Yıl: 2007 Cilt: 7 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 555 - 588 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Psikolojik Danışman Eğitiminde Okullardaki Rehberlik Uygulamalarının Önerilen Özellikleri

Öz:
Bu makalede Türkiye'deki okul psikolojik danışmanlığı ile ilgili uygulama derslerinde bulunması gereken özellikler literatür ışığında ve kuramsal olarak ele alınmıştır. Buna göre toplam 11 özellik belirlenmiştir. Bu özellikler; uygulama derslerinin programdaki yeri, okullarla resmi yollarla iletişime geçmenin önemi, uygulama okullarının ve bu okuldaki psikolojik danışmanların özellikleri, süpervizyon toplantıları ve süpervizörler, uygulamaların süresi ve uygulamaların yapılacağı kurumlar, program geliştirme, bireyi tanıma teknikleri, grup ve sınıf rehberliği, mesleki rehberlik, konsültasyon ve program değerlendirme gibi konularla ilgilidir. Son kısımda ise sonuç ve önerileri üzerinde durulmuştur.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Akkoyun, F. (1995). PDR’de unvan ve program sorunu: Bir inceleme ve öneriler.Psikolojik Dan›flma ve Rehberlik Dergisi, 6, 1-21.
  • Akman, Y. (2002). Okullardaki konsültasyon çal›flmalar› ve ruh sa¤l›¤› konsültas-yon modeli. Türk Psikolojik Dan›flma ve Rehberlik Dergisi, 18, 7-13.
  • American School Counselor Association (ASCA). (2003). The ASCA national mo-del: A framework for school counseling programs.Alexandria, VA: Author.
  • Arman, J. F., & Scherer, D. (2002). Service learning in school counselor preparati-on: A qualitative analysis. Journal of Humanistic Counseling, Education and De-velopment, 41, 69-86.
  • Association for Counselor Education and Supervision. (1990). Standards and pro-cedures for school counselor training and certification. Counselor Education andSupervision, 29, 213-215.
  • Aydemir-Sevim, S. & Hamamc›, Z. (1999). Psikolojik dan›flmanlar›n mesleki do-yumlar› ile mesleki yeterlilikleri aras›ndaki iliflkinin incelenmesi. Türk PsikolojikDan›flma ve Rehberlik Dergisi, 12, 39-46.
  • Bacanl›, F. (1997). Befl oturumluk (k›sa süreli) ve on oturumluk (uzun süreli) mes-leki grup rehberliklerinin lise ö¤rencilerinin mesleki olgunluk düzeylerine etkile-ri: Karfl›laflt›rmal› bir araflt›rma. 3. Ulusal Psikolojik Dan›flma ve Rehberlik Kongre-si Bildirileri içinde (s. 141-149). Adana: Çukurova Üniversitesi, E¤itim Fakültesi.
  • Betz, N. E., & Luzzo, D. A. (1996). Career assessment and career decision-makingself-efficacy scale. Journal of Career Assessment, 4, 413-428.
  • Borders, L. D., & Drury, S. M. (1992). Comprehensive school counseling prog-rams: A review for policymakers and practitioners. Journal of Counseling and De-velopment, 70, 487-498.
  • Ceyhan, E. (2000). Mesleki sorun düzeyleri farkl› okul rehber ö¤retmenlerinin ki-flisel ve sosyal uyum düzeylerinin incelenmesi. Türk Psikolojik Dan›flma ve Reh-berlik Dergisi, 13, 45-55.
  • Çam, S. (2002). Okullarda rehberlik hizmet alanlar›-birimleri. G. Can (Ed.), Psiko-lojik dan›flma ve rehberlikiçinde (s. 49-73). Ankara: PegemA.
  • Çi¤dem, E. (2002). Mesleki araflt›rma davran›fllar›nda Kendini Yetkin Görme Öl-çe¤i’nin gelifltirilmesi ile ilgili ön çal›flma.Yay›mlanmam›fl yüksek lisans tezi, Çu-kurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
  • Dahir, C. A. (2001). The national standards for school counseling programs: Deve-lopment and implementation.Professional School Counseling, 4, 320-327.
