Ebeveyne Bağlanma Düzeyine ve Anne-Babanın Boşanma/Birliktelik Durumuna Göre Çocuklarda Evlilik Çatışmasını Algılama Biçimleri

KARAHAN, T. Fikret; MENTEŞ, Özlem; Dicle, Abdullah Nuri; SARDOĞAN, Mehmet E.

Ebeveyne Bağlanma Düzeyine ve Anne-Babanın Boşanma/Birliktelik Durumuna Göre Çocuklarda Evlilik Çatışmasını Algılama Biçimleri

Mehmet E. SARDOĞAN, (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Psikolojik Danışma ve Rehberlik Anabilim Dalı, Samsun, Türkiye)

T. Fikret KARAHAN, (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Psikolojik Danışma ve Rehberlik Anabilim Dalı, Samsun, Türkiye)

Özlem MENTEŞ, (Ordu Güzel Sanatlar Lisesi, Ordu, Türkiye)

Abdullah Nuri DİCLE (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Samsun, Türkiye)

Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi

35 9

Yıl: 2007 Cilt: 0 Sayı: 23 Sayfa Aralığı: 12 - 25 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Ebeveyne Bağlanma Düzeyine ve Anne-Babanın Boşanma/Birliktelik Durumuna Göre Çocuklarda Evlilik Çatışmasını Algılama Biçimleri

Öz:

Bu araştırmada ebeveyne güvenli ve güvensiz bağlanma tarzı geliştiren oniki yaş çocuklarının, anne-babaları arasında yaşanan evlilik çatışmalarını algılayış biçimleri karşılaştırılmıştır. Araştırmada ayrıca anne – babası evli olan ve boşanmış/ayrı yaşayan çocukların ebeveyne bağlanma düzeyleri arasındaki farklar da incelenmiştir. Araştırma grubu 2004 – 2005 öğretim yılında 6. sınıfa devam eden 623 öğrenciden oluşmaktadır. Verilerin toplanması amacıyla Ebeveyne Bağlanma Ölçeği, Çocukların Evlilik Çatışmasını Algılaması Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde Tek Yönlü Varyans Analizi, t – testi ve LSD Testi teknikleri kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgular; ebeveyne güvensiz bağlanma tarzı geliştiren çocukların anne – babaları arasındaki evlilik çatışmalarını; diğer çocuklara göre daha çok tehdit edici olarak algıladıklarını, kendilerini daha çok suçlu bulduklarını ve çatışmaları sıklık ve yoğunluk açısından daha negatif biçimde değerlendirdiklerini göstermektedir. Araştırmada ayrıca; anne – babaları boşanmış ya da ayrı yaşayan çocukların ebeveyne bağlanma düzeylerinin, anne – babaları evli olan çocuklara göre daha düşük olduğu ve güvensiz bağlanma tarzı geliştirdikleri saptanmıştır. Sonuç olarak evlilik çatışmaları ve boşanma ile birlikte çocuklarda anne-babaya karşı gelişen güvensiz bağlanma tarzının, çocukların psikolojik sağlığı açısından önemli bir risk faktörü oluşturduğu ve bu çocukların psiko-sosyal desteğe daha çok ihtiyaç duydukları ileri sürülebilir.

Anahtar Kelime: ebeveynler arası çatışma boşanma çocuk psikolojisi evlilik çatışması ebeveyn çocuk ilişkisi

Konular: Sosyal Çalışma Psikoloji Aile Çalışmaları

Perception Styles of Marital Conflict in Children According to the Parental Attachment Level and Marriage/Divorce Position of Parents

Öz:

In this study, the styles of perception in marital conflict who were 12 years children in terms of secure and insecure attachment to parents were. In addition, levels of attachment styles of children were also investigated according to married, divorced or separated families. The study was concerned with 623 students who were state in 6th graders. Parental Attachment Scale and Childrens’ Perception of Marital Conflict Scale were used. When analysing the data One Way ANOVA, t – test and LSD test techniques were used. The findings of the study have included: marital conflicts of children who have insecure attachment to parents have more threatening perception than the other children and evaluated the conflicts more negatively in terms of frequency and density. In addition, it was determined that children who come from divorced and separated families had low lewels of attachment styles and had developed insecure attachment styles. As a results, it has been claimed that marital conflicts and divorcement constitute an important risk factor in terms of psychology of these children and these children need more psycho-social support than other children.

