Bazı fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinde verim ve verim unsurları arasındaki ilişkiler ve path analizi

PEKŞEN, ERKUT; GÜLÜMSER, Ali

Bazı fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinde verim ve verim unsurları arasındaki ilişkiler ve path analizi

Erkut PEKŞEN, (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü, Samsun, Türkiye)

Ali GÜLÜMSER (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü, Samsun, Türkiye)

Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi (. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi)

4 1

Yıl: 2005 Cilt: 20 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 82 - 87 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Bazı fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinde verim ve verim unsurları arasındaki ilişkiler ve path analizi

Öz:

Bu araştırma bazı fasulye (Phaseolııs vulgaris L.) genotiplerinde tane verimi ve verimle ilgili özellikli arasındaki ilişkiler ve bu özelliklerin tane verimi üzerindeki doğrudan ve dolaylı etkilerini belirlemek amacıyla 20C ve 2003 yıllarında Samsun'da yapılmıştır. Araştırmada dört fasulye çeşidi (Yalova-5, Şahin-90, Karacaşehir-90 - Yunus-90) ve iki populasyon (Amerikan Çalı ve İğdır) olmak üzere altı fasulye genotipi kullanılmıştır. Çalışma Şans Bağlı Bloklar deneme desenine göre üç tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Tane verimi bitki boyu ile olumlu önemli ilişki gösterirken, tane verimi ile bakla sayısı, bitkide tohum sayısı, bakla uzunluğu, sap verimi ve ilk bak yüksekliği arasında olumlu ve çok önemli ilişkiler bulunmuştur. Path analizi sonuçlan tane verimine katkıda bulum başlıca özelliklerin yüksek doğrudan ve olumlu etkilerinden dolayı bitkide tohum sayısı (0.8605), ortalama tohuı ağırlığı (0.4314) ve bitkide bakla sayısı (0.3408) olduğunu ve bu özelliklerin fasulyede ıslah çalışmalarında yükse tohum verimi için seleksiyon kriterleri olarak kullanılabileceğini göstermiştir.

Anahtar Kelime: verim ögeleri tane verimi fasulye seleksiyon tohum ağırlığı istatistiksel analizler bakla sayısı Phaseolus vulgaris genotip path analizi

Konular: Biyoloji Bahçe Bitkileri Çevre Bilimleri Ekoloji Ziraat Mühendisliği Bitki Bilimleri Biyoloji Çeşitliliğinin Korunması Orman Mühendisliği Ziraat, Toprak Bilimi

Relationships between seed yield components and path analysis in some common bean (Phaseolus vulgaris L.) genotypes

Öz:

This study was conducted to determine the relationships among seed yield and yield component and their direct and indirect effects of contributing characters to seed yield in common bean (Phaseolus vulgaris L genotypes in 2002 and 2003 years in Samsun. Four common bean cultivars (Yalova-5, Şahin-90, Karacaşehir-90 an Yunus-90) and two populations (Amerikan Çalı and İğdır) were used in the study. The study was carried out in tli Randomized Complete Block design with three replications. Highly significant and positive correlations were foun between seed yield and pods/plant, seeds/plant, pod length, straw yield/plant and first pod height while plant heigl was positively and significantly correlated with seed yield. Path coefficient analysis results indicated that seeds/plai (0.8605), average seed weight (0.4314) and pods/plant (0.3408) were the major yield contributing characters due t their high direct and positive effects on seed yield and these characters could be used in common bean breeding ı selection criteria for high seed yield.

Anahtar Kelime: seed weight statistical analysis pod number Phaseolus vulgaris genotypes path analysis yield components grain yield bean selection

