Sinop Bölgesinde (Karadeniz) avlanan kalkan (Scophthalmus maeoticus Pallas, 1811) balığının et verimi ile protein ve yağ oranlarının mevsimsel değişimi
Yıl: 2005 Cilt: 17 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 629 - 635 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Sinop Bölgesinde (Karadeniz) avlanan kalkan (Scophthalmus maeoticus Pallas, 1811) balığının et verimi ile protein ve yağ oranlarının mevsimsel değişimi
Öz: Bu araştırma, Sinop bölgesinde 2001 yılı içerisinde avlanan kalkan (Scophthalmus nıaeoticus Pallas 1811) balığının et verimi ile protein ve yağ oranının mevsimsel değişiminin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Dişi bireylerin iç organ, yüzgeçler, karaciğer, kuyruk ve böbreklerinin vücut ağırlığına göre yüzde oranlan sırasıyla %4,08, %3,24, %l,90, %1,16 ve %0,48 olarak bulunmuştur. Bu oranlar erkek bireyler için ise %3,58, %3,51, %1,62, %1,33 ve %0,53 şeklinde hesaplanmıştır. Erkek ve dişi balıkların %72,66±0,59 ve 69,40±0,694 olarak belirlenen net et oranlan arasındaki fark istatistiksel olarak önemli bulunmuştur (P<0,05). Dişi balıkların kış, ilkbahar, yaz ve sonbahar için hesaplanan ortalama et verimleri sırasıyla %69,81, %66,67, %73,58 ve %72,64 ve bu mevsimlerde erkek bireylerin ortalama et verimleri ise sırasıyla %70,77, %71,89, %76 ve %73,59 şeklinde bulunmuştur. Ortalama protein ve yağ oranları dişi bireyler için 20,42±0,218 ve 1,03+0,064, erkek bireyler için 20,66+0,237 ve l,15±0,036 olarak hesaplanmıştır. Bu çalışma sonunda kalkan balığının en iyi et verimine ve kimyasal yapısına sonbaharda sahip olduğu belirlenmiştir.
Anahtar Kelime: Seasonal variations of meat yield and protein & oil rates of turbot (Scophthalmus maeoticus Pallas, 12811) caught in Sinop region (Black Sea)
Öz: This study was carried out to determine the changes of meat yield and protein and oil rates composition of turbot (Scophthalmus maeoticus Pallas, 1811), caught in Sinop area in 2001, according to season. The internal organs, fins, liver, tail and kidney rates of turbot according to total weight for sexes were calculated as 4.08%, 3.24%, 1.90 %, 1.16% and 0.48% in females and 3.58%, 3.51%, 1.62%, 1.33% and 0.53% males, respectively. It was determined that there was a significant difference between male (72.66%) and female (69.40%) meat yields (P<0.05). The mean meat yield of turbot according to sexes were calculated as 69.81%, 66.67%, 73.58%, 72.64% in females and 70.77%, 71.89%, 76%, 73.59% in males for winter, spring, summer and autumn, respectively. The mean crude protein and crude oil of female was 20.42±0.218 and 1.03±0.064, while male was 20.66+0.237 and 1.15±0.036. At the end of this study, it was determined that the highest value of turbot meat yield and chemical structure were in the autumn.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- 1. Erkoyuncu, M. Erdem, O. Samsun, E. Özdamar ve Y. Kaya, Karadeniz'de avlanan bazı balık türlerinin et verimi, kimyasal yapısı ve boy-ağırlık ilişkisinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. İstanbul Üniversitesi, Su Ürünleri Dergisi, 8,1-2, 181-191,1994.
- 2.Anonim, Su Ürünleri İstatistikleri 2003. Devlet İstatistik Enstitüsü Yayınları, Ankara, 2005.
- 3.A. Acara, The oil content variation of anchovy, horse mackarel and mackarel in the Black Sea. GFCM, Technical paper No:23:167-174, 1957.
- 4.E. Düzgüneş ve H. Karaçam, Doğu Karadeniz' deki mezgit (Gadus euxinus Nord., 1840) balıklarında bazı populasyon parametreleri, et verimi ve biyokimyasal kompozisyonu. Doğa Tr. J. Of. Zoology. 14,345- 352,1990.
- 5.E. Düzgüneş ve H. Karaçam, Some population aspects, mealt yield and biochemical composition of mediterranean horse mackerel, Trachurus mediterranius (Steindacher, 1968) in the Black Sea. Doğa Tr. J. of Zoology, 15, 195-201,1991.
