Kronik böbrek yetmezliği olan çocuklarda tükürük sıvı dinamiği ve ağız sağlığı profilinin değerlendirilmesi

SAKALLIOĞLU, Elif Eser; AÇIKGÖZ, Gökhan; LÜTFİOĞLU, Müge; ÖZKAYA, Ozan

Kronik böbrek yetmezliği olan çocuklarda tükürük sıvı dinamiği ve ağız sağlığı profilinin değerlendirilmesi

Müge LÜTFİOĞLU, (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Diş Hekimliği Fakültesi, Periodontoloji Anabilim Dalı, Samsun)

Elif Eser SAKALLIOĞLU, (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Diş Hekimliği Fakültesi, Periodontoloji Anabilim Dalı, Samsun, Türkiye)

Ozan ÖZKAYA, (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Pediatrik Nefroloji Anabilim Dalı, Samsun, Türkiye)

Gökhan AÇIKGÖZ (Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Diş Hekimliği Fakültesi, Periodontoloji Anabilim Dalı, Samsun)

Gazi Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi

4 1

Yıl: 2008 Cilt: 25 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 13 - 18 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Kronik böbrek yetmezliği olan çocuklarda tükürük sıvı dinamiği ve ağız sağlığı profilinin değerlendirilmesi

Öz:

Amaç: Kronik böbrek yetmezliği (KBY) vücut sıvı dengesini bozan ve komplikasyonlannın özellikle çocuk hastalarda yaşam kalitesini olumsuz yönde etkilediği bir hastalıktır. Çalışmamızda, KBY olan çocuklarda tükürük sıvı dinamiğinde oluşan değişimler ve bunun ağız sağlığı üzerine etkilerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışma grupları günlük ağız bakım alışkanlığı olan ve periodontitisi ve/veya periodontal yıkımı bulunmayan periton diyalizi tedavisinde 15 KBY'li çocuk hasta (test grubu) ile 15 sistemik sağlıklı çocuktan (kontrol grubu) oluşturuldu. Gruplardaki tükürük sıvı dinamiği değişimleri uyanlmamış karışık tükürük ozmotik basıncı (TOB) ve hacmi (TH) ölçülerek tespit edildi. TOB ölçümü ozmometre kullanılarak, TH ölçümü Periotron 8000 cihazıyla gerçekleştirildi. Çalışma popülasyonunun ağız sağlığı profili, dişeti ve diş sağlığı değerlendirmeleri yapılarak belirlendi. Bu amaçla, Silness-Löe plak indeksi (Pİ), Löe-Silness gingival indeksi (Gİ), DMFT ve dmft indeksleri kullanıldı. Bulgular: TOB düzeyi test grubunda kontrol grubundan daha yüksek (p<0.01), TH düzeyi ise test grubunda kontrol grubundan daha düşük (p<0.01) saptandı. Pİ ve Gİ değerleri test grubunda kontrol grubundan daha yüksek olarak bulundu (p<0.01). DMFT ve dmft değerlerinin test grubunda kontrol grubundan daha düşük olduğu tespit edildi (DMFT için p<0.05, dmft için p<0.01). Sonuç: Bulgularımız KBY'nin çocuklarda tükürük sıvı dinamiğini değiştirebileceği ve bu değişimin ağız sağlığı üzerinde etkilerinin olabileceği fikrini desteklemektedir.

Anahtar Kelime:

Konular: Genel ve Dahili Tıp Üroloji ve Nefroloji Pediatri

Evaluation of salivary fluid dynamics and oral health profile of children with chronic renal failure

Öz:

Chronic renal failure (CRF) is a disease that disturbs the body fluid balance and leads to complications which negatively affect the life-quality, particularly in paediatric patients. In our study, it was aimed to investigate the salivary fluid dynamics and the ir effects on oral health in children with CRF. Material and method: Fifteen pediatric CRF patients (test group) and 15 systemically healthy children (control group) who had da ily oral care habit and did not demonstrate periodontitis and/or peridontal destruction constituted the study groups. Alterations in the salivary fluid dynamics of the groups were evaluated by measuring the unstimulated mixed salivary osmotic pressure (SOP) and vo lume (SV). SOP was measured by an osmometer and SV was measured by a Periotron 8000 device. Oral health status was determi ned by the assessment of gingival and dental health of the study population. Silness-Löe plaque index (PI), Löe-Silness gingival in dex (GI), DMFT and dmft indices were utilized in this regard. Results: SOP was found to be higher in the test group than in the control group and SV was found to be lower in the test group than in the control group (p<0.01). PI and GI values were higher in the test group than those of the control group (p<0.01). DMFT and dmft values were lower in the test group than in the control group (p<0.05 for DMFT, p<0.01 for dmft). Conclusion: Our results suggest that CRF may alter the salivary fluid dynamics and thus, may affect the oral health status.

