Türkiye nüfusunun yaklaşık olarak %65’inin 40 yaş altında olması, gençlerin istihdam olanaklarının
arttırılmasını ve bunların sürdürülebilir olmasını gerektirmektedir. Gelir yetersizliği, köylerdeki
yaşam zorluğu ve sosyal olanakların sınırlı olması, toprakların parçalı ya da çok az olması, kırsalda
alternatif iş imkânlarının azlığı gibi nedenlerde gençler tarımdan uzaklaşmaktadır. Gençlerin
tarımdan uzaklaşması; kırsalda yaşayan nüfusun yaşlanması ve azalması gibi sorunları da
beraberinde getirmektedir. Bu sebeplerle gençlerin tarımda kalma eğilimlerinin belirlenmesi,
tarımda kalma ya da terk etmesine neden olan faktörlerin saptanması gerekmektedir. Bu araştırmanın
amacı, Gaziantep ve Şanlıurfa illerinde Genç Çiftçi Hibe Desteklemesinden yararlanmış 18-40 yaş
arasındaki gençlerin tarımda kalma ve kırsaldan kente göç etme eğilimlerinin belirlenmesidir.
Örneklem seçiminde tabakalı örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Seçilen illerde hibe
desteklemesinden yararlanmış 72 çiftçi ile görüşülüp, veriler anket yolu ile alınmıştır. İşletmelerin
sosyo-demografik karakteristiklerine ilişkin veriler çeşitli tanımlayıcı istatistikler ile ortaya
konulmuştur. Çalışmanın sonuçlarına göre genç çiftçilerin %88,9’u tarımsal üretime devam
edeceklerini belirtmişlerdir. Genç çiftçilerin %39’u ise kırsaldan kente göç etme eğilimindedir.
Tarımda sürdürülebilirliğin sağlanmasındaki en önemli faktörlerden biri girişimci genç bir kitlenin
oluşturulmasıdır. Bu nedenle karar vericiler tarafından gençleri tarımda kalmaya özendirecek
politikaların geliştirilmesi gerekmektedir.
|
Çalışma genç çiftçi desteklemeleri hibe programına başvuru yapan üreticilerin sosyo-ekonomik
özelliklerinin incelenerek, kırsal alandan göç eğilimlerinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür.
TR-83 bölgesinde (Tokat, Amasya, Çorum, Samsun) 2016 yılında Gıda, Tarım ve Hayvancılık
Bakanlığı “Genç Çiftçi Projesi” Destek Programına başvurmuş olan üreticiler ana popülasyonu
oluşturmuştur. Örnek hacminin belirlenmesinde Neyman yönteminden yararlanılmıştır. Çalışmada
desteklemeden yararlanan 120 üretici ve yararlanamayan 140 üretici olmak üzere toplam 260 üretici
ile görüşülmüştür. Veriler destelemeden yararlanma durumuna göre karşılaştırmalı olarak
değerlendirilmiştir. Üreticilerin göç etme eğilimleri incelendiğinde, kent ortamında yaşamaya uygun
imkân olsa göç ederim diyen üretici oranı yaklaşık %17’dir. Göç etmek isteyen üreticilerin yanı sıra
kararsız olan üreticiler de (%4) bulunmaktadır. Üreticiler arasında yaklaşık %21 göç potansiyeli
bulunmaktadır. Göç etme eğilimi olan üreticiler yaş grubu düşük olan gruplarda görülmektedir.
Kırsaldaki genç nüfusun kırsaldan göç etme eğilimlerini etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla
yapılan Lojistik Regresyon sonucunda; eğitim seviyesi yüksek, tarım dışı alanlardan gelir sahibi,
köy yaşantısının zorlukları olduğunu düşünen, köyde yaşam standardını düşük bulan ve burada
kazandığıyla geçinemeyenlerin, diğerlerine göre göç etme eğiliminin daha fazla olduğu
belirlenmiştir.
|