  • Daniels, J. A. & Larson, L. M. (2001). The impact of performance feedback on co-unseling self-efficacy and counselor anxiety. Counselor Education and Supervision,42, 120-125.
  • Do¤an, S. (1996). Türkiye’de psikolojik dan›flma ve rehberlik alan›nda meslekkimli¤inin geliflimi ve baz› sorunlar. Psikolojik Dan›flma ve Rehberlik Dergisi, 7, 32-44.
  • Do¤an, S. (1997). Milli E¤itim Bakanl›¤›’n›n psikolojik dan›flma ve rehberlik hiz-metleriyle ilgili temel politikalar› ve yaklafl›mlar›: Son 25 y›la iliflkin bir de¤erlen-dirme. 3. Ulusal Psikolojik Dan›flma ve Rehberlik Kongresi Bildirileriiçinde (s. 150-161). Adana: Çukurova Üniversitesi, E¤itim Fakültesi.
  • Do¤an, S. (1998). Counseling in Turkey: Current status and future challenges.Education Policy Analysis Archives, 6 (12), 1-12.
  • Do¤an, S. (2000a). Psikolojik dan›flman e¤itiminde akreditasyon gere¤i ve birmodel önerisi.Türk Psikolojik Dan›flma ve Rehberlik Dergisi, 14, 31-38.
  • Do¤an, S. (2000b). Okul rehberli¤i ve dan›flmanl›¤› alan›nda ça¤dafl bir yaklafl›m:Kapsaml› rehberlik program modeli. Türk Psikolojik Dan›flma ve Rehberlik Dergi-si, 13, 56-64.
  • Do¤an, S. (2001). Okul psikolojik dan›flman› (rehber ö¤retmen) e¤itimini yeni-den yap›land›rman›n gere¤i ve bir model önerisi . 2000 Y›l›nda Türk Milli E¤i-tim Örgütü ve Yönetimi Ulusal Sempozyumu. E¤itimde Yans›malar: VIiçinde (s.338-351). Ankara: Ö¤retmen Hüseyin Hüsnü Tek›fl›k E¤itim Araflt›rma Gelifltir-me Vakf› Yay›nlar›.
  • Erkan, Z. (1997). Grup rehberli¤inin yüksek s›nav kayg›s› üzerindeki etkisine yö-nelik deneysel bir çal›flma. 3. Ulusal Psikolojik Dan›flma ve Rehberlik KongresiBildirileri içinde (s. 89-96).Adana: Çukurova Üniversitesi, E¤itim Fakültesi.
  • Erkan, S. (2001). Okul psikolojik dan›flma ve rehberlik programlar›n›n haz›rlan-mas›.Ankara: Nobel Yay›n Da¤›t›m.Evans, J. Jr., & Burck, H. (1992). The effects of career education intervention onacademic achievement: A meta-analysis. Journal of Counseling and Development,71, 63-68.
  • Gati, I., & Saka, N. (2001). Internet-based versus paper-and-pencil assessment:Measuring career decision-making difficulties. Journal of Career Assessment, 4,397-416.
  • Gibson, R. L., & Mitchell, M. H. (2003). Introduction to counseling and guidan-ce. New Jersey: Merrill Prentice Hall.
  • Goodyear, R. K. (1998). Research and practice implications of the SCMCT: Ob-servations and comments. The Counseling Psychologist, 26, 274-284.
  • Gysbers, N. C., & Henderson, P. (2001). Comprehensive guidance and counse-ling programs: A rich history and a bright future. Professional School Counseling, 4,246-256.
  • Gybers, N. C. & Lapan, R. T. (2001). The implementation and evaluation ofcomprehensive school guidance programs in the United States: Progress andprospects. International Journal for Educational and Vocational Guidance, 1,197-208.
  • Gybers, N. C., Lapan, R. T., & Blair, M. (1999). Closing in on the statewide imp-lementation of a comprehensive guidance program model.Professional School Co-unseling, 2, 357-366.
  • Hall, A. S., & Lin, M. J. (1994). An integrative consultation framework: A practi-cal tool for elementary school counselors. Elementary School Guidance and Coun-seling, 29, 16-27.