Anahtar Kelime:

Konular: Genel ve Dahili Tıp Üroloji ve Nefroloji Pediatri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1) Al Nowaiser A, Lucas VS, Wilson M, Roberts GJ, Trompeter RS. Oral health and caries related microflora in children during the first three months following renal transplantation. Int J Pediatr Dent 14: 118-126, 2004.
2) Al Nowaiser A, Roberts GJ, Trompeter RS, Wilson M, Lucas VS. Oral health in children with chronic renal failure. Pediatr Nephrol 18: 39-45, 2003.
3) Al-Wahadni A, Al-Omar M. Dental disease in a Jordian population on renal dialysis. Quintessence Int 34: 343-347, 2003.
4) Andrews PA. Recent developments: renal transplantation. BMJ 324: 530-534, 2002.
5) Bauer JH, Brooks CS. Body fluid composition in chronic renal fa ilure. Clin Nephrol 16: 114-118, 1981.
6) Been, V, Engel D. The effect of immunosuppressive drugs on peri odontal inflammation on human renal allograft patients. J Peri odontol 53: 245-248, 1982.
7) Bots CP, Brand HS, Poorterman JH, van Amerongen BM, Vale tijn-Benz M, Veerman EC, ter Wee PM, Nieuw Amerongen AV. Oral and salivary changes in patients with end stage renal disease (ESRD): a two year follow-up study. Br Dent J 27: 202, 2007.
8) Bots CP, Pooterman JHG, Brand HS, Kalsbeek H, Van Amerongen BM, Veerman ECI, Nieuw Amerongen AV. The oral health status of dentate patients with chronic renal failure undergoing dialysis therapy. Oral Dis 12: 176-180, 2006.
9) Bradway SD, Bergey EJ, Jones PC, Levine MJ. Oral mucosal pel licle: adsorbtion and transpeptidation of salivary components to buccal epithelial cells. Biochem J 261: 887-896, 1989.
10) Bradway SD, Bergey EJ, Scavvapieco FA, Ramasubbu N, Zawacji S, Levine MJ. Formation of salivary-mucosal pellicle: the role of transglutamine. Biochem J 284: 557-564, 1992.
11) Carl W. Chronic renal disease and hyperparathyroidism: dental ma nifestations and management. Compendium 8: 697-699, 1987.
12) Clark DB. Dental findings in patients with chronic renal failure. An overview. J Can Dent Assoc 53: 781-785, 1987.
13) Davidovich E, Frishberg Y, Aframian DJ, Peretz B. Calculuc in atoddler with end-stage renal disease due to prune-belly syndrome: a case report. Oral Dis 12: 63-66, 2006.
14) Davidovich E, Schwarz Z, Davidovich M, Eidelman E, Binstein E. Oral findings and periodontal status in children, adolescents and young adults suffering from renal failure. J Clin Periodontol 32: 1076-1082, 2005.
15) Davidovich M, Sinai-Treiman L. Disease of kidney and urinary tract: Shohat M Ashkenazi S. Texbook of Pediatrics 5th edition. Tel Aviv: Dyonon, 1998, 433-474.
16) DiSabato-Mordarski T, Kleinberg I. Measurement and comparison of the residuel saliva on various oral mucosal and dentition surfa ces in humans. Arch Oral Biol 41: 655-665, 1996.
17) Duran ‹, Erdemir EO. Periodontal treatment needs of patients with renal disease receiving haemodialysis. Int Dent J 54: 274-278, 2004.
18) Epstein SR, Mandel I, Scoop IW. Salivary composition and calcu lus formation in patients undergoing hemodialysis. J Periodontol 51: 336-338, 1980.
19) Ertu¤rul F, Elbek-Çubukçu C, Sabah E, Mir S. The oral health sta tus of children undergoing hemodialysis treatment. The Turkish Jo urnal of Pediatry 45: 1098-113, 2003.
20) Faulconbridge AR, Bradshaw WCL, Jenkins PA, Baum JB. The dental status of a group of diabetic children. Br Dent J 151: 253- 255, 1981.
21) Fogo A, Kon W. Pathophysiology of proggressive chronic renal di sease: Avner ED, Harmon WE, Niaudet P. Texbook of Pediatric Nephrology 5th edition. New York: Lippincott, Williams and Wil kins, 2004, 1267-1468.
22) Galili D, Kaufman E, Leviner E, Lowental U. The attitude of chro nic haemodialysis patients toward dental treatment. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod 56: 602-604, 1983.
23) Ganibegovic M. Dental radiographic changes in chronic renal dise ase. Medicinski Archiv 54: 115-118, 2000.
24) Gavalda C, Bagan JV, Scully C, Silvestre FJ, Milian MA, Jimenez Y. Renal hemodialysis patients: oral, salivary, dental and periodon tal findings in 105 adult cases. Oral Dis 5: 299-302, 1999.
