Lise Öğrencilerinde Trafik, Madde Kullanımı ve Toplumsal Konumla İlgili Risk Alma Davranışı

YILAN, Gülhan; SARDOĞAN, Mehmet E.; KARAHAN, T. Fikret; Gençoğlu, Cem

Lise Öğrencilerinde Trafik, Madde Kullanımı ve Toplumsal Konumla İlgili Risk Alma Davranışı

T. Fikret KARAHAN, (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Psikolojik Danışma ve Rehberlik Anabilim Dalı, Samsun, Türkiye)

Mehmet E. SARDOĞAN, (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Psikolojik Danışma ve Rehberlik Anabilim Dalı, Samsun, Türkiye)

Cem GENÇOĞLU, (Samsun Rehberlik Araştırma Merkezi, Samsun, Türkiye)

Gülhan YILAN (Amasya Endüstri Meslek Lisesi, Amasya, Türkiye)

Eğitim ve Bilim

2 0

Yıl: 2006 Cilt: 31 Sayı: 142 Sayfa Aralığı: 72 - 79 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Lise Öğrencilerinde Trafik, Madde Kullanımı ve Toplumsal Konumla İlgili Risk Alma Davranışı

Öz:

Bu araştırmada, lise öğrencilerinde trafik, madde kullanımı ve toplumsal konumla ilgili risk alma davranışı ile özsaygı düzeyi ve cinsiyet arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Araştırma kapsamına alınan bireyler, Samsun il merkezinde devlet liselerinde öğrenim gören 472 kız, 450 erkek, toplam 922 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, Kıran (2002) tarafından geliştirilen Ergenlerde Risk Alma Ölçeği ve Güngör (1989) tarafından geliştirilen Lise Öğrencileri Özsaygı Envanteri kullanılmıştır. Verilerin analizinde ise t-testi tekniği kullanılmıştır. Araştırmada, özsaygı düzeyine göre öğrencilerin madde kullanımı ve toplumsal konumla ilgili risk alma davranışı arasında anlamlı farklılıkların olduğu saptanmıştır. Ayrıca, cinsiyete göre trafik, madde kullanımı ve toplumsal konumla ilgili risk alma davranışı arasında da anlamlı farklılıkların olduğu saptanmıştır. Araştırmada; erkek öğrencilerde trafik, madde kullanımı ve toplumsal konumla ilgili risk alma eğiliminin, kız öğrencilere göre daha yüksek düzeyde olduğu saptanmıştır. Elde edilen bulgular, lise öğrencilerinde özsaygı düzeyi düştükçe madde kullanımı ve toplumsal konumla ilgili risk alma ve tehlikeye atılma eğiliminin yükseldiğini göstermektedir. Sonuç olarak, lise öğrencilerinin trafik, madde kullanımı, toplumsal konumla ilgili risk alma ve tehlikeye atılma konusunda psikolojik desteğe ihtiyaç duydukları ileri sürülebilir.

Anahtar Kelime: lise öğrencileri madde kullanımı benlik saygısı trafik samsun risk alma davranışı sosyal durum

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Sosyoloji Psikoloji Davranış Bilimleri

Risk Taking Behavior of High School Students with Relation to Traffic, Drug Abuse and Social Status

Öz:

In this research we have tried to explain the relationship between trafficing, drug abuse and social status with risk taking behavior according to the levels of self- esteem and gender of the high school students evaluated. The design of the research was based on a descriptive model. The study was carried out on 922 students, 472 female and 450 male participants who are state high school students in Samsun. The students' risk taking behavior was measured by means of the "The Adolescent Risk Taking Behavior Questionnaire" which was developed by Kıran (2002). The students' self-esteem levels were measured by means of the "Self-Esteem Inventory for High School Students" which was developed by Güngör(1989). When analyzing the data, the t-test technique was used. The research indicated that there are many significant differences regarding the students' use of drugs in relation to the level of their self-esteem and their risk taking behavior in relation to their social status. The findings obtained show that as levels of self-esteem decrease, the tendency to use drugs and become involved in risk taking behavior related to social status also increases. In addition, more boys than girls show a tendency to traffic, drug abuse and risk taking behavior. To summarize; high school students are really in need of psychological help regarding the issue that risk-taking behavior leads to danger.

