Folk medicines in Merzifon (Amasya, Turkey)

Nurten EZER, (Hacettepe Üniversitesi, Eczacılık Fakültesi, Ankara, Türkiye)
Mumcu Öykü ARISAN (Hacettepe Üniversitesi, Eczacılık Fakültesi, Ankara, Türkiye)
Turkish Journal of Botany
1 0
Yıl: 2006 Cilt: 30 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 223 - 230 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Folk medicines in Merzifon (Amasya, Turkey)

Öz:
Merzifon ilçesi'nde çoğu bitkisel olmak üzere halk ilacı olarak kullanılan doğal kaynaklar araştırılmıştır. Merzifon'da 35 bitki ve 4 hayvan türü ile 3 hayvansal ve 1 inorganik kaynağın çeşitli şekillerde halk ilacı olarak kullanıldığı tespit edilmiştir. Halk ilacı olduğu belirlenerek toplanan bitkilerin tümü tayin edilmiş ve hazırlanan herbaryum örnekleri Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Herbaryumu'nda (HÜEF) muhafaza edilmektedir. Bu makalede, kullanılan halk ilaçlarının yöresel adları, tedavide kullanılan kısımları, hazırlanış şekli, geleneksel kullanımı ile ilgili bilgiler verilmiştir. Bitkisel halk ilaçları en çok sindirim sistemi hastalıkları ile kalp ve dolaşım sistemi bozukluklarına karşı kullanılmaktadır. Bulgularımız Türkiye'de daha önce yayınlanmıç çalışmalarla karşılaştırıldığında 4 türe ait yeni yöresel ad ve 6 bitkiye ait farklı kullanılışlar bulunmuştur. Ayrıca, Scorzonera eriphora DC. ve Beta trigyna Waldst & Kit. bitkilerinin ilk defa bu çalışmada Türkiye'de halk ilacı olarak kullanıldığı bulunmußtur.
Anahtar Kelime: Amasya geleneksel tıp tıbbi bitkiler kullanım yerleri yerel isimler Karadeniz Bölgesi

Konular: Biyoloji

Merzifon yöresindeki halk ilaçları (Amasya, Türkiye)

Öz:
Natural sources used as folk medicines in Merzifon were investigated in this study. It was determined that 35 plant and 4 animal species together with 3 animal and 1 inorganic sources are being used as various preparations of folk medicines in Merzifon area. All the collected medicinal plants were identified and voucher specimens were deposited in the Herbarium of Hacettepe University, Faculty of Pharmacy (HUEF). Local names, part(s) used, methods of preparation and traditional usages of folk medicines are given in this paper. Traditional herbal medicines were mostly used for gastrointestinal system diseases, heart and circulatory system disorders. When our findings were compared with previously published literatures on folk medicines in Turkey, new local names for 4 species and different usages for 6 plants were found. Moreover, Scorzonera eriphora DC. and Beta trigyna Waldst & Kit. were found to be used as folk medicines in Turkey for the first time in this study.
Anahtar Kelime: local names Black Sea Region Amasya traditional medicine medicinal plants uses