25) Haraharan SJCP, Brsnahan BA, Taranto SE, McIntosh MJ, Stable in D. Improved greft survival in the United States. N Eng J Med 342: 605-612, 2000.
26) Hatton MN, Loomis RE, Levine MJ, Tabak LA. Masticatory lubri cation. The role of carbohydrate in the lubricating property of sali vary glycoprotein-albumin complex. Biochem J 230: 817-820, 1985.
27) Henderson, L.W. Symptomatic hypotension during hemodialysis. Kidney Int 17: 571-576, 1980.
28) Imirzalioglu P, Onay EO, Agca E, Ogus E. Dental erosion in chro nic renal failure. Clin Oral Investig 11: 175-180, 2007.
29) Jaffe EC, Chantler C, Carter JE. Dental findings in chronic renal fa ilure. Br Dent J 160:18-20. 1986.
30) Kao CH, Hsieh JF, Tsai SC, Ho YJ, Chang HR. Decreased salivary function in patients with end-stage renal disease requiring hemodi alysis. Am J Kidney Dis 36: 1110-1114, 2000.
31) Kardachi BJr, Newcomb GM. A clinical study of gingival inflam mation in renal transplant recipient taking immunosuppressive drug. J Periodontol 49: 307-309, 1978.
32) Kho HS, Lee SW, Chung SC, Kim YK. Oral manifestations and sa livary flow rate pH, and buffer capacity in patients with end-stage renal disease undergoing hemodialysis. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod 88: 316-319, 1999.
33) Khocht A. Periodontitis associated with chronic renal failure: a ca se report. J Periodontol 67: 1206-1209, 1996.
34) Kinet JP, Soyeur D, Balland N, Saint-Remy M, Collignon P, Godon JP. Hemodynamic study of hypotension during hemodialysis. Kid ney Int 21: 868-876, 1982.
35) Kitsou VK, Konstantinidis A, Siamopoulos KC. Chronic renal fa ilure and periodontal disease. Ren Fail 22: 307-318, 2000.
36) Lee SK, Lee SW, Chung SC, Kim YK, Kho HS. Analysis of resi dual saliva and minor salivary gland secretions in patients with dry mouth. Arch Oral Biol 47: 637-641, 2002
37) Levine MJ, Reddy MS, Tabak LA, Loomis RE, Bergey EJ, Jones PC, Cohen RE, Stinson MW, Al-Hashimi I. Structural aspects of sa livary glycoproteins. J Dent Res 66: 436-441, 1987.
38) Löchey L, Alberth M, Mauks GY. Dental management of chronic haemodialysispatients. Int Urol Nephrol 18: 211-213, 1986.
39) Lucas VS, Roberts GJ. Oro-dental health in children with chronic renal failure and after renal transplantation: a clinical review. Pedi atr Nephrol 20: 1388-1394, 2005.
40) Mandel ID. The functions of saliva. J Dent Res 68: 623-627, 1987.
41) Marako¤lu ‹, Gürsoy UK, Demirer S, Sezer H. Periodontal status of chronic renal failure patients receiving hemodialyss. Yonsei Med J 44: 648-652, 2003.
42) McKay D, Milford E, Sayegh M. Clinical aspects of renal transp lantation: Brenner B&Rector FC. Texbook of The Kidney, 5th edi tion. Philadelphia: WB Saunders., 1996, 2602-2652.
43) Mitch WE, Wilcox CS. Disorders of body fluids, sodium and potas sium in chronic renal failure. Am J Med 72: 536-550, 1982.
44) Naugle K, Darby ML, Baumann DB, Lineberger LT, Powers R. The oral health status of individuals on renal dialysis. Ann Peri odontol 3: 197-205, 1998.
45) Nunn JH, Sharp J, Lambert HJ, Plant ND, Coulthard MG. Oral he alth in children with renal disease. Pediatr Nephrol 14, 997-1001, 2000.
46) Nylud S, Oatis GWJr. Oral physiology in end-stage renal disease. US Navy Med 75: 22-25, 1984.
47) Obry F, Belcourt AB, Frank RM. Biochemical study of whole sali- va from children with chronic renal failure. ASDC J Dent Child 54: 429-432, 1987.
48) Peterson S, Woodhead J, Crall J. Caries resistance in children wiyh chronic renal failure. Pediatr Res 19: 796-799, 1985.
49) Rahman MM, Ça¤layan F, Rahman B. Periodontal health parame ters in patients with chronic renal failure and renal transplants rece iving immunosuppressive therapy. J Nihon Univ Sch Med 34: 265- 267,1992.
50) Schrier RW, Gottschalk CW. Management of end stage renal dise ase: Diseases of the Kidney, 6th Edition. New York: Little, Brown and Company, 2007, 2701-2839.
51) Schuller, P.D., Freedman, H.L., Lewis, D.W. Periodontal status of renal transplat patients receiving immunosuppressve therapy. J Pe riodontol 44: 167-170, 1973.
52) Wolff M, Kleinberg I. Oral mucosal wetness in hypo- and normo salivators. Arch Oral Biol 43: 455-462, 1998.

APA	LÜTFİOĞLU M, SAKALLIOĞLU E, ÖZKAYA O, AÇIKGÖZ G (2008). Kronik böbrek yetmezliği olan çocuklarda tükürük sıvı dinamiği ve ağız sağlığı profilinin değerlendirilmesi. , 13 - 18.
Chicago	LÜTFİOĞLU Müge,SAKALLIOĞLU Elif Eser,ÖZKAYA Ozan,AÇIKGÖZ Gökhan Kronik böbrek yetmezliği olan çocuklarda tükürük sıvı dinamiği ve ağız sağlığı profilinin değerlendirilmesi. (2008): 13 - 18.
MLA	LÜTFİOĞLU Müge,SAKALLIOĞLU Elif Eser,ÖZKAYA Ozan,AÇIKGÖZ Gökhan Kronik böbrek yetmezliği olan çocuklarda tükürük sıvı dinamiği ve ağız sağlığı profilinin değerlendirilmesi. , 2008, ss.13 - 18.
AMA	LÜTFİOĞLU M,SAKALLIOĞLU E,ÖZKAYA O,AÇIKGÖZ G Kronik böbrek yetmezliği olan çocuklarda tükürük sıvı dinamiği ve ağız sağlığı profilinin değerlendirilmesi. . 2008; 13 - 18.
Vancouver	LÜTFİOĞLU M,SAKALLIOĞLU E,ÖZKAYA O,AÇIKGÖZ G Kronik böbrek yetmezliği olan çocuklarda tükürük sıvı dinamiği ve ağız sağlığı profilinin değerlendirilmesi. . 2008; 13 - 18.
IEEE	LÜTFİOĞLU M,SAKALLIOĞLU E,ÖZKAYA O,AÇIKGÖZ G "Kronik böbrek yetmezliği olan çocuklarda tükürük sıvı dinamiği ve ağız sağlığı profilinin değerlendirilmesi." , ss.13 - 18, 2008.
ISNAD	LÜTFİOĞLU, Müge vd. "Kronik böbrek yetmezliği olan çocuklarda tükürük sıvı dinamiği ve ağız sağlığı profilinin değerlendirilmesi". (2008), 13-18.

APA	LÜTFİOĞLU M, SAKALLIOĞLU E, ÖZKAYA O, AÇIKGÖZ G (2008). Kronik böbrek yetmezliği olan çocuklarda tükürük sıvı dinamiği ve ağız sağlığı profilinin değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi, 25(1), 13 - 18.
Chicago	LÜTFİOĞLU Müge,SAKALLIOĞLU Elif Eser,ÖZKAYA Ozan,AÇIKGÖZ Gökhan Kronik böbrek yetmezliği olan çocuklarda tükürük sıvı dinamiği ve ağız sağlığı profilinin değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi 25, no.1 (2008): 13 - 18.
MLA	LÜTFİOĞLU Müge,SAKALLIOĞLU Elif Eser,ÖZKAYA Ozan,AÇIKGÖZ Gökhan Kronik böbrek yetmezliği olan çocuklarda tükürük sıvı dinamiği ve ağız sağlığı profilinin değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi, vol.25, no.1, 2008, ss.13 - 18.
AMA	LÜTFİOĞLU M,SAKALLIOĞLU E,ÖZKAYA O,AÇIKGÖZ G Kronik böbrek yetmezliği olan çocuklarda tükürük sıvı dinamiği ve ağız sağlığı profilinin değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi. 2008; 25(1): 13 - 18.
Vancouver	LÜTFİOĞLU M,SAKALLIOĞLU E,ÖZKAYA O,AÇIKGÖZ G Kronik böbrek yetmezliği olan çocuklarda tükürük sıvı dinamiği ve ağız sağlığı profilinin değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi. 2008; 25(1): 13 - 18.
IEEE	LÜTFİOĞLU M,SAKALLIOĞLU E,ÖZKAYA O,AÇIKGÖZ G "Kronik böbrek yetmezliği olan çocuklarda tükürük sıvı dinamiği ve ağız sağlığı profilinin değerlendirilmesi." Gazi Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi, 25, ss.13 - 18, 2008.
ISNAD	LÜTFİOĞLU, Müge vd. "Kronik böbrek yetmezliği olan çocuklarda tükürük sıvı dinamiği ve ağız sağlığı profilinin değerlendirilmesi". Gazi Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi 25/1 (2008), 13-18.