Anahtar Kelime: parent child relationship interparental conflict divorce child psychology marital conflict

Konular: Sosyal Çalışma Psikoloji Aile Çalışmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Bylsma, W. H., Cozzarelli, C. ve Sumer, N. (1997). Relation Between Adult Attachment Styles and Global Self – Esteem. Basic and Applied Psychology, 19(1), 1 – 16.
Calamari, E. ve Pini, M. (2003). Dissociative Experiences and Anger Proneness in Late Adolescent Females with Different Attachment Styles. Adolescence, 38(150), 287 – 302.
Cummings, E. M. Goeke – Morey, M. C. ve Papp, L. M. (2003). Children’s Responses to Everyday Marital Conflict Tactics in the Home. Child Development, 74(6), 1918 – 1929.
Devlet İstatistik Enstitüsü 1988 Boşanma İstatistikleri. Ankara: 1989.
Dong, Q., Wang, Y. ve Ollendick, T. H. (2002). Consequences of Divorce on the Adjustment of Children in China. Journal of Clinical Child and Adolescent Psychology, 31(1), 101 – 110.
Dönmez, A. (2000). Bağlanma: Yakın İlişkilerle İlgili Araştırmalar İçin Bir Çerçeve. Türk Psikoloji Bülteni, 16-17, 29-50.
Farndale, F., Burton – Smith, R., Montgomery, I. ve Shutte, R. (2003). Anxiety in Adolescents: The Contribution of Parental Divorce, Parental Conflict and Quality of Attachment to Parents and Pers. Australian Journal of Psychology, 226.
Finzi – Dottan, R., Cohen, O., Iwaniec, D., Sapir, Y. ve Weizman, A. (2003). The Drug - User Husband and His Wife: Attachment Styles,
Family Cohesion and Adaptability. Substance Use and Misuse, 38(2), 271 – 292.
Grych, J. H. ve Fincham, F. D. (1993). Children’s Appraisals of Marital Conflict: Inital
Investigations of the Cognitive - Contextual Framework. Child Development. 64, 215 – 230.
Grych, J. H., Fincham, F. D., Jouriles, E. N. ve McDonald, R. (2000). Interparental Conflict and Child Adjustment: Testing the Mediational Role of Appraisals in the Cognitive – Contextual Framework. Child Development, 71(6), 1648 – 1661.
Grych, J. H., Harold, G. T. ve Miles, C. J. (2003). A Prospective Investigation of Appraisals as Mediators of The Link Between Interparental Conflict and Child Adjustment. Child Development, 74(4), 1176 – 1193.
Heaven, P. C. L., Da Silva, T., Carey, C. ve Holen, J. (2004). Loving Styles: Relationships with Personality and Attachment Styles. European Journal of Personality, 18, 103 – 113.
Hortaçsu, N., Cesur, S. ve Oral, A. (1993). Relationships Between Depression and Attachment Styles in Parent and Instituation – Reared Turkish Children. The Journal of Genetic Psychology, 154(3), 329 – 337.
Joireman, J. A., Needham, T. L. ve Cummings, A. (2001). Relationships between Dimensions of Attachment and Empathy. North American Journal of Psychology, 3(3), 63 – 80.
Kafetsios, K. ve Nezlek, J. B. (2002). Attachment styles in Everyday Social Interaction. European Journal of Social Psychology. 32; 719 – 735.
Löker, Ö. (1999). Differential Effects of Parent and Peer Attachment on Social and Emotional Loneliness Among Adolescents . Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Malley – Morrison, K., You, H. S. ve Milis, R. B. (2000). Young Adult Attachment Steyles and Perceptions of Elderabuse: A Cross – Cultural Study. Journal of Cross – Cultural Gerontology, 15, 163 – 184.
Mann, B. J. ve Gilliom, L. A. (2002). Emotional Security and Cognitive Appraisals Mediate the Relationship Between Parents’ Marital Conflict and Adjustment in Older Adolescents. The Journal of Genetic Psychology, 165(3), 250 – 271.
Martin, S. E. ve Clements, M. L. (2002). Young Children’s Responding to Interparental Conflict: Associations with Marital Aggression and Child Adjustment. Journal of Child and Family Studies, 11(2), 231 – 244.
Muris, P., Jacques, P. ve Mayer, B. (2004). The Stability of Threat Perception Abnormalities and Anxety Disorder Symptoms in Non – Clinical Childen. Child Psychiatry and Human Development, 34(3), 251 – 265.
Muris, P., Merckelbach, H., Schepers, S. ve Meesters, C. (2003). Anxiety, Therat Perception Abnormalities and Emotional Reasoning in Nonclinical Dutch Children. Journal of Clinical Child and Adolescent Psychology, 32(3), 453 – 459.
Muris, P., Merckelbach, H. ve Walczak, S. (2002). Agression and Threat Perception Abnormalities in Children with Learning and Behavior Problems. Child Psychiatry and Human Development, 33(2), 147 – 163.
O’Brien, M., Bahadur, M. A., Gee, C., Balto, K. ve Erber, S. (1997). Child Exposure to Marital Conflict and Child Coping Responses as Predictors of Child Adjestment. Cognitive Therapy and Research, 21(1), 39 – 59.
O’Brien, M., Margolin, G. ve John, R. S. (1995). Relation Among Marital Conflict, Child Coping and Child Adjustment. Journal of Clinical Psychology, 24 (3), 346 – 361.
Öz, P. I. (1999). The Relationship Between Children’s Adjustment Problems and Their Perceptions of Marital Conflict. Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
Page, T. ve Bretherton, I. (2003). Gender Differences in Stories of Violence and Caring by Preschool Children in Post – Divorce Families: Implications for Social Competence. Child and Adolescent Social Work Journal, 20(6), 485 – 508.
Peluso, P. R., Peluso, J. P, White, J. F. ve Kern, R. M. (2004). A Comparison of Attachment Theory and Individual Psychology: A Review of the Literature. Journal of Counseling and Development, 82(2), 139 – 145.
Quas, J. A, Goodman, G. S. ve Jones, D. P. H. (2003). Predictors of Attributions of Self – Blame and Internalizing Behavior Problems in Sexually Abused Children. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 44(5), 723 – 736.
Riggio, H. R. (2004). Parental Marital Conflict and Divorce, Parent – Child Relationships, Social Support and Relationship Anxiety in Young Adulthood. Personal Relationships, 11, 99 – 114.
Sandler, I. N., Tein, J., Mehta, P., Wolchik, S. ve Ayers, T. (2000). Coping Efficacy and Psychological Problems of Children of Divorce. Child Development, 71(4), 1099 – 1118.
Schudlich, T. D. R., Shamir, H. ve Cumming, E. M. (2004). Marital Conflict, Children’s Representations of Family Relationships and Children’s Dispositions Towards Peer Conflict Strategies. Social Development, 13(2), 171 – 193.
Stocker, C. M., Richmond, M. K., Low, S. M., Alexander, E. K. ve Elias, N. M. (2003). Marital Conflict and Children’s Adjustment: Parental Hostility and Children’s Interpretations as Mediators. Social Development, 12(2), 150 – 161.
Strand, E. B. (2004). Interparental Conflict Youth Maladjustment: The Buffering Effects of Pets. Stress, Trauma and Crisis, 7, 151 – 168.
Şirvanlı – Özen, D. (1998). Eşler Arası Çatışma ve Boşanmanın Farklı Yaş ve Cinsiyetteki Çocukların Davranış ve Uyum Problemleri İle Algıladıkları Sosyal destek Üzerindeki Rolü. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
Timms, J. (2003). The Slient Majority – The Position of Children Involved in the Divorce and Seperation of Their Parents. Child Care in Practice, 9(2), 162 – 176.
Turner, C.M., Clin, M., & Barrett, P.M. (1998). Adolescent Adjustment to Perceived Marital Conflict. Journal of Child and Family Studies. 7 (4); 499 – 513.
Ullman, S. E. (1996). Social Reactions, Coping Strategies and Self – Blame Attributions in Adjustment to Sexual Assault. Psychology of Women Quarterly, 20, 505 – 526.
Ulu, P. ve Fışıloğlu, H. (2004). Çocukların Evlilik Çatışmasının Algılaması Ölçeği’nin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Türk Psikoloji Yazıları, 7(14), 61 – 75.
Ulu, P. İ. ve Fışıloğlu, H. (2002). The Relationship Between Turkish Children’s Perceptions of Marital Conflict and Their Internalizing and Externalizing Problems. International Journal of Psychology, 37(6), 369 – 378.
Unger, D. G., Brown, M. B., Tresel, P. A. ve McLeod, L. E. (2000). Interparental Conflict and Adolescent Depressed Mood: The Role of Family Functioning. Child Psychiatry and Human Development, 31(1), 23 – 41.
Weber, J. L. ve O’Brien, M. (1999). Latno Children’s Responses to Simulated Interparental Conflict. Cognitive Therapy and Research, 23(3), 247 – 270.
Weinberg, N. (1995). Does Apologizing Help? The Role of Self – Blame and Making Amends in Recovery From Bereavement. Healt and Social Work, 20(4), 1 – 13.
Yıllara Göre Türkiye Boşanma İstatistikleri. (2004). Türkiye Cumhuriyeti Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü. _____http://www.nvi.gov.tr >.

