Tombs With Monumental Columns in the Olba Region

Bilal SÖĞÜT (Pamukkale Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü, Denizli, Türkiye)
OLBA
3 0
Yıl: 2005 Cilt: 0 Sayı: 11 Sayfa Aralığı: 103 - 154 Metin Dili: İngilizce İndeks Tarihi: 29-07-2022

Tombs With Monumental Columns in the Olba Region

Öz:
Dağlık Kilikia’da Olba bölgesindeki mezarlar, farklı tiplerde ve iyi korunmuş örnekler olduğu için, en çok araştırılan konulardan birisi olmuştur. Ancak yapılan çalışmalarda, bugüne kadar incelenmeyen bir mezar grubu daha bulunmaktadır. Bunlar mezar yanına dikilen bir sütun üzerinde, mezar sahibi ya da ailesi ile ilgili kabartma veya heykelin bulunduğu ve sahibinin heroize edildiği mezar anıtlarıdır. Yanında anıt sütun bulunan anıt ve oygu tekne mezarlar genellikle bir çiftlik yerleşimi yakınında, yalnız başlarına inşa edilmişlerdir. Mezarların yanında Dor veya Korinth başlıklı sütun ve bunun üzerinde başlık ile T oluşturacak şekilde yerleştirilmiş bir blok bulunmaktadır. Sütunun başlığı üzerindeki bloğun bir geniş cephesinde, değişik şekillerde oluşturulmuş alanlarda, figür sayıları 2 ile 6 arasında değişen büst şeklinde kabartmalar görülmektedir. Yalnız kabartmasız olan örnekler de vardır. Mezarların yanında bulunan oturan kadın ya da erkek heykellerinin sütunların üzerine yerleştirildikleri anlaşılmaktadır. Bu anıt sütunların yanında bulunan mezarlar ise beş farklı gruba ayrılmaktadır. Bu tip mezarlar bölgede ilk olarak Imbriogon Kome’de Erken imparatorluk Dönemi’nde görülmektedir. Bu dönem bölgenin Kommagene Kralı IV. Antiochos yönetiminde (M.S. 38-72) olduğu ilk yıllar ya da hemen öncesi olmalıdır. Daha sonra M.S. 2. yüzyıldan itibaren Korinth başlıklı olarak Imbriogon Kome çevresine (Beyören, Kümbet Beleni ve Direktaş) yayılmıştır. Korinth başlıklı anıt sütunların yanı sıra, M.S. 2. ve 3. yüzyıllarda, aynı tip sütunlar Dor başlıklı olarak da yapılmıştır. Mezarlar Kommagene ve Kuzey Suriye Bölgeleri’nden gelen ya da Olba’dan o bölgelere gidip orada çalışmış ustalar tarafından yapılmış olmalıdır. Bu tip anıtlar bölge insanı tarafından sevilmiş olmalı ki, belirli bir dönem farklı tipte örnekleri ile devam etmiştir. Anıt sütunlu mezar anıtları ve heykeltıraşlık eserlerinin tamamı bölgenin sert kireç taşından yapılmıştır. Çiftlik yerleşimi yakınına inşa edilmesi, tarla sahibinin mezar anıtının arazinin her yerinden görülmesini sağlamıştır. Bu aynı zamanda ölü kültü açısından da önemlidir. Çünkü ölen kişi/kişilerin heykeli ya da kabartmasının, çok yüksekten bakarak, tüm araziyi devamlı kontrol ettiği düşüncesinin de var olduğu anlaşılmaktadır.
Anahtar Kelime: olba territorium tomb column Cilicia tomb building funerary monuments monumental buildings

