirilen tüm çeşitlerde verim değerleri daha yüksek bulunmuştur. Bodur formlu çeşitlerde B. oturak (1034 kg/da) ve sırık formlu çeşitlerde ise Gitan çeşidinden (1680 kg/da) en yüksek iç bakla verimi elde edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre barbunya fasulyede gerek taze meyve, gerekse iç bakla olarak üretimi için en uygun ekim zamanının 1 Mayıs dönemi olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelime: verim çeşitler ekim zamanı barbunya erkencilik Samsun kalite

Konular: Biyoloji Bahçe Bitkileri Çevre Bilimleri Ekoloji Ziraat Mühendisliği Bitki Bilimleri Biyoloji Çeşitliliğinin Korunması Orman Mühendisliği Entomoloji Ziraat, Toprak Bilimi

Determining the effects of sowing times on earliness, yield and some quality characteristics in pinto bean growing under Samsun ecological conditions

Öz:

This study was conducted to determine the earliness, yield and some quality characteristics of the 'Pinto bean' varieties grown as fresh and unripe pods at different sowing times under Samsun ecological conditions. Three sowing times (16 April, 1 May and 16 May) with 15 day-intervals and four varieties. (Toya, Bursa oturak, Sırık 97 and Gitan) were evaluated in spring season during 2001-2002. It was determined that pods of the varieties sowed at the second sowing time (1 May) were taller, larger and thicker than those of the varieties sown at other sowing times. In both years the highest fresh pod yields were obtained from Bursa oturak in dwarf type varieties (1293 kg/da, 1929 kg/da) and Gitan in snap type varieties (1402 kg/da; 2873 kg/da) at the second sowing time. Unripe pod yield values were higher for all of the varieties sowed at second sowing time compared to other sowing times. The highest unripe pod yields were obtained from Bursa oturak (1034 kg/da) in dwarf varieties and Gitan (1680 kg/da) in snap type varieties. According to the results, sowing should be performed on 1st May to obtain higher yields and qualities in fresh pod and unripe pod type growing

Anahtar Kelime: reddish beans earliness Samsun quality yields varieties sowing date