APA	SARDOĞAN M, KARAHAN T, MENTEŞ Ö, Dicle A (2007). Ebeveyne Bağlanma Düzeyine ve Anne-Babanın Boşanma/Birliktelik Durumuna Göre Çocuklarda Evlilik Çatışmasını Algılama Biçimleri. , 12 - 25.
Chicago	SARDOĞAN Mehmet E.,KARAHAN T. Fikret,MENTEŞ Özlem,Dicle Abdullah Nuri Ebeveyne Bağlanma Düzeyine ve Anne-Babanın Boşanma/Birliktelik Durumuna Göre Çocuklarda Evlilik Çatışmasını Algılama Biçimleri. (2007): 12 - 25.
MLA	SARDOĞAN Mehmet E.,KARAHAN T. Fikret,MENTEŞ Özlem,Dicle Abdullah Nuri Ebeveyne Bağlanma Düzeyine ve Anne-Babanın Boşanma/Birliktelik Durumuna Göre Çocuklarda Evlilik Çatışmasını Algılama Biçimleri. , 2007, ss.12 - 25.
AMA	SARDOĞAN M,KARAHAN T,MENTEŞ Ö,Dicle A Ebeveyne Bağlanma Düzeyine ve Anne-Babanın Boşanma/Birliktelik Durumuna Göre Çocuklarda Evlilik Çatışmasını Algılama Biçimleri. . 2007; 12 - 25.
Vancouver	SARDOĞAN M,KARAHAN T,MENTEŞ Ö,Dicle A Ebeveyne Bağlanma Düzeyine ve Anne-Babanın Boşanma/Birliktelik Durumuna Göre Çocuklarda Evlilik Çatışmasını Algılama Biçimleri. . 2007; 12 - 25.
IEEE	SARDOĞAN M,KARAHAN T,MENTEŞ Ö,Dicle A "Ebeveyne Bağlanma Düzeyine ve Anne-Babanın Boşanma/Birliktelik Durumuna Göre Çocuklarda Evlilik Çatışmasını Algılama Biçimleri." , ss.12 - 25, 2007.
ISNAD	SARDOĞAN, Mehmet E. vd. "Ebeveyne Bağlanma Düzeyine ve Anne-Babanın Boşanma/Birliktelik Durumuna Göre Çocuklarda Evlilik Çatışmasını Algılama Biçimleri". (2007), 12-25.