Konular: Arkeoloji
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Baldassarri 1999 Baldassarri, P., “Il Tempio!”, Elaiussa Sebaste I, Campagne di Scavo 1995-1997, Ed.: E. E. Schneider, 1999, 115-128.
  • Bean – Mitford 1970 Bean, G. E. – T. B. Mitford, Journeys in Rough Cilicia in 1964-1968, Denkschr. ÖAW. Phil.-hist. Kl. 102., Wien.
  • Berns 1998 Berns, C., “Zur Datierung der Tempel in Seleukeia am Kalykadnos und in Elaiussa-Sebaste (Kilikien)”, Damaszener Mitteilungen 10, 1998, 135-154.
  • Berns 1999 Berns, C., “Der Hellenistische Grabturm von Olba”, Olba II, 111-129.
  • Boardman – Kurtz 1971 Boardman, J. – D.C. Kurtz, Greek Burial Customs, London.
  • Butler 1903 Butler, H.C., Architecture and Other Arts, New York.
  • Çevik 1997 Çevik, N., “An Olive Oil Production Center in Pamphylia: Lyrboton Kome”, Lykia 3, 1996-1997, 79-101.
  • Davasne 1989 Davasne, A., “Le site Archéologique de Meydancıkkale”, Varia Anatolica IV/1, 20-22.
  • Diler 2000 Diler, N.K., “Kilikia Çatıören’de Bir Gömüt Sunağı”, Türk Arkeoloji ve Etnoğrafya Dergisi 1, 23-25.
  • Diler 2002 Diler, N.K., “Silifke Müzesi’ndeki Büst Bezemeli Yuvarlak Sunaklar”, Türk Arkeoloji ve Etnografya Dergisi 2, 2002, 67-72.
  • Dörner 1975 Dörner, F.K., “Ein Drehbohrgeraet löst das Problem der sepulkralen Kultanlage auf dem Karakuş”, Antike Welt 6, (Sundernummer), 60-63.
  • Dörner 1981 Dörner, F.K., Kommagene, Köln.
  • Durugönül 1995 Durugönül, S., “Olba: Polis mi, Territorium mu?”, Lykia II, 75-82.
  • Durukan 1999 Durukan, M., “Hisarkale Garnizonu ve Bu Merkezde Polygonal Teknikte inşa Edilmiş Olan Mezarlar”, Olba II.1, 79-91.
  • Durukan 2003 Durukan, M., “Olba/Diocaesarea’daki Piramit Çatılı Mezar Anıtının Tarihlemesi Üzerine Yeni Bir Görüş”, Olba 7, 219-238.
  • Erder 1967 Erder, C., Hellenistik Devir Anadolu Mimarisinde Kyma Rekta- Kyma Reversa, Ankara.
  • Erzen 1940 Erzen, A., Kilikien bis zum Ende der Perserherrschaft, Leipzig.
  • Fedak 1990 Fedak, J., Monumental Tombs of the Hellenistic Age: A Study of Selected Tombs from the Pre-Classical to the Early Imperial Era, London.
  • Fyfe 1936 Fyfe, T., Hellenistic Architecture. An Introductory Study, Cambridge.
  • Griesheimer 1997 Griesheimer, M., “Cimetieres et Tombeaux des Villages de la Syrie du Nord”, Syria 74, 165-211.
  • Gros 2001 Gros. P., L’Architecture Romaine du debut du IIIe siécle av. J. C. ala findu Haut-Empire 2. Masions, Palais, Villas et tombeaux, Paris.
  • Hermary 1998 Hermary, A., “Les Statues”, Gülnar I. Le Site de Meydancıkkale, 285-289.
  • Hesberg 1992 Hesberg, H. v., Römische Grabbauten, Darmstadt.
  • Hoepfner 1975 Hoepfner, W., “Architectur in Kommagene”, Antike Welt 6, (Sundernummer), 43-50.
  • Hoepfner 1983 Hoepfner, W., Arsameia am Nymphaios, Istanbuler Forschungen 33, Tübingen.
  • Işık 1991 Işık, F., “Patara-Dünü, Bugünü ve Geleceği”, Türk Arkeoloji Dergisi 29, 35-69.
  • Keil – Wilhelm 1931 Keil, J. – A. Wilhelm, Denkmäler aus dem Rauhen Kilikien, MAMA III, Manchester.
  • Kubinska 1968 Kubinska, J., Les Monuments Funeraires dans Les Inscriptions Grecques de L’Asia Mineure, Warszawa.
  • Machatschek 1967 Machatschek, A., Die Nekropolen und Grabmäler im Gebiet von Elaiussa Sebaste und Korykos im Rauhen Kilikien. ETAM 2 (=Denschr. ÖAW, phil.-hist. Kl. 96), Wien.
  • Machatschek 1974 Machatschek, A., “Die Grabtempel von Dösene im Rauhen Kilikien”, Mansel’e Armağan I, 251-261.
  • Mietke 1996 Mietke, G., “Survey der Römisch-Frühbyzantinischen Siedlung bei Akören in Kilikien 1994”, 13-1. Araştırma Sonuçları Toplantısı, 35-48.
  • Mietke 1997 Mietke, G., “Survey der Römisch-Frühbyzantinischen Siedlung bei Akören in Kilikien 1995”, 14-1. Araştırma Sonuçları Toplantısı, 423-434.
  • Mietke 1999 Mietke, G., “Survey der Römisch-Frühbyzantinischen Siedlung bei Akören in Kilikien 1996 und 1997”, 16-1. Araştırma Sonuçları Toplantısı, 75-93.
  • Paribeni – Romanelli 1914 Paribeni, R. – P. Romanelli, “Studi e ricerche archeologique nell’Anatolia Meridionale”, Monumenti Antichi 23, 5-274.
  • Pfuhl – Möbius 1979 Pfuhl, E. – H. Möbius, Die Ostgriechischen Grabreliefs II, Mainz am Rhein.
  • Ritti 1987 Ritti, T., “Mezar Yazıtları”, Hierapolis di Phrygia 1957-1987, Fabri, 113-115.
  • Rochetta 1987 Rochetta, D., “Eski Mezarlıklar”, Hierapolis di Phrygia 1957- 1987, Fabri, 105-112.
  • Sayar 1998 Sayar, M.H., “Kilikya’da Epigrafi ve Tarihi-Coğrafya Araştırmaları 1996”, XV. Araştırma Sonuçları Toplantısı-I, 331-360.
  • Scarborough 1991 Scarborough, Y.E., The Funerary Monuments of Cilicia Tracheia (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Cornell University.
  • Schneider 1972 Schneider, E.E., “La Necropoli di Hierapolis di Frigia”,Monumenti Antichi 48, 93-142.
  • Söğüt 1993 Söğüt, B., “Kilikya Tracheia’dan bir “Hellenistik Mezar” Yapıtı”, Selçuk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Edebiyat Dergisi 7-8, 221-236.
  • Söğüt 1998 Söğüt, B., Kilikya Bölgesi’ndeki Roma imparatorluk Çağı Tapınakları, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Konya.
  • Söğüt 1999 Söğüt, B., “Lamos’da Bulunan Bir Tapınak”, Olba II, 399-409.
  • Söğüt 2003 Söğüt, B., “Dağlık Kilikia Bölgesi Mezar Nişleri”, Olba 7, 239-260.
  • Söğüt 2005 Söğüt, B., Dağlık Kilikia Bölgesindeki Çokgen Taş Duvarlı Mezarlar, Ankara, (Baskıda).
  • Şimşek 1997 Şimşek, C., Hierapolis Güney Nekropolü, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Konya.
  • Şimşek – Söğüt 2002 Şimşek, C. – B. Söğüt, “Eumeneia”, Dünden Bugüne Çivril Sempozyumu Bildirileri, Ankara, 301-331.
  • Tchalenko 1953 Tchalenko, G., Villages Antiques de la Syrie du Nord le Massif du belus a L’epoque Romaine I, Paris.
  • Tırpan – Söğüt 1998 Tırpan, A.A. – B. Söğüt, “Batı Ovalık Kilikia’da Çokgen (Poligonal) Taşlı Duvar Örgü Tekniği”, Olba I, 161-186.
  • Tomasello 1991 Tomasello, F., L’Acquedotto Romano e la Necropoli Presso L’Istmo, Missione Archeologica Italiana di Iasos-II, Roma.
  • Traunecker – Traunecker 1998a Traunecker, C. – F.L. Traunecker, “Desription Archéologique”, Gülnar I, Le Site de Meydancıkkale, 247-272.
  • Traunecker – Traunecker 1998b Traunecker, C. – F.L. Traunecker, “Recherches sur L’Aspect original du tombeau et le Röle des Statues”, Gülnar I, Le Site de Meydancıkkale, 273-284.
  • Wagner 1983 Wagner, J., “Dynastie und Herrscherkült im Kommagene. Forschungsgeschichte und neuere Funde”, Istanbuler Mitteilungen 33, 177-224.
  • Wegner 1974 Wegner, M., “Kunstgeschichtliche Beurteilung der Grabtempel von Olba/Diocaesareia”, Mansel’e Armağan I, 575-583.
  • Will 1949 Will, E., “La Tour Funeraire de la Syrie et les Monuments Apparentes”, Syria 26, 258-313.
  • Wulf 1993 Wulf, U., “Zwei Grabbauten in der Südwestnekropole von Aizanoi”, Archaeologischer Anzeiger 36, 527-541.
  • Zoroğlu 1988 Zoroğlu, L., “Doğu Dağlık Kilikya 1987 Yılı Araştırmaları”, VI. Araştırma Sonuçları Toplantısı, 393-406.
APA SÖĞÜT B (2005). Tombs With Monumental Columns in the Olba Region. , 103 - 154.
Chicago SÖĞÜT Bilal Tombs With Monumental Columns in the Olba Region. (2005): 103 - 154.
MLA SÖĞÜT Bilal Tombs With Monumental Columns in the Olba Region. , 2005, ss.103 - 154.
AMA SÖĞÜT B Tombs With Monumental Columns in the Olba Region. . 2005; 103 - 154.
Vancouver SÖĞÜT B Tombs With Monumental Columns in the Olba Region. . 2005; 103 - 154.
IEEE SÖĞÜT B "Tombs With Monumental Columns in the Olba Region." , ss.103 - 154, 2005.
ISNAD SÖĞÜT, Bilal. "Tombs With Monumental Columns in the Olba Region". (2005), 103-154.
APA SÖĞÜT B (2005). Tombs With Monumental Columns in the Olba Region. OLBA, 0(11), 103 - 154.
Chicago SÖĞÜT Bilal Tombs With Monumental Columns in the Olba Region. OLBA 0, no.11 (2005): 103 - 154.
MLA SÖĞÜT Bilal Tombs With Monumental Columns in the Olba Region. OLBA, vol.0, no.11, 2005, ss.103 - 154.
AMA SÖĞÜT B Tombs With Monumental Columns in the Olba Region. OLBA. 2005; 0(11): 103 - 154.
Vancouver SÖĞÜT B Tombs With Monumental Columns in the Olba Region. OLBA. 2005; 0(11): 103 - 154.
IEEE SÖĞÜT B "Tombs With Monumental Columns in the Olba Region." OLBA, 0, ss.103 - 154, 2005.
ISNAD SÖĞÜT, Bilal. "Tombs With Monumental Columns in the Olba Region". OLBA 11 (2005), 103-154.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 11:37

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları