4 3

Proje Grubu: YDABÇAG Sayfa Sayısı: 55 Proje No: 197Y081 Proje Bitiş Tarihi: 01.06.1999 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Ankara ofiyolitli melanj içindeki okyanus litosferi malzemesinin yapısal özellikleri ve petrolojisi

Öz:
Ankara Melanji içinde bir yığışım karmaşasını temsil eden Kretase yaşlı ofiyolitli melanj kuşağı Neo-Tetise ait çeşitli boyutlardaki okyanusa! malzemeyi içerir. Melanjın karmaşık iç yapısına karşın, içersindeki ofiyolitik kütleler (km boyutlarında) ve bir kaç yüz metre büyüklüğünde plaka içi alkali bazalt niteliğindeki bazalt blokları okyanus litosferini temsil eden iyi korunmuş litolojilerdir. Neo-Tetis okyanus tabanının yapısal ve jeokimyasal özelliklerini belirlemek amacı ile yürütülmüş olan proje çalışmaları, Ediğe ve Kalecik ultramafik kütleleri ile alkali bazaltlardan oluşan mega-bloklan kapsamına almıştır. Ultramafik kütleler Neotetise ait okyanus malzemesinin alt kabuk ve üst manto birimlerini içeren eksik dizilimlİ kütlelerdir. Bunlar, genel olarak birbirine paralel uzanan, keskin dokanaklı ve genellikle çabuk soğunıa zonuna (chilled margin) sahip dayklar tarafindan kesilmektedir, ve peridotitler dokanakta serpantinleşmiştir. Ultramafik kütlelerin tektonit zonlan içindeki dayklan oluşturan dolent ve plajiyogranitler, REE, uyumsuz element ve izotop içeriklerine göre E-MORB, melanj içindeki toleyitik bazaltlar ise tipik N-MORB niteliğindededirler ve tüm kayaçlar LEL elementlerce hafifçe zenginleşmiştir. Ediğe biriminin gabroları içindeki doleritler ise ada yayı (IA) ortamı etkisini belirten LEL element zenginleşmesi ve HFS element fakirleşmesi gösterirler. Dolerit ve toleyitik bazaltların jeokimyası bunların, tüketilmiş astenosferik mantonun bölümsel ergimesi ile oluşan N- veya E- MORB tipi magmadan oluştuklarını açığa çıkarmaktadır. Ediğe kümülat gabro birimini kesen ve kuvvetli ada yayı etkisi gösteren dayklarm ise, tüketilmiş astenosferik mantonun daha sonraki bir evrede ergimesi ile oluşan ve yitim zonu etkisinde kalan bir magmadan oluştuktan sanılmaktadır. Alkali bazaltlar REE ve çok element içeriklerine göre okyanus adası bazalt (OIB) niteliğindedirler. Alkali bazaltların magma kaynağı büyük olasılıkla ofiyolitik kayaçlardan farklı olarak, manto sorgucu (mantle plume) ergimesi ile oluşmuştur.MORB veya E-MORB nitelikli doleritik dayk kayaçları ve toleyitik bazaltlar Neo-Tetis okyanusunun kuzey koluna ait litosfer malzemesini temsil etmektedirler. Ancak, IA nitelikli dayk kayaçlarmm varlığı, Neo-Tetis'in kuzey koluna ait okyanus tabanının, okyanus ortasında oluştuktan sonra üzerindeki tüm volkanik malzeme ile birlikte, supra -yitim zonu yerleşiminde de yer almış olabileceği varsayımını ortaya çıkarmaktadır. Ankara melanjı içindeki alkali bazaltik megabloklar ise büyük olasılıkla deniz tepeciklerim oluşturan bazaltlardan kopmuş bloklardır.
Anahtar Kelime:

Konular: Mühendislik, Jeoloji Mühendislik, Petrol
Erişim Türü: Erişime Açık
APA TANKUT A, DİLEK Y, KANSU E, ARCASOY A, ÖNEN A (1999). Ankara ofiyolitli melanj içindeki okyanus litosferi malzemesinin yapısal özellikleri ve petrolojisi. , 1 - 55.
Chicago TANKUT Ayla,DİLEK Yıldırım,KANSU Erhan,ARCASOY Arda,ÖNEN A. Pırıl Ankara ofiyolitli melanj içindeki okyanus litosferi malzemesinin yapısal özellikleri ve petrolojisi. (1999): 1 - 55.
MLA TANKUT Ayla,DİLEK Yıldırım,KANSU Erhan,ARCASOY Arda,ÖNEN A. Pırıl Ankara ofiyolitli melanj içindeki okyanus litosferi malzemesinin yapısal özellikleri ve petrolojisi. , 1999, ss.1 - 55.
AMA TANKUT A,DİLEK Y,KANSU E,ARCASOY A,ÖNEN A Ankara ofiyolitli melanj içindeki okyanus litosferi malzemesinin yapısal özellikleri ve petrolojisi. . 1999; 1 - 55.
Vancouver TANKUT A,DİLEK Y,KANSU E,ARCASOY A,ÖNEN A Ankara ofiyolitli melanj içindeki okyanus litosferi malzemesinin yapısal özellikleri ve petrolojisi. . 1999; 1 - 55.
IEEE TANKUT A,DİLEK Y,KANSU E,ARCASOY A,ÖNEN A "Ankara ofiyolitli melanj içindeki okyanus litosferi malzemesinin yapısal özellikleri ve petrolojisi." , ss.1 - 55, 1999.
ISNAD TANKUT, Ayla vd. "Ankara ofiyolitli melanj içindeki okyanus litosferi malzemesinin yapısal özellikleri ve petrolojisi". (1999), 1-55.
APA TANKUT A, DİLEK Y, KANSU E, ARCASOY A, ÖNEN A (1999). Ankara ofiyolitli melanj içindeki okyanus litosferi malzemesinin yapısal özellikleri ve petrolojisi. , 1 - 55.
Chicago TANKUT Ayla,DİLEK Yıldırım,KANSU Erhan,ARCASOY Arda,ÖNEN A. Pırıl Ankara ofiyolitli melanj içindeki okyanus litosferi malzemesinin yapısal özellikleri ve petrolojisi. (1999): 1 - 55.
MLA TANKUT Ayla,DİLEK Yıldırım,KANSU Erhan,ARCASOY Arda,ÖNEN A. Pırıl Ankara ofiyolitli melanj içindeki okyanus litosferi malzemesinin yapısal özellikleri ve petrolojisi. , 1999, ss.1 - 55.
AMA TANKUT A,DİLEK Y,KANSU E,ARCASOY A,ÖNEN A Ankara ofiyolitli melanj içindeki okyanus litosferi malzemesinin yapısal özellikleri ve petrolojisi. . 1999; 1 - 55.
Vancouver TANKUT A,DİLEK Y,KANSU E,ARCASOY A,ÖNEN A Ankara ofiyolitli melanj içindeki okyanus litosferi malzemesinin yapısal özellikleri ve petrolojisi. . 1999; 1 - 55.
IEEE TANKUT A,DİLEK Y,KANSU E,ARCASOY A,ÖNEN A "Ankara ofiyolitli melanj içindeki okyanus litosferi malzemesinin yapısal özellikleri ve petrolojisi." , ss.1 - 55, 1999.
ISNAD TANKUT, Ayla vd. "Ankara ofiyolitli melanj içindeki okyanus litosferi malzemesinin yapısal özellikleri ve petrolojisi". (1999), 1-55.