TİROL TİPİ SU ALMA YAPILARINDA İLETİM HATTINA EN AZ KATI MADDE YÖNLENDİRECEK DÜZENLEMELERİN ARAŞTIRILMASI

1 1

Proje Grubu: MAG Sayfa Sayısı: 0 Proje No: 214M028 Proje Bitiş Tarihi: 15.10.2017 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 10-03-2020

TİROL TİPİ SU ALMA YAPILARINDA İLETİM HATTINA EN AZ KATI MADDE YÖNLENDİRECEK DÜZENLEMELERİN ARAŞTIRILMASI

Öz:
Nehirler tarafından taşınan ve Tirol tipi savakların ızgara aralıklarından geçmeye çalışan katı maddeler sadece ızgara aralıklarını tıkayarak sisteme istenilenden daha az su alınmasına neden olmayıp, aynı zamanda çökeltim havuzlarını da çok kısa sürede doldurarak sistemin uzunca bir süre devre dışı kalmasına sebep olmaktadırlar. Bu çalışmanın amacı iki başlık altında ifade edilebilir: Birincisi, ana kanal içerisinden geçen debinin ve ızgara çubuk ara mesafelerinin fonksiyonu olarak su alma kapasitesi en yüksek olan Tirol tipi savağın eğimini bulmaktır. Literatürde, ızgara eğiminin Tirol tipi su alma yapılarının performansına etkisi üzerine yapılmış bazı çalışmalar bulunmaktadır( Yılmaz,2010; Şahiner, 2012). Adı geçen çalışmalarda denenmemiş ızgara eğimlerini araştırmak üzere; Orta Doğu Teknik Üniversitesi Hidromekanik Laboratuvarında daha önceden yapılmış olan bir Tirol tipi su alma yapısı modeli üzerinde 2 farklı ızgara eğiminde 3 farklı ızgara tipi üzerinde geniş bir debi aralığında bir dizi deney yapılmıştır. Bu deneylerin neticesinde eğimi 22 ? ? ? ? 25? aralığında bulunan ızgaraların, bu çalışma kapsamında test edilen 2 adet ızgara ve Yılmaz( 2010) ve Şahiner (2012) tarafından test edilenler arasında en iyi performansı verdiği görülmüştür. Aynı zamanda, konu ile ilgili önemli boyutsuz parametrelerin birbirleriyle değişimleride grafikler halinde sunulmuştur. , ki bunlar kullanılarak verilen bir ana kanal debisi ve ızgara tipi için gerekli olan ızgara boyu hesaplanabilir. İkincisi ise, en ideal eğime sahip Tirol tipi savağın ? su ve katı madde toplama kanalı? içinde yeni bir düzenleme yaparak, savağın içine giren katı maddeleri çökeltim havuzuna göndermeden tekrar savaktan nehrin mansap kısmına iletebilmektir. Bu durumda, sisteme büyük ölçekli bir çökeltim havuzunun yapılmasına gereksinim olmayacak ve enerji hattına içinde katı madde olmayan, sadece kabul edilebilir boyutlarda askı halinde az miktarda katı madde bulunan suyun türbinlere iletilmesi mümkün olacaktır. Yukarıda 1. Çalışma kapsamında kullanılmış olan Tirol tipi savak modeli üzerinde gerekli değişiklikler yapılarak, bu yeni modelin performansını tespit edebilmek için; önce sadece su ile ve daha sonra su ve katı madde ile bir dizi deney yapılmıştır. Test edilen her katı madde grubu farklı boyutlarda katı madde gruplarından oluşturulmuştur. Su ve katı madde toplama kanalında yapılmış olan 4 farklı değişimin her birisinde, farklı ?e? değerlerine sahip 4 adet ızgara tipi test edilmiştir. En ideal çalışma şartlarının elde edildiği duruma ait önemli boyutsuz parametrelerin değerleri tespit edilmiş ve bu şartlarda; toplama kanalı içerisine ızgaradan girerek gelen katı maddenin en az %70? inin sistemin çökeltme havuzuna gelmeden tekrar ana kanalın mansap kısmına yönlendirilebileceği belirlenmiştir. Burada belirlenen kriterlere göre projelendirilecek olan Tirol tipi savakların su alma verimleri de oldukça yüksek olacaktır.
Anahtar Kelime: su alma verimi katı madde taşınımı tirol tipi su alma yapısı açık kanal

