Beden Eğitimi Dersinde Üçlü Yeterlik Algılarının Değerlendirilmesi: Ölçek Uyarlama Çalışması

Asci, Hülya; KESKIN AKIN, NURGÜL

Beden Eğitimi Dersinde Üçlü Yeterlik Algılarının Değerlendirilmesi: Ölçek Uyarlama Çalışması

Nurgül KESKİN AKIN, (Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Antrenörlük Eğitimi Bölümü, Ağrı, TÜRKİYE)

Hülya AŞÇI (Marmara Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümü, İstanbul, TÜRKİYE)

Türkiye Klinikleri Spor Bilimleri Dergisi

29 8

Yıl: 2021 Cilt: 13 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 302 - 311 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 16-02-2022

Beden Eğitimi Dersinde Üçlü Yeterlik Algılarının Değerlendirilmesi: Ölçek Uyarlama Çalışması

Öz:

Amaç: Bu çalışmada, beden eğitiminde üçlü yeterlik algılarını değerlendirmek amacıyla geliştirilen Beden Eğitimi Öz-Yeterlik, Beden Eğitimi Diğer-Yeterlik ve Beden Eğitimi İlişki Temelli Öz-Yeterlik Ölçeklerinin Türkçe formlarının ortaokul öğrencilerinde geçerlik ve güvenirliğinin incelenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya 122’si kız (X=12,32±0,89), 139’u erkek (X=12,51±0,88) toplamda 261 (X=12,42±0,89) öğrenci katılmıştır. Üç faktörlü ilişkili ölçüm modelinde yer alan Beden Eğitimi Öz-Yeterlik Ölçeği, Beden Eğitimi Diğer-Yeterlik Ölçeği ve Beden Eğitimi İlişki Temelli Öz-Yeterlik Ölçeği 5’li Likert tipindedir. Ölçeklerin yapı geçerliğini test etmek amacıyla, doğrulayıcı faktör analizi kullanılmıştır. Yakınsak geçerlik için ortalama açıklanan varyans [average variance extracted (AVE)] ve bileşik güvenirlik [composite reliability (CR)], ıraksak geçerlik için paylaşılan varyansın karesinin ortalaması [average shared squared variance (ASV)] ve maksimum paylaşılan varyansın karesi [maximum shared squared variance (MSV)] değerleri incelenmiştir. Ölçeklerin güvenirliğini belirlemek için ise Cronbach alfa iç tutarlık ve CR katsayıları hesaplanmıştır. Bulgular: Doğrulayıcı faktör analizi sonuçları ölçeklerin özgün yapısı ile benzerdir. Elde edilen uyum indeksleri model uyumunun iyi olduğunu göstermektedir (x2 /sd=1,66, karşılaştırmalı uyum indeksi=0,95, artan uyum indeksi=0,95, TuckerLewis indeksi=0,95, standardize edilmiş ortalama hataların karekökü=0,05, ortalama hata karekök yaklaşımı=0,05). Faktör yükleri, Öz-Yeterlik Ölçeğinde 0,56-0,84 arasında, Diğer-Yeterlik Ölçeği’nde 0,68-0,84 arasında, İlişki Temelli Öz-Yeterlik Ölçeği’nde ise 0,68-0,80 arasında değerler almıştır. Hesaplanan AVE, CR, ASV ve MSV değerleri, öz-yeterlik, diğer-yeterlik ve ilişki temelli öz-yeterlik ölçeklerinin yakınsak ve ıraksak geçerliğinin sağlandığını göstermiştir. Cronbach alfa katsayıları Öz-Yeterlik Ölçeği için 0,90, Diğer-Yeterlik Ölçeği 0,93 ve İlişki Temelli Öz-Yeterlik Ölçeği için 0,93 olarak hesaplanmıştır. CR katsayıları sırasıyla 0,90, 0,92 ve 0,92 olarak bulunmuştur. Cronbach alfa ve CR katsayıları ölçeklerin güvenirliğini desteklemiştir. Sonuç: Bu sonuçlar, Beden Eğitimi Öz-Yeterlik Ölçeği, Beden Eğitimi DiğerYeterlik Ölçeği ve Beden Eğitimi İlişki Temelli Öz-Yeterlik Ölçeği’nin Türkçe formlarının, ortaokul öğrencilerinde üçlü yeterlik algılarının değerlendirilmesi için geçerli ve güvenilir olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelime:

The Evaluation of Tripartite Efficacy Beliefs in Physical Education Class: Scale Adaptation Study