Konular: Biyoloji Bahçe Bitkileri Çevre Bilimleri Ekoloji Ziraat Mühendisliği Bitki Bilimleri Biyoloji Çeşitliliğinin Korunması Orman Mühendisliği Entomoloji Ziraat, Toprak Bilimi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Akcin, A., 1974. Erzurum Şartlarında Yetişti- rilen Kuru Fasulye Çeşitlerinde Gübreleme, Ekim Zamanı ve Sıra Aralığının Tane Verimine Etkisi İle Bu Çeşitlerin Fenolojik ve Morfolojik ve Teknolojik Karakterleri Üzerinde Bir Araştırma. A-tatürk Univ. Ziraat Fak., Yayın No: 157, Araştırma Serisi No: 93. Erzurum.
2. Anonim, 2001. Tarımsal Yapı ve Üretim. DİE Yayın No.:2758.
3. Ayanoğlu, F., ve M. Engin, 1995. Bazı Fa- sulye Çeşitlerinde Farklı Ekim Zamanlarının Verim ve Verimle İlgili Karakterlere Etkisi Üzerinde Araştırmalar. Türkiye II. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi. Cilt 2. s. 241-245.
4. Balkaya, A., ve A. Gülümser, 1999. Karade- niz Bölgesi'nin Taze Fasulye Üretim Durumu. Tarım Sempozyumu. Bildiriler. Samsun. Cilt 2. s: 557-568.
5. Balkaya, A., R. Yanmaz, H. Bozoglu ve A. Gülümser, 1999. Samsun İlinin Taze Fasulye Yetiştiriciliği Yönünden Durumunun Belirlenmesi. Karadeniz Bölgesi Tarım Semp. Bildiriler. Cilt 1. s: 51-62.
6. Balkaya, A., A. and M. S. Odabaş, 2002. Determination of The Seed Characteristics in Some Significant Snap Bean Varieties Grown in Samsun, Turkey. Pakistan Journal of Biological Sciences 5 (4): 382-387.
7. Baykan, Y., 1995. Farklı Ekim Zamanı ve E- kim Sıklığının Fasulyede Verim ve Verim Öğelerine Etkileri (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). A.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
8. Baytorun, A., N., K. Abak, H. Tokgöz and O. Altuntaş, 1993. Effect of Different Cover Types on The Greenhouse Climate and Tomato Plant Development. 2nd ISHS Symposium on Protected Cultivation of Solanaceae in Wild Winter Climates, A-dana-Turkey.
9. Ceylan, A., ve H. Sepetoğlu, 1983. Börülcede (Vigna unguiculata L.) Çeşit-Ekim Zamanı Üzerinde Araştırma. EÜZF Derg. 20 (I): 25-40.
10. Duke, J. A., 1983. Phaseolus vulgarıs L. Handbook of Energy Crops. (Unpublished).
11. Ekinci., A.S., 1976. Özel Sebzecilik. İkinci Baskı. İstanbul. 319 s.
12. Gündüz , B., T. Sermenli, U. Karadavut, K. Mavi ve C. Erdoğan, 2000. Amik Ovasında Farklı Zamanlarda Yetiştirilen Bazı Fasulye Çeşitlerinin Bakla Özelliklerinin Belirlenmesi. ///. Sebze Tarımı Sempozyumu, s: 335-340.
13. Saray, E,, 1991. Erzincan Şartlarında Taze Fasulye Çeşit Tespit Denemesi. Açıkta Sebze Yetiştirme Araştırma Projesi Sonuç Raporu. 16 s.
14. Sepetoğlu, H., 1994. Yemeklik Tane Bakla- giller. Ege. Univ. Ziraat Fak. Yayınları. Ders Notları:24. izmir.
15.Şehirali, S., 1980. Bodur Fasulye de (Phaseolus vulgaris var. nanus DEKAP) Ekim Sıklığının Verimle İlgili Bazi Karakterler Üzerine Etkisi. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yayınları: 738. Bilimsel Araştırma ve İncelemeler: 429. Ankara.
16, Şehirali, S., 1988. Yemeklik Dane Baklagiller. Ankara Univ. Ziraat Fak. Yayın.: 1089. Ders Kitabı: 314. Ankara.
17. Uzun, S., Y. Demir ve F. Ozkaraman, 1998. Bitkilerde Işık Kesimi ve Kuru Madde Ü-retimine Etkileri. O.M.U. Ziraat Fak. Dergisi 13 (2): 133-154.
18. Vural, EL, D. Eşıyok ve I. Duman, 2000. Kültür Sebzeleri (Sebze Yetiştirme). 436 s.
19. Wallace, D. H., 1980. Adaptation of Phaseolus Different Environment. Advances in Legume Science. England, pp: 349-357.
20. Yaman, M., 1997. Kuru Fasulyede Ekim Zamanının Generatif Organların Oluşumu ile Çiçek ve Bakla Dökülmesi Üzerine Etkileri. Türkiye II Tarla Bitkileri Kongresi, s: 576-579.
21. Yanmaz, R., 2002. Türkiye Sebzecilik Bib- liyografyası 1923-1999. Ankara. 391 s.

APA	BALKAYA A, ODABAŞ M (2004). Samsun koşullarında ekim zamanının barbunya fasulye (Phase vulgaris L.) yetiştiriciliğinde erkencilik, verim ve bazı kalite özellikleri üzerine etkilerinin belirlenmesi. , 7 - 15.
Chicago	BALKAYA Ahmet,ODABAŞ M. Serhat Samsun koşullarında ekim zamanının barbunya fasulye (Phase vulgaris L.) yetiştiriciliğinde erkencilik, verim ve bazı kalite özellikleri üzerine etkilerinin belirlenmesi. (2004): 7 - 15.
MLA	BALKAYA Ahmet,ODABAŞ M. Serhat Samsun koşullarında ekim zamanının barbunya fasulye (Phase vulgaris L.) yetiştiriciliğinde erkencilik, verim ve bazı kalite özellikleri üzerine etkilerinin belirlenmesi. , 2004, ss.7 - 15.
AMA	BALKAYA A,ODABAŞ M Samsun koşullarında ekim zamanının barbunya fasulye (Phase vulgaris L.) yetiştiriciliğinde erkencilik, verim ve bazı kalite özellikleri üzerine etkilerinin belirlenmesi. . 2004; 7 - 15.
Vancouver	BALKAYA A,ODABAŞ M Samsun koşullarında ekim zamanının barbunya fasulye (Phase vulgaris L.) yetiştiriciliğinde erkencilik, verim ve bazı kalite özellikleri üzerine etkilerinin belirlenmesi. . 2004; 7 - 15.
IEEE	BALKAYA A,ODABAŞ M "Samsun koşullarında ekim zamanının barbunya fasulye (Phase vulgaris L.) yetiştiriciliğinde erkencilik, verim ve bazı kalite özellikleri üzerine etkilerinin belirlenmesi." , ss.7 - 15, 2004.
ISNAD	BALKAYA, Ahmet - ODABAŞ, M. Serhat. "Samsun koşullarında ekim zamanının barbunya fasulye (Phase vulgaris L.) yetiştiriciliğinde erkencilik, verim ve bazı kalite özellikleri üzerine etkilerinin belirlenmesi". (2004), 7-15.

APA	BALKAYA A, ODABAŞ M (2004). Samsun koşullarında ekim zamanının barbunya fasulye (Phase vulgaris L.) yetiştiriciliğinde erkencilik, verim ve bazı kalite özellikleri üzerine etkilerinin belirlenmesi. Bahçe, 33(1-2), 7 - 15.
Chicago	BALKAYA Ahmet,ODABAŞ M. Serhat Samsun koşullarında ekim zamanının barbunya fasulye (Phase vulgaris L.) yetiştiriciliğinde erkencilik, verim ve bazı kalite özellikleri üzerine etkilerinin belirlenmesi. Bahçe 33, no.1-2 (2004): 7 - 15.
MLA	BALKAYA Ahmet,ODABAŞ M. Serhat Samsun koşullarında ekim zamanının barbunya fasulye (Phase vulgaris L.) yetiştiriciliğinde erkencilik, verim ve bazı kalite özellikleri üzerine etkilerinin belirlenmesi. Bahçe, vol.33, no.1-2, 2004, ss.7 - 15.
AMA	BALKAYA A,ODABAŞ M Samsun koşullarında ekim zamanının barbunya fasulye (Phase vulgaris L.) yetiştiriciliğinde erkencilik, verim ve bazı kalite özellikleri üzerine etkilerinin belirlenmesi. Bahçe. 2004; 33(1-2): 7 - 15.
Vancouver	BALKAYA A,ODABAŞ M Samsun koşullarında ekim zamanının barbunya fasulye (Phase vulgaris L.) yetiştiriciliğinde erkencilik, verim ve bazı kalite özellikleri üzerine etkilerinin belirlenmesi. Bahçe. 2004; 33(1-2): 7 - 15.
IEEE	BALKAYA A,ODABAŞ M "Samsun koşullarında ekim zamanının barbunya fasulye (Phase vulgaris L.) yetiştiriciliğinde erkencilik, verim ve bazı kalite özellikleri üzerine etkilerinin belirlenmesi." Bahçe, 33, ss.7 - 15, 2004.
ISNAD	BALKAYA, Ahmet - ODABAŞ, M. Serhat. "Samsun koşullarında ekim zamanının barbunya fasulye (Phase vulgaris L.) yetiştiriciliğinde erkencilik, verim ve bazı kalite özellikleri üzerine etkilerinin belirlenmesi". Bahçe 33/1-2 (2004), 7-15.