Anahtar Kelime: self esteem traffic samsun risk taking behavior social status high school students substance abuse

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Sosyoloji Psikoloji Davranış Bilimleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

Bayar, N. Ergenlerde Risk Alma Davranışı: lçtepisellik, Aile Yapısı ve Demografik Değişkenler Açısından Gelişimsel Bir inceleme. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. 1999, ii-iii.
Carroll, L. & Anderson, R., Body Piercing, Tattooing Self Esteem and Body Investment in Adolescent Girls, Adolescence, 2002; 37(147), 627-638.
Colsman, M. & Wulfert, E. Conflict Resolution Style as an Indicator of Adolescents' Substance use and other Problem Behaviors. Addictive Behaviors. 2002; 27(4), 633-648.
Donovan, J. E. & Jessor, R., Structure of Problem Behavior in Adolescence and Young Adulthood, Journal of Consulting and Clinical Psychology, 1985; (53), 890-904.
Esen, B. K. Akran Baskısı Düzeyleri ve Cinsiyetlerine Göre Öğrencilerin Risk Alma Davranışı ve Okul Başarılarının incelenmesi, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2003; 11(20), 17-26.
Feldman, S. R., Understanding Psychology, Second Edition, USA: McGraw-Hill Publishing Company, 1990.
Fernald, S. P. & Fernald, L. D., Indroduction to Psychology, Fourth Edition, Boston: Houghton Mifflin Company, 1978.
Flannery, D. J. Improving School Violence Prevention Programs through Meaningful Evaluation. Eric-Cue Digest. 1998; 132, 3-6.
Ginsburg, J. H. & Miller, M. S., Sex Differences in Children's Risk- Taking Behavior, 1982; 53, 426-428.
Gonzalez, J. & Tiffany, F., Adolescents Perceptions of Their Risk Taking Behaviour, Adolescence, 1994; 29(115), 701-711.
Güngör, A., Lise Öğrencilerinin Özsaygılarını Etkileyen Etmenler, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, 1989.
Han, S., Minja, K. C, Lee, M. & Lee, S., Risk-Taking Behavior Among High School Students in South Korea, Journal Of Adolescence, 2001; 24,571-574.
Hilgard, R. E., Inroduction to Psychology, Third Edition, New York: Harcourt, Brace & World Inc., 1962.
Ingersoll, G. M. & Orr, D. P., Behavioral and Emotional Risk in Early Adolescents, Journal of Early Adolescence, 1989; 9(4), 396-407.
James, K., How Low Self-Esteem Affects Adult Learners, Adults Learning, 2003; 14(5), 24-27.
jessor, S. J. & Jessor, R., Problem Behavior And Psychosocial Development: A Longitudinal Study of Youth, New York: Academic Press, 1977.
Katz, L. G., Self-Esteem And Narcissism: Implications for Practice, ERIC Clearinghouse on Elementary and Early Childhood Education, Urbana, IL(BBB 166656) 1993.
Kazel, Y. Erinlik Grubu Öğrencilerinin Risk Almaya Yönelik Davranışı ve Öğretmenlerinin Algılaması. Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. 2001, ix.
Lipsitt, L. P. & Mitnick, L. L, Self Regulating Behavior and Fish Taking: Causes and Consequenses, Norwood, NJ: Ablex Publishing Corp., 1991.
Malek, M. K., Chang B. H. & Davis, T. C. Self-Reported Characterization of Sevent-Grade Studens' Fights. Journal of Adolescent Healt. 1998; 23, 103-109.
Markham, M. C. at. all., Family Connectedness and Sexual Risk- Taking Among Urban Youth Attending Alternative High Schools, Perpectives on Sexual and Reproductive Health, 2003; 35(4), 174-179.
McConnel, V. J., Understanding Human Behavior, USA: Rinehard and Winston Inc., 1974.
Steinberg, L, Single Parents, Stepparents and the Susceptibility of Adolescents to Antisocial Peer Pressure, Child Development, 1987; (58), 269-275.
Walz, G. R., Counseling to Enhance Self-Esteem, ERIC Clearinghouse on Counseling and Personel Services, Ann Arbor, MI, 1991; (EDD00036).
Wells, D., Miller, M., Tobacyk, J, & Clanton, R., Using a Psychoeducational Approach to Increase the Self Esteem of Adolescence at High Risk For Dropping Out, Adolescence, 2002; 37(146), 431-435.
Wilde, G. J. & Murdock, P. A., Incentive Systems for Accident-free Driving in the General Population, Ergonomics, 1982; (25), 879-890.
Yılmaz, T. Ergenlerde Risk Alma Davranışlarının İncelenmesi. İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2000, iv-v.