  • Hardesty, P. H., & Dillard, J. M. (1994). The role of Elementary school counse-lors compared with their middle and secondary school counterparts. ElementarySchool Guidance and Counseling, 29, 83-91.
  • Herr, E. L. (2001). The impact of national policies, economics, and school reformon comprehensive guidance programs.Professional School Counseling, 4, 236-245.
  • Hughes, D. K., & James, S. H. (2001). Using accountability data to protect aschool counseling program: One counselor’s experience. Professional School Co-unseling, 4, 306-309.
  • Hughey, K. F., & Gybers, N. C. (1993). Evaluating comprehensive school gui-dance programs: Assessing the perceptions of students, parents, and teachers.School Counselor,41, 31-35.
  • Hui, E. K. P. (2003). A guidance curriculum for student development: A quali-tative study. International Journal for the Advancement of Counselling, 25, 157-168.
  • Kaya, A., & Çivitçi, A. (2002). Okul psikolojik dan›flma ve rehberlik programla-r›n›n gelifltirilmesi. Gürhan Can(Ed.:) Psikolojik Dan›flma ve Rehberlik. Ankara:PegemA.
  • Kutlu, M., & Güven, M. (2002). Özel ve resmi ilkö¤retim okulu ö¤rencilerininö¤retmenlerinden bekledikleri ve gözledikleri rehberlik davran›fllar›. Türk Psi-kolojik Dan›flma ve Rehberlik Dergisi, 18, 15-24.
  • Kuzgun, Y. (2000). Meslek dan›flmanl›¤›. Uygulamalar-kuramlar.Ankara: No-bel Yay›n Da¤›t›m.Külaho¤lu, fi. (2001). Okul psikolojik dan›flmanl›k ve rehberlik programlar›n›ngelifltirilmesi.Ankara: Pegem A.
  • Lapan, R. T. (2001). Results-based comprehensive guidance and counselingprograms: A framework for planning and evaluation. Professional School Counse-ling, 4, 289-299.
  • Lapan, R. T., Gysbers, N. C., Hughey, K., & Arni, T. J. (1993). Evaluating aguidance and language arts unit for high school juniors. Journal of Counselingand Development, 71, 444-452.
  • Lapan, R. T., Gysbers, N. C., Multon, K. D., & Pike, G. R. (1997). Developingguidance competency self-efficacy scales for high school and middle school stu-dents. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 30, 4-16.
  • Lapan, R. T., Gysbers, N. C., & Petroski, G. F. (2001). Helping seventh gra-ders be safe and successful: A statewide study of the impact of comprehensiveguidance and counseling programs. Journal of Counseling and Development, 79,320-330.
  • Lapan, R. T., & Kosciulek, F. (2001). Toward a community career system prog-ram evaluation framework. Journal of Counseling and Development, 79, 3-15.
  • Larson, L. M. (1998). The social cognitive model of counselor training. The Co-unseling Psychologist, 26, 219-273.
  • Larson, L. M., & Daniels, J. A. (1998). Review of the counseling self-efficacyliterature.The Counseling Psychologist, 26, 179-218.
  • Leach, M. M., Stoltenberg, C. D., McNeill, B. W., & Eichenfield, G. (1997).Self-efficacy and counselor development: Testing the integrated developmen-tal model. Counselor Education and Supervision, 37, 115-124.
  • Lehrman-Waterman, D., & Ladany, N. (2001). Development and validation ofthe evaluation process within supervision inventory. Journal of CounselingPsychology, 48, 168-177.
  • MacDonald, G., & Sink, C. A. (1999). A qualitative developmental analysis of com-prehensive guidance programmes in schools in the United States. British Journal ofGuidance and Counseling, 27, 415-430.
  • Martin, N. K., & Baldwin, B. (1996). Helping beginning teachers foster healthyclassroom management: implications for elementary school counselors. ElementarySchool Guidance and Counseling, 31, 106-113.
  • Morse, C. L., & Russell, T. (1988). How elementary counselors see their role: Anempirical study. Elementary School Guidance and Counseling, 23, 54-62.
