• ÖZ

Nitelikli olduğu kabul edilen dizinli dergilerde yayınlanan bilimsel araştırmalar, istenilen bilgiye ulaşabilmek için, sistematik veri toplama ve analiz etme süreci olarak ifade edilebilir. Bilimsel bir konuda analiz çalışması yapmak o konunun derinliği ve yaygınlığı hakkında bilgiler vermekte, incelenen verilerin genel görünümünü ortaya çıkarabilmektedir. Bu araştırmanın amacı son yıllarda ülkemizde akademik yükselmede de kabul edilen TR Dizin kapsamında yer alan eğitim fakültesi bünyesinde yayımlanan eğitim dergilerinde yayınlanmış fen makalelerinin yöntem analizini gerçekleştirmektir. Gerçekleştirilen bu çalışma, analitik çalışmalar kapsamında değerlendirilen doküman analizi yöntemi ile yürütülmüştür. Araştırma çerçevesinde belirlenen ve analiz çalışması sınırları dahilinde yirmi dört eğitim fakültesi bünyesinde yayımlanan yirmi beş TR Dizin kapsamındaki eğitim dergisinde 2015 yılından günümüze kadar olan zaman periyodundaki cilt ve sayılarında yayınlanmış fen eğitimi alanındaki makaleler incelenmiştir. Bu eğitim dergilerinde belirtilen zaman periyodu arasında yayınlanan toplam 4574 makaleye ulaşılmıştır. Bu makalelerin araştırma sonucunda başlık, anahtar kelime ve kısa özet kısımları irdelenerek 379 makalenin fen eğitimi alanında yapılmış olduğu belirlenmiştir. İncelenen yıllar dikkate alındığında günümüze doğru geldikçe fen eğitiminde yayınlanan makalelerin toplam makalelere oranları analiz edilen dergiler bağlamında bir artış gösterdiği tespit edilmiştir. Belirlenen fen eğitimi makalelerinin yöntemleri irdelendiğinde, en çok tercih edilen yöntemin deneysel yöntem olduğu en az tercih edilen yöntemlerin gelişimci araştırma ve meta analiz yöntemleri olduğu bazı makalelerde ise çalışmaların yöntemlerinin belirtilmediği sonucuna varılmıştır. Ayrıca genel olarak fen eğitimi çalışmalarının daha çok nicel yöntemler kullanılarak gerçekleştirildiği anlaşılmıştır. Araştırma sonunda gelişen ve değişen fen eğitim programlarına dayalı olarak bu alanda araştırmaların daha da arttırılması gerektiğine vurgu yapılarak ulaşılan sonuçlar bağlamında benzer çalışmalar gerçekleştirmeyi planlayan araştırmacılara yön verecek gerekli önerilerde bulunulmuştur.

• ÖZ

Eğitim-öğretim sürecinde metaforlardan, kavram, olay ve durumların nasılalgılandığını, zihinde nasıl yapılandırıldığını belirlemede ve kavram öğretimindeyararlanılmaktadır. Bu araştırmada, İlahiyat ve Fen Bilgisi Öğretmenliğiprogramlarındaki son sınıf öğrencilerinin “Işık” kavramına ilişkin algılarındafarklılık olup olmadığını metaforlar aracılığıyla ortaya koymak amaçlanmıştır.Çalışma nitel araştırma yaklaşımlarından olgubilim yöntemiyle yürütülmüştür.Araştırmanın çalışma grubunu, gönüllük esası ve kolay ulaşılabilirlik durumudikkate alınarak Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nde öğrenim gören 84(K:54, E:30) son sınıf ilahiyat öğrencisi ile Eğitim Fakültesi’nde öğrenim gören 63(K: 48, E: 15) fen bilgisi öğrencisi olmak üzere toplam 147 öğrencioluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, çalışma grubunda bulunan öğrencilerin“Işık … gibidir. Çünkü …” ifadesinin tamamlamalarıyla toplanmış ve içerikanalizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, ilahiyatöğrencileri ışık kavramına ilişkin 44 geçerli ve farklı metafor, fen bilgisiöğretmenliği öğrencileri ise 35 geçerli ve farklı metafor üretmiştir. Üretilenmetaforlar “Bilimsel”, “Duygusal”, “Yol gösterici”, “İhtiyaç” ve “Dini kavramlar”olmak üzere beş kategoride toplanmıştır. İlahiyat öğrencileri için “Bilimsel”, “Yolgösterici” ve “Duygusal” olarak isimlendirilen kategorilerde toplananmetaforların “Dini Kavramlar” ve “İhtiyaç” kategorilerinde toplananmetaforlardan daha fazla olduğu, fen bilgisi öğrencileri için ise “Bilimsel” ve“İhtiyaç” olarak isimlendirilen kategorilerde toplanan metaforların “Yolgösterici” ve “Duygusal” kategorilerinde toplanan metaforlardan daha fazlaolduğu görülmüştür. Ayrıca ilahiyat öğrencilerinin oluşturduğu “Dinikavramlar” kategorisindeki metaforlardan fen bilgisi öğretmenliği öğrencilerininhiçbir metafor oluşturmadığı tespit edilmiştir. Farklı programlardaki öğrencilerinher kategori için oluşturdukları benzer metaforların yanında çoğunlukla farklıBilgisi Öğretmenliği Öğrencilerinin Işık Kavramı Hakkındaki Metaforik AlgılarıAmasya İlahiyat Dergisi, 12 (Haziran 2019): 83-119metaforlar oluşturması öğrencilerin geçmiş deneyimleri ve eğitim hayatlarındakarşılaştıkları öğretmen ve arkadaş gruplarının farklı olmasından kaynaklandığısonucuna varılmıştır.