APA	KARAHAN T, SARDOĞAN M, Gençoğlu C, YILAN G (2006). Lise Öğrencilerinde Trafik, Madde Kullanımı ve Toplumsal Konumla İlgili Risk Alma Davranışı. , 72 - 79.
Chicago	KARAHAN T. Fikret,SARDOĞAN Mehmet E.,Gençoğlu Cem,YILAN Gülhan Lise Öğrencilerinde Trafik, Madde Kullanımı ve Toplumsal Konumla İlgili Risk Alma Davranışı. (2006): 72 - 79.
MLA	KARAHAN T. Fikret,SARDOĞAN Mehmet E.,Gençoğlu Cem,YILAN Gülhan Lise Öğrencilerinde Trafik, Madde Kullanımı ve Toplumsal Konumla İlgili Risk Alma Davranışı. , 2006, ss.72 - 79.
AMA	KARAHAN T,SARDOĞAN M,Gençoğlu C,YILAN G Lise Öğrencilerinde Trafik, Madde Kullanımı ve Toplumsal Konumla İlgili Risk Alma Davranışı. . 2006; 72 - 79.
Vancouver	KARAHAN T,SARDOĞAN M,Gençoğlu C,YILAN G Lise Öğrencilerinde Trafik, Madde Kullanımı ve Toplumsal Konumla İlgili Risk Alma Davranışı. . 2006; 72 - 79.
IEEE	KARAHAN T,SARDOĞAN M,Gençoğlu C,YILAN G "Lise Öğrencilerinde Trafik, Madde Kullanımı ve Toplumsal Konumla İlgili Risk Alma Davranışı." , ss.72 - 79, 2006.
ISNAD	KARAHAN, T. Fikret vd. "Lise Öğrencilerinde Trafik, Madde Kullanımı ve Toplumsal Konumla İlgili Risk Alma Davranışı". (2006), 72-79.

APA	KARAHAN T, SARDOĞAN M, Gençoğlu C, YILAN G (2006). Lise Öğrencilerinde Trafik, Madde Kullanımı ve Toplumsal Konumla İlgili Risk Alma Davranışı. Eğitim ve Bilim, 31(142), 72 - 79.
Chicago	KARAHAN T. Fikret,SARDOĞAN Mehmet E.,Gençoğlu Cem,YILAN Gülhan Lise Öğrencilerinde Trafik, Madde Kullanımı ve Toplumsal Konumla İlgili Risk Alma Davranışı. Eğitim ve Bilim 31, no.142 (2006): 72 - 79.
MLA	KARAHAN T. Fikret,SARDOĞAN Mehmet E.,Gençoğlu Cem,YILAN Gülhan Lise Öğrencilerinde Trafik, Madde Kullanımı ve Toplumsal Konumla İlgili Risk Alma Davranışı. Eğitim ve Bilim, vol.31, no.142, 2006, ss.72 - 79.
AMA	KARAHAN T,SARDOĞAN M,Gençoğlu C,YILAN G Lise Öğrencilerinde Trafik, Madde Kullanımı ve Toplumsal Konumla İlgili Risk Alma Davranışı. Eğitim ve Bilim. 2006; 31(142): 72 - 79.
Vancouver	KARAHAN T,SARDOĞAN M,Gençoğlu C,YILAN G Lise Öğrencilerinde Trafik, Madde Kullanımı ve Toplumsal Konumla İlgili Risk Alma Davranışı. Eğitim ve Bilim. 2006; 31(142): 72 - 79.
IEEE	KARAHAN T,SARDOĞAN M,Gençoğlu C,YILAN G "Lise Öğrencilerinde Trafik, Madde Kullanımı ve Toplumsal Konumla İlgili Risk Alma Davranışı." Eğitim ve Bilim, 31, ss.72 - 79, 2006.
ISNAD	KARAHAN, T. Fikret vd. "Lise Öğrencilerinde Trafik, Madde Kullanımı ve Toplumsal Konumla İlgili Risk Alma Davranışı". Eğitim ve Bilim 31/142 (2006), 72-79.