  • Nazl›, S. (2003). Kapsaml› geliflimsel rehberlik ve psikolojik dan›flma programlar›.Ankara: An› Yay›nc›l›k.
  • Özgüven, ‹. E. (1990). Ülkemizde psikolojik dan›flma ve rehberlik faaliyetlerinindünü ve bugünü. Psikolojik Dan›flma ve Rehberlik Dergisi, 1, 4-15.
  • Özyürek, R. & K›l›ç-At›c›, M. (2002). Üniversite ö¤rencilerinin meslek seçimi ka-rarlar›nda kendilerine yard›m eden kaynaklar›n belirlenmesi. Türk Psikolojik Da-n›flma ve Rehberlik Dergisi, 17, 33-42.
  • Paisley, P. O. (2001). Maintaining and enhancing the developmental focus in scho-ol Counseling programs. Professional School Counseling, 4, 271-277.
  • PDR Anabilim Dallar› Toplant›s› III (2004). Yeni psikolojik dan›flma ve rehberlik li-sans program› ve ders tan›mlar›: Yazar.
  • Pérusse, R., Goodnough, G. E., & Noël, C. J. (2001a). Use of the national standardsfor school counseling programs in preparing school counselors. Professional SchoolCounseling, 5, 49-55.
  • Pérusse,R., Goodnough, G. E., & Noël, C. J. (2001b). A national survey of schoolcounselor preparation programs: Screening methods, faculty experiences, curricularcontent, and fieldwork requirements. Counselor Education and Supervision, 40,252-262.
  • Prieto, L. R. (1998). Practicum class supervision in CACREP-accredited counselortraining programs: A national survey. Counselor Education and Supervision, 38, 113-120.
  • Roberts, W. B. (2001). Site supervisors of professional school counseling interns:Suggested guidelines. Professional School Counseling, 4, 208-215.
  • Ronnestad, M. H., & Skovholt, T. M. (1993). Supervision of beginning and advan-ced graduate students of counseling and psychotherapy. Journal of Counseling andDevelopment, 71, 396-405.
  • Schmidt, J. J. (2000). Counselor accountability: Justifying your time and measuringyour worth. In J. Wittmer (Ed.), Managing your school counseling program: K-12 de-velopmental strategies(pp. 273-313). Minneapolis: Educational Media Corporation.
  • Sink, C. A., & MacDonald, G. (1998). The status of comprehensive guidance andcounseling in the United States.Professional School Counseling, 2, 88-94.
  • Sink, C. A., & Stroh, H. R. (2003). Raising achievement test scores of early elemen-tary school students through comprehensive school counseling programs. Professio-nal School Counseling, 6, 350-364.
  • Sink, C. A., & Yillik-Downer, A. (2001). School counselors’ perception of compre-hensive guidance and counseling programs: A national survey. Professional SchoolCounseling, 4, 278-288.
  • Solberg, V. S., Good, G. E., Nord, E., Holm, C., Hohner, R., & Zima, N. (1994).Assessing career search expectations: Development and validation of the care-er search efficacy scale. Journal of Career Assessment, 2, 111-123.
  • Super, D. E., Savickas, M. L., & Super, C. M. (1996). The life-span, life-spaceapproach to careers. In D. Brown, L. Brooks et al.Career choice and develop-ment(3rd ed., pp. 373-422). San Fransisco: Jossey-Bass.
  • Tan, H. (1990). Okullar›m›zda psikolojik hizmetlerin neresindeyiz? PsikolojikDan›flma ve Rehberlik Dergisi, 1, 27-31.
  • Usluer, E. (1998). Grup rehberli¤i program›: Meslek inceleme klavuzu.Ankara:Talim ve Terbiye Kurulu Baflkanl›¤›.
  • Whiston, S. C., & Sexton, T. L. (1998). A review of school counseling outcomeresearch: Implications for practice. Journal of Counseling and Development, 76,412-426.