APA	SARDOĞAN M, KARAHAN T, MENTEŞ Ö, Dicle A (2007). Ebeveyne Bağlanma Düzeyine ve Anne-Babanın Boşanma/Birliktelik Durumuna Göre Çocuklarda Evlilik Çatışmasını Algılama Biçimleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 0(23), 12 - 25.
Chicago	SARDOĞAN Mehmet E.,KARAHAN T. Fikret,MENTEŞ Özlem,Dicle Abdullah Nuri Ebeveyne Bağlanma Düzeyine ve Anne-Babanın Boşanma/Birliktelik Durumuna Göre Çocuklarda Evlilik Çatışmasını Algılama Biçimleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 0, no.23 (2007): 12 - 25.
MLA	SARDOĞAN Mehmet E.,KARAHAN T. Fikret,MENTEŞ Özlem,Dicle Abdullah Nuri Ebeveyne Bağlanma Düzeyine ve Anne-Babanın Boşanma/Birliktelik Durumuna Göre Çocuklarda Evlilik Çatışmasını Algılama Biçimleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.0, no.23, 2007, ss.12 - 25.
AMA	SARDOĞAN M,KARAHAN T,MENTEŞ Ö,Dicle A Ebeveyne Bağlanma Düzeyine ve Anne-Babanın Boşanma/Birliktelik Durumuna Göre Çocuklarda Evlilik Çatışmasını Algılama Biçimleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2007; 0(23): 12 - 25.
Vancouver	SARDOĞAN M,KARAHAN T,MENTEŞ Ö,Dicle A Ebeveyne Bağlanma Düzeyine ve Anne-Babanın Boşanma/Birliktelik Durumuna Göre Çocuklarda Evlilik Çatışmasını Algılama Biçimleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2007; 0(23): 12 - 25.
IEEE	SARDOĞAN M,KARAHAN T,MENTEŞ Ö,Dicle A "Ebeveyne Bağlanma Düzeyine ve Anne-Babanın Boşanma/Birliktelik Durumuna Göre Çocuklarda Evlilik Çatışmasını Algılama Biçimleri." Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 0, ss.12 - 25, 2007.
ISNAD	SARDOĞAN, Mehmet E. vd. "Ebeveyne Bağlanma Düzeyine ve Anne-Babanın Boşanma/Birliktelik Durumuna Göre Çocuklarda Evlilik Çatışmasını Algılama Biçimleri". Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 23 (2007), 12-25.