Konular: İnşaat Mühendisliği İnşaat ve Yapı Teknolojisi
Erişim Türü: Erişime Açık
  • Acharya A. (2011). Experimental Study and Numerical Simulation on of Flow and Sediment Transport Around a Series of Spur Dikes.
  • 1- DETERMINATION OF OPTIMUM RACK ANGLE OF TYROLEAN TYPE INTAKES TO INCREASE WATER CAPTURE EFFICIENCY (Bildiri - Uluslararası Bildiri - Sözlü Sunum),
  • Ahmad, Z., & Mittal, M. (2006). Recent advances in the design of trench weir. Himalayan Small Hydropower Summit, Dehradun, India, 72–84. Alıntılanma kaynağı http://ahec.org.in/acads/HSHS/Presentations/Links/Technical Papers/Case Studies/Dr Z Ahmad_Recent Advances in the Design of Trench Weir.pdf
  • 2- EFFECT OF RACK ANGLE OF TYROLEAN TYPE INTAKES ON SEDIMENT CAPTURE EFFICIENCY OF THE SYSTEM (Bildiri - Uluslararası Bildiri - Sözlü Sunum),
  • Brunella, S., Hager, W. H., & Minor, H.-E. (2003). Hydraulics of Bottom Rack Intake. Journal of Hydraulic Engineering, 129(1), 2–10. https://doi.org/10.1061/(ASCE)0733-9429(2003)129:1(2)
  • Çeçen K., (1962). Vahşi Derelerden Su Alma
  • Drobir, H., Kienberger, V., & Krouzecky, N. (1999). The wetted rack length of the Tyrolean weir. IAHR-28th Congress.
  • Hirt, C. W., & Nichols, B. D. (1981). Volume of fluid (VOF) method for the dynamics of free boundaries. Journal of Computational Physics, 39(1), 201–225. https://doi.org/10.1016/0021-9991(81)90145-5
  • Huber, D. (2005). BEDUIN Project. Norwegian University of Science and Technology, Department of Hydraulic and Environmental Engineering, Norway. Kamanbedast, A. A., & Bejestan, M. S. (2008). 2631-2635.pdf. Journal of Applied Sciences.
  • Nichols, B. D., & Hirt, C. W. (1975). Methods for calculating multi-dimensional, transient, free surface flows past bodies. In First International Conference on Numerical Ship Hydrodynamics (sf. 253–277).
  • Noseda, G. (1956). Correnti Permanenti con Portata Progressivamente Decrescente, Defluenti su Griglie di Fondo. L’Energia Elettrica.
  • Renewable Energy Policy Network for the 21st Century (REN21). (2016). Renewables 2016: global status report.
  • Righetti, M., & Lanzoni, S. (2008). Experimental study of the flow field over bottom intake racks. Journal of Hydraulic Engineering, 134(1), 15–22. https://doi.org/10.1061/(ASCE)0733-9429(2008)134:1(15)
  • Şahiner, H. (2012). Hydraulic Characteristics of Tyrolean Weirs Having Steel Racks and Circular and Perforated Entry (Master Tezi), Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