  • Wittmer, J. (2000). Developmental school guidance and counseling: Its historyand reconceptualization. In J. Wittmer (Ed.), Managing your school counselingprogram: K-12 developmental strategies(pp. 2-13). Minneapolis: EducationalMedia Corporation.
  • Yeflilyaprak, B. (1993). Üniversitelerimizde psikolojik dan›flma ve rehberlikhizmetleri. Psikolojik Dan›flma ve Rehberlik Dergisi, 4, 12-15.
  • Yeflilyaprak, B. (2000). E¤itimde rehberlik hizmetleri.Ankara: Nobel Yay›n Da-¤›t›m.
  • Yiyit, F. (2001). Okul psikolojik dan›flmanlar›n›n yetkinlik beklentilerini ölçmeyeyönelik bir ölçek gelifltirme çal›flmas›.Yay›mlanmam›fl yüksek lisans tezi, Çuku-rova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
APA ÖZYÜREK R, ÇAM S, ATICI M (2007). Psikolojik Danışman Eğitiminde Okullardaki Rehberlik Uygulamalarının Önerilen Özellikleri. , 555 - 588.
Chicago ÖZYÜREK Ragıp,ÇAM Sabahattin,ATICI Meral Psikolojik Danışman Eğitiminde Okullardaki Rehberlik Uygulamalarının Önerilen Özellikleri. (2007): 555 - 588.
MLA ÖZYÜREK Ragıp,ÇAM Sabahattin,ATICI Meral Psikolojik Danışman Eğitiminde Okullardaki Rehberlik Uygulamalarının Önerilen Özellikleri. , 2007, ss.555 - 588.
AMA ÖZYÜREK R,ÇAM S,ATICI M Psikolojik Danışman Eğitiminde Okullardaki Rehberlik Uygulamalarının Önerilen Özellikleri. . 2007; 555 - 588.
Vancouver ÖZYÜREK R,ÇAM S,ATICI M Psikolojik Danışman Eğitiminde Okullardaki Rehberlik Uygulamalarının Önerilen Özellikleri. . 2007; 555 - 588.
IEEE ÖZYÜREK R,ÇAM S,ATICI M "Psikolojik Danışman Eğitiminde Okullardaki Rehberlik Uygulamalarının Önerilen Özellikleri." , ss.555 - 588, 2007.
ISNAD ÖZYÜREK, Ragıp vd. "Psikolojik Danışman Eğitiminde Okullardaki Rehberlik Uygulamalarının Önerilen Özellikleri". (2007), 555-588.
APA ÖZYÜREK R, ÇAM S, ATICI M (2007). Psikolojik Danışman Eğitiminde Okullardaki Rehberlik Uygulamalarının Önerilen Özellikleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 7(1), 555 - 588.
Chicago ÖZYÜREK Ragıp,ÇAM Sabahattin,ATICI Meral Psikolojik Danışman Eğitiminde Okullardaki Rehberlik Uygulamalarının Önerilen Özellikleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 7, no.1 (2007): 555 - 588.
MLA ÖZYÜREK Ragıp,ÇAM Sabahattin,ATICI Meral Psikolojik Danışman Eğitiminde Okullardaki Rehberlik Uygulamalarının Önerilen Özellikleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, vol.7, no.1, 2007, ss.555 - 588.
AMA ÖZYÜREK R,ÇAM S,ATICI M Psikolojik Danışman Eğitiminde Okullardaki Rehberlik Uygulamalarının Önerilen Özellikleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2007; 7(1): 555 - 588.
Vancouver ÖZYÜREK R,ÇAM S,ATICI M Psikolojik Danışman Eğitiminde Okullardaki Rehberlik Uygulamalarının Önerilen Özellikleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 2007; 7(1): 555 - 588.
IEEE ÖZYÜREK R,ÇAM S,ATICI M "Psikolojik Danışman Eğitiminde Okullardaki Rehberlik Uygulamalarının Önerilen Özellikleri." Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 7, ss.555 - 588, 2007.
ISNAD ÖZYÜREK, Ragıp vd. "Psikolojik Danışman Eğitiminde Okullardaki Rehberlik Uygulamalarının Önerilen Özellikleri". Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 7/1 (2007), 555-588.