Konular: Biyoloji Bahçe Bitkileri Çevre Bilimleri Ekoloji Ziraat Mühendisliği Bitki Bilimleri Biyoloji Çeşitliliğinin Korunması Orman Mühendisliği Ziraat, Toprak Bilimi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Amini, A., Ghannadha, M., Abd-Mishani, C, 2002. Genetic diversity and correlation between different traits in common bean (Phaseolus vulgaris L.). Iranian J. of Agricultural Sci., 33 (4): 605-615.
Anonymous, 2004. http://faostat.fao.org/faostat/ form? collection=Production. Crops.Primary&Domain= Production&servlet=l&hasbulk==&version= ext& language=EN (Erişim tarihi: 08.06.2005).
Bozoğlu, H., Gülümser, A., 1999. Kuru fasulyede {Phaseolus vulgaris L.) bazı tarımsal özelliklerin korelasyonları ve kalıtım derecelerinin belirlenmesi. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi (15-18 Kasım 1999), Cilt III, Çayır-Mera Yembitkileri ve Yemeklik Baklagiller, 360-365, Adana.
Dhiman, K.R., 1996. Path analysis in dry bean germplasm. Indian Journal of Genetics and Plant Breeding, 56 (4): 439-446.
Dimova, D., Svetteva, D., Lozanov, I., 1991. Correlation and path coefficient analysis of some quantitative characters in French bean. Genetika i Selektsiya, 24 (4): 221-225.
Duarte, R.A., Adams, M.W., 1972. A path coefficient analysis of some yield component interrelations in field beans (Phaseolus vulgaris L.). Crop Sci. 12: 579-582.
Dharampal-Singh, Garcia-Salinas, 1983. Path analysis studies in dry beans. Agronomy Abstracts, 80.
Düzgüneş, O., Kesici, T., Kavuncu, O., Gürbüz, F., 1987. Araştırma ve Deneme Metotları. Ank. Üniv. Zir. Fak. Yayınlan. 1021. Ders Kitabı No. 295. ; Ankara.
Erman, M., Çiftçi, V., Geçit, H.H., 1997. Nohut (Cicer arietinum L.)'ta özellikler arası ilişkiler ve path katsayısı analizi üzerine bir araştırma. Tarım Bilimleri Dergisi, 3 (3): 43-46.
Ghoss, R.K., Chatterjee, B.N., 1988. Path analysis of important growth functions of Indian Mustard {Brassica juncea L. Czern and Coss.). J. Agronomy & Crop Sci., 160: 116-121.
İşler, N., Çalışkan, M.E., 1998. Gap bölgesi ekolojik koşullarında soyada (Glycine max (L.) Merr.) verim ve verime etkili bazı özelliklerin korelasyonu ve path analizi. Tr. J. of Agriculture and Forestry, 22: 1-5.
Kürek, A.J., Carvalho, F.I.F. de, Assmann, I.C., Marchioro, V.S., Cruz, P.J., 2001. Path analysis as an indirect selection criterion for bean grain yield. Revista Brasileira de Agrociencia, 7 (i): 29-32.
Mac Kenzie, D.R., Chen, N.C., Diou, T.D., Hendry Wu B.F., Oyer, E.B., 1975. Response of Mungbean (Vigna radiata (L.) Wikzek var. radiata) and Soybean (Glycine max (L.) Merr.) to increasing plant density. J. American Soc. Hort. Sci., 100 (5): 579- 583.
Mebrahtu, B.T., Wondi, M., Rangapta, M., 1991. Path coefficient analysis of ozone on seed yield and seed yield components of bean (Phaseolus vulgaris L.). J. Hort. Sci., 66: 59-66.
Meshram, L.D., 1977. Genotypic variability and correlation coefficient related to yield and other quantitative characters and the use of path coefficient in Mung (Phaseolus vulgaris Roxb.). In. 3rd Int. Cong. Sabrao. Grain Legumes Breeding, 17-20.
Önder, M., 1994. Bodur kuru fasulye (Phaseolus vulgaris L. var. nanus DEKAP) çeşitlerinde tane verimi ve bazı verim komponentlerinin korelasyonu ve path analizi. Türkiye 1. Tarla Bitkileri Kongresi (25-29 Nisan 1994), Cilt 1, Agronomi Bildirileri, 122-126, İzmir.
Önder, M., Özkaynak, İ., 1994. Bakteri aşılaması ve azot uygulamasının bodur kuru fasulye çeşitlerinin tane verimi ve bazı özellikleri üzerine etkileri. Tr. J. of Agricultural and Forestry, 18: 463-471.
Önder, M., Şentürk, D., 1996. Ekim zamanlarının bodur kuru fasulye çeşitlerinde dane ve protein verimi ile verim unsurlarına etkisi. S. Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 10 (13): 7-18.
Poehlman, J.M., 1979. Breeding Field Crops. 2nd Edition, The Avi Publishing Company, Inc., Connecticut, 483.
Pooran-Chand, 1999. Character association and path analysis in rajmash. Madras Agricultural J., 85: 188-190.
Prakash, K.S., Ram,H.H., 1981. Path-coefficient analysis of morphological traits and developmental stages in French-bean. Indian J. of Agricultural Sci., 51 (2): 76-80.
Shabana, R., Shrief, S.A., Ibrahim, A.F., Geisler, G., 1990. Correlation and path coefficient analysis for some new released spring rapeseed cultivars under different competetive systems. J. Agronomy &Crop Sci., 165: 138-143.
Shinde, S.S., Dumbre, A.D., 2001. Correlation and path coefficient analysis in French bean. J. of Maharashtra Agricultural Universitie, 26 (1): 48-49.
Singh, V., Singh, F., 1989. Selection criteria for yield ip chickpea (Cicer ai-ietinum L.). Indian J. of Agricultural Sci., 59 (1): 32-35.
Sobral, C.A.M., Sobral, E.S. G., 1983. Evaluation of yield of cultivars and lines of beans in Rhondoia. Pesquisa em Andemento. Unidade de Execucao de Pesguisa de Abitca Estedual de Porto Velho, 32-40.
Şehirali, S., 1980. Bodur fasulyede (Ph. vulgaris L. var. nanus Dekap) ekim sıklığının verimle İlgili bazı karakterler üzerine etkisi. A. Ü. Zir. Fak. Yayınları: 738, Bilimsel Araştırma ve İncelemeler: 29, Ankara.
Torun, M., Köycü, C, 1999. Mısır bitkisinde tane verimi ile bazı verim unsurları arasındaki ilişkilerin saptanması. Tr. L of Agriculture and Forestry, 23: 1021-1027.
Westermann, D.T., Crothers, S.E., 1977. Plant population effects on the seed yield components of beans. Crop Sci., 17:493-496.
Yorgancılar, Ö., Kenar, D., Şehirali, S., 2003. Farklı azot dozu uygulamasının bodur fasulye çeşitlerinin verim ve verim öğeleri üzerine etkisi. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi (13-17 Ekim 2003), 555-559, Diyarbakır.
Yurtsever, N., 1984. Deneysel İstatistik Metotları. TOKB, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Yayınları. 623. Ankara.

APA	PEKŞEN E, GÜLÜMSER A (2005). Bazı fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinde verim ve verim unsurları arasındaki ilişkiler ve path analizi. , 82 - 87.
Chicago	PEKŞEN ERKUT,GÜLÜMSER Ali Bazı fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinde verim ve verim unsurları arasındaki ilişkiler ve path analizi. (2005): 82 - 87.
MLA	PEKŞEN ERKUT,GÜLÜMSER Ali Bazı fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinde verim ve verim unsurları arasındaki ilişkiler ve path analizi. , 2005, ss.82 - 87.
AMA	PEKŞEN E,GÜLÜMSER A Bazı fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinde verim ve verim unsurları arasındaki ilişkiler ve path analizi. . 2005; 82 - 87.
Vancouver	PEKŞEN E,GÜLÜMSER A Bazı fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinde verim ve verim unsurları arasındaki ilişkiler ve path analizi. . 2005; 82 - 87.
IEEE	PEKŞEN E,GÜLÜMSER A "Bazı fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinde verim ve verim unsurları arasındaki ilişkiler ve path analizi." , ss.82 - 87, 2005.
ISNAD	PEKŞEN, ERKUT - GÜLÜMSER, Ali. "Bazı fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinde verim ve verim unsurları arasındaki ilişkiler ve path analizi". (2005), 82-87.

APA	PEKŞEN E, GÜLÜMSER A (2005). Bazı fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinde verim ve verim unsurları arasındaki ilişkiler ve path analizi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi (. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi), 20(3), 82 - 87.
Chicago	PEKŞEN ERKUT,GÜLÜMSER Ali Bazı fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinde verim ve verim unsurları arasındaki ilişkiler ve path analizi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi (. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi) 20, no.3 (2005): 82 - 87.
MLA	PEKŞEN ERKUT,GÜLÜMSER Ali Bazı fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinde verim ve verim unsurları arasındaki ilişkiler ve path analizi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi (. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi), vol.20, no.3, 2005, ss.82 - 87.
AMA	PEKŞEN E,GÜLÜMSER A Bazı fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinde verim ve verim unsurları arasındaki ilişkiler ve path analizi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi (. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi). 2005; 20(3): 82 - 87.
Vancouver	PEKŞEN E,GÜLÜMSER A Bazı fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinde verim ve verim unsurları arasındaki ilişkiler ve path analizi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi (. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi). 2005; 20(3): 82 - 87.
IEEE	PEKŞEN E,GÜLÜMSER A "Bazı fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinde verim ve verim unsurları arasındaki ilişkiler ve path analizi." Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi (. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi), 20, ss.82 - 87, 2005.
ISNAD	PEKŞEN, ERKUT - GÜLÜMSER, Ali. "Bazı fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinde verim ve verim unsurları arasındaki ilişkiler ve path analizi". Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi (. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi) 20/3 (2005), 82-87.