- 6.O. Samsun, E. Özdamar ve İ. Erkoyuncu, Sinop yöresinde avlanan zargana (Belone belone euxini, Günther, 1866) balığının bazı balıkçılık biyolojisi parametreleri ile et veriminin araştırılması. Doğu Anadolu Bölgesi II. Su Ürünleri Sempozyumu, Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Su Ürünleri Bölümü, Erzurum, 14-16 Haziran, 1995.
- 7.N. Sivri, M. Boran ve E. Başar, Karadeniz'de avlanan bazı balık türlerinin et verimi ve kimyasal yapılarına göre ekonomik değerlendirilmesi. Akdeniz Balıkçılık Kongresi 9-11 Nisan, İzmir, 699-709, 1997.
- 8.H. Karaçam ve E. Düzgüneş, Hamsi (Engraulis encrasicolus L. 1758) balıklarında net et verimi ve besin analizleri üzerine bir araştırma. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi 5, 19-20,100-107, 1988.
- 9.M. Çelik, Y.Yanar ve A. Gerek, Akdeniz'de üç barbun türünün (Mullus barbatus, M. Surmuletus,(Upeneus moluccensis) besin bileşenleri yönünden karşılaştırılması. X. Ulusal Su Ürünleri Sempozyumu,22-24 Eylül/Adana, 357-362,1999.
- 10.N. Samsun, O. Samsun, S. Bilgin ve F. Kalaycı, Sinop Yöresinde küçük balıkçılar tarafından avlanan palamut {Sarda sadra Bloch, 1758) balığının av kompozisyonu ve et veriminin araştırılması. XII. Ulusal Su Ürünleri Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Fırat Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi, 2-5 Eylül 2003 Elazığ; 506-511, 2003.
- 11.N. Özdemir ve D. Şen, Fırat Nehrinde bulunan Leuciscus cephalus (Linneaus, 1758)'un çeşitli organların toplam vücut ağırlığındaki oranları ve et randımanı. Fırat Üniversitesi Fen Fakültesi Dergisi, Sayı:l, 84-90, 1982.
- 12.N. Özdemir ve D. Şen, Karakocan - Kalecik - Elazığ Göleti'nde bulunan Barbus plebejus lacerta (Heckel, 1843)'nm et verimi. Cumhuriyet Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Fen Bilimleri Dergisi, 6,73-81,1988.
- 13.M.A. Akpınar, Cyprinus carpio L. (osteichthyes:Cyprinidae)'nın karaciğer ve kasındaki total lipid ve total yağ asidinin mevsimsel değişimi. Cumhuriyet Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Fen Bilimleri Dergisi,4,33-42,1986.
- 14.E. Duman, ve M. Duman, Keban Baraj Gölü'nden avlanan Capoeta trutta Heckel, 1843 ile Barbus rajanorum mystaceus Heckel, 1843'ün et verimi ve besin değerleri. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi,13 (l-2),83-88, 1996.
- 15.D. Şen, E. Duman ve M. Duman, Keban Baraj Gölü'nde yaşayan Barbus esocinus (Heckel, 1843) ve Barbus xanthopterus (Heckel, 1843) populasyonlarmm biyoekolojik özelliklerinin incelenmesi. Fırat Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 8(1),113-129, 1996.
- 16.A.Ş. Korkmaz, ve M. Kırkağaç, Sakarya Nehri (Sakaryabaşı Bölgesi) karayayın balıklarının (Clarias Cuv.Et val. 1840) vücut kompozisyonu ve et verimi üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Eğirdir Su Ürünleri Fakültesi Dergisi, Sayı,8,35-40, 2003.
- 17.A.Y. Korkut ve B. Hoşsu, Balık Besleme ve Yem Teknolojisi II. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Yayınları No:54, Ders Kitabı Dizin No:23, 250,1998.
- 18.H.Gülyavuz ve M. Ünlüsayın, Su Ürünleri İşleme Teknolojisi. Ders Kitabı. Süleyman Demirel Üniversitesi Eğirdir Su Ürünleri Fakültesi, İsparta, 366 s, 1999.
- 19.N. Samsun, Sinop yöresinde avlanan kalkan (Scophthalmus maeoticus Pallas, 1811) balıklarının, bazı biyolojik özelliklerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun, 162 s, 2004.
- 20.A.S.Dawson, and A.S. Grimm, Quantitative seasonal changes in the protein, lipid and energy content of carcass, ovaries and liver of adult female plaice, Pleuronectes plasetta J. Fish Biol. 16,493-504, 1980.