  • Yılmaz, N. A. (2010). Hydraulic Characteristics of Tyrolean Weirs (Master Tezi), Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
APA GÖĞÜŞ M, KÖKEN M, Yılmaz K, MELEK A (2017). TİROL TİPİ SU ALMA YAPILARINDA İLETİM HATTINA EN AZ KATI MADDE YÖNLENDİRECEK DÜZENLEMELERİN ARAŞTIRILMASI. , 1 - 0.
Chicago GÖĞÜŞ Mustafa,KÖKEN Mete,Yılmaz Kutay,MELEK Abiddin Berhan TİROL TİPİ SU ALMA YAPILARINDA İLETİM HATTINA EN AZ KATI MADDE YÖNLENDİRECEK DÜZENLEMELERİN ARAŞTIRILMASI. (2017): 1 - 0.
MLA GÖĞÜŞ Mustafa,KÖKEN Mete,Yılmaz Kutay,MELEK Abiddin Berhan TİROL TİPİ SU ALMA YAPILARINDA İLETİM HATTINA EN AZ KATI MADDE YÖNLENDİRECEK DÜZENLEMELERİN ARAŞTIRILMASI. , 2017, ss.1 - 0.
AMA GÖĞÜŞ M,KÖKEN M,Yılmaz K,MELEK A TİROL TİPİ SU ALMA YAPILARINDA İLETİM HATTINA EN AZ KATI MADDE YÖNLENDİRECEK DÜZENLEMELERİN ARAŞTIRILMASI. . 2017; 1 - 0.
Vancouver GÖĞÜŞ M,KÖKEN M,Yılmaz K,MELEK A TİROL TİPİ SU ALMA YAPILARINDA İLETİM HATTINA EN AZ KATI MADDE YÖNLENDİRECEK DÜZENLEMELERİN ARAŞTIRILMASI. . 2017; 1 - 0.
IEEE GÖĞÜŞ M,KÖKEN M,Yılmaz K,MELEK A "TİROL TİPİ SU ALMA YAPILARINDA İLETİM HATTINA EN AZ KATI MADDE YÖNLENDİRECEK DÜZENLEMELERİN ARAŞTIRILMASI." , ss.1 - 0, 2017.
ISNAD GÖĞÜŞ, Mustafa vd. "TİROL TİPİ SU ALMA YAPILARINDA İLETİM HATTINA EN AZ KATI MADDE YÖNLENDİRECEK DÜZENLEMELERİN ARAŞTIRILMASI". (2017), 1-0.
APA GÖĞÜŞ M, KÖKEN M, Yılmaz K, MELEK A (2017). TİROL TİPİ SU ALMA YAPILARINDA İLETİM HATTINA EN AZ KATI MADDE YÖNLENDİRECEK DÜZENLEMELERİN ARAŞTIRILMASI. , 1 - 0.
Chicago GÖĞÜŞ Mustafa,KÖKEN Mete,Yılmaz Kutay,MELEK Abiddin Berhan TİROL TİPİ SU ALMA YAPILARINDA İLETİM HATTINA EN AZ KATI MADDE YÖNLENDİRECEK DÜZENLEMELERİN ARAŞTIRILMASI. (2017): 1 - 0.
MLA GÖĞÜŞ Mustafa,KÖKEN Mete,Yılmaz Kutay,MELEK Abiddin Berhan TİROL TİPİ SU ALMA YAPILARINDA İLETİM HATTINA EN AZ KATI MADDE YÖNLENDİRECEK DÜZENLEMELERİN ARAŞTIRILMASI. , 2017, ss.1 - 0.
AMA GÖĞÜŞ M,KÖKEN M,Yılmaz K,MELEK A TİROL TİPİ SU ALMA YAPILARINDA İLETİM HATTINA EN AZ KATI MADDE YÖNLENDİRECEK DÜZENLEMELERİN ARAŞTIRILMASI. . 2017; 1 - 0.
Vancouver GÖĞÜŞ M,KÖKEN M,Yılmaz K,MELEK A TİROL TİPİ SU ALMA YAPILARINDA İLETİM HATTINA EN AZ KATI MADDE YÖNLENDİRECEK DÜZENLEMELERİN ARAŞTIRILMASI. . 2017; 1 - 0.
IEEE GÖĞÜŞ M,KÖKEN M,Yılmaz K,MELEK A "TİROL TİPİ SU ALMA YAPILARINDA İLETİM HATTINA EN AZ KATI MADDE YÖNLENDİRECEK DÜZENLEMELERİN ARAŞTIRILMASI." , ss.1 - 0, 2017.
ISNAD GÖĞÜŞ, Mustafa vd. "TİROL TİPİ SU ALMA YAPILARINDA İLETİM HATTINA EN AZ KATI MADDE YÖNLENDİRECEK DÜZENLEMELERİN ARAŞTIRILMASI". (2017), 1-0.