Konular: Biyoloji
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Alpınar K (1979). Amasya Yöresi Bitkilerinin Yerli Ad ve Kullanılışları. Bitki 6: 243-249.
  • Baytop T (1997). Türkçe Bitki Adlan Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları No: 578.
  • Baytop T (1999). Türkiye'de Geçmişte ve Günümüzde Bitkiler ile Tedavi. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri.
  • Çakırer G (1980). Local Plant Names in Sultandağları. Journal of Faculty of Pharmacy of Istanbul University 16: 88-90.
  • Davis PH (ed.) (1965-1985). Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Vol. 1-9. Edinburgh: Edinburgh University Press.
  • Davis PH, Mill RR & Tan K (eds) (1988). Flora of Turkey and the East Aegean Islands (Supplement) Vol. 10. Edinburgh: Edinburgh University Press.
  • Duran A (1998). Akseki (Antalya) İlçesindeki Bazı Bitkilerin Yerel Adları ve Etnobotanik Özellikleri. Ot Sistematik Botanik Dergisi 5: 77-92.
  • Duran A, Satıl F & Tümen G (2001). Balıkesir Yöresinde Yenen Yabani Meyveler ve Etnobotanik Özellikleri. Ot Sistematik Botanik Dergisi 8: 87-94.
  • Ertuğ F (2000). An Ethnobotanical Study in Central Anatolia (Turkey). Economic Botany 54: 155-182.
  • Ezer N & Avcı K (2004). Çerkeş (Çankırı) Yöresinde Kullanılan Halk İlaçları. Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi 24: 67- 80.
  • Fujita T, Sezik E, Tabata M, Yeşilada E, Honda G, Takeda Y, Tanaka T & Takaishi Y (1995). Traditional Medicine in Turkey VII, Folk Medicine in Middle and West Black Sea Regions. Economic Botany 49: 406-422.
  • Gençler-Özkan AM & Koyuncu M (2005). Traditional Medicinal Plants Used in Pınarbaşı Area. Turkish Journal of Pharmaceutical Sciences 2: 63-82.
  • Güner A, Özhatay N, Ekim T & Baser KHC (eds.) (2000). Flora of Turkey and the East Aegean Islands (Supplement 2) Vol. 11. Edinburgh: Edinburgh University Press.
  • Honda G, Yeşilada E, Tabata M, Sezik E, Fujita T, Takeda Y, Takaishi Y & Tanaka T (1996). Traditional Medicine in Turkey VI. Folk Medicine in West Anatolia; Afyon, Kütahya, Denizli, Muğla, Aydın Provinces. Journal of Ethnopharmacology 53: 75-87.
  • İşık S, Gönüz A, Arslan Ü & Öztürk M (1995). Afyon (Türkiye) İlindeki Bazı Türlerin Etnobotanik Özellikleri. Ot Sistematik Botanik Dergisi 2: 161-166.
  • İlcim A & Varol Ö (1996). Hatay ve K. Maraş (Türkiye) İllerindeki Bazı Bitkilerin Etnobotanik Özellikleri. Ot Sistematik Botanik Dergisi 3: 69-74.
  • Koçak S & Özhatay N (2000). Local Names of Some Plants from Karaman Province. Journal of Faculty of Pharmacy of Istanbul University 33: 27-36.
  • Özgen U & Coşkun M (2001). Ilıca (Erzurum) İlçesine Bağlı Köylerde Halk İlacı Olarak Kullanılan Bitkiler. İn: Gürkan E & Tuzlacı E (eds.) XIII. Bitkisel İlaç Hammaddeleri Toplantısı Bildiri Kitabı, 20-22 Eylül 2000 İstanbul, pp. 135-143, İstanbul. İ.Ü. Ecz. Fak. Yay. No: 17.
  • Öztürk M & Özçelik H (1991). Useful Plants of East Anatolia. Ankara: S1SKAV Publication. Semih Press.
  • Sadıkoğlu N & Alpınar K (2001). Etnobotanik Açıdan Bartın. In: Gürkan E & Tuzlacı E (eds.) XIII. Bitkisel İlaç Hammaddeleri Toplantısı Bildiri Kitabı, 20-22 Eylül 2000 İstanbul, pp. 87-100, İstanbul. İ.Ü. Ecz. Fak. Yay. No: 17.
  • Sayar A, Güvensen A, Özdemir F & Öztürk M. (1995). Muğla (Türkiye) İlindeki Bazı Türlerin Etnobotanik Özellikleri. Ot Sistematik Botanik Dergisi 2: 151 -160.
  • Sezik E, Yeşilada E, Honda G, Takaishi Y, Takeda Y & Tanaka T (2001). Traditional Medicine in Turkey X: Folk Medicine in Central Anatolia. Journal of Ethnopharmacology, 75: 95-115.
  • Sezik E, Tabata M, Yeşilada E, Honda G, Goto K Slkeshiro Y (1991). Traditional Medicine in Turkey 1. Folk Medicine in Northeast Anatolia. Journal of Ethnopharmacology 35: 191 -196.
  • Sezik E, Yeşilada E, Tabata M, Honda G, Takaishi Y, Fujita T, Tanaka T & Takeda Y (1997). Traditional Medicine in Turkey VIII. Folk Medicine in East Anatolia; Erzurum, Erzincan, Ağrı, Kars, İğdır Provinces. Economic Botany 51:195-211.
  • Sezik E, Zor M & Yeşilada E (1992). Traditional Medicine in Turkey II. Folk Medicine in Kastamonu. Journal of Pharmacognosy 30: 233-239.