- 21.M. Zengin, Doğu Karadeniz kıyılarındaki kalkan (Scophthalmus Maeoticus Pallas,1811) balığının biyoekolojik özellikleri ve populasyon parametreleri. Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 221 s, 2000.
| APA | SAMSUN N, Samsun O, KALAYCI F (2005). Sinop Bölgesinde (Karadeniz) avlanan kalkan (Scophthalmus maeoticus Pallas, 1811) balığının et verimi ile protein ve yağ oranlarının mevsimsel değişimi. , 629 - 635. |
| Chicago | SAMSUN Necati,Samsun Osman,KALAYCI Ferhat Sinop Bölgesinde (Karadeniz) avlanan kalkan (Scophthalmus maeoticus Pallas, 1811) balığının et verimi ile protein ve yağ oranlarının mevsimsel değişimi. (2005): 629 - 635. |
| MLA | SAMSUN Necati,Samsun Osman,KALAYCI Ferhat Sinop Bölgesinde (Karadeniz) avlanan kalkan (Scophthalmus maeoticus Pallas, 1811) balığının et verimi ile protein ve yağ oranlarının mevsimsel değişimi. , 2005, ss.629 - 635. |
| AMA | SAMSUN N,Samsun O,KALAYCI F Sinop Bölgesinde (Karadeniz) avlanan kalkan (Scophthalmus maeoticus Pallas, 1811) balığının et verimi ile protein ve yağ oranlarının mevsimsel değişimi. . 2005; 629 - 635. |
| Vancouver | SAMSUN N,Samsun O,KALAYCI F Sinop Bölgesinde (Karadeniz) avlanan kalkan (Scophthalmus maeoticus Pallas, 1811) balığının et verimi ile protein ve yağ oranlarının mevsimsel değişimi. . 2005; 629 - 635. |
| IEEE | SAMSUN N,Samsun O,KALAYCI F "Sinop Bölgesinde (Karadeniz) avlanan kalkan (Scophthalmus maeoticus Pallas, 1811) balığının et verimi ile protein ve yağ oranlarının mevsimsel değişimi." , ss.629 - 635, 2005. |
| ISNAD | SAMSUN, Necati vd. "Sinop Bölgesinde (Karadeniz) avlanan kalkan (Scophthalmus maeoticus Pallas, 1811) balığının et verimi ile protein ve yağ oranlarının mevsimsel değişimi". (2005), 629-635. |
| APA | SAMSUN N, Samsun O, KALAYCI F (2005). Sinop Bölgesinde (Karadeniz) avlanan kalkan (Scophthalmus maeoticus Pallas, 1811) balığının et verimi ile protein ve yağ oranlarının mevsimsel değişimi. Fırat Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 17(4), 629 - 635. |
| Chicago | SAMSUN Necati,Samsun Osman,KALAYCI Ferhat Sinop Bölgesinde (Karadeniz) avlanan kalkan (Scophthalmus maeoticus Pallas, 1811) balığının et verimi ile protein ve yağ oranlarının mevsimsel değişimi. Fırat Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi 17, no.4 (2005): 629 - 635. |
| MLA | SAMSUN Necati,Samsun Osman,KALAYCI Ferhat Sinop Bölgesinde (Karadeniz) avlanan kalkan (Scophthalmus maeoticus Pallas, 1811) balığının et verimi ile protein ve yağ oranlarının mevsimsel değişimi. Fırat Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, vol.17, no.4, 2005, ss.629 - 635. |
| AMA | SAMSUN N,Samsun O,KALAYCI F Sinop Bölgesinde (Karadeniz) avlanan kalkan (Scophthalmus maeoticus Pallas, 1811) balığının et verimi ile protein ve yağ oranlarının mevsimsel değişimi. Fırat Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi. 2005; 17(4): 629 - 635. |
| Vancouver | SAMSUN N,Samsun O,KALAYCI F Sinop Bölgesinde (Karadeniz) avlanan kalkan (Scophthalmus maeoticus Pallas, 1811) balığının et verimi ile protein ve yağ oranlarının mevsimsel değişimi. Fırat Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi. 2005; 17(4): 629 - 635. |
| IEEE | SAMSUN N,Samsun O,KALAYCI F "Sinop Bölgesinde (Karadeniz) avlanan kalkan (Scophthalmus maeoticus Pallas, 1811) balığının et verimi ile protein ve yağ oranlarının mevsimsel değişimi." Fırat Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 17, ss.629 - 635, 2005. |
| ISNAD | SAMSUN, Necati vd. "Sinop Bölgesinde (Karadeniz) avlanan kalkan (Scophthalmus maeoticus Pallas, 1811) balığının et verimi ile protein ve yağ oranlarının mevsimsel değişimi". Fırat Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi 17/4 (2005), 629-635. |