Öz:

Objective: The study was aimed to investigate the validity and reliability of Turkish versions of Self-Efficacy, Other-Efficacy and Relation-Inferred Self-Efficacy Scales which are measuring tripartite efficacy perceptions of middle school students in physical education class. Material and Methods: One hundred and twenty two girl (X=12.32±.89) and 202 boy (X=12.51±.88) totally 261 (X=12.42±.89) students participated in this study. The three-factor related measurement model which includes Self-Efficacy, Other-Efficacy and Relation-Inferred Self-Efficacy Scales is 5 point Likert type. First order three factor correlated confirmatory factor analysis was used to test construct validity of the scales. In order to determine the convergent and divergent validity average variance extracted (AVE), composite reliability (CR), average shared squared variance (ASV) and maximum shared squared variance (MSV) values were calculated. Cronbach’s Alpha and CR coefficients were calculated for determining reliability of the scales. Results: Confirmatory factor analysis results provided support for the three factor model. The obtained fit indices showed that the model fit was good (x2 /sd=1.66, comparative fit ındex=0.95, incremental fit index=0.95, Tucker-Lewis Index=0.95, standardized root mean squar residual=0.05, root mean square error approximation=0.05). Factor loadings values were between 0.56-0.84 in Self-Efficacy Scale, between 0.68-0.84 in Other-Efficacy Scale, between 0.68-0.80 in Relation-Inferred Self-Efficacy Scale. AVE, CR, ASV and MSV values indicated that convergent validity and divergent validity of the self-efficacy, other-efficacy and relation-inferred self-efficacy scales were supported. Cronbach’s alpha coefficients were calculated as 0.90 for Self-Efficacy Scale, 0.93 for Other-Efficacy Scale, 0.93 for Relation-Inferred Self-Efficacy Scale. CR coefficients were found as 0.90, 0.92 and 0.92, respectively. Cronbach’s alpha and CR coefficients supported reliability of the scales. Conclusion: These results showed that the Turkish versions of Self-Efficacy, Other-Efficacy and Relation-Inferred Self-Efficacy Scales in Physical Education are valid and reliable for evaluating the tripartite efficacy perceptions of Turkish middle school students.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Hagger MS, Chatzisarantis NLD, Barkoukis V, Wang CKJ, Baranowski J. perceived autonomy support in physical education and leisuretime physical activity: a cross-cultural evaluation of the trans-contextual model. Journal of Educational psychology. 2005;97(3): 376-90. [Crossref]
2. Standage M, Duda JL, Ntoumanis N. A model of contextual motivation in physical education: using constructs and tenets from self-determination and goal perspective theories to predict leisure-time exercise intentions. Journal of Educational psychology. 2003;95(1):97- 110. [Crossref]
3. Hilland TA, Stratton G, Vinson D, Fairclough S. The physical Education predisposition Scale: preliminary development and validation. J Sports Sci. 2009;27(14):1555-63. [Crossref] [pubmed]
4. Keskin N, Öncü E, Küçük Kılıç S. Ortaokul öğrencilerinin beden eğitimi dersine yönelik tutum ve öz-yeterlikleri [Attitudes and self-efficacy of middle school students toward physical education classes]. SpORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. 2016;14(1): 93-107. [Crossref]
5. Hagger MS, Chatzisarantis N, Biddle SJ. The influence of self-efficacy and past behaviour on the physical activity intentions of young people. J Sports Sci. 2001;19(9):711-25. [Crossref] [pubmed]
6. Bandura A. Self-efficacy: The exercise of control. 1st ed. New York: Freeman and Company; 1997. [Link]
7. Hagger M, Chatzisarantis NL, Hein V, Soós I, Karsai I, Lintunen T, et al. Teacher, peer and parent autonomy support in physical education and leisure-time physical activity: A transcontextual model of motivation in four nations. psychol Health. 2009;24(6):689-711. [Crossref] [pubmed]
8. Beauchamp MR, Morton KL. Transformational teaching and physical activity engagement among adolescents. Exerc Sport Sci Rev. 2011;39(3):133-9. [Crossref] [pubmed]
9. Lent RW, Lopez FG. Cognitive ties that bind: A tripartite view of efficacy beliefs in growthpromoting relationships. Journal of Social and Clinical psychology. 2002;21(3):256-86. [Crossref]
10. Bandura A. Exercise of personal and collective efficacy in changing societies. In: Bandura A, eds. Self-efficacy in changing societies. New York: Cambridge university press; 1995. p.1-46. [Crossref]
11. Kenny DA, Acitelli LK. Accuracy and bias in the perception of the partner in a close relationship. J pers Soc psychol. 2001;80(3):439- 48. [Crossref] [pubmed]
12. Jackson B, Beauchamp MR, Knapp p. Relational efficacy beliefs in athlete dyads: an investigation using actor-partner interdependence models. J Sport Exerc psychol. 2007;29(2):170-89. [Crossref] [pubmed]
13. Jackson B, Gucciardi DF, Dimmock JA. Tripartite efficacy profiles: a cluster analytic investigation of athletes' perceptions of their relationship with their coach. Journal of Sport and Exercise psychology. 2011;33(3):394- 415. [Crossref] [pubmed]
14. Gairns F, Whipp pR, Jackson B. Relational perceptions in high school physical education: Teacher- and peer-related predictors of female students' motivation, behavioral engagement, and social anxiety. Frontiers in psychology. 2015;6:1-13. [Crossref] [pubmed] [pMC]
15. Jackson B, Whipp pR, Chua KLp, pengelley R, Beauchamp MR. Assessment of tripartite efficacy beliefs within school-based physical education: Instrument development and reliability and validity evidence. psychology of Sport and Exercise. 2012;13(2):108-17. [Crossref]
16. Cheon SH, Song Y. Validation of Tripartite Efficacy Scale in physical education. The Korean Journal of physical Education. 2017;56(6): 175-90. [Crossref]
17. Öncü E, Gürbüz B, Küçük Kılıç S, Keskin N. psychometric properties of the Turkish version of the physical education predisposition scale. In: Önder İ, eds. ERpA International Health and Sports Science Education Congress. Athens: ERpA; 2015. p.179. [Link]
18. Aksu G, Eser MT, Güzeller CO. Faktör analizi. Açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi ile yapısal şitlik modeli uygulamaları. İstanbul: Detay Yayıncılık; 2017. p.25-46.
19. Brislin RW. The wording and translation of research instruments. Lonner WJ, Berry JW eds. Field Methods in Educational Research. 1st ed. Newbury park, CA: Sage; 1986. p.137- 64. [Link]
20. Beaton DE, Bombardier C, Guillemin F, Ferraz M. Guidelines fort he process of cross-cultural adaptation of self-report measures. Spine. 2000;25(24):3186-91. [Crossref] [pubmed]
21. Tabachnick BG, Fidell LS. using multivariate statistics. 6th ed. New Jersey: pearson; 2013. [Link]
22. George D, Mallery p. Descriptive statistics. IBM SpSS Statistics 23 step by step. 14th ed. New York: Routledge Taylor and Francis; 2016. p.114. [Link]
23. Bentler pM. Comparative fit indexes in structural models. psychological Bulletin. 1990;107(2):238-46. [Crossref] [pubmed]
24. Hu LT, Bentler pM. Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal. 1999;6(1):1-55. [Crossref]
25. Büyüköztürk Ş. Çok değişkenli istatistikler. Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı. 18. baskı. Ankara: pegem Akademi; 2013. p.134. 26. Fornell C, Larcker DF. Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research. 1981;18(1):39-50. [Crossref]
27. Yang Y, Green SB. Coefficient Alpha: A reliability coefficient for the 21st century? Journal of psychoeducational Assessment. 2011;29(4):377-92. [Crossref]
28. Hair Jr. JF, Black WC, Babin BJ, Anderson RE. Exploratory factor analysis. Multivariate data analysis. 7th ed. prentice Hall; 2014. p.126.
29. Schermelleh-Engel K, Moosbrugger H, Müller H. Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of psychological Research Online. 2003;8(2):23-74. [Link]
30. Byrne BM. Application 2: Testing the factorial validity of scores from a measurement scale (First-Order CFA Model). Structural equation modelling with AMOS: basic concepts, applications, and programming. 3rd ed. New York: Routledge Taylor and Francis; 2016. p.128. [Link]
31. Kozak M. Veri analizi. [Scientific research: design, writing and publishing techniques]. Bilimsel araştırma: tasarım, yazım ve yayım teknikleri. 3. Baskı. Ankara: Detay Yayıncılık; 2017. p.150.
32. Nunnally JC, Bernstein IH. Statistical foundations. psychometric theory. 3rd ed. New York: McGraw-Hill; 1994. p.248-92. [Link]
33. Robinson Jp, Shaver pR, Wrightsman LS. Measures of personality and social psychological attitudes. 1st ed. San Diego: Academic press; 1991. [Crossref]
34. Erkuş A. Kağıt-kaleme dayanan veri toplama araçları. Davranış bilimleri için bilimsel araştırma süreci. 4. Baskı. Ankara: Seçkin Yayıncılık; 2013. p.139.
35. Messick S. Validity of psychological assessment: Validation of inferences from persons' responses and performances as scientific inquiry into score meaning. American psychologist. 1995;50(9):741-9. [Crossref]

APA	KESKIN AKIN N, Asci H (2021). Beden Eğitimi Dersinde Üçlü Yeterlik Algılarının Değerlendirilmesi: Ölçek Uyarlama Çalışması. , 302 - 311.
Chicago	KESKIN AKIN NURGÜL,Asci Hülya Beden Eğitimi Dersinde Üçlü Yeterlik Algılarının Değerlendirilmesi: Ölçek Uyarlama Çalışması. (2021): 302 - 311.
MLA	KESKIN AKIN NURGÜL,Asci Hülya Beden Eğitimi Dersinde Üçlü Yeterlik Algılarının Değerlendirilmesi: Ölçek Uyarlama Çalışması. , 2021, ss.302 - 311.
AMA	KESKIN AKIN N,Asci H Beden Eğitimi Dersinde Üçlü Yeterlik Algılarının Değerlendirilmesi: Ölçek Uyarlama Çalışması. . 2021; 302 - 311.
Vancouver	KESKIN AKIN N,Asci H Beden Eğitimi Dersinde Üçlü Yeterlik Algılarının Değerlendirilmesi: Ölçek Uyarlama Çalışması. . 2021; 302 - 311.
IEEE	KESKIN AKIN N,Asci H "Beden Eğitimi Dersinde Üçlü Yeterlik Algılarının Değerlendirilmesi: Ölçek Uyarlama Çalışması." , ss.302 - 311, 2021.
ISNAD	KESKIN AKIN, NURGÜL - Asci, Hülya. "Beden Eğitimi Dersinde Üçlü Yeterlik Algılarının Değerlendirilmesi: Ölçek Uyarlama Çalışması". (2021), 302-311.

APA	KESKIN AKIN N, Asci H (2021). Beden Eğitimi Dersinde Üçlü Yeterlik Algılarının Değerlendirilmesi: Ölçek Uyarlama Çalışması. Türkiye Klinikleri Spor Bilimleri Dergisi, 13(2), 302 - 311.
Chicago	KESKIN AKIN NURGÜL,Asci Hülya Beden Eğitimi Dersinde Üçlü Yeterlik Algılarının Değerlendirilmesi: Ölçek Uyarlama Çalışması. Türkiye Klinikleri Spor Bilimleri Dergisi 13, no.2 (2021): 302 - 311.
MLA	KESKIN AKIN NURGÜL,Asci Hülya Beden Eğitimi Dersinde Üçlü Yeterlik Algılarının Değerlendirilmesi: Ölçek Uyarlama Çalışması. Türkiye Klinikleri Spor Bilimleri Dergisi, vol.13, no.2, 2021, ss.302 - 311.
AMA	KESKIN AKIN N,Asci H Beden Eğitimi Dersinde Üçlü Yeterlik Algılarının Değerlendirilmesi: Ölçek Uyarlama Çalışması. Türkiye Klinikleri Spor Bilimleri Dergisi. 2021; 13(2): 302 - 311.
Vancouver	KESKIN AKIN N,Asci H Beden Eğitimi Dersinde Üçlü Yeterlik Algılarının Değerlendirilmesi: Ölçek Uyarlama Çalışması. Türkiye Klinikleri Spor Bilimleri Dergisi. 2021; 13(2): 302 - 311.
IEEE	KESKIN AKIN N,Asci H "Beden Eğitimi Dersinde Üçlü Yeterlik Algılarının Değerlendirilmesi: Ölçek Uyarlama Çalışması." Türkiye Klinikleri Spor Bilimleri Dergisi, 13, ss.302 - 311, 2021.
ISNAD	KESKIN AKIN, NURGÜL - Asci, Hülya. "Beden Eğitimi Dersinde Üçlü Yeterlik Algılarının Değerlendirilmesi: Ölçek Uyarlama Çalışması". Türkiye Klinikleri Spor Bilimleri Dergisi 13/2 (2021), 302-311.