  • Sürmeli B, Sakçalı S, Öztürk M & Serin M (2001). Kilis Çevresinde Halk Hekimliğinde Kullanılan Bitkiler, in: Gürkan E & Tuzlacı E (eds.) XIII. Bitkisel İlaç Hammaddeleri Toplantısı Bildiri Kitabı, 20-22 Eylül 2000 İstanbul, pp. 211-220, İstanbul. İ.Ü. Ecz. Fak. Yay. No: 17.
  • Tabata M, Sezik E, Honda G, Yeşilada E, Fukui H, Goto K & Ikeshiro Y (1994). Traditional Medicine in Turkey III. Folk Medicine in East Anatolia, Van and Bitlis Provinces. Journal of Pharmacognosy 32: 3-12.
  • Tutin TG, Heywood VH, Burgers NA, Moore DM, Valentine DH, Walters SM & Webb DA (eds.) (1968). Flora Europaea, Vol. 2. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Tuzlacı E (2005). Bodrum'da Bitkiler ve Yaşam. İstanbul: Güzel Sanatlar Matbaası A.Ş.
  • Tuzlacı E & Aymaz PE (2001). Turkish Folk Medicinal Plants. Part IV: Gönen (Balıkesir). Fitoterapia 72: 323-343.
  • Tuzlacı E & Erol MK (1999). Turkish Folk Medicinal Plants. Part II; Eğirdir (İsparta). Fitoterapia 70: 593-610.
  • Tuzlacı E & Tolon E (2000). Turkish Folk Medicinal Plants, Part III Şile (İstanbul). Fitoterapia 71: 673-685.
  • Vural M, Karavelioğulları FA & Polat H (1997). Çiçekdağı (Kırşehir) ve Çevresinin Etnobotanik Özellikleri. Ot Sistematik Botanik Dergisi 4:117-124.
  • Yazıcıoğlu A & Tuzlacı E (1996). Folk Medicinal Plants of Trabzon (Turkey). Fitoterapia 4: 307-318.
  • Yeşilada E, Sezik E, Honda G, Takaishi Y, Takeda Y & Tanaka T (1999). Traditional Medicine in Turkey IX. Folk Medicine in North-West Anatolia. Journal of Ethnopharmacology 64: 195-210.
  • Yeşilada E, Honda G, Sezik E, Tabata M, Fujita T, Tanaka T, Takeda Y & Takaishi Y (1995). Traditional Medicine in Turkey V. Folk Medicine in the Inner Taurus Mountains. Journal of Ethnopharmacology 43: 133-152.
  • Yeşilada E, Honda G, Sezik E, Tabata M, Goto K & Ikeshiro Y (1993). Traditional Medicine in Turkey IV. Folk Medicine in the Mediterranean Subdivision. Journal of Ethnopharmacology 39: 31-38.
  • Yıldırımlı Ş (1987). Bolkar Dağlarfnın Yerel Bitki Adları ve Tıbbi Bitkileri, in: Şener B (eds.) VI. Bitkisel İlaç Hammaddeleri Toplantısı Bildiri Kitabı, 16-19 Mayıs 1986 Ankara, pp. 279-285, Ankara Gazi Üniversitesi Basın- Yayın Yüksekokulu Matbaası.
  • Yıldırımlı Ş (1985). Munzur Dağlarının Yerel Bitki Adları ve Bunlardan Bazılarının Kullanılışları. Doğa Bilim Dergisi 9: 593-597.
APA EZER N, ARISAN M (2006). Folk medicines in Merzifon (Amasya, Turkey). , 223 - 230.
Chicago EZER Nurten,ARISAN Mumcu Öykü Folk medicines in Merzifon (Amasya, Turkey). (2006): 223 - 230.
MLA EZER Nurten,ARISAN Mumcu Öykü Folk medicines in Merzifon (Amasya, Turkey). , 2006, ss.223 - 230.
AMA EZER N,ARISAN M Folk medicines in Merzifon (Amasya, Turkey). . 2006; 223 - 230.
Vancouver EZER N,ARISAN M Folk medicines in Merzifon (Amasya, Turkey). . 2006; 223 - 230.
IEEE EZER N,ARISAN M "Folk medicines in Merzifon (Amasya, Turkey)." , ss.223 - 230, 2006.
ISNAD EZER, Nurten - ARISAN, Mumcu Öykü. "Folk medicines in Merzifon (Amasya, Turkey)". (2006), 223-230.
APA EZER N, ARISAN M (2006). Folk medicines in Merzifon (Amasya, Turkey). Turkish Journal of Botany, 30(3), 223 - 230.
Chicago EZER Nurten,ARISAN Mumcu Öykü Folk medicines in Merzifon (Amasya, Turkey). Turkish Journal of Botany 30, no.3 (2006): 223 - 230.
MLA EZER Nurten,ARISAN Mumcu Öykü Folk medicines in Merzifon (Amasya, Turkey). Turkish Journal of Botany, vol.30, no.3, 2006, ss.223 - 230.
AMA EZER N,ARISAN M Folk medicines in Merzifon (Amasya, Turkey). Turkish Journal of Botany. 2006; 30(3): 223 - 230.
Vancouver EZER N,ARISAN M Folk medicines in Merzifon (Amasya, Turkey). Turkish Journal of Botany. 2006; 30(3): 223 - 230.
IEEE EZER N,ARISAN M "Folk medicines in Merzifon (Amasya, Turkey)." Turkish Journal of Botany, 30, ss.223 - 230, 2006.
ISNAD EZER, Nurten - ARISAN, Mumcu Öykü. "Folk medicines in Merzifon (Amasya, Turkey)". Turkish Journal of Botany 30/3 (2006), 223-230.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
22-04-2024 11:55

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları